Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
DERS 12 GRADYAN VEKTÖR YÖNLÜ TÜREV Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
2
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
KAPALI FONKSİYON fonksiyonuna nin kapalı fonksiyonu denir. Burada ve dolaysıyla fonksiyonunun bir yüzey belirttiği açıktır. Gradyan Vektör: operatörüne Del ya da Nabla Operatörü, vektörüne de fonksiyonunun (yüzeyinin) gradyan vektörü denir. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
3
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
iki değişkenli fonksiyonu 3 boyutlu uzayda bir yüzey belirtir olmak üzere üç değişkenli fonksiyonu da 3 boyutlu uzayda aynı yüzeyi belirtir. fonksiyonu bir bölgesinin (a,b) noktasında tanımlı ve türevli ise fonksiyonu da (a,b,c) noktasında tanımlı ve türevlidir. olmak üzere Po noktasında yüzeyine dik bir vektördür. yüzeyinin bir noktası olmak üzere Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
4
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Teğet Düzlemin Denklemi: yüzeyi üzerinde sabit bir nokta P˳(xo ,yo ,zo) olsun. P(x,y,z) teğet düzlemin herhangi bir noktası olman üzere yüzeyin P(xo,yo ,zo ) noktasında yüzeye teğet olan düzlemin denklemi; yani olur. P(xo,yo ,zo ) noktasında yüzeye dik olan normal doğrunun denklemi ise olur. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
5
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
6
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: teğet düzlemin ve normal doğrunun denklemlerini yazınız. yüzeyi üzerinde Po(2,1,6) noktasındaki Yüzey denklemini şeklinde yazarsak yüzeyin Po noktasındaki normal vektörü Çözüm: olur. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
7
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: noktasındaki teğet düzlemin ve normal doğrunun denklemlerini yazınız. yüzeyi üzerinde Po(3,3,1) Çözüm: Yüzeyin PO noktasındaki teğet düzlemin normal vektörü dır. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
8
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: denklemlerini yazınız. yüzeyinin yatay teğet düzlemlerinin Yatay düzlemlerin denklemleri z = c şeklindedir ve yatay teğet düzlemler yüzeyin maksimum ya da minimum noktalarında olur. Buna göre Çözüm: yatay teğet düzlemin denklemi Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
9
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: denklemlerini yazınız. yüzeyinin yatay teğet düzlemlerinin Yatay düzlemlerin denklemleri z = c şeklindedir ve yatay teğet düzlemler yüzeyin maksimum ya da minimum noktalarında olur. Buna göre Çözüm: yatay teğet düzlemlerdir. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
10
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: yüzeylerinin arakesit eğrisinin K(-3,2,5) noktasındaki teğet vektörünü bulunuz. Bu vektör iki yüzeyin K(-3,2,5) noktasındaki teğet düzlemlerinin arakesit doğrusunun doğrultman vektörüdür. Dolaysıyla bu vektör her iki yüzeyin K(-3,2,5) noktasındaki normal vektörlerine diktir. Çözüm: Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
11
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
YÖNLÜ TÜREV yönündeki türevi olarak tanımlanır. fonksiyonunun bir Po noktasındaki ve bir vektörü olur. vektörünün vektörü yönündeki bileşenidir. Bu da fonksiyonunun vektörü yönündeki değişim oranını verir. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
12
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
olur. vektörleri yönündeki (bileşenlerini) değişimini gösterir. türevleri sıra ile fonksiyonunun Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
13
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
fonksiyonunun teğet vektörü yönündeki değişimi sıfırdır. teğet teğet fonksiyonunun vektörü yönündeki değişimi ise en büyüktür. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
14
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: yüzeyi veriliyor. fonksiyonunun maksimum değişim oranını bulunuz. fonksiyonunun A(1,-1,2) noktasından B(3,1,1) ye olan doğrultuda ve noktasındaki değişim oranını bulunuz. Çözüm: b) En büyük değişim vektörü yönündeki değişimdir. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
15
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: yüzeyi veriliyor. a) b) A(1,1,-2) noktasındaki teğet düzlemin ve normal doğrunun denklemlerini yazınız Çözüm: Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
16
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: yüzeyi veriliyor. vektörü yönünde ve P(1,-1,1) noktasındaki yönlü türevini hesaplayınız. Yani, Çözüm: Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
17
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: veriliyor. Çözüm: Örnek: fonksiyonunun vektörü doğrultusundaki türevinin A(1,2,-1) noktasındaki değerini bulunuz. Çözüm: Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
18
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: fonksiyonunun Po(1,2,3), P1 (3,5,0) noktalarını birleştiren doğru boyunca türevinin Po noktasındaki değerini bulunuz. Yani Çözüm: Örnek: fonksiyonunun noktasındaki türevinin maksimum olduğu doğrultuyu ve maksimum değerini bulunuz. Çözüm: Türevin maksimum olduğu doğrultu doğrultusudur. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
19
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: fonksiyonunun yüzeylerinin arakesit eğrisinin Po (3,4,5) noktasındaki teğeti boyunca türevini hesaplayınız. Yüzeylerin bir Po noktasındaki arakesit eğrisinin teğeti, PO noktasındaki teğet düzlemlerin normallerine dik bir vektördür. Buna göre, Çözüm: Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
20
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
yerine aynı doğrultuda olan vektörü alınabilir. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
21
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Örnek: ve yüzeyleri veriliyor. a) Yüzeylerin grafiklerini çiziniz b) Arakesit eğrisinin denklemini bulunuz. c) A(1,-1,2) noktasındaki teğet düzlemlerin arakesit doğrusunun denklemini yazınız. d) yüzeyinin A(1,-1,2) noktasındaki yönlü türevinin sıfır olduğu bir doğrultu bulunuz. e) yüzeyinin A(1,-1,2) noktasındaki maksimum değişim miktarını bulunuz. f) Teğet düzlemler arasındaki açıyı hesaplayınız. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
22
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Çözüm: a) Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
23
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
24
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Çözüm: b) Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
25
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Çözüm: c) Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
26
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
27
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Çözüm: c) Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
28
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Arakesit doğrusu her iki düzlemin normallerine diktir. Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
29
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
d) Bir u vektörü yönündeki türev gradyan vektörün u vektörü üzerindeki izdüşümü olduğuna göre yönlü türevin sıfır olması için u vektörünün gradyan vektöre dik olması gerekir. Gradyan vektör teğet düzlem içindeki her doğrultuya dik olacağından teğet düzlem içinde bir doğrultu bulmak yeterlidir. Gerçekten Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
30
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
e) yüzeyinin A(1,-1,2) noktasındaki maksimum değişim miktarı gradyan vektörün boyuna eşittir. f) teğet düzlemler arasındaki açı normalleri arsındaki açı olduğundan Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
31
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
32
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
33
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
34
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
35
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
36
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
37
Yrd.Doç.Dr. Mustafa Akkol
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.