EVLİLİK BAĞININ VAZGEÇİLMEZİ: EŞLER ARASI İLETİŞİM

... konulu sunumlar: "EVLİLİK BAĞININ VAZGEÇİLMEZİ: EŞLER ARASI İLETİŞİM"— Sunum transkripti:

1 EVLİLİK BAĞININ VAZGEÇİLMEZİ: EŞLER ARASI İLETİŞİM

2 Eşlerle Yapılan Araştırmalardan Bazı Sonuçlar:
1-Özuğurlu’nun 300 evli kadınla yaptığı bir araştırma sonucuna göre; kadınların % 96 sı eşiyle arasındaki iletişim yetersizliğinden şikâyetçi olduklarını ortaya koymuştur. 2-Başka bir araştırma sonucuna göre; Yetişkin bir kadın günlük ortalama 25 bin sözcük kullanırken, erkeğin ortalama 10 bin sözcük kullandığı belirlenmiştir. 3-Başka bir araştırma sonucuna göre; erkeklerin ilişkilerindeki hemen her şeyi eşlerine oranla daha toz pembe görmekte olduklarını ortaya koymuştur. 4-Yapılan araştırmalar kadınların “sözlü – sözsüz duygusal işaretleri anlama, ifade etme ve iletme” konusunda erkeklere göre daha usta olduğunu ortaya koymuştur.Erkekler ise “incinebilirlik, suçluluk, korku ve acıyla ilgili duygularını en aza indirmekte” beceri sahibidirler.

3 Eşlerle Yapılan Araştırmalardan Bazı Sonuçlar:
5- Başka bir araştırmaya göre; evli geçirilen bir ömre karşın bekar geçirilen bir ömürde kalp krizi geçirme riski 10 kat daha fazladır. 6- Tüm boşanmaların %42’si evliliğin ilk 5 yılında gerçekleşir. 7-Sağlıklı ailenin üç özelliği:(Avrupa’da yapılan bir araştırmanın sonucu) a-dine bağlılık b-karşılıklı övgü ve takdir c-birlikte zaman geçirme

4 İletişim Duygu, düşünce ve bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması ve geri dönüt alınmasıdır. Bir süreçtir. Zaman içinde değişim gösterir. Bireyin bulunduğu ortama (toplumsal rollerine) göre değişik özellikler gösterir.(Örnek) Sözlü iletişim dil ile ne söylediğimiz, dil ötesi ile nasıl söylediğimiz şeklinde ikiye ayrılır. Sözsüz iletişim yüz-beden ifadesi, bedensel temas, mekan kullanımı ve araçlar olmak üzere dörde ayrılır. Yapılan araştırmalar iletişimde kelimelerin %7, ses tonunun %38 ve konuşma dışı görsel davranışların % 55 etkili olduğunu gösterir. İletişimin önemi:

5 Kapalı olan bir zihin ölmekte olan bir zihindir. Edna Ferber

6 Eşler arası iletişimi etkileyen faktörler
1-Eşlerin sahip olduğu değerler: İnanç **eğitim ***örf –adet 2-mizaç ve kişilik farklılığı: *Ben nasıl bir eşim? **Eşime nasıl davranıyorum? ***Nasıl bir davranış bekliyorum? 3-Ekonomik sebepler: *Geçim darlığı **Eşlerin hayattan beklenti düzeyleri ***Eşlerden birinin farklı ekonomik imkanlara sahip olması 4-Sosyo-kültürel Değerler: *Çevre değişikliği **İş değişikliği ***Statü değişikliği 5-Diğer Nedenler: *Doğal afetler **toplumun geçirdiği değişim ***Kitle iletişim araçları

7 Eşler arası Olumsuz İletişim
İletişimi Engelleyen Özellikler -Emretme, yönetme:“Yakınmayı bırak şu işini bir an önce bitir” “yap” (isyankar davranışa neden olabilir) -Uyarma, tehdit etme: “ Çocukların bakımıyla ilgili bu işleri şimdi bitirmelisin yoksa çok kötü şeyler olacak.” (gücenme ve kızgınlığa neden olabilir) -Ahlak dersi verme: “yapmalıydın” “sorumluluğunu yerine getirmedin” (suçluluk duygusuna neden olabilir) -Araştırma, sorgulama. “neden?” “kim?” “sen ne yaptın?” (kısıtlandığı duygusu yaratır ve kaçamak cevaplara yöneltebilir) -Mantık yoluyla inandırma: “işte bu nedenle hatalısın” “olaylar gösteriyor ki…” (Savunucu tutum yaratır) -Yargılama,Eleştirme, suçlama: “Sen çok tembelsin” “işi ağırdan alıyorsun” (Rahat olamama ve yetersizlik duygusu neden olabilir) -Tahlil etme teşhis koyma: “senin derdin ne biliyor musun?” “aslında böyle demek istemiyorsun” (tedirginlik ve başarısızlık duygusuna neden olabilir) -Ad takma, gülünç duruma düşürme. “sulu göz” “koca bebek” “bizimki tam Süpermen” (karşılık vermeye iter) -Konuyu değiştirme,işi alaya vurma

8 Eşler arası iletişimde çatışmalar
1-Aktif Çatışma: *yansıtma 2-Pasif Çatışma (Küsler Diyalogu): *iki kişi aynı ortamda ama iletişim yoktur. **cevapsız kalınca pasif çatışma oluyor. ***gürültü ve barış çağrıları. ****ilgi görme çabaları olabilir. 3-Varoluş Çatışması(Ben sandım ki…): *monolog **yanlış anlama ve ilgisiz konuda mesaj verilince. -Akşama yemek ne yapayım? -Kitabım nerde ya gördün mü? -Makarna iyi olur mu ?… -Kitabı bulamazsam kötü olur…

9 4-Tümden Reddetme: (Hiç…)
Mesajı tümüyle reddetme sonucunda oluşur. *Yaptığım yemekte hiç bir kusur yok. **Tek doğru benim fikrim. 5-Önyargılı çatışma: (Ben kararımı çoktan verdim) İletişim başlamadan konuyla ilgili hüküm verilmiştir. “ben senin düşüncelerini bilirim” “her zamanki gibi aynı şeyleri yapacaksın” 6-Yoğunluk Çatışması: (Haklısın ama…) Eşler arasında kısmen uyuşma olmasıdır. Eşinin çok güzel bulduğu elbiseyi “güzeldi ama o kadarda değil” 7-Kısmi algılama çatışması: (Bunu da mı demiştin) Mesaj kısmen anlaşıldığında ortaya çıkar. “Alması gerekenleri eksik aldığında” 8-Alıkoyma Çatışması: (Anlatamadım galiba..) Birey başka kaynaktan aldığı mesajı anlar ancak eşine tam olarak anlatamaz.

10 Çatışmaların Sebepleri
1-Bilişten kaynaklanan. 2-Kalıplaşmış Düşünceler: Belli durumlarda belli düşünceler otomatik olarak oluşuyorsa kalıplamıştır. a)Aşırı genelleme,kutuplaştırma ve toptancılık:Bir özelliğin her zaman geçerli olduğunu düşünmek. “asla, daima, her zaman, herkes, hiç kimse” “Anasına bak kızını al” Olayları uç eksende düşünmek. “Bana hiç değer vermedin” “senden nefret ediyorum” Bir özelliği eleştirildiğinde tüm davranışları ve kişiliğinin eleştirildiğini düşünerek toptancı bir anlayış sergiler.(Misafire kötü bir yemek yapınca kötü bir eş olduğunu düşünmek) b)Kişiselleştirme(üzerine alınma): İmalı iletişim sonucunda birey kendini suçlar ve alınganlık gösterir. c)mutlakacılık(-meli –malı kurallar): sert kurallar koyar ve değişmeyeceğine inanır. “hiç hata yapmamalı” “bana güvenmeliydin” “ne istediğimi gözümden anlamalı”

11 d)Değiştirme Gayreti: Eşim benim gibi düşünsün anlayışıyla davranır.
e)Aşırı fedakarlık: Kendi isteğini bir yana bırakır, tamamen eşinin istediği gibi davranır. Sonra ise “Yumuşak atın çiftesi sert olur” a dönüşüp öfke patlamalarına dönüşebilir. f)Keşkecilik: Geçmişte yaşanılanlara karşı pişmanlık duyma sonucu oluşur. Çok önceki bir yaşantı için “nasıl bana öyle der keşke bende ona şöyle deseydim” şeklinde öfkeye dönüşen pişmanlıklar yaşar. 3-Algı: Tek bir söz farklı kişilerce farklı algılanır. 4-Duygu: Vücutta gözlenen değişikliklerdir. “burnundan soluyor” “beti benzi atmış” Eşlerin duygusal durumu iletişimlerini etkiler. 5-İhtiyaçlar: Eşlerin gereksinimi iletişimlerini etkiler.

12 Dört İşlevsiz İletişim Biçimi
Portresi Tipik Sözlü İfadesi Beden Biçimi İç Duyguları Sakinleştirici Hizmet “Her ne istersen tamam, Ben yalnızca seni mutlu etmek için buradayım” Minnetkar, Dalkavuk, Zavallı, Kendini Döven “Ben hiçbir şeyim. Sensiz ölüyüm. Değersizim.” Suçlayıcı Güç “Hiçbir şeyi doğru yapamazsın senin derdin ne?” Gürültülü, Zorba, Çileden çıkarıcı, “Yalnızım ve Başarısızım” Akılcı Zihinsel “Daha dikkatli olsaydın buradaki özellikleri anlayabilirdin” Monoton ses tonu, Robot duruş “Kendimi savunmasız hissediyorum” Patavatsız Spontan Aile tartışmasının ortasında “Akşama ne yiyeceğiz” gibi ilgisiz bir çıkış görülebilir. Konuşkanlık Rahatsız etme, Oyalama “Hiç kimse beni umursamıyor burada bana yer yok”

13 Evlilikte Bazı Stres Kaynakları
İlgisizlik Kıskançlık Aldatma

14 Eğer her zaman yaptığınız şeyleri yapmaya devam ederseniz,
elde ettiğiniz şeylerden başka bir şey elde edemezsiniz.

15 Eşler arası Olumlu İletişim
Gelişime açık ilişkiler sorgulama ve yenilenme içerir Temel unsurlar Sevgi (hissettirilen) Saygı(kabul,değerli,dikkate alınma) Güven bağı

16 Savunucu iletişim Açık iletişim *Yargılayıcı tutum *Tanıtıcı tutum * Denetleyici tutum * Soruna yönelik tutum *Belirli Bir Strateji İzleyen Planlı Tutum * Plansız Kendiliğinden Oluşan Tutum *Aldırmaz , Umursamaz Tutum * Anlayış ve Duygusal Yakınlık Gösteren Tutum * Üstünlük Belirten Tutum * Eşitlik Belirten Tutum * Kesin Tutum * Farklı Yaklaşımlara Açık (Denemeci) Tutum

17 “YENİLİĞE DOĞRU İLK ADIM DİNLEME ALIŞKANLIĞI KAZANMAKTIR”

18 Eşler arası Olumlu İletişim
1- Aktif Dinleme: Sözünü kesmeme. Konuşurken araya girmeme. Küçük özetlerle kısa tekrar. (Ayna) Beden dilini aktif kullanma. Kapı Aralayıcılar: ‘ Senden öğreneceğim şeyler olabilir’ ‘ Düşüncelerin dinlemeye değer’ Paylaşmaya Hazır Olmak, Konuşmaya Davet: ‘Bana ondan söz et’ ‘Senin görüşün ilgimi çekti’ Aktif Dinlemenin Yararları: Olumsuz duyguları konuşma fırsatı verir. Kişi temel sorununu kendi fark eder Anlaşıldım duygusunu yaşar, karşıdaki kişiye olumlu duygular besler  Karşıdaki kişileri anlamaya ve dinlemeye hazır duruma getirir.

19 “Anlaşılma arzusu sevilme arzusu kadar şiddetlidir” powys
2-Empati: Kendini eşinin yerine koy, düşünce ve duygularını doğru bir şekilde anla… anladığını ona ilet… Fenomenolojik alan. Empati kurma özelliği olan bireyin eşine yardım etme davranışı artar. Empati kurulan kişi, anlaşıldığını,önemli olduğunu ve değer verildiğini hisseder. Örnek. “-Bir yardımcı tut” “kocan yardım etmiyor mu?” “bulaşık/çamaşır makinesi al” “ev işleri kadının görevi sıkılmaman gerekir” “Ev işleri seni iyice bunaltmış” “bunca iş karşısında kendini çaresiz ve yalnız hissediyorsun”

20 Hiç bir şey öfke kadar insan düşüncesini
sapıtamaz.

21 3-Kendini Doğru ifade etme:
Kızgınlık duygusu: kırılma, isteğin yerine gelmemesi,haksızlık edilmesi gibi durumlarda ortaya çıkan bir duygudur. Biriktiğinde öfke patlamalarına neden olur. Olumsuz iç konuşmalar kızgınlığın şiddetini artırır. Kızgınlık dile getirilmediğinde ilişkiye soğukluk ve mesafe getirir. Bazen eşler bütün sorunlarını kızarak halletmeye çalışır(Tepkisel kızgınlık) Kızgınlık üstünlük kurma aracı olarak kullanılır. Bireyler için tüketici ve yorucudur. Kızgınlık kültürümüzde erkeksi bir duygu olarak kabul edilir. Kızgınlığımızı sorgularsak iletişim özelliğimizi olumlu etkiler. Kızgınlığın açıklanmadığı ilişkide kişi hissettiğini, neden kızdığını eşine pek açıklamaz ve dolaylı faaliyetlere yönelerek rahatlar. Meydan savaşı yerine küçük tartışmalarla biriktirmeden ifade edilmelidir. İlişkisine önem veren kişi neden kızgınlık yaşadığını biriktirmeden ifade eder. Kızgınlığı uygun bir dille ifade etmek kadar kızgınlığı duymak ve anlamaya çalışmakta önemlidir.

22 AFFETMEK İYİ İNSANLARIN İNTİKAMIDIR

23 “sen…” diye başlayan “sen dili” ifadesi kızgınlığı alevlendirir
“sen…” diye başlayan “sen dili” ifadesi kızgınlığı alevlendirir. “sen zaten hep böylesin” “adamı deli edersin” Kişiye yöneliktir Kişiye kendi ile ilgili bir şeyler söyler Benlik Saygısını zedeler ya da tümden yok eder Öfke ve nefret duyguları oluşturur Çekingen ya da saldırgan insanlar yaratır Yapıcı ifade “ben dili” dir. Kendine ait duygu ve düşünceleri ifade eder. “böyle konuştuğunda rahatsız oluyorum ve kendimi değersiz hissediyorum” Davranışa yöneliktir Benlik saygısına olumlu katkısı vardır Atılgan insanlar yaratır Suçlayıcı değildir

24 Ben dil üç önemli öğeden oluşur;
-bizi olumsuz etkileyen davranışın tanımı. -bu davranışın üzerimizdeki etkisi. -bu olaydan kaynaklanan duygumuz. “Ben kitap okurken sürekli bir şeyler talep etmen (davranışın tanımı) dikkatimi dağıtıyor (etkisi) böyle giderse kitabı bitirememekten korkuyorum(duygu)” “Sen egoistsin, şımarığın tekisin ve kimseye saygın yok!” yerine “Eve geç gelmekle beni rahatsız etmeye devam ediyorsun.” “Niye beni aramadın? Sen düşüncesiz bencil herifin tekisin” yerine “Beni arayıp geç geleceğini söylemeyince beni önemsemediğini hissettim ve kızdım.” “Sen tembelsin” yerine “Bana daha fazla yardım etmeni isterim” “Sen çocukları hep şımartıyorsun” yerine “onlara karşı daha müsamahasız olman gerektiğini düşünüyorum”

25 Olumlu iletişime katkı sağlayacak diğer özellikler:
Farklı sevgi dillerini kullanmak.(sözel,dokunma, ilgilenme, hizmet etme, zaman geçirme, hediyeleşme) Ben anlayışı yerine “Biz” anlayışı geliştirmek. (Çocuklar,arkadaşlar,eşlerin ebeveynleri) Fedakarlık duygusu yoğun olmalı, hırs duygusu sorgulanmalı. Orta Nokta Kuralı İyi Zan Kuralı Kendini gerçekleştiren ön kabul Kuralı Kızgınlık hakkı tanımak Kendinizi kanıtlamanız gerekmez Aykırı duygulara sahip olma hakkı tanımak Avukat ya da savcı gibi değil hâkim gibi davranmak Ara sıra birlikte değerlendirme ve özeleştiri konuşması yapmak

26 Eşini değiştirmeye çalışmamak
Boşanma tehdidine karşı dikkat Farklı düşünmeyi sağlamak Kontrol duygusunu kaybetmemek “Ah şu da olsaydı” sendromuna dikkat Bireysel konulara odaklanmak yerine ortak konulara odaklanmak Uzun ayrılıklar yerine kısa ayrılıklar Eşlerin birbirlerine güvendiklerini hissettirmek

27 Evlilikteki başarı; uygun insanı bulmaya olduğu kadar, uygun insan olmaya da bağlıdır.

28 Referanslar Mutluluk Psikolojisi-Nevzat TARHAN
Makul Çözüm-Nevzat TARHAN İletişim Çatışmaları ve Empati-Üstün DÖKMEN Eşimi Tanıyor muyum?-Alaiddin GİRGİN Aile Danışmanlığı-Serap NAZLI Bir Cadı Masalı-Leyla NAVARO