Solunum sisteminin genel görünümü

... konulu sunumlar: "Solunum sisteminin genel görünümü"— Sunum transkripti:

1 Solunum sisteminin genel görünümü
SOLUNUM SİSTEMİ-SYSTEMA RESPİRATORİUM Solunum sisteminin genel görünümü

2 SOLUNUM SİSTEMİ - SYSTEMA RESPİRATORİUM
Solunum sistemi havanın oksijeninin alınması ve meydana gelecek karbondioksidin atılmasını sağlayan organlardan oluşur. Bunun yanında sesin de oluşmasında rol oynar. Bu organlar sırasıyla: 1-Nasus (burun) 2-Cavum nasi (burun boşluğu) 3-Pharynx (yutak) 4-Larynx (gırtlak) 5-Trachea (soluk borusu) 6-Pulmones (akciğerler)

3 BURUN (NASUS)  Burun solunum ve koku organıdır. Nasus externus (dış burun) ve cavitas nasi (burun boşluğu) olmak üzere iki kısımda incelenir.

4 NASUS EXTERNUS Yüzün ön orta kısmında yer alan, kemik, kıkırdak ve kaslardan oluşan piramit şeklinde bir organdır. Piramidin iki yüzü önde birleşerek dorsum nasi (burun sırtı)'yi oluşturur. Burun sırtının yukarıda alın ile birleşen kısmına radix nasi (burun kökü), aşağıda kalan uç kısmına ise apex nasi adı verilir. Piramidin aşağıya bakan yüzünde nares (burun delikleri) bulunur. Bu delikleri dıştan çevreleyen kısırnlara ise alae nasi (burun kanatları) denir.

5 Nasus externus dıştan deri ile kaplıdır
Nasus externus dıştan deri ile kaplıdır. Derinin altında mimik kaslarından m. nasalis, m. procerus ve m. depressor septi yer alır. Nasus externus'un kemik yapısını nazal, frontal kemikler ve maksilla oluşturur. Bu kemik yapının dışa açılan kısmına apertura piriformis denir.

6

7 Burnun sırtına , burun köküne , burun ucuna , burun orta bölmesine , burun kanadına , denir.

8 Burnun sırtına................................, dorsum nasi
burun köküne , radix nasi burun ucuna ,apex nasi burun orta bölmesine ,septum nasi burun kanadına ala nasi denir.

9 CARTILAGINES NASI (BURUN KIKlRDAKLARI) Burun kıkırdakları solunum sırasında burun duvarlarının çökmesini engel olan yapılardır. Cartilago septi nasi: Bu kıkırdak burun boşluğunu ikiye ayıran septum nasi'nin yapısına katılır. Arka ve lateral olmak üzere iki kısımda incelenir. Arka kısmı ethmoid ve vomer kemikleri arasında uzanır. Lateral parçası ise çifttir ve burun sınırının yapısına katılır.  Cartilago alaris major: Crus laterale ve crus mediale olmak üzere iki kısımda incelenir. Her iki kısımda burun deliklerini çevreler. Sağ ve sol crus mediale ile cartilago septi nasi birleşerek burun deliklerini birbirinden ayıran pars mobilis septi nasi'yi oluşturur.  Cartilagines alares minores: Cartilago septi nasi'nin lateral parçası ile crus laterale'nin dışında yer alır. 3-4 tane olan bu kıkırdaklar alae nasi yapısına katılır.

10 Vestibulum nasi: Burun boşluğunun hafif geniş olan giriş kısmıdır
Vestibulum nasi: Burun boşluğunun hafif geniş olan giriş kısmıdır. Yukarı ve arkaya doğru limen nasi ile sınırlıdır. Vestibulum nasi'nin üzeri deri ile örtülüdür. ­Burada burun kılları (Vibrissea)bulunur. Bu kıllar, solunum havası ile taşınan yabancı cisimlerin burun boşluğundan iç kısımlara geçmesini engeller. Giriş kısmı

11 Burun (nasus) Burun boşluğu (cavitas nasi) Sağ ve sol olmak üzere iki adettir ve bir bölme (septum nasi) ile ayrılmışlardır. Önde ve arkada açıklıkları vardır. Dört duvarı vardır (lateral, medial, inferior ve superior)

12 Burun boşluğu (cavitas nasi) Dış yan duvar: En büyük duvardır.
Burun (nasus) Burun boşluğu (cavitas nasi) Dış yan duvar: En büyük duvardır. Üç adet balkonumsu çıkıntı vardır: Concha nasalis superior, media ve inferior Üç adet geçit vardır: Meatus nasi superior, medius ve inferior

13

14 Burun orta bölmesini(septum nasi) oluşturan kemik parçalarını yazınız
Arka kısmını ethmoid ve vomer kemikleri yapar.

15 Burun boşluğunun fonksiyonunu kısaca belirtiniz.?

16 İki farklı mukozadan oluşur.
Regio respiratoria: Vestibulum nasi'nin arkasında yer alan damardan zengin, koyu pembe renkli kısımdır: Bu bölgede buruna gelen hava belli oranda ısınır, nemlenir ve temizler alt solunum yollarına geçer. Regio olfactoria: Koku duyusu ile ilgili olan bölgedir. Concha nasalis superior'un üstü ve bu concha'ya bakan septum nasi kısımlarıdır. İki farklı mukozadan oluşur.

17

18 Paranasal sinus deyince ne anlıyorsunuz, isimlerini yazınız?

19 x Burun çevresinde bulunan kemiklerin içindeki boşluklardır.
(Cellulae ethmoidales)

20

21 Paranasal sinusların görevleri nelerdir ?

22 Cellulae ethmoidales Cellulae ethmoidales

23

24

25 PHARYNX-YUTAK Burun boşlukları ve ağız boşluğunun arkasında yer alan kafa tabanından 6.boyun omuru hizasına kadar uzanan kas ve zardan yapılmış açıklığı öne bakan bir oluk şeklindedir. 3 parçası vardır. 1)Yukarıda burun boşluklarına bakan kısım (pars nasalis) 2)Ortada ağız boşluğuna bakan kısım (pars oralis) 3)Aşağıda gırtlağın arkasında yer almış kısım (pars laryngea)

26 Yutağın kaç parçası vardır nerelere açılırlar ?

27 1-Pars nasalis veya nasopharynx kafa tabanından yumuşak damak hizasına kadar uzanan bölümüdür. Burun boşluğuna açılır. 2-Pars oralis veya oropharynx yumuşak damakla hyoid kemik arasındaki bölümdür. Önde ağız boşluğuna açılır.

28 3-Pars laryngea veya laryngopharynx hyoid kemikten 6
3-Pars laryngea veya laryngopharynx hyoid kemikten 6.boyun omuru seviyesine kadar uzanan bölümdür. Önde gırtlak girişi (aditus laryngis) bulunur. Aşağıda oseophagus’la (yemek borusu) devam eder.

29 Larynx(Gırtlak) nerededir, fonksiyonu nedir?

30 Larynx-Gırtlak Solunum sisteminin bir parçası olan gırtlak girişi korur aynı zamanda sesin oluşmasını da sağlayan bir organdır. Hyoid kemiğin altında, boynun ön tarafında trachea'nın üstünde yer almıştır. Larynx'in tabanı yukarıda, tepesi aşağıda 3 yüzlü piramide benzer

31 Larynx'in kıkırdaklarının isimlerini yazınız ?

32 Larynx'in yapısı: Kıkırdaklar, bunları birbirine bağlayan eklem ve bağlar, kaslar ve içyüzünü döşeyen mukozadır. Larynx'in kıkırdakları üçü tek, üçü çift olmak üzere 9 kıkırdaktır. Tek olanlar, 1- Cartilago epiglottica:Yaprak şeklinde elastik tipte bir kıkırdaktır. 2-Cartilago thyroidea: burada (adem elması) denilen çıkıntı bulunur. 3-Cartilago cricoidea Çift olanlar: Cartilago arytenoidea, cartilago corniculata cartilago cuneiformis.

33 Gırtlak (larynx) Kıkırdakları Cartilago thyroidea (1)
Cartilago cricoidea (1) Cartilago epiglottica (1) Cartilago arytenoidea (2) Cartilago corniculata (2) Cartilago cuneiforme (2) Gırtlak (larynx) Kıkırdakları

34 Gırtlak (larynx) Cartilago thyroidea En büyükleridir. Prominentia laryngea (Adem elması) vardır. Kadın erkek arasında açı farkı vardır.

35 Gırtlak (larynx) Cartilago epiglottica Larynx girişini kapatır. Gıdaların larynx’e kaçmasını engeller. Yaprak şeklindedir.

36 Gırtlak (larynx) Ligamentleri Yalancı ses telleri Gerçek ses telleri Lig. vestibulare Lig. vocale

37 Gırtlak (larynx) Kasları Ekstrinsik kaslar:
Larynx’in pozisyonunu ve yutkunma sırasında yukarı çekilmesini sağlarlar (suprahyiod kaslar, pharynx kasları) Suprahyoid kaslar Hyoid kemik M. thyrohyoideus Cart. thyroidea M. constrictor pharyngis inferior

38 Gırtlak (larynx) Kasları İntrinsik kaslar:
Ses tellerinin pozisyonunu, gerginliğini ayarlar, glottis’i etkiler.

39 Gırtlağın iç boşluğu hakkında ne biliyorsunuz.?

40 Gırtlağın iç boşluğu-Üst,orta ve alt olmak üzere üç kısma ayrılır:
1-Üst kısım (vestibulum laryngis), aditus laryngis'ten plica vestibularis'lere kadar olan kısım. 2-Orta kısım (ventriculus laryngis), bu kısımda iki üstte iki altta olmak üzere dört plica vardır. Alt ve üst plica'lar arasında meydana gelen boşluğa ventriculus laryngis denir. 3-Alt kısım (cavum infraglotticum), plicae vocales'ler altında kalan kısımdır.

41 Lig. vocale Lig. vestibulare

42 Trachea nedir ?

43 Trachea-soluk borusu Kıkırdak ve zardan yapılmış bir boru olup 6. boyun omuru ile 5. göğüs omuru arasında bulunur. Ortalama 11 cm boyunda, 2-2,5 cm genişliğindedir. İki parçası vardır. 1-Boyun parçası, vertebral kolon ve oesophagus'un önünde bulunan bu parça, omurganın eğriliğine göre aşağıya doğru indikçe yüzeyden uzaklaşarak derinleşir. 2-Göğüs parçası,

44 Trachea’nın arkadan görünümü
Soluk borusu (trachea) Cart. cricoidea Arka duvar Trachea’nın arkadan görünümü

45 Soluk borusu (trachea)
Arka yüzü membran yapısındadır. Angulus sterni düzeyinde sağ-sol ana bronşlara ayrılır. Ayrıldığı yere bifurcatio trachea denir ve burada carina bulunur. Trachea iki adet ana bronşa (sağ-sol) ayrılarak sonlanır.

46 Soluk borusu (trachea)
Carina

47 Bronchuslar-bronchi Trachea 4. göğüs omuru hizasında çatallanarak ikiye ayrılır. Soldaki bronchus principalis sinister dar uzun ve yatay bir doğrultuda giderek sol akciğere hilus pulmonis'ten girer. Sağdaki bronchus principalis dexter kısa, geniş ve dikey doğrultudadır. Yapısal bakımdan trachea'ya benzerler.

48 Mediastinum neresidir, açıklayınız.?

49 Mediastinum Göğüs boşluğu (cavum thoracis) akciğerlerin arasında,önde sternum ve arkada göğüs omurları ile çevrelenmiş bir aralığa sahiptir. Buna mediastinum denir

50 Akciğerler-Pulmones Göğüs boşluğunun büyük bir kısmını dolduran koni şeklinde esas solunum organı olan akciğerler, sağ ve sol olmak üzere iki tanedirler. Elastik bir yapıya sahip olan akciğerler üç yüz ve bir tepeye (apex pulmonis) sahiptir. 1-Costal yüzü thorax duvarı ile komşudur ve üzerinde kaburgaların izlerini taşıyan bu yüz konvekstir. 2-Mediastinal yüz konkav olup ortada bulunan hilus pulmonis'te akciğere giren ve çıkan oluşumlar (a.,v.pulmonalis, bronchus'lar, plexus ve lenf damarları) vardır. 3-Diyafragmatik yüze basis pulmonis'te denir ve düzgün, konkav olup diyafragmanın üstüne oturur.

51

52 Sol akciğer eğik bir yarıkla üst ve alt (lobus superior ve lobus inferior) iki loba ayrılmıştır. Sağ akciğer bu eğik yarığa ilave yatay bir yarıkla 3 loba (lobus superior , inferior ve medius) ayrılmıştır. Her lob'da segmentlere ayrılır ve kendi bronchus'u ve damarlarını içeren bu segmentler her bir akciğerde 10 ar tanedir. Bronchus'lar akciğer içine girdikten sonra önce loblara sonra segmentlere giderek daha küçük dalçıklara ayrılırlar.

53 Akciğer segmentlerinin görünümü
Akciğerler (pulmones) Akciğer lobları daha küçük alt birim olan segmentlere ayrılır. Akciğer segmentlerinin görünümü Her akciğerde 10’ar segment vardır. Her segment yaklaşık 50 lobulus’a ayrılır. Sağ akciğer Sol akciğer

54 Akciğerler (pulmones)
Akciğere giren-çıkan yapıların bulunduğu yere hilum pulmonis adı verilir. Hilum’da bulunan yapılar: A. pulmonalis Vv. pulmonales Ana bronş A.-v. bronchiales Lenf damarları Sinirler Alt kenar Ön kenar Basis Sol akciğerin medialden görünümü

55 PLEURA (Plevra) Pleura, akciğerleri saran seröz bir zardır. Pleura parietalis ve pleura visceralis olmak üzere iki tabakadan oluşur. Pleura visceralis; akciğer dokusuna sıkıca tutunan, fıssura’ların içine kadar giren ve her lobu ayrı ayrı saran zardır. Pleura parietalis akciğerleri torba gibi sarar. Pleura visceralis ile pleura parietalis arasında cavitas pleuralis adı verilen çok dar potansiyel bir aralık vardır. Bu boşluğun içinde de iki zarın sürtünmesini engelleyen bir sıvı bulunur.

56 Akciğerler (pulmones)
Akciğerlerin her biri plevra adı verilen iki katlı (visseral – parietal) bir zar ile örtülüdürler. İki katın arasında plevral sıvı vardır.

57 Akciğerler (pulmones)de inspirasyon nasıl gerçekleşiyor?
Solunum sırasında toraks çapı üç yönde de artar. Vertikal çapın artması diaphragma ile olur.

58 Akciğerler (pulmones)
Solunum sırasında toraks çapı üç yönde de artar. Antero-posterior çapın artması sternum’un yükselmesi ile oluşur.

59 Akciğerler (pulmones)
Solunum sırasında toraks çapı üç yönde de artar. Transvers çapın artması costa’ların yana açılması ile oluşur. Böylece volüm artar , elastik olan akciğerlere hava dolar.

60 - Aşağıda solunum sistemi ile ilgili cümlelerden yanlış olanı işaretleyiniz.?
a-) Akciğerler sağda 3, solda 2 lobludur. b-) Sağ bronchus principalis sola göre daha uzun ve yatay olarak seyreder. c-) Diyafragma thorax ile abdomen'i ayırır ve solunumla ilgilidir. d-) Pleura çift katlı bir zar olup akciğerleri sarar.

61 - Aşağıda solunum sistemi ile ilgili cümlelerden yanlış olanı işaretleyiniz.?
a-) Akciğerler sağda 3, solda 2 lobludur. b-) Sağ bronchus principalis sola göre daha uzun ve yatay olarak seyreder. c-) Diyafragma thorax ile abdomen'i ayırır ve solunumla ilgilidir. d-) Pleura çift katlı bir zar olup akciğerleri sarar.

62