HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI LEONARDO DA VİNCİ HAREKETLİLİK PROJESİ

... konulu sunumlar: "HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI LEONARDO DA VİNCİ HAREKETLİLİK PROJESİ"— Sunum transkripti:

1 HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI LEONARDO DA VİNCİ HAREKETLİLİK PROJESİ
(IVT) TR1-LEO Diyabet Hastalarında İlk Yardım Müdahaleleri İle Hasta Bakım Tekniklerinin İncelenmesi Ve Hastanelerde Staj Eğitimi

2 AVRUPA BİRLİĞİ PROJESİ HAZIRLIK VE YAYGINLAŞTIRMA SEMİNERİ
DİYABET AVRUPA BİRLİĞİ PROJESİ HAZIRLIK VE YAYGINLAŞTIRMA SEMİNERİ PROGRAMI HAZIRLAYANLAR: PROJE KATILIMCI ÖĞRENCİLERİ

3 DİYABET’İN TÜRKİYE’DEKİ KONUMU
2 milyon 600 bin’i TİP 1 2 milyon 400 bin’i TİP 2 olmak üzere 5 milyon DİYABET hastası bulunuyor.

4 TİP 1 DİYABETLİ 2 MİLYON 600 BİN HASTANIN YILLIK TEDAVİ HARCAMASI:
1,1 Milyar Dolar

5 TÜRKİYE’DE 18 YAŞ ALTINDAKİ 15 BİN ÇOCUKTA TİP 1 DİYABET BULUNUYOR.
YAŞAMAK İÇİN İNSÜLİNE İHTİYACI OLAN BU ÇOCUKLARIN 2 BİN 500’ÜNÜN SOSYAL GÜVENCESİ BULUNMUYOR.

6 DÜNYADA DİYABET: DÜNYADA HER 10 SANİYEDE 1-2 KİŞİYE YAŞAMI TEHDİT EDEN VE UZUV KAYBINA YOL AÇABİLEN DİYABET TANISI KONULUYOR. DÜNYADA HER 10 SANİYEDE BİR KİŞİ DİYABET YA DA DİYABETE BAĞLI KOMPLİKASYONLAR SONUCU YAŞAMINI YİTİRİYOR.

7 2010`DA DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 6
2010`DA DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 6.6`SINDA GÖRÜLEN DİYABETLİ HASTA SAYISININ: 2030 YILINDA KADAR 438 MİLYONA ULAŞMASINDAN ENDİŞE EDİLİYOR.

8 DÜNYADA EN ÇOK : Kuzey ülkelerinde daha çok diyabet hastası görülür.
İNGİLTERE, KANADA, ABD, NORVEÇ, İZLANDA, DANİMARKA gibi Kuzey ülkelerinde daha çok diyabet hastası görülür.

9

10

11 Diyabet Nedir? DİYABET, VÜCUDUMUZDAKİ PANKREAS ADLI SALGI BEZİNİN YETERLİ MİKTARDA İNSÜLİN HORMONU ÜRETMEMESİ YA DA ÜRETTİĞİ İNSULİN HORMONUNUN ETKİLİ BİR ŞEKİLDE KULLANILAMAMASI DURUMUN DA GELİŞEN VE ÖMÜR BOYU SÜREN BİR HASTALIKTIR. SONUÇ OLARAK KİŞİ, YEDİĞİ BESİNLERDEN KANA GEÇEN ŞEKERİ YANİ GLUKOZU KULLANAMAZ VE KAN ŞEKERİ YÜKSELİR (HİPERGLİSEMİ).

12 YEDİĞİMİZ BESİNLERİN ÖZELLİKLE KARBONHİDRAT İÇEREN BESİNLERİN ÇOĞU VÜCUTTA ENERJİ İÇİN KULLANILMAK ÜZERE GLUKOZA DÖNÜŞTÜRÜLÜR. MİDENİN ARKA YÜZEYİNDE YERLEŞİK BİR ORGAN OLAN PANKREAS, KASLARIMIZIN VE DİĞER DOKULARIN KANDAN GLUKOZU ALIP ENERJİ OLARAK KULLANMALARINI SAĞLAYAN "İNSÜLİN" ADI VERİLEN BİR HORMON ÜRETİR.

13 BESİNLERLE KANA GEÇEN GLUKOZ, İNSÜLİN HORMONU ARACILIĞI İLE HÜCRELERE GİRER.
HÜCRELER GLUKOZU YAKIT OLARAK KULLANIR . EĞER GLUKOZ MİKTARI VÜCUDUN YAKIT İHTİYACINDAN FAZLA İSE KARACİĞERDE (ŞEKER DEPOSU=GLİKOJEN), YAĞ DOKUSUNDA DEPOLANIR.

14 DİYABETİ OLMAYAN BİR BİREYİN KAN ŞEKERİ DÜZEYİ
AÇLIK HALİNDE 126 MG/DL, TOKLUK HALİNDE (YEMEĞE BAŞLADIKTAN İKİ SAAT SONRA) 200 MG/DL’NİN ÜSTÜNE ÇIKMAZ. AÇLIKTA VEYA TOKLUKTA ÖLÇÜLEN KAN ŞEKERİ DÜZEYİNİN BU DEĞERLERİN ÜSTÜNDE OLMASI DİYABETİN VARLIĞINI GÖSTERİR.

15

16 BİR KİŞİNİN DİYABETLİ OLUP OLMADIĞI AÇLIK KAN ŞEKERİ (AKŞ) ÖLÇÜMÜ VEYA ORAL GLİKOZ TOLERANS TESTİ (OGTT) YAPILARAK SAPTANIR. AKŞ ÖLÇÜMÜ MG/DL OLMASI GİZLİ ŞEKER (PRE-DİYABET) SİNYALİDİR. AKŞ ÖLÇÜM SONUCUNUN 126 MG/DL VEYA DAHA FAZLA OLMASI DİYABETİN VARLIĞINI GÖSTERİR.

17 KAN ŞEKERİ ÖLÇÜMÜ

18

19 OGTT’DE GLİKOZDAN ZENGİN SIVI ALDIKTAN 2 SAAT SONRAKİ KAN ŞEKERİ DEĞERİ ÖNEMLİDİR.
İKİNCİ SAAT KAN ŞEKERİ ÖLÇÜMÜ MG/DL İSE GİZLİ ŞEKER, 200 MG/DL VEYA DAHA YÜKSEK İSE DİYABET TANISI KONULUR.

20 HÜCRELER İHTİYACI OLAN GLİKOZU, MİDENİN ARKASINDA BULUNAN PANKREAS BEZİNİN SALGILADIĞI BİR HORMON YARDIMIYLA KULLANIR. İNSÜLİN OLARAK BİLİNEN BU HORMON VÜCUTTA YAPILAMAZ İSE ALINAN GIDALAR ENERJİ OLARAK KULLANILAMAYACAKTIR.

21

22 TİP 1 DİYABET (JUVENİL DİYABET)
DİYABET 2’ ye AYRILIR: TİP 1 DİYABET (JUVENİL DİYABET) TİP 2 DİYABET (ADULT DİYABET)

23 TİP 1 DİYABET NEDİR ?? İNSÜLİN HORMONLARININ EKSİKLİĞİ SONUCU ORTAYA ÇIKAN TİP 1 DİYABET, SIKLIKLA ÇOCUKLUK VE GENÇLİK YAŞLARINDA ORTAYA ÇIKTIĞI İÇİN “JUVENİL DİYABET” ADINI DA ALIR.

24

25 TİP 1 DİYABET, PANKREASTA BULUNAN VE İNSÜLİN ÜRETEN BETA HÜCRELERİNİN OTOİMMÜN BİR SÜREÇ SONUNDA ZEDELENMESİ İLE MEYDANA GELMEKTEDİR. HASTALAR, MUTLAK VEYA GÖRECELİ BİR İNSÜLİN YETERSİZLİĞİ OLDUĞUNDAN ÖMÜR BOYU İNSÜLİN HORMONUNU DIŞARDAN (ENJEKSİYON YOLUYLA) ALMAK ZORUNDANDIRLAR.

26 GENEL OLARAK TOPLUMDAKİ DİYABET VAKALARININ %10'UNU TİP 1 DİYABET VAKALARI OLUŞTURMAKTADIR.
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA TİP 1 DİYABET SIKLIĞI ÜLKELER (BÖLGELER) ARASINDA FARKLILIK GÖSTERMEKTE VE HER YIL 15 YAŞ ALTINDAKİ ÇOCUKTAN 'SİNDE DİYABET GELİŞMEKTEDİR. TİP 1 DİYABET GENEL OLARAK KUZEY ÜLKELERİNDE DAHA SIK GÖRÜLMEKTEDİR.

27 BELİRTİ VE BULGULARI: ÇOK İDRAR YAPMAK, SIK İDRARA ÇIKMAK.
VÜCUTTA İNSÜLİN YAPILAMADIĞI ZAMAN, YANİ GLİKOZ HÜCRELER TARAFINDAN ENERJİ OLARAK KULLANILAMAZ VE KANDA BİRİKİR. BELLİ BİR DÜZEYDEN SONRA DA BÖBREKLERDEN İDRAR YOLU İLE ŞEKER ATILMAYA BAŞLAR. İDRARLA ATILAN ŞEKER BERABERİNDE SUYU DA SÜRÜKLEYECEĞİNDEN KİŞİ ÇOK İDRAR ÇIKARMAYA VE SIK İDRARA ÇIKMAYA BAŞLAR.

28 ÇOK SU İÇMEK. İDRARLA AŞIRI SU KAYBEDİLİNCE AŞIRI SU İÇME İHTİYACI DUYULUR.
 ZAYIFLAMAK. ÖTE YANDAN ALINAN GIDALARDAN YARARLANAMAYAN VÜCUT HÜCRELERİ ENERJİ KAYNAĞI OLARAK DEPOLARDAKİ YAĞLARI YAKIT OLARAK KULLANMAYA BAŞLAR VE KİŞİ ZAYIFLAR.

29 BU BELİRTİLERİN ORTAYA ÇIKMASI İÇİN GEREKEN SÜRE, PANKREAS BEZİNİN BETA HÜCRELERİNDEKİ TAHRİBATIN MİKTARINA VE YAKIM HIZINA BAĞLIDIR. TAHRİBAT HAFTALAR, AYLAR, HATTA YILLAR BOYUNCA SÜREBİLİR. TAHRİBATIN HIZLI VE KISA SÜREDE TAMAMLANDIĞI DURUMDA VÜCUT ENERJİ İHTİYACI İÇİN KENDİ PROTEİNLERİNİ VE YAĞLARINI KULLANMAK ZORUNDA KALIR.

30 ÖZELLİKLE YAĞLARIN AŞIRI YIKIMIYLA OLUŞAN, KETON CİSİMLERİ ADI VERİLEN SON ÜRÜNLER VÜCUT İÇİN ZARARLI ATIKLARDIR, VÜCUTTA BİRİKEREK KETOASİDOZ DENİLEN ACİL TABLOYU MEYDANA GETİRİRLER. KETOASİDOZUN BELİRTİLERİ İSE, KARIN AĞRISI, HIZLI SOLUNUM, AŞIRI HALSİZLİK VE YORGUNLUKTUR. BÖYLE BİR DURUMDA DERHAL ACİL OLARAK HASTANEYE BAŞVURMAK GEREKİR.

31

32 TİP 2 DİYABET NEDİR ?? HERKESTE, HER YERDE, HER YAŞTA DİYABET TEŞHİS EDİLEBİLİR. AİLESİNDE DİYABETLİ OLANLAR, ŞİŞMAN KİŞİLER, 4 KG’DAN DAHA AĞIR BEBEK DOĞURAN KADINLAR, STRES ALTINDA YAŞAYAN KİŞİLERDE DİYABETİN GÖRÜLME RİSKİ DAHA YÜKSEKTİR. AYRICA PANKREASIN KRONİK İLTİHABI, PANKREAS TÜMÖRLERİ VE AMELİYATLARI İLE HİPERTİROİDİ,AKROMEGALİ GİBİ BAZI HORMON HASTALIKLARI TİP 2 DİYABETE YOL AÇABİLİR.

33 YAŞAMIN İLERKİ YILLARINDA ARAYA GİREN BİR İNFEKSİYON, STRES, AMELİYAT, GEBELİK YA DA FAZLA KİLO ALINMASI ZATEN AZALMIŞ OLAN BETA HÜCRE REZERVİNİN DAHA DA DÜŞMESİNE NEDEN OLARAK DİYABETİ KLİNİK OLARAK ORTAYA ÇIKARABİLİR. TİP 2 DİYABETLİ KİŞİLERİN PANKREASI İNSÜLİN ÜRETİR FAKAT ETKİLİ OLARAK KULLANAMAZLAR. TİP 2 DİYABETİN GÖRÜLME SIKLIĞI DAHA FAZLADIR, DİYABETLİ KİŞİLERİN %90'I TİP 2 DİYABETLİDİR.

34 TÜRKİYE’DE 1997 YILINDA YAPILAN ARAŞTIRMA SONUÇLARINA GÖRE ÜLKEMİZDE YAKLAŞIK OLARAK
3 MİLYON 600 BİN KİŞİ DİYABET HASTASIDIR.

35 SIKLIKLA KİŞİLER BAŞKA SAĞLIK PROBLEMLERİ İÇİN BAŞVURUDA BULUNDUĞUNDA TESADÜFEN DİYABET TEŞHİSİ KONUR. TİP 2 DİYABETLİ OLANLAR DAHA ÖNCEKİ DURUMLARINA GÖRE DAHA FAZLA SUSAMA VEYA ACIKMA İLE HALSİZLİK VEYA ZAYIFLIK HİSSEDERLER. BU TÜR BELİRTİLERİ OLANLAR, BU ŞİKAYETLERİNİ GENELLİKLE ÇOK ÇALIŞMALARINA VEYA STRESE BAĞLARLAR VE DOKTORA BAŞVURMAZLAR.

36 TİP 1 DİYABET GENELLİKLE ÇOCUKLARI VE GENÇLERİ ETKİLEMEKTEYKEN,
DİYABETİN DİĞER TİPİ OLAN TİP 1 DİYABET, NADİREN UZUN SÜRE TEŞHİS KONMADAN SEYREDER. TEDAVİ EDİLMEYEN TİP 1 DİYABET KISA SÜREDE KOMAYA VEYA ÖLÜME NEDEN OLMAKTADIR. TİP 1 DİYABET GENELLİKLE ÇOCUKLARI VE GENÇLERİ ETKİLEMEKTEYKEN, TİP 2 DİYABET GENELLİKLE ORTA YAŞ VE ÜSTÜNDEKİLERİ ETKİLER. DİYABET VAKALARININ % 90-95’İNİ TİP 2 DİYABET OLUŞTURMAKTADIR.

37

38 BELİRTİ VE BULGULARI: SIK İDRARA ÇIKMA, AĞIZ KURULUĞU, ÇOK SU İÇME,
AÇLIK HİSSİ, CİLT YARALARININ GEÇ İYİLEŞMESİ, KURU VE KAŞINTILI BİR CİLT, SIK SIK İNFEKSİYON GELİŞMESİ, ELLERDE VE AYAKLARDA UYUŞMA, KARINCALANMA GÖRÜLÜR. ANCAK BU BELİRTİLER ZAMAN İÇİNDE YAVAŞ YAVAŞ ORTAYA ÇIKAR.

39 DİABETES İNSİPİDUS: DİABETES İNSİPİDUS, AŞIRI MİKTARLARDA SU İÇME, AŞIRI SUSUZLUK DUYGUSU VE FAZLA MİKTARDA İDRAR ÇIKARMA İLE ÖZETLENEN BİR HASTALIKTIR. GÜNLÜK NORMAL İDRAR MİKTARI LİTREYKEN, BU HASTALARIN GÜNDE 25 LİTREYE KADAR İDRAR ÇIKARABİLDİKLERİ GÖRÜLÜR. DOĞAL OLARAK, ATILAN BU İDRAR MİKTARINA PARALEL OLARAK DA HASTA AYNI MİKTARDA SU İÇMEKTEDİR.

40 İDRARIN ÖZGÜL AĞIRLIĞI NORMALİN ALTINDADIR.
HASTALIĞI YARATAN BOZUKLUK ADH SALGILANMASININ ÇOK AZ YA DA HİÇ OLMAMASIDIR.

41 ADH SALGILANMASININ BASKI ALTINA ALINMASINA NEDEN OLAN ETKENLER İSE:
HİPOFİZDE GELİŞEN TÜMÖRLER, BU TÜMÖRLERE UYGULANAN CERRAHİ VE IŞIN TEDAVİLERİ, KAFAYA GELEN DARBELER VE BİLİNMEYEN NEDENLERDİR.

42 HASTALIĞIN TEDAVİSİNDE:
ADH DIŞARDAN VERİLMEKTE YA DA AZALMIŞ OLAN ADH SALGILAMA YETENEĞİNİ UYARACAK İLAÇLAR KULLANILMAKTA VE BÖYLELİKLE BAŞARILI,SONUÇLAR ELDE EDİLMEKTEDİR. DİYABETUS MELLUTUS İLE KARIŞTIRILMAMALIDIR.

43 DİYABET NASIL TEDAVİ EDİLİR???

44 YÜKSEK KAN ŞEKERİ TEDAVİSİ:
SÜREKLİ DEVAM EDEN HİPERGLİSEMİDE DOKTORLA BAĞLANTI KURULARAK ÖNERİLERİNE GÖRE DAVRANILMALI MÜMKÜN OLDUĞUNCA BOL SU TÜKETİLMELİ İLAÇ VEYA İNSÜLİN DEVAM ETTİRİLMELİ OLABİLDİĞİNCE SIVI GIDALARLA BESLENME SÜRDÜRÜLMELİ BESLENME SAĞLANAMIYOR VEYA KUSMA VARSA DOKTORA BAŞVURULMALI

45 DİYABET TEDAVİSİNDE AMAÇ KAN ŞEKERİ AYARINI SAĞLAMAK DİĞER BİR İFADE İLE KAN ŞEKERİ YÜKSELMELERİNİ VE KAN ŞEKERİ DÜŞMELERİNİ ÖNLEMEKTİR BU AYARIN SAĞLANMASI KOMPLİKASYONLARIN GELİŞİMİNİ ÖNLEMEK VEYA GELİŞMİŞ KOMPLİKASYONLARIN SEYRİNİ YAVAŞLATMAK İÇİN SON DERECE ÖNEMLİDİR. İYİ BİR DİYABET KONTROLÜ, KAN ŞEKERİ SEVİYENİZİ MÜMKÜN OLDUĞUNCA NORMALE EN YAKIN TUTMAK ANLAMINA GELİR. BU DURUM, AŞAĞIDAKİLERİN YAPILMASIYLA SAĞLANABİLİR: SAĞLIKLI BESLENME , EGZERSİZ, İLAÇ/İNSÜLİN

46 DİYABETİN TEDAVİSİ

47 SAĞLIKLI BESLENME YENİLEN BESİNLERİN ÖZELLİKLE KARBONHİDRAT İÇEREN BESİNLERİN VÜCUDUN İHTİYACINDAN FAZLA TÜKETİLMESİ KAN ŞEKERİ SEVİYELERİNİ YÜKSELTİR. KAN ŞEKERİ KONTROLÜNÜN SAĞLANMASINDA DİYABETLİ BİREYE ÖZGÜ BESLENME TEDAVİSİNİN VERİLMESİ ÖNEMLİDİR. DİYABETLİ KİŞİLERLE DİĞER KİŞİLERİN BESİNLERE OLAN GEREKSİNİMİ AYNIDIR. HER İNSANIN ENERJİ, KARBONHDİRAT, PROTEİN, YAĞ, LİF, VİTAMİN, MİNERAL GEREKSİNİMİ VARDIR. BİR KİŞİDE DİYABETİN OLMASI BU GEREKSİNİMLERDEN BİRİNİ VEYA BİRKAÇINI AZALTMASI VEYA ARTTIRMASI ANLAMINA GELMEZ.

48

49 EGZERSİZ EGZERSİZ,VÜCUDUNUZUN GLİKOZU ETKİLİ BİR ŞEKİLDE KULLANMASINI VE KAN ŞEKERİ KONTROLÜNÜ SAĞLAR. AYRICA, ŞİŞMAN, TİP 2 DİYABETLİ KİŞİLERİN KİLO KAYBETMESİNE YARDIMCI OLUR.

50

51

52 İlaç/ İnsülin İNSÜLİN, BESİNLERLE KANA GEÇEN ŞEKERİN VÜCUT TARAFINDAN KULLANILMASINI SAĞLAYAN VE BÖYLECE KAN ŞEKERİ YÜKSELMELERİNİ ÖNLEYEN BİR HORMONDUR. TİP 1 DİYABETLİ KİŞİLERİN YAŞAMAK İÇİN İNSÜLİNE GEREKSİNİMİ VARDIR. İNSÜLİN BAĞIMLILIK, ALIŞKANLIK YAPACAK BİR MADDE DEĞİLDİR. İNSÜLİN YAŞAM İÇİN ELZEMDİR. VÜCUT İNSÜLİN YAPMIYOR İSE DIŞARDAN ENJEKSİYON YOLU İLE VÜCUTTAKİ EKSİKLİĞİ YERİNE KOYMAK GEREKİR. TİP 2 DİYABETLİ KİŞİLERİN KAN ŞEKERİNİN AYARINI SAĞLAMAK İÇİN AĞIZDAN ALINAN İLAÇLARA VEYA İNSÜLİNE GEREKSİNİMLERİ OLABİLİR

53 İNSÜLİN UYGULAMASI

54 İNSÜLİN UYGULAMA BÖLGELERİ

55

56

57 DİYABETİN KOMPLİKASYONLARI 2’ YE AYRILIR:
AKUT KOMPLİKASYONLAR KRONİK KOMPLİKASYONLAR

58 DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
KETOASİDOZ: DİYABETİK KOMA DA DENEN KETOASİDOZ İNSÜLİN YOKLUĞUNA BAĞLI AĞIR BİR DURUMDUR. ESAS OLARAK SIKLIKLA TİP 1 DİYABETLİ KİŞİLERDE SIK GÖRÜLÜR. LAKTİK ASİDOZ: LAKTİK ASİDOZ, VÜCUTTA LAKTİK ASİT BİRİKMESİDİR. HÜCRELER ENERJİ OLARAK GLUKOZ DIŞI YAKIT KULLANDIKLARINDA LAKTİK ASİT YAPARLAR. EĞER ÇOK FAZLA LAKTİK ASİT VÜCUTTA KALIRSA, DENGE BOZULUR VE KİŞİ KENDİNİ RAHATSIZ HİSSETMEYE BAŞLAR. DAHA AZ SIKLIKTA GÖRÜLEN BU DURUM, ESAS OLARAK TİP 2 DİYABETLİ KİŞİLERİ ETKİLER. BAKTERİYEL / FUNGAL (MANTAR ) ENFEKSİYONLAR: DİYABETLİ KİŞİLER CİLT VE TIRNAKLARDA SIK OLMAK ÜZERE TÜM ORGANLARDA BAKTERİYEL VE FUNGAL KAYNAKLI, ENFEKSİYONLARA DAHA AÇIK HASTALARDIR

59 DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
KARDİYOVASKÜLER HASTALIK : BİRÇOK ÜLKEDE, KARDİOVASKÜLER HASTALIK YA DA DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIĞI DİYABETLİ KİŞİLER ARASINDA EN BAŞTA GELEN ÖLÜM SEBEBİDİR. DİYABETLİ KİŞİLERDE KALP HASTALIĞI YA DA İNME RİSKİ 2-5 KAT DAHA FAZLADIR. BACAKLARDAKİ DAMARLAR DA ETKİLENİR VE BU NÖROPATİYLE BERABER AMPUTASYONA YOL AÇABİLİR. RETİNOPATİ  (GÖZLERİN HASAR GÖRMESİ): YETİŞKİNLERDEKİ KÖRLÜK VE GÖRME BOZUKLUĞUNUN ÖNDE GELEN SEBEBİDİR. 15 YIL BOYUNCA DİYABETİK OLAN, ŞEKERİ KONTROLSÜZ KİŞİLERİN % 2'Sİ KÖR OLURKEN, % 10'UNDA AĞIR GÖRME BOZUKLUĞU GELİŞİR.

60 NEFROPATİ (BÖBREKLERİN HASAR GÖRMESİ):
DİYABETLİ KİŞİLER İÇİN BÜYÜK BİR TEHDİTTİR. KONTROLSÜZ TİP 1 DİYABETLİ KİŞİLERİN % 40'INDA 50 YAŞINA GELDİKLERİNDE DİYALİZ VE/VEYA BÖBREK NAKLİ GEREKTİREBİLECEK, AĞIR BÖBREK HASTALIĞI GELİŞEBİLİR. NÖROPATİ (SİNİRLERİN HASAR GÖRMESİ): DİYABETLİ KİŞİLERİN EN AZ YARISINI ETKİLER. DİYABETİK SİNİR HASTALIĞI, BACAKLARDA VE AYAKLARDA DUYU KAYBINA YOL AÇABİLİR VE BU DA AYAK YARASI VE BACAK KESİLMESİ İLE (AMPUTASYON) SONUÇLANABİLİR. BACAK AMPUTASYONLARINDA KAZA DIŞI NEDENLERİN BAŞINDA MAALESEF DİYABET GELMEKTEDİR. DİYABETİK SİNİR HASTALIĞI AYRICA İKTİDARSIZLIĞA DA YOL AÇABİLİR. AYAK KOMPLİKASYONLARI İMPOTANS (CİNSEL GÜÇSÜZLÜK) 

61 AYAK YARALARI: DİYABETLİ BİREYLERİN AYAKLARINDA HİSSEDİLMEYEN YARALAR OLUŞABİLİR. BU YARALARIN KAPANMASI ÇOK GÜÇTÜR. YARA KAPANAMAYIP YARALI BÖLGENİN ALINMASI (AMPUTASYON) İLE SONLANABİLİR. YARA OLUŞUMUNU ÖNLEMEK İÇİN AYAK BAKIMINA DİKKAT ETMEK GEREKİR.

62

63 AYAK BAKIMI: HERGÜN AYAKLAR YARA VE ZEDELENMELER YÖNÜNDEN AYNA YARDIMI İLE KONTROL EDİLMELİDİR.EN KÜÇÜK YARALANMADA BİLE DOKTORA DANIŞILMALIDIR. AYAKLAR HERGÜN ILIK SUYLA YIKANMALI, SUYUN ISISI AYAK VE EL DIŞINDA BİR BÖLGE İLE KONTROL EDİLMELİDİR. ÖZELLİKLE AYAK PARMAK ARALARI İYİCE KURULANMALIDIR. AYAKTA ÇATLAKLARIN ÖNLENEBİLMESİ İÇİN YUMUŞATICI KREM KULLANILMALIDIR.

64 AYAK TIRNAKLARI SADECE TÖRPÜ İLE DÜZ BİR ŞEKİLDE KISALTILMALIDIR.
EVDE DAHİL HİÇBİR YERDE ÇIPLAK AYAKLA VE TERLİKSİZ YERE BASILMAMALIDIR. SIKI VEYA BOL AYAKKABIDAN KAÇINILMALIDIR.(Ortopedik olmalıdır)

65 AYAKKABILARIN ÖN KISMI KÜNT, GENİŞ VE YÜKSEK BURUNLU OLMALIDIR.
AYAKKABILAR YUMUŞAK DERİ VEYA BEZ OLMALI, YUMUŞAK BİR TABANI OLMALI, İÇİ TEK PARÇA OLUP DERİ VEYA DİKİŞ KALINTISI ELE GELMEMELİDİR. AYAK ŞİŞTİĞİNDE GEVŞETEBİLMEK İÇİN CIRTCIRTLI VEYA BAĞCIKLI AYAKKABILAR TERCİH EDİLMELİDİR. TERLETMEYEN (PAMUK /YÜNLÜ) DİKİŞSİZ ÇORAPLAR GİYİLMELİ, ÇORAPSIZ AYAKKABI GİYİLMEMELİDİR.

66 YUKARIDAKİ MADDELERİN TÜMÜ ARASINDA BİR DENGE TUTTURMAK ÖNEMLİDİR.
BU DENGENİN OLUŞMASI İÇİN DİYABETLİ BİREY MUTLAKA DİYABET VE TEDAVİSİ KONUSUNDA EĞİTİM ALMALIDIR.

67 TÜRK AMERİKAN DERNEĞİ DİL KURSU

68 TEŞEKKÜRLER