TANZİMAT EDEBİYATI I. GİRİŞ II. OLUŞUMU III. ÖZELLİKLERİ

... konulu sunumlar: "TANZİMAT EDEBİYATI I. GİRİŞ II. OLUŞUMU III. ÖZELLİKLERİ"— Sunum transkripti:

1 TANZİMAT EDEBİYATI I. GİRİŞ II. OLUŞUMU III. ÖZELLİKLERİ
IV. BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI V. İKİNCİ DÖNEM SANATÇILARI VI. TANZİMAT EDEBİYATINDA ŞİİR VII. TANZİMAT ED. HİKAYE VE ROMAN VIII. TANZİMAT EDEBİYATINDA TİYATRO IX. TANZİMAT EDEBİYATINDA GAZETELER X. TANZİMAT EDEBİYATINDA ÇEVİRİLER XI. TANZİMAT ED. ÖĞRETİCİ METİNLER ERGÜN AKKOCA & NURULLAH BÜRKÜK

2 I- TANZİMAT EDEBİYATINA GİRİŞ
* Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra bu edebiyatın tohumları serpilmeye başlanmıştır. * Batılı tarzda ilk eserler bu dönemde verilmeye başlanmıştır. * Hak, adalet, özgürlük, vatan kelimeleri bu dönemde ilk defa kullanılmıştır. ERGÜN & NURULLAH * Tanzimat Edebiyatı kendi arasında ikiye ayrılır.(Birinci-ikinci dönem) * Toplumcu bir çizgi tutmaya çalışmışlardır. * Divan Edebiyatındaki "bölüm güzelliğine" karşın "konu bütünlüğüne, güzelliğine" önem vermişlerdir.

3 II- TANZİMAT EDEBİYATININ OLUŞUMU
* Tanzimat Edebiyatı, bir kültür ve siyasi hareketin sonucu olarak ortaya çıkmış bir edebi akımdır. * yılları arasında etkili olmuştur. * Tercüman-ı Ahval’in 1860 yılında yayın hayatına girmesiyle birlikte bu edebiyatın başladığı ileri sürülmektedir. ERGÜN & NURULLAH * Geçmişe değil, geleceğe; Doğu’ya değil, Batı’ya; soyuta değil, somuta dönük bir sanat çabası vardır.

4 III- TANZİMAT EDEBİYATI GENEL ÖZELLİKLERİ
A) Bu dönem sanatçıları, Divan Edebiyatında hiç bulunmayan makale, tiyatro, roman, hikaye, anı, eleştiri gibi yeni edebiyat türleri getirmişlerdir. B) Tanzimat Edebiyatı’nın özellikle ilk döneminde yetişen sanatçıların çoğu (Ziya Paşa, Namık Kemal) Montesquieu, Rousseau, Voltaire gibi Fransız yazarlarının etkisi altında kalarak, makale ve şiirlerinde zulme, haksızlığa, geriliğe karşı şiddetli bir dille mücadeleye girişmişler; vatan, millet, hürriyet, hak, adalet, kanun, meşrutiyet gibi kavramları yaymaya çalışmışlar, “toplum için sanat” anlayışını benimsemişlerdir. ERGÜN & NURULLAH

5 C) Tanzimat Edebiyatı’nın ikinci döneminde yetişen sanatçılar ise (Recaizâde Mahmut Ekrem, Abdülhak Hâmit, Sami Paşazâde Sezai) toplum işlerine daha az karışmışlar, “sanat için sanat” anlayışını benimser görünmüşlerdir. “Her güzel şey şiire konu olabilir.” anlayışını savunmuşlardır. D) Çoğu Fransız Edebiyatını örnek olarak alan bu sanatçıların bir kısmı Klasisizm (Şinasi, A.Vefik Paşa) bir kısmı Romantizm (Namık Kemal) bir kısmı da Realizm (Recaizâde Mahmut Ekrem, Sami Paşazâde Sezai, Nabizade Nazım.) akımlarının etkisi altında eserler vermişlerdir. ERGÜN & NURULLAH

6 F) Dilin sadeleşmesi, konuşma dilinin yazı dili haline gelmesi düşüncesi savunulmuştur.
G) Tanzimat Edebiyatı, Divan Edebiyatı'nın tersine olarak, seçkin kişiler için değil, halk için meydana getirilen bir edebiyat düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. H) Divan şiirindeki “bölüm güzelliğine” karşın “konu bütünlüğüne, güzelliğine” önem vermişlerdir. ERGÜN & NURULLAH

7 IV- BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI
ZİYA PAŞA ( ) * Katiplik ve Şuray-ı Devlet görevlerinde bulundu. * Maarif Müsteşarlığı yaptı. * Eserlerinde Divan Şiiri nazım türlerini kullandı ama içerik olarak hürriyet, adalet gibi konuları işledi. ERGÜN & NURULLAH Başlıca Eserleri: Şiir: Zafername, Eş’ar-ı Ziya, Terci-i Bend, Terkib-i Bend Makale: Şiir ve İnşa Röportaj: Rüya Antoloji: Harabat Anı: Defter-i Amal Çeviri: Engizisyon Tarihi, Endülüs Tarihi, Emile

8 ŞİNASİ ( ) * Tanzimat Edebiyatı’nın kurucusu olarak kabul edilir. * Türk Edebiyatında birçok ilke imza atmıştır. * Agah Efendi ile birlikte ilk özel gazeteyi çıkarmıştır. * Batılı anlamda ilk tiyatro eserini yazmıştır. * Noktalama işaretlerini kullanan ilk sanatçımızdır. Eserleri: Tiyatro: Şair Evlenmesi Şiir: Müntehabat-ı Eş’ar, Tercüme-i Manzume ERGÜN & NURULLAH Düzyazı: Müntehabat-ı Tasvir-i Efkar Atasözü Derlemesi: Durub-u Emsal-i Osmaniye

9 NAMIK KEMAL (1840-1888) * Vatan şairi olarak tanınır.
* Katip olarak çalıştı, gazetecilik yaptı. * Yeni Osmanlılar Cemiyeti’ne üye olduğundan dolayı yurt dışına çıkmak zorunda kalmakla beraber sürgüne de gönderilmiştir. * İlk edebi romanı ve ilk tarihi romanımızı yazmıştır. Başlıca Eserleri: Roman: İntibah, Cezmi ERGÜN & NURULLAH Tiyatro: Vatan Yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celaleddin Harzemşah, Kara Bela Eleştiri: Tahrib-i Harabat, Takip Tarihi kitapları: Devr-i İstila, Barika-i Zafer, Evrak-ı Perişan, Kanije, Silistre Muhasarası

10 AHMET MİTHAT EFENDİ (1844-1912)
* Eserlerini halkı bilgilendirmek amacıyla yazmıştır. * Döneminin en çok okunan romancısıdır. * Romantizmden etkilenmiştir. Başlıca Eserleri: Roman: Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Dünyaya İkinci Geliş, Felatun Beyle Rakım Efendi, Paris’te Bir Türk, Henüz 17 Yaşında, Dürdane Hanım. Hikaye: Letaif-i Rivayat ERGÜN & NURULLAH Gezi: Avrupa’da Bir Cevelan Gazete: Bedir, Devir, Tercüman-ı Hakikat Oyunlar:Fürs-i Kadim'de Bir Facia yahut Siyavuş , Çengi, Eyvah.

11 ŞEMSETTİN SAMİ ( ) * Dil, sözlük ve ansiklopedi alanında yaptığı çalışmaları ile tanınır. * Zamanının en büyük dil bilgini olarak anılır. * İlk yerli romanımızı yazmıştır. Başlıca Eserleri: Roman: Taaşşuk-u Talat ve Fitnat ERGÜN & NURULLAH Sözlük: Kamus-ı Türki, Kamusu’l A’lam, Kamus-ı Fransevi, Kamus-ı Arabi Çeviri: Sefiller, Robinson, Şeytanın Yadigarları Tiyatro: Seydi Yahya, Besa Yahut Ahde Vefa

12 AHMET VEFİK PAŞA (1823-1891) * “Tiyatrocu Paşa” olarak tanınır.
* Klasisizmden etkilenmiştir. * Türk milliyetçisidir. Başlıca Eserleri: İnceleme: Lehçe-i Osmani, Şecere-i Türk ERGÜN & NURULLAH Çeviri ve Uyarlama: Zor Nikah, Meraki, Tartüffe, Dekbazlık, Savruk, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi…

13 V- İKİNCİ DÖNEM SANATÇILARI
RECAİZADE MAHMUT EKREM ( ) *Batılılaşma hareketlerinin etkinleşmesinde önemli rol oynamıştır. * Realizmden etkilenmiştir. * Güçlü bir edebiyat eleştirmenidir. * İlk realist romanımızı yazmıştır.( Araba Sevdası) Başlıca Eserleri: ERGÜN & NURULLAH Roman: Araba Sevdası Hikaye: Muhsin Bey, Şemsa Tiyatro: Afife Anjelik, Çok Bilen Çok Yanılır, Vuslat Şiir: Nağme-i Seher, Yadigar-ı Şebab, Pejmürde, Zemzeme Eleştiri: Takdir-i Elhan Düzyazı: Talim-i Edebiyat

14 ABDÜLHAK HAMİT TARHAN (1852-1937)
* Şair-i Azam olarak tanınır. * Büyükelçilik ve milletvekilliği yapmıştır. * Romantizmin etkisiyle lirik şiirler yazmıştır. * İç dünyasında yaşadığı çelişki ve zıtlıklar eserlerine de yansımıştır. * Tiyatrolarını oynanması için değil okunması için yazmıştır. Başlıca Eserleri: ERGÜN & NURULLAH Şiir: Makber, Sahra, Belde, Baladan Bir Ses, Ölü, Hacle, Divaneliklerim, Validem, Tayflar Geçidi. Tiyatro: Macera-yı Aşk, İçli Kız, Duhter-i Hindu, Tarık, Nesteren, Eşber, Finten, Sardanapal.

15 SAMİ PAŞAZADE SEZAİ (1860-1936)
* Katiplik ve büyükelçilik yapmıştır. * Tanzimat Edebiyatı’nın hikaye ve roman yazarıdır. * Eserlerinde halkın içinden kahramanları, günlük yaşamları ve kendi dilleri ile anlatmıştır. Başlıca Eserleri: ERGÜN & NURULLAH Roman: Sergüzeşt Hikaye: Küçük Şeyler Piyes: Şir Hatıra: İclal

16 NABİZADE NAZIM (1862-1893) * Klasisizmden etkilenmiştir.
* İlk köy romanımızı yazmıştır.( Karabibik ) Başlıca Eserleri: Roman: Karabibik, Zehra ERGÜN & NURULLAH Hikaye: Zavallı Kız, Bir Hatıra, Yadigarlarım, Sevda, Hala Güzel

17 MUALLİM NACİ ( ) * Batı anlayışına uygun, sade dille şiirler yazmıştır. * Arapça, Farsça ve Fransızcadan kırka yakın çevirisi vardır. * Recaizade EKREM ve Abdulhak Hamit TARHAN’ a karşı eski edebiyatı savunmuştur. Başlıca Eserleri: ERGÜN & NURULLAH Şiir: Ateşpare, Şerare, Füruzan Eleştiri: Demdeme Düzyazı: Istılahat-ı Edebiye Sözlük: Lugat-ı Naci

18 VI. TANZİMAT EDEBİYATINDA ŞİİR
* Her iki dönem şairleri biçim yönünden Divan şiiri geleneğine bağlı kalmışlardır * 1.dönem şairleri “toplum için sanat” anlayışını; 2.dönem şairleri ise “sanat için sanat” anlayışını benimsemişlerdir * 1.dönem şairleri “vatan, millet, adalet” gibi konuları ele alırken; 2. dönemdekiler “aşk, doğa, ölüm” gibi konuları ele almışlardır. Dolayısıyla konu ve temada yenilik yapmayı başarmışlardır. ERGÜN & NURULLAH * İki dönemin şairleri de şiirde parça güzelliğini bırakıp bütün güzelliğine ve konu birliğine önem vermiştir.

19 * Dildeki en büyük farklılık yeni kavramlara yer verilmesidir
* Aruz ölçüsü kullanılmaya devam ederken az da olsa hece ölçüsü kullanılmıştır. * Gazel, kaside, terkib-i bent gibi eski nazım şekilleri kullanılmaya devam etmiştir. Özellikle ikinci dönem sanatçıları yeni nazım şekilleriyle şiir yazmada başarılı olmuşlardır (A.Hamit Tahran, Recaizade Mahmut Ekrem başarılıdır). ERGÜN & NURULLAH * Tanzimat şairleri bireysel duygu düşünce ve anlatıma önem vermiş, böylece Türk edebiyatına Batı’daki bireyci anlayışı getirmişlerdir * Dildeki en büyük farklılık yeni kavramlara yer verilmesidir

20 DİVAN ŞİİRİ VE TANZİMAT ŞİİRİNİN BENZERLİKLERİ VE FARKLILIKLARI
* Nazım şekilleri benzer: Kaside, gazel, terkib-i bend, müseddes vb. * Ölçü benzer: Aruz ölçüsüyle şiirler yazılır. * Dil benzer: Arapça-Farsça kelime ve tamlamaların kullanılması. Farklılıkları: Tema –Konu (İçerikle İlgili) Divan Şiirinde Tema: Aşk, tabiat, tasavvuf,ahlak,övgü (devlet ve din büyüklerine) ERGÜN & NURULLAH Tanzimat Şiirinde Tema: Halkı aydınlatmaya yönelik yeni tema ve konular işlenmiştir. Hürriyet, eşitlik, adalet, kanun, yönetimden ve dönemden şikayet vb.

21 Yapı özellikleri: Divan Şiirinde: * Genellikle beyitler kullanılır, ölçü aruzdur. Kafiyelenişi nazım biçimi belirler. Göz için kafiye benimsenir. * Nazım biçimlerinin belirli bölümleri vardır. Şiir, nazım biçimine göre adlandırılır. Tanzimat Şiirinde: * Divan şiiri nazım biçimleri kullanılmasına rağmen klasik yapıda bazı değişiklikler yapılır. ERGÜN & NURULLAH * Zengin kafiye benimsenmiş, divan şiirinin aksine “Kafiye kulak içindir.” Bu anlayış Recaizade Mahmud Ekrem tarafından ileri sürülmüş zamanla taraftar kazanmıştır.

22 Dil ve anlatım özellikleri:
Divan Şiirinde: Arapça ve Farsça tamlamalara söz sanatlarına yer verilmesinden dolayı ağır bir dil vardır. Tanzimat Şiirinde: Halkın anlayacağı bir dilde yazma anlayışına rağmen Arapça - Farsça kelime ve tamlamaların kullanıldığı görülür.Dildeki en büyük farklılık yeni kavramlara yer verilmesidir. ERGÜN & NURULLAH

23 VII. Tanzimat Edebiyatında Hikâye ve Roman
Tanzimat Edebiyatı öykü ve roman özellikleri : 1. Tanzimat Edebiyatı öykü ve romanında olaylar çoğunlukla günlük yaşamdan veya tarihten alınmıştır. 2. Olayların olmuş ya da olabilir izlenimini bırakması gerektiği konusunda bütün Tanzimat romancıları birleşmişlerdir. ERGÜN & NURULLAH 3. Daha ilk eserlerden başlayarak, Tanzimat Edebiyatı öykü ve romancılarının bir kısmı halka seslenmeye çalışmışlardır. 4. İlk öykülerde topluluk önünde anlatılan meddah öykülerinin etkisi ve tekniği görülür.

24 5. Eserler genel olarak, duygusal, acıklı konular üzerine kurulmuştur.
6. Tanzimat öykü ve romanında işlenen önemli temalar: tutsaklık, görücü usulü evlenme, yanlış batılılaşma gibi temalardır. 7. Kahramanlar çoğu zaman tek yönlüdür. İyiler tamamen iyi, kötüler de tamamen kötüdür. ERGÜN & NURULLAH 8. Yer ve çevre tasvirleri çoğu zaman eseri süslemek için yapılmıştır. 9. Kahramanlar çoğu zaman yaşamdan alınmış doğal kişilerdi. Ancak kimi zaman olağanüstü olaylara ve insanlara da yer verilmiştir.

25 ∞ İlk öyküler: ∞ İlk yerli roman: 1. Kıssadan Hisse ( Ahmet Mithat )
2. Letaif-i Rivayet ( Ahmet Mithat ) ∞ İlk yerli roman: Taaşuk-ı Talat ve Fitnat ( Şemsettin Sami ) ∞ İlk çeviri roman: Telemak ( Yusuf Kamil Paşa ) ∞ İlk edebi roman: İntibah ( Namık Kemal ) ∞ İlk realist roman: Araba Sevdası ( Recaizade Mahmut ) ERGÜN & NURULLAH ∞ İlk tarihsel roman: Cezmi ( Namık Kemal ) ∞ İlk natüralist roman: Karabibik ( Nabizade Nazım ) ∞ İlk esir ticaretini işleyen roman: Sergüzeşt ( Samipaşazade Sezai )

26 VIII. Tanzimat Edebiyatında Tiyatro
Genel Özellikleri: * Tanzimat Edebiyatı ile edebiyatımıza giren tiyatro, tıpkı Tanzimat romanında olduğu gibi tarihi ve sosyal konuları işlemiştir. * Daha ziyade komedi türünde eserler yazılmış ve oynanmıştır. * Tiyatro eserlerinde üç birlik kuralına uyulur. Ancak Tanzimat'ın ikinci döneminde Abdülhak Hamit'in tiyatroları bu yargının dışındadır. ERGÜN & NURULLAH * Tiyatro eserlerinde iyiler çok iyi, kötüler çok kötüdür. Eserler, öğütle biter. İyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır. * Bu dönem tiyatrosu Batı tiyatrosunun etkisi altındadır. Özellikle Shakespeare ve Moliere, tiyatro yazarlarımızın taklit ettikleri büyük ustalardır.

27 * İlk tiyatro eserimizi Şinasi yazmıştır. ( Şair Evlenmesi )
* Hemen tüm Tanzimat sanatçıları tiyatro türünü denemişlerdir. * Komedyalarda klasiklerin, dramda romantiklerin etkisi görülmüştür. * 1868’de Güllü Agop Osmanlı Tiyatrosunu kurmuştur. ERGÜN & NURULLAH * Ahmet Vefik Paşa ile Direktör Ali Bey, Batı edebiyatından oyunlar çevirmişlerdir.

28 Tiyatro türünde eser veren Tanzimatçılar şunlardır:
Şinasi: Şair Evlenmesi Namık Kemal: Vatan yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Karabela Şemsettin Sami: Seyyid Yahya, Besa yahut Ahde Vefa, Gave Ahmet Vefik Paşa: Tartüffe (çev.), Adamcıl (çev.),Savruk(çev.), Azarya… ERGÜN & NURULLAH Ahnet Mithat Efendi: Siyavuş, Eyvah Abdülhak Hamit TARHAN: Macera-yı Aşk, İçli Kız, Eşber, Finten

29 Muhsin Bey, Afife Anjelik, Vuslat, Çok Bilen Çok Yanılır
Recaizade Mahmut: Muhsin Bey, Afife Anjelik, Vuslat, Çok Bilen Çok Yanılır Samipaşazade Sezai: Şir Nabizade Nazım: Sevda, Yadigarlarım, Haspa, Hala Güzel ERGÜN & NURULLAH Muallim Naci: Heder

30 IX. TANZİMAT EDEBİYATINDA GAZETE
   Bu dönemde edebiyatımıza giren yeni türlerin içinde diğerlerine nazaran gazeteciliğin önemi büyüktür. Çünkü; makale, fıkra, haber, röportaj, sohbet, mülakat, anı, gezi, şiir, inceleme vb. Pek çok türün gelişmesinde ve yaygınlaşmasında gazetenin payı büyüktür Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ifade ettiği üzere “bu devirde gazete hemen tüm yeniliği idare eder.” ERGÜN & NURULLAH Tanzimat gazetesi , halkın görüşünün yanı sıra edebiyatı da değiştirir. Bu gazeteleri okuyanlar, batıdaki yeni dünya görüşü ile karşılaşırlar. Özellikle dergilerin çıkışı gazetelerden sonra geldiği için edebiyatla  ilgili ilk yazılar gazetelerde yayımlanır.

31 TANZİMAT DÖNEMİNDE ÇIKARILAN GAZETELER
TERCÜMAN-I AHVAL(1860) * Agah Efendi ve Şinasi’nin çıkartmış olduğu bir gazetedir. * Tercüman-ı Ahvâl, İstanbul'da arasında yayımlanan ilk özel Türkçe gazetedir. * Sosyal ve siyasal olayların yoğunluk arzettiği halk tarafından merak ve heyecanla izlenen olaylar bu gazetede yayımlanmıştır. ERGÜN & NURULLAH * Bir övgü gazetesi değil , düşünce ve tartışma gazetesi olmuş,fertlerin düşünce ve kanaatlarını açığa vurmasına katkı sağlamıştır.

32 * Şinasi tarafından kurulan bir gazetedir.
TASVİR-İ EFKÂR( 1862) * Şinasi tarafından kurulan bir gazetedir. * Şinasi’nin kalemiyle özgürlük düşüncesini yayması bakımından bu gazetenin Türk basın tarihinde çok önemli bir yeri vardır. * Tercüman-ı Ahval’in açtığı yolda çok emek ve titizlikle yayın hayatına giren, daha ileri bir adam atan bu gazete olmuştur. * Bu gazete haftada iki gün çıkıyordu. Gazete eğitimle ilgili haberlere, içle ve dışla ilgili haberlere ayrı ayrı sütun ayırmıştır. ERGÜN & NURULLAH * Şinasi bu gazetede, kamuoyu, düşünce özgürlüğü gibi konularda uyarıcı başyazılar yazıyordu.

33 * Kurucusu Ali Suavi’dir.
MUHBİR GAZETESİ (1866) * Kurucusu Ali Suavi’dir. * Yurt dışında çıkan bu muhalif basının ekseriyeti Türkçe olmakla birlikte; Fransızca, Arapça, Almanca, İngilizce ve hatta İbranice olarak yayın yapıyordu. * Fransızca ve İngilizce ekler de veren Muhbir, Mustafa Fazıl Paşa’nın maddi desteğiyle yıllarında 50 sayı kadar yayınlandı. ERGÜN & NURULLAH * Hükümeti sert bir dille eleştirdiğinden gazete kapanmıştır.

34 * 1869’da çıkan gazetenin sahibi Sıtkı Efendi’dir.
TERAKKİ GAZETESİ (1868) * Terakki’yi, 1868’de Ali Raşid ve Filip Efendi’ler çıkarmıştır. Gazetenin bir hususiyeti haftada bir kadınlara mahsus bir gazete çıkarmasıdır. Yine haftalık mizah nüshası da vardır. MÜMEYYİZ GAZETESİ (1869) * 1869’da çıkan gazetenin sahibi Sıtkı Efendi’dir. ERGÜN & NURULLAH * En büyük meziyeti çocuklara ait bir nüshasının olmasıdır. * Hafta içi 5 gün yayımlanan bir gazete idi.

35 * Başyazarı Namık Kemal’dir.
İBRET GAZETESİ (1870) * Başyazarı Namık Kemal’dir. * Özellikle Namık Kemal’in yazıları nedeniyle ilgi gören gazetedir. * Gazete 1873’de kapatılır. Sebebi de Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre” adlı oyunudur. Oyunu beğenen ve tezahüratlarla İbret gazetesi önünde toplanan halkın heyecanı Osmanlı Sarayını ayağa kaldırınca gazete 1873 yılı Nisan ayında kapatılır. ERGÜN & NURULLAH * Gazete ancak 132 sayı yayınlanabilmiştir. * Namık Kemal bu gazetede, özgürlükçü fikirleri savunmuş, basının işlevlerini ve önemini vurgulamıştır.

36 * Bu gazete gericiliğe ve tutuculuğa savaş açmıştır.
TERCÜMAN-I HAKİKAT( 1878) * Ahmet Mithat Efendinin başarılı kalemi ile ve hükümeti tenkit etmeyen büyüklere şantaj, sansasyon özelliğinde olmayan ciddi haberciliğiyle bu devrin en uzun ömürlü ve itibarlı gazetesi oldu. * Bu gazetede telif romanlar tefrika edildiği gibi, batı klasikleri de veriliyordu. * Bu gazete gericiliğe ve tutuculuğa savaş açmıştır. ERGÜN & NURULLAH * Balkan Harbi’nden sonra Ahmet Mithat’ın ölümü üzerine gazete Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar yayınlarını sürdürmüş daha sonra kapanmıştır.

37 X. TANZİMAT EDEBİYATINDA ÇEVİRİ
* Edebiyatımızı oluşturan ilk Batı tarzı edebî çevirilerin başlangıç tarihi olarak 1859'u alabiliriz. Bu tarihten sonra edebiyatımızın bireysellikten toplumsallığa açıldığını görürüz. * Tanzimat Edebiyatı'nın kaynaklarını tanıtmak, yeni edebiyatı benimseyenlerin okuma gereksinmelerini karşılamak için çevirilere girişildi. ERGÜN & NURULLAH * Yusuf Kâmil Paşa'nın Fenelon'dan çevirdiği «Terceme-i Telemak» adını taşıyan yapıt, çeviri edebiyatımızın Batı kaynaklı ilk temel klasiği oldu.

38 * İlk şiir çevirisini Şinasi yapmıştır. ( Tercüme-i Manzume )
* Voltaire, Moliere, Victor Hugo, Chateabriand, Jean-Jacques Rousseau, Tanzimatçıların en çok beğendikleri, yapıtlarını çevirdikleri sanatçılardır. * Batı dünyasını oluşturan bilimsel, teknolojik yapıtlarla, fizik, kimya, jeoloji, biyoloji... gibi konular da çeviriyi kamçılar. ERGÜN & NURULLAH * İlk şiir çevirisini Şinasi yapmıştır. ( Tercüme-i Manzume ) * Ahmet Vefik Paşa Moliere’in hemen hemen bütün eserlerini çevirmiştir.

39 XI. TANZİMAT DÖNEMİ ÖĞRETİCİ METİNLERİ
* Tanzimat Edebiyatı’nda gazetelerle birlikte öğretici metinler yapı değiştirmiş, Batılı öğretici metinler edebiyatımıza kazandırılmıştır. * Bu gazetelerde makale, fıkra, deneme, tenkit gibi öğretici metinlere de yer verilirdi. Ayrıca anı, günlük, mektup gibi türler Tanzimat’ la birlikte önem kazanmış ve Batılı bir hüviyete bürünmüştür. Şunu da unutmamak gerekir ki bu dönemin bir çok edebi türünde öğreticilik hakimdir. ERGÜN & NURULLAH

40 Bu dönem öğretici metinlerin genel özellikleri:
* Divan Edebiyatı’ndaki, münacaat, methiye, dua gibi bölümler yoktur. * Toplumsal konulara ve sorunlara yer verilmiştir. * Hürriyet, eşitlik, kanun, bilim ve teknikle ilgili Batılı kavramlar konu olarak işlenmiştir. ERGÜN & NURULLAH * “Sanat, toplum içindir.” anlayışı benimsenmiştir. * Öğretici metinler toplum için, toplumun anlayacağı bir dille yazılmıştır.

41 KAYNAKÇA AKYÜZ,Kenan; Vatan yahut Silistre, meb,İst.1969
AKYÜZ, Kenan; Batı Tesirinde Türk Şiir Antolojisi, İst. 1986 AKYÜZ, Kenan; Finten, Türkoloji dergisi, 1964, AKYÜZ, Kenan; Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İst. 2001 BANARLI, Nihad Sami; Namık Kemal ve Türk Osmanlı Milliyetçiliği,İst. 1947 ERGÜN & NURULLAH