Keneler ve Akarlar Dr. Erdal Polat.

... konulu sunumlar: "Keneler ve Akarlar Dr. Erdal Polat."— Sunum transkripti:

1 Keneler ve Akarlar Dr. Erdal Polat

2 TIBBİ PARAZİTOLOJİ

3 Arachnida (Araknidler) Vektörler
Antensiz, erişkinleri 4 çift bacaklı ve şeliserli Yumuşak keneler (Ornithodorus) Sert keneler (Ixodes, Amblyomma, Rhipicephalus, Dermacentor) Akarlar (Dematophagoides, Demodex, Sarcoptes)

4 Keneler Tropik Subtropik
siklim özelliklerine sahip bölgelerde yaygın olarak yaşayan canlılardır

5 Keneler Türkiye’nin subtropik iklim kuşağında yer alıyor olması
Coğrafik yapısı gibi özellikleri birçok kene türünün üreme ve gelişmesi için uygun bir ortam oluşturmasına neden olmaktadır

6 Keneler Yumurta Larva Nimf Erişkin
Yaşamlarının her veresinde kan emerler

7 Yaşam Döngüleri

8

9 BİR KONAKLI KENELER

10 İKİ KONAKLI KENELER

11

12

13 Kapitulum Palp Basis kapitulum Scutum Feston Dorsal Görünüm

14 Coxa Genital Por Spiracular plate Anüs Anal Oluk Ventral Görünüm

15 Anal oluğun anüsü önden veya arkadan kuşatıp kuşatmadığı
Rhipicephalus Ixodes

16 Bu sınıf Yumuşak ve Sert Keneler olmak üzere iki gruba ayrılır
YUMUŞAK KENELER Ixodes Argas Rhipicephalus Ornithodoros Boophilus Hyalomma Dermacentor Haemaphysalis Amblyomma

17 Yumuşak keneler Class: Arachnida Ordo: Acarina Familia: Argasidae
Genus: Ornithodorous Argas Mayıs – Eylül aylarında aktif

18 Yumuşak keneler Sırt kalkanı yoktur Erkek ve dişileri birbirine benzer
Ağız ve ağız aletleri (Gnathosoma) karın tarafında olup yukarıdan bakıldığında görülmez Solunum delikleri çok küçük olup 4 koksaların önünde 3-4 koksa arsındadır Bacaklarının ucunda yastıklar ve pulvilluslar yoktur

19 Sert keneler Erkek ve dişileri birbirinden farklıdır
Kalkan (Capitulum)’ları var Kalkan erkekte tüm sırtı örttüğü halde dişilerde sırtın önde bir kısmını örter Yukarıdan bakıldığında ağız ve ağız aletleri (Gnathosoma) önde görülürler Solunum delikleri 4 koksaların arkasındadır Bacaklarının ucunda pulvilluslar vardır

20 Sert ve yumuşak kenenin karından görünüşü

21 Dişi ve Erkek Kene Ayrımı
Erkek kenelerde kitin tabaka tüm vücudu kaplar. Dişi kenelerde kitin tabaka sadece başlarının gerisinde küçük bir alanı kaplar.

22 Sert kenenin sırttan ve karından görünüşü

23 Şelizer Hipostom Palp

24 Kenelerin mevsimsel etkinlikleri
Ornithodoros Kasım - Mart Ixodes Mart - Haziran Riphicephalus Nisan - Ekim Hiyolomma Nisan - Ekim Boophilus Ekim - Şubat Dermacentor Her mevsim Haemaphysalis Kasım - Şubat

25 Kene yumurta miktarları
Haemophysalis adet I xodes adet Rhipicephalus – 5000 adet Boophilus – 1600 adet Dermocenter – 5000 adet Hyalomma – adet Amblyomma – adet

26 Kenelerin Konağa Yaptığı Zararlar
Mekanik-Travmatik Doku Organların zedelenmesi, irkilmesi ve eritilmesi Alerjik Tepkiler Psikolojik Etkiler: Entomofobi Toksik Etkiler: Felç, toksikoz Deri ve yünün değer kaybetmesi Hastalık bulaştırma (vektörlük)

27 Yumuşak keneler ve vektörlüğü
Keneler kan emdikleri konaklarına çeşitli hastalıkları bulaştırırlar Kenelerin taşıdıkları enfeksiyon etkenleri yumurtaları ile nesilden nesille geçer Ornithodoros; spirochaete, Q-ateşi ve Arbovirus

28 Keneler ile bulaşan hastalıklar
Kene felci Lyme hastalığı Rickettsiae Arbovirus Kene ensephaliti Haemorrhagic ateş

29 Keneler ile bulaşan hastalıklar
*Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi *Erlikiyoz Tularaemia Babesia microti .

30 Keneler ile bulaşan hastalıklar
Lyme hastalığı Borrelia burgdorferi akut erythema, sistemik leziyon ve kronikleşir Ixodes ricinus I. pasificus I. persulcatus I. scapularis Ixodes Rickettsiae, Q-ateşi (Coxiella burneti) ve Arbovirus

31 Keneler ile bulaşan hastalıklar
Babesia microti enfeksiyonu özellikle hayvanların paraziti olup, insanlar kaza ile bu parazite konaklık ederler Kene tükürük bezlerinde bulunan parazit keneler kan emerken paraziti bulaştırırlar ve kan dolaşımına geçen parazitler eritrositlere yerleşirler

32 Keneler ve bulaştırdığı hastalıklar
Dermacentor ve Amblyomma Kayalık dağlık ateşi Rickettsia rickettsia

33 Dermacentor; Arbovirus ensephalit ve Heamorrhajik ateş
D. variabilis; Francisella tularensis tularaemi, Ehrlichia chaffeensis, Rhipicephalus sanguineus Akdeniz ateşi ve Afrika kene Tifusu

34 Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
“Nairovirüs” ailesinden “ Bunyaviridae Virüs 31 keneden izole edilmiştir 29 Ixodidae ailesine ait 29 keneden Argsidae ailesine ait 2 keneden virüs izole edilmiştir İnfeksiyon Nisan ayında başlıyor ve Ekim ayına kadar devam eder

35 Bunyaviridae

36 Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
Virüs potansiyeli kanıtlananlar - Hyalomma marginatum - H. anatolicum - H. m. turanicum - H. m. rufipes - Dermocentor marginatus - Rhipicephalus rossicus - Amblyomma variegatum

37

38 KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞ HASTALARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI
2004 2005 2006 2007 2008** VAKA ÖLÜM TOPLAM 150 6 249 13 266 438 27 717 33 1315 63

39 Akarlar Classis: Arachnida Ordo: Acarina
Genera: Dematophagoides, Demodex, Sarcoptes, Leptotrombidium

40 Dematophagoides Toz akarları Genellikle yataklarda bulunur Halı Şilte
Ez tozu

41 Dermatophagoides

42 Sarcoptes scabiei İnsan derisinde yaşar ve uyuza neden olur
Norveç Uyuzu Küçük mm 8 kısa ayağa sahip

43

44

45

46 Demodex Dematitis Akne

47

48 Demodex folicorum

49

50 Tedavi Lindane losyon Permethrin İvermektin Malathion