ÖRNEK PROBLEM (interaktif- öğrencilerle birkikte) Kuru tarım yapan bir çiftçi sulu tarıma geçmek istiyor. Kuruda yetiştirdiği bitkiler biliniyor. Sulu.

... konulu sunumlar: "ÖRNEK PROBLEM (interaktif- öğrencilerle birkikte) Kuru tarım yapan bir çiftçi sulu tarıma geçmek istiyor. Kuruda yetiştirdiği bitkiler biliniyor. Sulu."— Sunum transkripti:

1 ÖRNEK PROBLEM (interaktif- öğrencilerle birkikte) Kuru tarım yapan bir çiftçi sulu tarıma geçmek istiyor. Kuruda yetiştirdiği bitkiler biliniyor. Sulu tarımda hangi bitkileri yetiştirirse karı maksimum olur?

2 Bilinmesi gerekenler Kuruda ve suluda yetiştirebileceği (agroekolojik açıdan uygun) ürünler? Bu ürünlerin pazarlama durumu? Bu ürünler için gerekli teknoloji düzeyi? O yörede bu ürünlerden ne kadar kazanabileceği (TL/da) ? –Verimi –Satış fiyatı –Üretim girdileri miktar ve fiyatları Arazi kısıtlımı? Su kısıtlımı? Sermaye kısıtlımı? İşgücü kısıtlımı? Münavebe gereklimi? Pazarlama kısıtları varmı? Hayvancılık yapılacakmı?

3 İSTENEN Örnek rakamlarla modelin kurulması

4 ÇÖZÜM Kuruda ve suluda yetiştirebileceği (agroekolojik açıdan uygun) ürünler: (ekim-hasat tarihleri) –Buğday (sulu): Ekim-Haziran –Buğday (kuru): Ekim-Haziran –Ayçiçeği –Domates –Mısır-2. ürün Bu ürünlerin pazarlama durumu? –Domates sıkıntılı (<%25) Bu ürünler için gerekli teknoloji düzeyi? –Sorun yok Kendi ihtiyacı –Buğday > 5 ton

5 O yörede bu ürünlerden ne kadar kazanabileceği (TL/da) (TAM SU LAMA KOŞULUNDA) BitkiVerim (kg/da) Satış fiyatı (TL/kg) Brüt Gelir (TL/da) Üretim masrafları (TL/da) Brüt kar (TL/da) Buğday (kuru) 2500,615013515 Buğday (sulu) 7000,642035070 Ayçiçeği2501 100150 Domates4500290008600400 Mısır-27000,5350250100

6 Ayçiçeği Üretim masrafları Yapılan işlemİşlem zaman ı İşlem sayısı Harcana n insan işgücü (sa/ha) Harcan an makina işgücü (sa/ha) Matery al Birim i Birim Fiyatı (TL/..) Tutarı (TL) Toprak işlemeMart12,80 SulamaTemm uz 240,00 Hasat (biçerdöver) Eylül11,20 Taşıma Gübre (N)40000 Su? Arazi kirası Sermaye faizi Yönetim gideri

7 Arazi kısıtlımı? A=40 da Su kısıtlımı? Kuyu debisi: Q= 3 L/s Sermaye kısıtlımı? –Hayır İşgücü kısıtlımı? –Hayır Münavebe gereklimi? –Evet (aynı ürün en çok 2 yılda bir) Hayvancılık yapılacak mı? –Hayır Nadas gereklimi? –Hayır

8 Bitkilerin sulama suyu ihtiyaçları ? (bitki su tüketimi-etkili yağış) (on günlük- aylık-mevsimlik) BitkiSulama suyu ihtiyacı (mm/yıl) Buğday (kuru)0 Buğday (sulu)220 Ayçiçeği350 Domates850 Mısır-2500

9 ÇÖZÜM 1.Amaç Fonksiyonu Zmax: Kâr(TL) C: Brüt kâr(TL/da) X: Alan (da)

10 Karar değişkeniAlan(da) Buğday(kuru) ekim alanı Buğday(sulu) ekim alanı Ayçiçeği ekim alanı Domates ekim alanı Mısır-2 ekim alanı

11 1.Kısıtlar a. Toplam Arazi Kısıtı Х 2. Ürün olduğu için

12 b. İkinci Ürün Alan Kısıtı c. Su Kısıtı mmda

13 d. Domates Ekim Alanı Kısıtı da e. Buğday Üretim Kısıtı kg kg/da da

14 f. Münavebe Kısıtı

15 DecisionSolutionUnit Cost orTotalReducedBasisAllowable Allowable VariableValueProfit c(j)ContributionCostStatusMin. c(j) Max. c(j) 1X1015,00000-55,0000at bound-M70,0000 2X220,000070,00001.400,00000basic50,0000M 3X310,0000150,00001.500,00000basic0170,0000 4X410,0000400,00004.000,00000basic150,0000M 5X520,0000100,00002.000,00000basic80,0000M ObjectiveFunction(Max.) =8.900,0000 Left Hand Right HandSlackShadowAllowableAllowable ConstraintSideDirectionSideor SurplusPriceMin. RHSMax. RHS 1C140,0000<=40,00000150,000030,000050,0000 2C20<=00100,0000-20,0000136,2160 3C326.500,0000<=94.608,000068.108,0000 026.500,0000M 4C410,0000<=10,00000250,0000020,0000 5C514.000,0000>=5.000,00009.000,00000-M 14.000,0000 6C610,0000<=20,000010,0000010,0000M 7C720,0000<=20,0000020,000010,000030,0000

16 Parsel ekim düzeni