KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ İNSANI YAŞATMAK İNSANLIĞI YAŞATMAKTIR KAN VE ORGAN BAĞIŞI.

... konulu sunumlar: "KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ İNSANI YAŞATMAK İNSANLIĞI YAŞATMAKTIR KAN VE ORGAN BAĞIŞI."— Sunum transkripti:

1 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ İNSANI YAŞATMAK İNSANLIĞI YAŞATMAKTIR KAN VE ORGAN BAĞIŞI

2 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ İnsan kutsal bir varlıktır. Allah’ın yeryüzünde halifesidir. Allah her şeyi insan için ve insan yararına yaratmıştır. İnsan kutsal olduğu gibi insana ait her şey kutsaldır. İnancımızda ve kültürümüzde insana hizmet ve insana faydalı olmak esastır. Peygamberimiz: “insanların en hayırlısı, insanlara en çok faydalı olandır.” -“Merhamet etmeyene merhamet edilmez.” -“Dünyada insanların ihtiyacını giderenin Allah kıyamet gününde ihtiyacını giderir.” buyurmuştur. Atalarımız da: “Bu gün sana, yarın bana” diyerek yardımlaşma ve dayanışmanın önemini belirtmiştir.

3 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ “Müminler bir vücudun organları gibidir. Bir organda rahatsızlık meydana geldiğinde onun rahatsızlığını tüm vücut hisseder”“ Buhari-Edep 27 “Müslümanlar birbirlerine kenetlenmede bir binanın tuğlaları gibidir” Buhari- Mezalim 5 “Her kim bir canı kurtarırsa bütün insanları kurtarmış gibi olur.” Maide Suresi 32 وَمَنْ اَحْيَاهَا فَكَاَنَّمَا اَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا

4 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ المُسْلِمُ أخُو المُسْلِمِ َ يَظْلِمُهُ وَ يُسْلِمُهُ، وَمَنْ كَانَ في حَاجَةِ أخِيهِ كَانَ اللّهُ في حَاجَتِهِ، وَمَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً فَرَّجَ اللّهُ عَنْهُ بِهَا كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِماً سَتَرَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu tehlikede yalnız bırakmaz. Kim, kardeşinin ihtiyacını görürse Allah da onun ihtiyacını görür. Kim bir müslümanı bir sıkıntıdan kurtarırsa, Allah da o sebeple onu Kıyamet gününün sıkıntısından kurtarır. Kim bir müslümanı örterse, Allah da onu kıyamet günü örter."

5 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  Hastalık ve tedavi konusunda kamuoyunun dini telakkisini en çok meşgul eden konulardan biride organ naklidir.  Organ nakli, tıp ilmi kadar alan ve verenin insan olması sebebiyle din, ahlak ve hukukla da yakından ilgilidir.

6 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Vücutta görevini yapamayan bir organın yerine canlı veya ölü (beyin ölümü gerçekleşmiş = ölüm hali) bir vericiden alınan sağlam ve aynı görevi üslenecek bir organın nakledilmesi işlemidir.

7 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Kur’an’da ve hadislerde, organ ve doku nakli konusunda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak İslâm’ın genel prensipleri ile insana bakışı ve tedavi konusundaki hükümlerden hareketle konuya bir çözüm getirilebilir.

8 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Organ nakli, yeniden normal bir yaşama dönmenin tek yolu. Daha önemlisi organ nakli, pek çok hastalıkta, hayatta kalmanın da en sağlam güvencesi. Kronik böbrek yetmezliğinde iki çare var: Diyaliz ya da böbrek nakli. Diyalize giren hastaların hayatta kalma oranı, beş yıllık bir sürede yüzde 34.8’e düşüyor. Oysa, böbrek nakli yapılması durumunda, hayatta kalma oranı, aynı süre için yüzde 90 oluyor.

9 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  Dinimiz organ naklînde maslahat yani yararı esas alır. İnancımıza göre insan mükerrem bir varlıktır.  Allah onu mümtaz kılmıştır. Bu nedenle normal hallerde ölü ve diri kimselerden alınan parça ve organlardan faydalanılması, insanın hürmet ve kerametine aykırı görüldüğünden İslam âlimlerince caiz görülmemiştir.  Ancak zaruret durumunda, zaruretin mahiyet ve miktarına göre bu hüküm değişmiştir.

10 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً { Andolsun, biz insanoğlunu şerefli kıldık. Onları karada ve denizde taşıdık. Kendilerini en güzel ve temiz şeylerden rızıklandırdık ve onları yarattıklarımızın çoğundan üstün kıldık. } (İsra 17/70)

11 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً { Hani Rabbin meleklere, “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” demişti… } (Bakara 2/30) هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ { O sizi yeryüzünde halifeler kılandır… } (Fatır 35/39)

12 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  Diğer nimetler gibi sağlığın da kıymeti kaybedilince daha iyi anlaşılır. Örneğin, insanın bir organ alıcısı durumuna gelince, organ bağışının önemini fark etmesi gibi… Ancak hastalık anında tedavi olmak, tedavi çarelerini aramak dini bir görevdir. Peygamberimiz (s.a.v) “ Yüce Allah verdiği her derdin şifasını da vermiştir. Her hastalığın bir ilacı vardır. İlacı gereği gibi kullanırsa hasta Allah’ın izniyle iyileşir” buyurmuş ve tedavi olmamızı bizlere tavsiye etmiştir. (Şevkani, Neylül-Evtar, VIII/207)

13 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Organ Nakli Nedir?  İslam insan hayatına büyük önem vermiştir. Hayatı korumayı dinin beş temel maksadından biri saymıştır. Dinimiz hayatı ve sağlığı bir nimet, bir emanet anlayışı ile korumamızı tavsiye etmiştir.

14 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ İslâm’ın hükümlerinde gözettiği temel prensipler; Canı korumak, Malı Korumak Aklı korumak, Nesli korumak Dini korumak,

15 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  …مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعً…  {…Her kim de birini (hayatını kurtararak) yaşatırsa sanki bütün insanları yaşatmıştır.(…)}  (Maide 5/32)

16 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Bazı Kurallar; “Zarûretler haramları helal kılar” “Zarar imkanlar ölçüsünde giderilir” “Büyük zarar, daha hafif olanı ile giderilir” “bir iş daraldığında genişler”

17 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ 1. Zaruret halinin bulunması, yani hastanın hayatının veya hayati bir uzvunu kurtarmak için, bundan başka çare olmadığının, mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen bir tabip tarafından tespit edilmesi,

18 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ 2. Hastalığın bu yolla tedavi edilebileceğine tabibin zann-ı galibinin bulunması,

19 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ 3. Organ ve doku alınan kişinin, bu işlemlerin yapıldığı esnada ölmüş olması,

20 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ 4. Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığında (ölmeden önce) buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması,

21 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ 5. Alınacak organ ve doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması, 6. Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak bu nakle razı olması gerekir.

22 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ “Tedavi olunuz! Çünkü Yüce Allah, ihtiyarlık dışında her hastalığın şifasını vermiştir” (Ebu Dâvûd, Tıb, 1) “Her hastalığın tedavisi vardır. Hastalığın çaresi bulununca –inşaallah- hasta iyileşir.” (Müslim, Selam, 26)

23 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ  “İyilik ve takvâda yardımlaşın; günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın” (Maide 5/2)  “Müminler birbirlerini sevmede, birbirlerine acımada ve merhamette, bir vücut gibidir. Bir organ rahatsız olduğunda, diğer organlar da onunla birlikte ateşlenir, uykusuz kalırlar.” (Buhârî, Edeb, 27)

24 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ “Müminler birbirlerini sevmede, birbirlerine acımada ve merhamette, bir vücut gibidir. Bir organ rahatsız olduğunda, diğer organlar da onunla birlikte ateşlenir, uykusuz kalırlar.” (Buhârî, Edeb, 27)

25 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  “Bir müminin dünya sıkıntılarından bir sıkıntısını giderenin, Allâh kıyamet günündeki sıkıntılarından bir sıkıntısını giderir; (…) kul kardeşinin yardımında olduğu sürece, Allâh da ona yardım eder…”. (Müslim, Zikr ve Dua, 11.)  “Ölünce insanoğlunun amel defteri kapanır. Ancak, kalıcı hayır bırakan, faydalı ilim bırakan ve hayırlı evlat bırakanın amel defterine sevap yazılmaya devam eder”. (Ebû Davûd, Vasâyâ, 14)

26 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Canlıdan Canlıya: a) Kan, Deri gibi Kendiliğinden Yenilenen  Bağışta bulunanın bir ücret almaması,  Maddî veya manevî bir baskı olmaması,  Bağışta bulunanın sağlığına tehdit oluşturmaması, b) Kendiliğinden Yenilenmeyen Organ ve Dokular  Bir hastalık sebebiyle alınan organın başka bir hastada kullanılması (göz korneası gibi).

27 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Canlıdan Canlıya: b) Kendiliğinden Yenilenmeyen Organ ve Dokular  Hastanın hayatını veya hayatî bir uzvunu kurtarmak için, bundan başka çare olmaması,  Hastalığın bu yolla tedavi edilebileceğine kanaat getirilmesi,  Organ bağışında bulunan kişinin tasarruf ehliyetine sahip olması ve organının alınmasına rıza göstermesi (Maddî veya manevî bir baskı olmaması)  Alınacak organ veya dokunun hayatî bir organ olmaması,  Alınacak organ veya doku karşılığında menfaat sağlanmaması, ücret alınmaması,

28 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Ölüden Canlıya:  Hastanın hayatını veya hayatî bir uzvunu kurtarmak için, bundan başka çare olmaması,  Hastalığın bu yolla tedavi edilebileceğine kanaat getirilmesi,  Organ veya dokusu alınacak kişinin, işlemin yapıldığı esnada ölmüş olması,

29 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Ölüden Canlıya:  Organ veya dokusu alınacak kişinin ölmeden önce buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartı ile yakınlarının buna razı olması,  Alınacak organ veya doku karşılığında menfaat sağlanmaması, ücret alınmaması,

30 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  İslam dini tüm insanlara iyilik yapmayı esas alır. Yunus’un ifadesiyle “yaratılanı severiz, Yaradandan ötürü” o sebeple bir insanın maddi veya manevi bir sıkıntısını gidermeye yardımcı olmak, hem insani hem de dini bir görev sayılır.

31 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ  İnsanlık adına bir hayat bağışı!  İnsanlık adına bir el de siz uzatın!  Ölüm; hem sizin için, hem de organınızı bağışladığınız hasta için yeni bir başlangıçtır...  Umudunu kaybedenlere umut ol!  Organ bağışı bir insanlık görevidir. Bir organ, bir hayat! Bir hayat, tüm insanlık…

32 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Kan vermek üç yönden önem arz eder: 1-Kan ihtiyacı olan insanın ihtiyacının giderilmesi, hastanın ve yakınlarının sevinci bakımından önemlidir. 2-İhtiyaç giderildiği ve faydalı bir iş yapıldığı için sevap kazanılır. 3-Kan verenin sağlığı açısından önemlidir.

33 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Hz. Peygamber’in Kan Aldırması ı ve Teşvik Etmesi Hz. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) zamanında Kan Aldırma, sağlığı korumak için ve bir tedavi metodu olarak uygulandığını, bizzat kendisinin de hacamat (Kan Aldırma ) yaptırdığını ve hacamatı tavsiye ettiğini bilmekteyiz. Hz. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Hacamat (kan aldırma) sizin için en iyi tedavi yollarından biridir.” (Buhâri, Tıb 13; Müslim, Musakât 62, 63)

34 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ İbn Abbas, Resulullah’ın Miraç gecesinde, meleklerden oluşan bir cemaate her uğrayışında kendisine meleklerin, “Kan Aldırmaya (Hacamat olmaya) devam et! Ümmetine de kan aldırmalarını emret!” dediklerini nakleder. (Tirmizi, Tıb, 12; İbn Mâce, Tıb, 20; Ahmed b. Hanbel, I, 354) Hz. Enes (r.a.),

35 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Kan bağışının tıbbi yönü ise; ülkemizde kan bağışı işleri Türk Kızılayı tarafından yapılmaktadır. 18 ile 65 yaşları arasında sağlığı yerinde, aç olmayan ve kendini iyi hissedenler kan bağışında bulunabilirler. Kan bağışı dinen hem caiz hem de hayati tehlikesi bulunan kişi ya da kişilere yardımda bulunduğumuzdan dolayı sevaptır. İslam’a göre kan para ile satılamaz. Mecbur kalması halinde hasta sahibi para ile kan alabilir. Burada kanı satan sorumludur. Ülkemizde para ile kan alımı yoktur. Bütün hastanelerin ihtiyacı olan kanları, Türk Kızılayı belde, köy, kışla, cami vb. demeden toplayıp hastanelerimize dağıtmaktadır. Oruçlu iken kan veren kişinin orucu bozulmaz. Fakat kendisine kan verilen kişi oruçlu ise orucu bozulur, sağlığına kavuşursa gününe gün kaza yapar. Aç karnına, yorgun ve uykusuz kan verilmez. Kan veren ve organ bağışlayan ile bunları alanların arasında akrabalık bağı oluşmaz.

36 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Kan bağışında bulunmanın kişiye sağladığı faydalar; Peygamberimiz Kan Aldırmanın faydası ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: “Kan Aldırmakta şifa ve bereket vardır”. Ayrıca Kan Aldırmak aklı ve hıfzetme (ezberleme) gücünü arttırır. Kan veren canlılık kazanır, tansiyon ve baş ağrısı gibi şikâyetler azalır. Peygamberimiz: “Kan aldırmakta şifa vardır” “Tedavi olduğunuz şeylerin en hayırlısı kan aldırmaktır.” buyurur. (Ramuz el-Ehadis: 149/6) Kan vermekte hayat kurtarmak vardır. Kur’an’da: “Kim bir insanı yaşatırsa, bütün insanları yaşatmış gibi olur.” (Maida: 33) buyrulmuştur.

37 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ Kan bağışı kalp krizi ihtimalini %90 azaltır. kandaki ve kemik iliğindeki yağlanmayı önler, Kan bağışçısı her kan verdiğinde: AIDS, Hepatit B, Hepatit C, Sifiliz Kan grubu taramasından ücretsiz olarak yararlanmış olur. Sağlığı yerinde olanların kan vermesi kemik iliğini harekete geçirmekte, kan yapımı hızlanmakta böylece kanın temizlenmesi kolaylaşmaktadır. Bahar yorgunluğu dediğimiz vücudun umumi âhengini bozan bitkinlik, hâlsizlik doğuran hastalıklar bahar mevsiminde kan vermek suretiyle düzeltilebilir. Kış aylarında vücutta biriken metabolizma artıkları ve zehirli maddeler baharda kan vermekle hızlanan kan yapımı sayesinde süratle vücuttan atılmaktadır. Dolaşıma çıkan pıhtılaşmayı önleyici bazı maddelerin temizlenmesi, damar sertliklerinin önlenmesi ve damarların korunması da kan vermenin faydaları arasındadır.

38 KAZIM KARABEKİR MERKEZ CAMİİ T.C. BAĞCILAR MÜFTÜLÜĞÜ