ÇELİK YAPILAR İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi

... konulu sunumlar: "ÇELİK YAPILAR İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi"— Sunum transkripti:

1 ÇELİK YAPILAR İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

2 ÇELİK YAPILAR Tarihçe 1779 yılında Severn nehri üzerinde köprü (font)
İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

3 ÇELİK YAPILAR İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

4 ÇELİK YAPILAR İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

5 The Hearst Tower, New York City
ÇELİK YAPILAR Eiffel, Paris John Hancock Center, Chicago HSBC, Hong Kong The Hearst Tower, New York City İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

6 ÇELİK YAPILAR Bird’s Nest, Bijing
İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

7 ÇELİK YAPILAR, Allianz Arena, Münih
İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

8 ÇELİK YAPILAR, The Water Cube, Beijing
İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

9 The Forth Rail Bridge 1890 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

10 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

11 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

12 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

13 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

14 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

15 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

16 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

17 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

18 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

19 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

20 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

21 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

22 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

23 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

24 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

25 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

26 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

27 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

28 (KAFES SİSTEMLER) İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

29 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

30 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

31 ÇELİĞİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ
Mekanik olarak işlenebilen yani, dövülerek, preslenerek, haddeden geçirilerek şekil alabilen demir alaşımlarına çelik denir. Çelik malzemenin bünyesinde, demirden başka, %0,16~0,20 kadar karbon bulunur. Karbon miktarı arttıkça çeliğin hem mukavemeti, hemde sertliği artar. Ayrıca fosfor, kükürt, azot, silisyum, manganez, bakır gibi elemanlarda vardır. Çelik malzeme bünyesine krom, nikel, vanadiyum, molibden gibi maddeler katılarak yüksek kaliteli çelikler üretilebilmektedir. Yüksek fırınlarda kok kömürü yakılarak demir cevherinin ergitilmesi sonucu, içinde %5 karbon bulunan ham demir elde edilir. Ham demirin özel fırınlarda katkılanmasıyla, bünyesinde %4 kadar karbon bulunan font (pik) üretilmiş olur. İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

32 ÇELİĞİN ÜSTÜNLÜĞÜ 1-   Ahşap ve betonarmeye nazaran oldukça homojen ve izotrop bir malzemedir,ayrıca mukavemeti de büyüktür. 2-    Elastisite modülü ahşapta kg/cm2 ,betonarmede ~300000kg/cm2 ,çelikte kg/cm2 dir.Yani ahşabın 21 katı, betonarmenin 7~10 katıdır.Bu nedenle daha az sehim yapar,ve daha az malzeme sarfı gerektirir. 3-    İşçiliğin büyük bir kısmı atölyelerde yapılabilir. 4-    Aynı yükü taşımak için seçilmesi gereken kesit,çelikte betonarmeye nazaran daha küçüktür.Kesit dış ölçüleri belirli bir çelik kolonun taşıma gücü,aynı kesit ölçüleri ve şartlar için yapılan betonarme kolona oranla çok fazladır. İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

33 ÇELİĞİN ÜSTÜNLÜĞÜ 5-  Kendi zati ağırlığı betonarmeye nazaran az olduğundan sömelleri daha küçük çıkar.Temel zemini sağlam olmayan yerlerdeki yapılar için bazen sadece bu özellik,taşıyıcı iskelet malzemesi olarak çeliğin seçilmesine sebep olabilir. 6-  Takviyesi kolaydır,kolayca değişiklikler yapılabilir.Betonarmede bu işlemin sınırları dar,yapılmaları güç hatta bazen imkansızdır. 7-   Çelik taşıyıcı elemanlar bulundukları yapıdan kısmen veya tamamen söküldüklerinde,çıkan malzeme bir başka yapıda ve hatta değişik şartlarda zayiatsız tekrar kullanılabilir.Böyle bir yapı herhangi bir nedenle yıkılsa ve enkaz haline gelse,yani içindeki çelik malzeme artık kullanılmayacak hurda niteliğinde olsa bile gene bir değeri mevcuttur İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

34 ÇELİĞİN SAKINCALARI 1-  Yangında yıkılmaya karşı mukavemetleri azdır.Yüksek ısı derecelerinde çelik mukavemetini kaybeder.(600ºC de F=0) Kapalı hacimlerde çıkan yangınlarda,ısının 500ºC üstüne çıkması halinde çelik bu ısıdan korunmak zorundadır.Mesela çok katlı yapılarda kolon ve kirişleri beton muhafaza içine almalıdır.(pas payı d=4 cm). 2-   Korozyona karşı mukavemeti azdır.Beton muhafaza içine alınırsa korozyona karşı korunmuş olur.Kaplama ve çeşitli maksada hizmet eden boyalarda kullanılabilir. 3-    Asit,baz ve tuza karşı mukavemeti çok azdır. İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

35 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

36 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

37 (su) (sy) İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi
Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

38 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

39 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

40 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

41 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

42 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

43 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

44 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi
Yapı Statiği ve Betonarme Birimi Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür

45 koşullar İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Statiği ve Betonarme Birimi
Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür