HIV /AIDS Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi

... konulu sunumlar: "HIV /AIDS Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi"— Sunum transkripti:

1 HIV /AIDS Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Doç.Dr. Şükran Köse

2 HIV Pozitiflik Nedir? Kanında HIV virüsü bulunan kişilere HIV pozitif denir. AIDS Nedir? -AIDS bulaşıcı bir virus hastalığıdır Mikrobu HIV adı verilen virüstür. -Vücudun, mikroplara karşı koyma yeteneğini sağlayan bağışıklık sistemini zayıflatarak, vücutta HIV in etkisinin yanı sıra, çeşitli mikropların da hastalık yapmasına neden olur.

3 HIV Retrovirideae ailesi Lentivirinae alt sınıfı
HIV ’te AIDS’li hastaların LAP’ından

4 HIV Tek zincirli RNA Zarflı RT enzimi (+) Yüzey geriliminden etkilenir
Toz ve hava ile bulaşmaz RT enzimi (+) RNA’ya bağımlı DNA polimeraz RNA’yı çift iplikli DNA’ya çevirir Kromozoma entegre eder

5 H ; Human-İnsan ;Çünkü bu virüs sadece insanları enfekte eder.
HIV H ; Human-İnsan ;Çünkü bu virüs sadece insanları enfekte eder. I ; Immuno Deficiency – İmmün Yetmezlik ; Çünkü virüsün etkisi vücutta immün sistemde yetmezlik oluşturmak, düzenli çalışmasını önlemek yönündedir. V ; Virüs ; Çünkü bu etken bir virüstür ve üremek için insan hücrelerine ihtiyaç duyar.

6 AIDS A; Acquired – Edinsel ;Çünkü genlerle geçmez, kişi sonradan enfekte olur. I ; Immun ;çünkü vücudun immün sistemini etkiler. D ;Deficiency –Yetersizlik ; Çünkü immün sistemde yetmezlik oluşturarak gerektiği gibi çalışmasını engeller. S ; Syndrome – Sendrom ; Çünkü HIV/AIDS hastası geniş, farklı ve fırsatçı enfeksiyonlara maruz kalır.

7 HIV/AIDS Nasıl Farkedilir?
HIV bir insana bulaştıktan sonra hastalık belirtileri hemen ortaya çıkmaz. Bu dönemdeki kişiye TAŞIYICI denir, bu kişi virüsü taşır ve bulaştırır. cinsel yolla bulaştı ise ortalama 8-10 yıl sonra hastalık belirtileri başlar.

8 HIV ile enfekte kişi herhangi bir belirti göstermeyip sağlıklı görünebilir, fakat HIV ‘i başkalarına bulaştırır.

9 Hastalığın İlerleyişini Etkileyen Faktörler
Hastalığın edinilme yolu Alınan HIV virüsünün yoğunluğu Virüs suşunun virülansı Cinsiyet Konağın genetik yapısı Tıbbi girişimler

10 Epidemiyoloji HIV /AIDS hastalığı ilk defa 1981 yılında ABD ‘nde ve Haiti’den gelen göçmenlerde görülmüştür. HIV/AIDS hastalığına neden olan HIV 1983 yılında tanımlanmıştır. Özellikle genç erişkin homoseksüel, biseksüel erkeklerde gözlenmiştir. Tüm dünyada hızla yayılmaktadır. Hastalık birçok belirti ve bulgularla gelişebilmektedir.

11 HIV/AIDS Nasıl Bulaşır?
Üç şekilde bulaşır. Korunmasız yapılan cinsel ilişki yoluyla Kan yoluyla Anneden bebeğe

12 Cinsel İlişki Yoluyla Vajinal Anal Oral

13 Cinsel ilişki ile Bulaşır.
Virus erkeğin sperm salgısında, kadının vagina salgısında bulunur. Cinsel ilişki sırasında penis, vagina, anüs mukozasından veya ağızdaki zedelenmiş doku ve çatlaklardan vücuda girer. Erkekten-kadına, kadından-erkeğe, erkekten-erkeğe, kadından kadına bulaşır. Diğer cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar; bel soğukluğu, frengi ve sarılıktır.

14 Cinsel Eş Sayısı Ne Kadar Çoksa HIV İle Karşılaşma O Oranda Artar.
UNUTMAYIN!!! Cinsel Eş Sayısı Ne Kadar Çoksa HIV İle Karşılaşma O Oranda Artar.

15 UNUTMAYIN!!! Cinsel ilişki sayısı ile bulaşma riski doğru orantılı olarak artmaktadır. Ancak tek bir cinsel ilişkiyle de bulaşma olabilmektedir.

16 Cinsel bulaş açısından riskli davranışlar; *Birden fazla partneri olmak *Eşcinsellik *Fuhuş *Rastgele kişilerle cinsel ilişkiye girmek

17 Kan Yoluyla Enfekte kan ve kan ürünleri Enjektör veya diğer aletler yoluyla

18 Kan ile Bulaşır. Kontrolsuz kan nakli
Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş; şırınga, iğne, cerrahi aletler,diş hekimliği aletleri, kesici ve delici aletler (jilet, makas),dövme aletleri, akapunktur iğneleri HIV’li erkek ve kadının cinsel organındaki kanamaların ve adet kanının penise, vajinaya, ağıza teması HIV’li organ, doku ve sperm nakli

19 Kan ile Bulaşır. Uyuşturucu madde kullananlar ortak enjektör kullanımı nedeniyle HIV riski taşırlar

20 Sakın Unutma!!! Alkol, esrar, eroin, kokain, amfetamin gibi uyuşturucular doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel ilişki sırasında olumsuz davranışlara neden olabilir.

21 Anneden bebeğine bulaşır.
Hasta veya taşıyıcı anneden bebeğine; -Gebelik -Doğum -Emzirme sırasında bulaşır. Doğumda geçme oranı %20 Sütle geçme oranı %14, infekte annelere emzirme önerilmez.

22 Afrika’da AIDS ve açlıkla boğuşan çocuklar…

23 HIV’ın bulaşmadığı durumlar
Aile yaşantısı, toplumsal yaşam El sıkışma, kucaklaşma, cilt temasları Gözyaşı,ter ,tükürük ile Telefon kulaklığı,kapı tokmağı ile Sosyal öpüşme Yemek ve içki, tabak-kaşık-bardak Yüzme havuzu, banyo, tuvalet Giysi ve çamaşır Böcek ve sinek sokmaları

24 HIV günlük yaşamda aynı odada, büroda, sınıfta bulunmakla, aynı havayı solumakla bulaşmaz.

25 Klinik Seyir Akut Retroviral Sendrom (1-6 hf) Asemptomatik Dönem
(~ 8-10 yıl Birkaç hafta bile olabilir) Semptomatik Evre

26 HIV/AIDS HASTALIĞI BELİRTİLERİ
* Günler veya aylar süren ateş * Gece terlemesi * İştah azalması * Uzun süreli yorgunluk hissi, * Yüzde 10'dan fazla kilo kaybı * Eklem yerlerinde ve kaslarda ağrı * Nedeni belirsiz, uzun süreli boğaz ağrısı * Nedeni belirsiz lenf bezlerinin şişmesi (lenfadenopati) * Uzun süreli ishal * Tekrarlayan enfeksiyonlar

27 HIV/AIDS HASTALIĞI BELİRTİLERİ-2
HIV/AIDS bulaştığında vücutta bağışıklık sistemi yıkıma uğrar. Vücut direnci zayıflayan hastada normalde zararsız olan, hafif geçen ya da ender rastlanan bazı hastalıklar belirir. Ağız, yemek borusu ve deride tekrarlayan ve inatçı uçuk, pamukçuk, yara ve lekeler,, öksürük, cinsel organlarda uzun süreli yaralar, tuberkuloz, akciğer enfeksiyonu, zona gibi belirtiler ortaya çıkar. Kaposi sarkomu ,bazı lenfomalar, beyin, akciğer ve göz iltihapları da HIV enfeksiyonunu düşündüren önemli belirtilerdendir.

28 AIDS basamağına gelmiş hastalar günden güne kilo kaybeder.

29 2006 Yılı verilerine göre; Bulaşma Yollarına Göre HIV/AIDS Vakalarının Dağılımı;
BULAŞMA YOLU ERKEK KADIN TOPLAM Homo/biseksüel cinsel temas 197 Damariçi madde bağımlılığı 108 9 117 Homo/biseksüel cinsel temas+ damariçi madde bağımlılığı 5 Hemofili hastalığı 10 Transfüzyon yapılması 26 17 43 Heteroseksüel cinsel temas 725 554 1279 Enfekte anneden bebeğe 21 20 41 Nozokomial bulaşma 8 3 11 Bilinmeyenler 562 147 709 1662 750 2412

30 Ülkemizde HIV Enfeksiyonunun Yayılma Nedenleri
Toplumun HIV/AIDS hastalığı konusunda bilgi ve bilinç düzeyi Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konusunda bilgilerinin kısıtlı olması Genç nüfusa sahip olmak(15-49) Nüfus hareketliliği Turizm ülkesi olmak Özellikle kayıtsız çalışan seks işçilerinin artması Yurt dışında çalışan işçi populasyonu Damar içi madde kullanımında artış

31 KORUNMA Bulaşma yollarına göre korunma
HIV dış ortamda dakika canlı kalabilmektedir. Çamaşır suyu en iyi dezenfektandır. Çamaşır makinesinde derecede aktivitesini kaybeder.

32 Cinsel ilişki ile HIV bulaşının önlenmesi güvenli cinsel davranışların benimsenmesi ile mümkündür.

33 Korunmalı Cinsel İlişki
Kondom Prezervatif Kaput Kılıf

34 KONDOM İstenmeyen gebelikleri önleme
HIV/AIDS ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların önlenmesinde Erkeklerde boşalma süresini uzattığı için ereksiyon sorunlarında Rahim ağzı kanserlerinin azaltılmasında Vagen kuruluğuna bağlı ortaya çıkan sorunlarda özellikle kayganlaştırıcılı kondomlarla yardımcı olunmasında kullanılan güvenli ve sağlıklı bir araçtır.

35 Peki o zaman neden sadece 0,06 mm inceliğinde olan bu aracı sevmeyiz?
Neden bile bile lades deriz?

36 BU BİR ŞANS OYUNU DEĞİL…….
HIV/AIDS

37 Kanla bulaşı önlemek için;
Kan ve kan ürünleri naklinde kontrolsüz kan asla kullanılmamalıdır.(1987 den beri ülkemizde kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir.) Ortak kullanılan enjektörler virüsun yayılmasında en yaygın yollardan biridir. Uyuşturuculardan uzak durun.

38 Enjektör veya diğer aletlerle bulaşma
Özellikle intravenöz ilaç kullananlar önemli bir risk grubu olarak ele alınmaktadır. Bu tür madde bağımlıları kullandıkları enjektörleri paylaştıkları için birbirlerine virüsü bulaştırma konusunda risk oluşturmaktadır.

39 ORTAK ENJEKTÖR KULLANMAMALIYIZ!!!!

40 Sağlık Çalışanlarına Bulaşın Önlenmesi
1.Hastaların kan ve vücut sıvılarından,cilt ve mukoza temasını önlemek için uygun bariyer kullanmalıdır. (Eldiven,maske ve koruyucu gözlük,koruyucu önlük) 2.Temas halinde temas yeri derhal yıkanmalıdır. 3.İnvaziv müdahaleler sırasında ve sonrasında delici ve kesici aletleri kullanırken,temizlerken veya taşırken kendilerini her türlü yaralamalardan korumalıdır. 4.Her ne kadar HIV tükrük ile bulaşı gösterilememişse de ağızdan ağıza resüssitasyondan kaçınılmalıdır. 5.İğne batması ile bulaş riski,iğnenin lümen çapının genişliği, derine batması veya iğne üzerinde kanın varlığında artmaktadır. Ort risk %02-05,HBV de %10-30, HCV de %3-5 Mukozal temasta, temas süresi önemlidir. Bulaş riski %01 dir

41 Temas Sonrası Korunma HIV enfekte kan veya vücut sıvıları ile temas edilirse öncelikle deri ise su ve sabunla, göz ise steril tuzlu su ile, ağız ve burun ise suyla iyice yıkanmalıdır.

42 Perinatal Bulaşmanın Önlenmesi:
Gebelik öncesi yapılacak serolojik testler ile kadının sağlık durumunun belirlenmeli Yüksek riskli kadınlarla görüşmeli ve HIV testi önerilmeli Enfekte olduğu bilinen kadın için önerilecek tek yol gebelikten kaçınmaktır.

43 HIV/AIDS Tanısı? AIDS virusu tek bir hastalık tablosu oluşturmaz.
Kişinin kendi kendine tanı koyması mümkün değildir. Kesin tanı kan testleri ile konur.

44 HIV/AIDS Testi Nedir? AIDS testi (ELİZA) kanda virusa karşı oluşan antikorları saptayan testtir. HIV virusuna karşı antikor 3 hafta-6 ay arasında bir sürede oluşur ve test pozitifleşir. Kişi bu süre içinde çevresine virus bulaştırabilir.

45 HIV/AIDS testi sonucu pozitif ise;
Kişi virusü taşıyor demektir. Kişi bulaştırıcıdır. Kişi bir süre hiç hastalık belirtisi göstermez. Aylar ve yıllar içinde AIDS gelişir.

46 Eğer test sonucunuz pozitif ise;
Diş hekimliği ya da tıbbi alanda çalışanlara onlardan hizmet almadan önce test sonucunuzun pozitif olduğunu söyleyin. Şimdiki ve geçmiş sex partnerlerinizi ve/veya birlikte uyuşturucu kullandığınız kişileri bilgilendirin. Kan bağışı yapmayın.

47 Eğer test sonucunuz pozitif ise;
Cinsel ilişkiden kaçının. Bu mümkün değilse cinsel ilişki süresince baştan sona her zaman kondom kullanın. Enjektör, jilet, makas vb. aletlerinizi hiç kimse ile paylaşmayın Gebeliği erteleyin.

48 HIV/AIDS testi sonucu negatif ise;
Kişi virus ile hiç karşılaşmamış olabilir. Kişi virüsü almış ancak testin pozitifleşmesi için gereken süre henüz geçmemiş olabilir. Şüphe varsa test 3 aylık aralarla en az iki kez tekrarlanmalıdır.

49 Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezimiz
Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji bünyesinde Doç. Dr. Şükran Köse ve Dr. Zekiye Öztürkeri sorumluluğunda Ağustos 2007’den beri hizmet vermektedir.

50 Gönüllü Danışmanlık Ve Test Merkezlerinin Amacı
HIV’ın önlenmesi HIV (+) kişilerin tedavi merkezlerine erken yönlendirilmeleri Antiretroviral tedaviyi de içeren bakım hizmetlerine zamanında erişmelerini kolaylaştırmak Hedef toplumun ve savunmasız toplulukların iyi ve kaliteli sağlık hizmetine ulaşmasını arttırmak

51 Gönüllü Danışmanlık Ve Test Merkezlerinin Amacı
Danışmanlık ve test hizmetlerinden yeterince yararlanılmaması HIV enfeksiyonun AIDS basamağına ilerlemesiyle öğrenilmesine yol açmaktadır.

52 TEDAVİ HIV enfeksiyonunun kesin tedavisi yoktur.
Ancak tedavinin amacı yaşam süresini ve kalitesini arttırmaktır. Tedavi ile virus miktarı en az seviyede tutulur ve hasar vermesi önlenir. Tedaviye bağışıklık sisteminde ‘geri dönüşü olmayan hasar’ olmadan başlanmalıdır.

53 HIV/AIDS’te Tedavi Planı
1.Destekleyici: Yaşam tarzını değiştirmek (sigara, içki, düzensiz uyku) Beslenme (protein, vitamin ve minerallerden zengin diyet) Egzersiz ve dinlenme (düzenli yapılan aerobik egzersizle bağışıklık sistemi güçlenir.) Stresin kontrolü (psikolojik destek verilmelidir)

54 HIV/AIDS’te Tedavi Planı
2) Teröpatik: Fırsatçı enfeksiyonların semptomatik tedavisi, Antiretroviral terapi Kemoproflaksiler Tamamlayıcı terapiler (gevşeme teknikleri, yoga, masaj, tai-chi)

55 HIV/AIDS’te Tedavi Planı
3) Önleyici: Bağışıklığı düzenleyici terapi Proflaksiler

56 TEDAVİ Tüm dünyada aşı çalışmaları devam etmektedir.
Ara verilmemeli, iyi takip edilmelidir.

57 HIV/AIDS enfeksiyonuna yönelik etkin antiretroviral ilaçlara rağmen virüsün insan vücudundan tamamen çıkarılması ne yazık ki hala mümkün değildir. TEDAVİ ÇOK ZOR KORUYUCU AŞI HENÜZ YOK

58 HIV/AIDS hastalarının %31’i tanıdan sonraki 1 yıl içinde ölmektedir
3 yıl sonraki ölüm oranı %76

59 GEÇ TEŞHİS KORUNMA BAKIM VE TEDAVİ FIRSATLARININ KAÇIRILMASI YÜKSEK ÖLÜM RİSKİ

60 Sağlıklı günler dileklerimle ........
Koşullar ne olursa olsun kendimiz ve çevremizdeki insanların sağlığına dikkat etmek insanlık görevimizdir. Sağlıklı günler dileklerimle

61 Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği
( BUHASDER ) Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği, İzmir Valiliği , Denekler İl Müdürlüğü’ne 29 /08/2008 tarihinde yapılan kuruluş başvurusu ile kurulmuştur. Adres: Talatpaşa Bul. No:. 36 / 2 Alsancak-İzmir İletişim : E-Posta :

62 Başkan : Doç Dr Şükran KÖSE Başkan Yrd. Mevlüt ÜLGEN
Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği Kurucuları : ŞÜKRAN KÖSE TIP DOKTORU MEHMET SERDAR CANKO GÜLGÜN AKKOÇLU MELDA TÜRKEN BENGÜ GİRENİZ TATAR ZEKİYE ÖZTÜRERİ GÜLFEM ECE MEVLÜT ÜLGEN PSİKOLOG YUSUF ÖZBEY TUNCER İYİ BİOLOG MEHMET ERDEN LAB. TEK. İLHAN KORKMAZ MEMUR Yönetim Kurulu : Başkan : Doç Dr Şükran KÖSE Başkan Yrd. Mevlüt ÜLGEN Başkan Yrd. MEHMET SERDAR CANKO Sekreter : Tuncer İYİ Sayman : İlhan KORKMAZ

63 Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği
( BUHASDER ) Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği , Toplumun bulaşıcı hastalıklardan korunması için eğitici, önleyici, koruyucu ve tedavi edici çalışmalar yapmak amacı ile kurulmuştur. Bulaşıcı hastalığa yakalanmış veya risk oluşturan kişilere ve gruplara tıbbi bakım, sosyal ve psikolojik destek sağlanması, yardımlarda bulunulması amaçları arasındadır. Adres: Talatpaşa Bul. No:. 36 / 2 Alsancak-İzmir İletişim : E-Posta :

64 Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği
Sanat Grubu : Döne KILIÇ Cem YÜKSEL Ercüment GACAR Müjde DEĞER Demet ÖZÇELİK Ercan TOPUZ Mevlüt HARMANKAYA Mehmet BAL Fatma AKÇALI Kemal DOĞAN Basın Danışmanları: Oya PARDAK Utku BOLULU Reha ALAN Ferzan YAPKUOZ E-Posta : Tiyatro topluluğumuz ve sanat grubumuza teşekkür ediyoruz.