Polio Eradikasyon Programı

... konulu sunumlar: "Polio Eradikasyon Programı"— Sunum transkripti:

1 Polio Eradikasyon Programı

2 Polio Eradikasyon Programı
1988’de Dünya Sağlık Assamblesi’nde tüm ülkelerde polionun ortadan kaldırılması kararı alınmıştır. 1990’da “Dünya Çocuk Zirvesi”nde aynı karar ülke liderleri tarafından onaylanmıştır.

3 POLİONUN ERADİKASYONU HEDEFİ NEDİR?
Polionun eradikasyonu hedefi; sadece klinik olarak vakaların görülmemesi değil, aynı zamanda hastalığa neden olan polio virüsünün de yok edilmesidir.

4 DÜNYADA DURUM

5 DÜNYADA DURUM- 1988 125’in üzerinde endemik ülke
Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler 125’in üzerinde endemik ülke DSA’de polio eradikasyonu kararı

6 DÜNYADA DURUM- 1991 DSÖ Amerika bölgesinin son vahşi polio vakası
Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler DSÖ Amerika bölgesinin son vahşi polio vakası

7 “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı
DÜNYADA DURUM- 1994 Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler Poliosuz olarak sertifikalandırıldı DSÖ Amerika bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı

8 DSÖ Batı Pasifik Bölgesinin son vahşi polio vakası
DÜNYADA DURUM- 1997 Batı Pasifik Bölgesi Mum Chanty Kamboçya 1997 Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler Poliosuz olarak sertifikalandırıldı DSÖ Batı Pasifik Bölgesinin son vahşi polio vakası

9 DÜNYADA DURUM- 1998 DSÖ Avrupa bölgesinin son vahşi polio vakası
Melik Minas Türkiye 1998 Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler Poliosuz olarak sertifikalandırıldı DSÖ Avrupa bölgesinin son vahşi polio vakası

10 DSÖ Batı Pasifik bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı
DÜNYADA DURUM- 2000 Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler Poliosuz olarak sertifikalandırıldı DSÖ Batı Pasifik bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı

11 “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı
DÜNYADA DURUM- 2002 21 HAZİRAN 2002 Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler Poliosuz olarak sertifikalandırıldı DSÖ Avrupa bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı 1918 VAKA

12 Hedef: 2004 sonu itibarıyla poliovirüs dolaşımının durdurulması
DÜNYADA DURUM- 2003 Polio endemik ülke sayısı: 6 Nijerya, Hindistan, Pakistan, Nijer, Afganistan, Mısır Polio endemik ülkeler Endemik olmayan ülkeler Poliosuz olarak sertifikalandırıldı Hedef: 2004 sonu itibarıyla poliovirüs dolaşımının durdurulması 682 VAKA

13 Vahşi Poliovirus*, 28 Tem 2003 - 27 Tem 2004
İmportasyon sonrası vaka veya salgın Endemik ülkeler Tip 1 vahşi virüs Tip 3 vahşi virüs Tip 1 ve 3 vahşi virüs 1 Ocak-27 Temmuz 2004’de toplam 486 Vaka Endemik ülkeler: Afganistan, Mısır, Pakistan, Hindistan, Nijerya, Nijer İmportasyon: Benin, Botswana, Burkino Faso, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Fildişi Sahili, Gana, Togo, Sudan *Çevresel sürveyans ve VDPV’ler hariç 27 Tem 2004 itibarıyla DSÖ verileri

14 Polio dışı AFP hızı Temmuz 2003-Haziran 2004
< 0.5 0.5 -1 > 1 AFP Surv yok Uygun numune hızı Temmuz 2003-Haziran 2004 <% 60 % 60 -% 80 > % 80 AFP Surv yok Data in WHO HQ as of 4 May 2004.

15 Olası importasyon sonrası yayılma riski olan bölgeler

16 Türkiye’de polio eradikasyonu programı
Uluslar arası hedefler doğrultusunda, 1989 yılında ülkemizde polionun eradikasyonuna yönelik “Polio Eradikasyonu Programı” başlatılmıştır.

17 Vahşi poliovirüs transmisyonunu durdurmak
Eradikasyonu Amacı Vahşi poliovirüs transmisyonunu durdurmak

18 POLİO ERADİKASYONU STRATEJİLERİ
Rutin aşılama çalışmaları Destek aşılama çalışmaları Ulusal aşı günleri Mop-up aşılama çalışmaları AFP ve vahşi poliovirus sürveyansı

19 Polio Eradikasyon Programı Polio vakaları ve OPV3 aşılama oranları Türkiye, 1985-2003
* Klinik sınıflandırma **Virolojik sınıflandırma

20 POLİO ERADİKASYONU STRATEJİLERİ
Rutin aşılama çalışmaları Destek aşılama çalışmaları Ulusal aşı günleri Mop-up aşılama çalışmaları AFP ve vahşi poliovirus sürveyansı

21 Çocukluk Çağı Aşı Takvimi

22 0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARI 1990-2004*
% * 2004 yılı ilk 5 ay

23 0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARI TÜRKİYE 2003
<50 50-79 80-89 >90

24 0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARI TÜRKİYE 2004-ilk 5 ay
% 50’den az 50-79 80-89 90-100 101 ve üzeri

25 POLİO ERADİKASYONU STRATEJİLERİ
Rutin aşılama çalışmaları Destek aşılama çalışmaları Ulusal aşı günleri Mop-up aşılama çalışmaları AFP ve vahşi poliovirus sürveyansı

26 ULUSAL AŞI GÜNLERİ VE MOP-UP TÜRKİYE, 1995-2003

27 POLİO ERADİKASYONU STRATEJİLERİ
Rutin aşılama çalışmaları Destek aşılama çalışmaları Ulusal aşı günleri Mop-up aşılama çalışmaları AFP ve vahşi poliovirus sürveyansı

28 “Sıfır” polio vakası bildiren bir ülkede, vahşi poliovirüs olmadığından nasıl emin olabiliriz?

29 POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI
ŞÜPHELİ VAKA 15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma haricinde, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olması, 15 yaşından büyük kişilerde hekimin klinik olarak poliodan şüphelendiği akut flask paralizili hastalar.

30 Akut flask paralizi Poliovirüs Guillain-Barre Sendromu
travmatik nevrit Enteroviruslar Akut flask paralizi transvers myelit diğer virüsler diğer (toksin, vs.)

31 POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI
ŞÜPHELİ VAKA HEMEN 1. Telefon ile İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilir. 2. Vaka Bildirim Formu doldurulur. İmportasyon planı gerekleri yerine getirilmelidir VAKA ARAŞTIRMASI SALGIN ARAŞTIRMASI

32 VAKA ARAŞTIRMASI Bildirimden sonraki ilk 48 saat içinde vaka incelemesine başlanmalı, Uygun gaita numunesi: Paralizi başlangıcından sonraki ilk 14 gün içinde en az 24 saat aralıkla iki gaita numunesi alınarak, soğuk zincir kurallarına uyarak 72 saat içinde laboratuvara gönderilmeli, 60 gün boyunca hasta izlenmelidir.

33

34 AFP SÜRVEYANSI PERFORMANSI GÖSTERGELERİ
Gösterge: Hedef 1.15 yaş altındaki her vaka/ kişide non-polio AFP vakası 2. “Uygun” gaita numunesi % 80 toplanan AFP vakalarının oranı

35 POLİO DIŞI AFP HIZI TÜRKİYE 1990-2004*
%000 * 2004 yılı ilk 7 ay

36 POLİO DIŞI AFP HIZI TÜRKİYE, 2003
%000 0,01-0,49 0,50-0,99 1 ve üzeri AFP vakası beklenmiyor

37 POLİO DIŞI AFP HIZI TÜRKİYE, 2004-ilk 7 ay
%000 0,01-0,49 0,50-0,99 1 ve üzeri

38 POLİO DIŞI AFP HIZI - 3 yıllık TÜRKİYE, 2001-2003
%000 0,01-0,49 0,50-0,99 1 ve üzeri

39 UYGUN NUMUNE HIZI TÜRKİYE, 1994-2004*
% * 2004 yılı ilk 7 ay

40 UYGUN NUMUNE HIZI TÜRKİYE, 2003
% 80’den az 80 ve üzeri AFP vakası yok AFP vakası beklenmiyor

41 UYGUN NUMUNE HIZI TÜRKİYE, 2004-ilk 7 ay
% 80’den az 80 ve üzeri AFP vakası yok

42 Akut Flask Paralizi Vaka Bildirimi İçin Aktif Sürveyans

43 AFP vakalarının araştırılmasındaki beklentiler
Vakalar paralizinin başlangıcından itibaren ilk 7 günde bildirilmeli Vakalar bildirimden sonra 48 saat içinde incelenmeli AFP vakalarının en az % 80’inden uygun gaita numunesi alınmalı AFP vakalarının takibi 60. günde yapılmalı

44 Neden “aktif” AFP sürveyansı ?
Eksik vaka bildirimi - polio sürveyansında temel sorun Hastanelerden pasif vaka bildirimi güvenilir değil AFP vakaları hastanelere yatmakta, ancak hiç bildirilmemektedir Sürveyansın daha aktif olması gerekmektedir

45 Hastanelerdeki AFP vakalarının önemi
Paralizili çocukların çoğu 2. ve 3. basamak hastanelere sevk edilir ve hastaneye yatırılarak tedavi edilir. Bildirilen AFP vaka sayısını arttırmanın en etkili yolu: hastanelerden (2. ve 3. basamak) AFP bildirimini arttırmaktır

46 AFP vakaları neden bildirilmiyor?
Klinisyenler GBS ile polionun ayırıcı tanısını klinik olarak yapabileceklerini düşünmekte, gaita incelemesi ile polioyu ekarte etmeyi gereksiz bulmaktadır. Hastanelerdeki sağlık personeli AFP vaka bildiriminden habersizdir. AFP bildirimini bilen hastane personeli motive değil - “pasif” bildirim her zaman bir toplum sağlığı sorunudur

47 “Aktif sürveyans” nedir?
Hastanelerin düzenli ziyareti ile aktif olarak bilgi toplama sistemidir. Aktif sürveyans zamanında, tam, doğru ve ileriye dönük bilgi sağlar. Vakalardan gaita numuneleri zamanında alınabilir!

48 “Aktif sürveyans” Belirlenen hastanelere haftalık ziyaretlerle (haftanın aynı günü) bir önceki haftanın vakaları hakkkında bilgi alınmalıdır. Sorumlu kişi ile görüşülmeli - 15 yaş altındaki AFP vakaları sorulmalıdır Kayıtlar mutlaka incelenmelidir (yatan hasta, acil, poliklinik) Eğer AFP vakası saptanırsa, vaka incelemesine başlanmalı, ilk numune alınmalı ve vaka bildirimi yapılmalıdır

49 AFP vakası tespit edildiğinde yapılacaklar:
Aktif sürveyans görevlisi vaka bildirim ve inceleme formlarını ve numune kaplarını yanında bulundurmalı Bulunan her vaka için vaka bildirim ve inceleme formu doldurulmalıdır. Vaka ilgili hekim ile muayene edilmelidir. 60. gündeki inceleme için detaylı adresi alınmalı ve aile bu konuda bilgilendirilmelidir. İlk numune alınmalı ve laboratuvara gönderme işlemleri başlatılmalıdır.

50

51

52 Aktif sürveyans güncelleme 28.05.2004 tarih ve 8902 sayılı yazımız
Adana Ağrı Artvin Aydın Bingöl Bitlis Bolu Çorum Diyarbakır Gaziantep Mersin Kars Konya Manisa K.maraş Muş Siirt Sinop Sivas Tunceli Yozgat Zonguldak Şırnak Bartın

53 Polio İmportasyon Planı Genelgesi
tarih 2002/ sayı

54 Sıcak AFP vakası (Sıcak vaka)-1
· 15 yaş altındaki AFP vakalarında risk faktörlerinden en az birisinin bulunması; Poliomyelit benzeri klinik tablosu olan veya, 3 dozdan az OPV aşısı almış veya, Vakanın kendisinin veya temaslılarının poliomyelitin endemik olduğu bir ülkeye seyahat öyküsü bulunan veya, Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğü bölgelere komşuluğu olan yüksek riskli bölgelerden bildirilen vakalar.

55 Sıcak AFP vakası (Sıcak vaka)-2
Herhangi bir yaştaki kişide poliomyelit benzeri klinik tablonun bulunması ve klinisyenin poliomyelitten şüphelenmesi durumu da sıcak AFP vakası olarak değerlendirilir. Yukarıda sayılan risk faktörlerinden herhangi birini taşıyan bir kişiden paralizisi olmasa bile poliovirüs izole edilmesi durumuna sıcak vaka denir.

56 Poliomyelit açısından yüksek riskli bölge:
0 yaş grubu OPV3 aşı oranı %80’in altında kalan bölgeler AFP sürveyans göstergeleri hedefin altında kalan bölgeler Poliomyelit epidemiyolojisi ve vahşi virüs yayılımı dikkate alındığında risk altında olduğu düşünülen bölgeler: Kötü alt yapı koşullarına sahip yöreler (gecekondu bölgeleri gibi), Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğü bölgeler ve onlara komşu bölgeler, Göç alan ve nüfus hareketlerinin yoğun olduğu yöreler (tarım işçisi, göçerler, mülteci, kaçak giriş, sınır ticareti olan alanlar, liman vs giriş kapısı olan alanlar)

57 UYGUN NUMUNE ALINAMADIYSA
AKUT FLASK PARALİZİ VAKASI SICAK VAKA AYRIMI YAPILARAK POLİO İMPORTASYON PLANI GENELGESİ UYGULANACAK UYGUN NUMUNE PARALİZİ BAŞLANGICINDAN İTİBAREN İLK 14 GÜN İÇİNDE EN AZ 24 SAAT ARALIKLA İKİ GAİTA NUMUNESİ (GEÇ VAKALARDA İLK 6 HAFTA İÇİNDE SAPTANMIŞSA NUMUNE ALINIR) BAŞKA BİR İLE AİT VAKA SAPTANMIŞSA İLGİLİ İLE HABER VERİLECEK UYGUN NUMUNE ALINAMADIYSA TERCİHEN 5 YAŞ ALTI, YOKSA 15 YAŞ ALTI 5 TEMASLIDAN BİRER NUMUNE (UYGUN NUMU-NE ALINAN VAKALAR SICAK VAKA DEĞİLSE, TEMASLI NUMUNESİNE GEREK YOKTUR*) VAKA İZLEME ALINARAK 60 GÜN BOYUNCA İZLENECEK VE 60. GÜN SONUNDA VAKA İNCELEME FORMUNDA VAKANIN SON DURUMU VE TANISI BELİRTİLECEKTİR. NUMUNELER C’DE KORUNARAK EN GEÇ 3 GÜN İÇİNDE SOĞUK ŞARTLARDA LABORATUVARA ULAŞTIRILACAK UYGUN NUMUNE ALINAMAMIŞ VE 60. GÜN SONUNDA KALICI PARALİZİSİ OLAN/ÖLEN VAKALARDA UZMAN KURULUNA SUNULABİLMESİ İÇİN, HASTANE DOSYASI DA VAKA İNCELEME FORMU İLE BİRLİKTE GÖNDERİLECEKTİR. 3 GÜN İÇİNDE ULAŞTI-RILAMIYORSA C’DE SAKLANACAK * İZMİR BÖLGE HIFZISSIHHA ENSTİTÜSÜ VİROLOJİ LABORATUVARINA NUMUNE GÖNDEREN İLLER TÜM AFP VAKALARINDAN TEMASLI NUMUNESİ ALMAYA DEVAM EDECEKTİR.

58 AKUT FLASK PARALİZİ VAKASI
İL PEP SORUMLUSUNUN GÖREVLERİ Poliomyelit benzeri klinik tablo (ateş+ani paralizi+ asi-metri+ ekstremite tutulumu) 3 dozdan az OPV aşısı almış Kendisi veya temaslısının poliomyelitin endemik oldu-ğu ülkeye seyahat öyküsü Vahşi poliovirüsün son dö-nemde görüldüğü bölgelere komşuluğu olan yüksek riskli bölgelerden bildirim Herhangi yaştaki bir kişide poliomyelit benzeri klinik tablo ve klinisyenin polio-myelitten şüphelenmesi Eksik aşılı, endemik bölge-ye seyahat öyküsü olan veya yüksek riskli bir bölge-den bildirilen kişide paralizi olmasa bile poliovirüs izole edilmesi Belirlenen AFP vakasının SICAK VAKA olup olmadığına karar verecek ve sıcak vakalar hızla incelenecek ve sonuçlandırılacaktır. Sıcak vaka saptanması halinde Vaka Bildirim Formu derhal faks ile gönde-rilecek ve telefon ile de bildirim teyid edilecektir. Sıcak vakalarda, vakanın yanı sıra en az 5 temaslısından da numune alı-nacak, numuneler derhal laboratuva-ra gönderilecek, bildirim ve laboratu-var formunda vakanın SICAK VAKA olduğu belirtilecektir. Sıcak vakadan ve temaslılarından numune alındıktan sonra vakanın ya-kın temaslılarının aşılanma durumları hızla gözden geçirilecek, vaka ve aşı-sız/eksik aşılı temaslılarına OPV aşısı yapılacaktır. Eğer vakanın bulunduğu bölgede ru-tin aşı oranı %80’in altında ise 0-59 ay grubundaki çocukların eksik aşı-larını tamamlamaya yönelik, bölge çevresini de içeren, rutin aşılama çalışmaları başlatılacaktır. SICAK VAKA AKUT FLASK PARALİZİ VAKASI

59 POLİOVİRÜS ÜREMİŞ SICAK AFP VAKASI
Herhangi bir yaşta belirlenen ve poliovirüs izole edilen ama henüz intra tipik ayırımı tamamlanmamış sıcak AFP vakası POLİOVİRÜS ÜREMİŞ SICAK AFP VAKASI İL PEP SORUMLUSUNUN GÖREVLERİ Vaka ve temaslılarının çevresini de içeren ayrıntılı bir inceleme ile başka AFP vakası olup olmadığı araştırılacaktır. Eğer daha önce alınmamışsa vakanın en az 5 yakın temaslısından aşılama öncesi numuneler alınacaktır. Alınan numuneler hiç bekletilmeden laboratuvara iletilecektir. Vaka ve yakın temaslıları önceki aşılanma durumlarına bakılmaksızın tek doz aşı ile aşılanacaktır. 48 saat içinde paralitik poliomyelit enfeksiyonunu içeren güçlendirilmiş aktif sürveyans çalışması başlatılacaktır. Klinisyenler ve laboratuvarlar durum hakkında bilgilendirilecektir, İl düzeyinde öncelikli hastanelerden günlük AFP raporu istenecektir, Öncelikli hastanelerde 5 yaş altı çocuklarda (yüksek riskli bölgelerden başvuranlar veya hastaneye yatırılan çocuklar gibi) veya sağlıklı çocuklarda gaita araştırması ve çevresel sürveyans düzenlenmesi TSHGM ile değerlendirilecektir. Güçlendirilmiş aktif surveyans çalışmaları intratipik ayrım ile vahşi virüs olmadığı gösterilene kadar sürdürülecektir. Risk altındaki populasyon ve vakanın bulunduğu bölgenin çevresini de kapsayan alanın aşı oranları TSHGM ile hızla gözden geçirilecek ve gerekli olan bölgelerde belirlenen yaş grubundaki çocuklara mop-up stratejisi ile ev ev gezilerek aşılama çalışması yürütülecektir.

60 Vahşi Virüs İzolasyonu Durumunda Yapılacak Aktiviteler
Tanım: Olası poliomyelit vakasından (paralitik veya non paralitik) intra tipik inceleme ile vahşi virüs olduğunun gösterilmesi durumudur. Aşı türevi poliovirüs, vahşi poliovirüse benzer özellikler gösterdiğinden saptanması durumunda yapılacak aktiviteler aynıdır. Bir vahşi poliovirüsün izole edilmesi ulusal bir acil durum olarak değerlendirilecektir. Yapılacak aktiviteler Daimi genelgede ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

61 Vaka Bildirim Formu

62 Vaka İnceleme Formu

63 Laboratuvar İnceleme Formu

64 MOP-UP 2004

65 0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARI TÜRKİYE 2004-ilk 5 ay
% 50’den az 50-79 80-89 90-100 101 ve üzeri

66 POLİO DIŞI AFP HIZI TÜRKİYE, 2004-ilk 7 ay
%000 0,01-0,49 0,50-0,99 1 ve üzeri

67 POLİO ERADİKASYON PROGRAMI MOP-UP 2004 UYGULAMASI
Uygulama şekli Tüm ilde Riskli bölgelerde Eksik tamamlama

68

69 Aşıya bağlı paralitik polio vakaları
Neden mutasyon veya replikasyon nedeniyle nörovirulans kazanan Sabin suşları 18 yaşından büyüklerde daha sık İmmün yetmezliği olanlarda daha sık (gn. B lenfosit azlığı/fonk. bozukluğuna bağlı agammaglobülinemi, hipogammaglobülinemide kez fazla) Vakalarda en sık Tip 3, temaslılarda en sık Tip 2’ye bağlı Bebeklere maternal antikorlar ile korundukları dönemde OPV uygulandığında aşıya bağlı paralizilerin azaldığı düşünülmekte

70 Aşıya bağlı paralitik polio vakaları
İlk dozdan sonra sık (1/ doz, diğer dozlara oranla 7-21 kez fazla) Sonraki dozlarda azalır (1/6-9 milyon doz) Ortalama 1/2-3 milyon doz Yapılan büyük çaplı çalışmalara göre sıklık; 1/ 3.3 milyon doz (8 ülkede DSÖ tarafından arasında yapılan çalışma) 1/2.5 milyon doz (ABD’de arasında yapılan çalışma) 1/2.4 milyon doz (temaslılarda 1/7.6 milyon doz) (CDC tarafından arasında yapılan çalışma)

71 Aşıya bağlı paralitik polio vaka tanımı (DSÖ, Avrupa Bölge Bürosu)
Akut Flask Paralizisi olan bir vakada: Alınan numunede aşı virusunun saptanması ve Vakanın klinik bulgularının polio ile uyumlu olması ve 60 gün sonunda kalıcı paralizi 60 gün içinde vakanın ölmesi klinik olarak polioyu destekleyen bulgular 4-30 gün öncesinde OPV ile aşılanma veya 4-75 gün öncesinde aşılanmış biri ile temas hikayesi olması ve Diğer AFP ile seyreden hastalıkların olmadığının kanıtlanması.

72 Aşıya bağlı paralitik polio vakaları

73 Aşı türevi poliovirüse (Vaccine-Derived Poliovirus-VDPV) bağlı ortaya çıkan vakalar
Moleküler özellikleri aşı virüsü ve vahşi virüsten farklı, vahşi virüs benzeri nörovirülans ve bulaştırıcılık özellikleri kazanmış virüslere bağlı ortaya çıkan vakalardır. Bu tür vakaların en önemli nedeni rutin aşı oranlarının düşüklüğüdür. Aşı virüsü kişiden kişiye yayılmakta, nörovirulansı ve bulaştırıcılık özelliği artmaktadır.

74 Aşı türevi poliovirüse (Vaccine-Derived Poliovirus-VDPV) bağlı ortaya çıkan vakalar
Ekim 2000 tarihindeki Hispaniola salgınından sonra laboratuvarda üretilen poliovirüsler, sekanslama ile incelenmeye başlanmıştır. Genetik dizilim sonuçlarına göre; Sabin aşı virüsünden %1’den az farklılık gösteren sonuçlar Sabin-like olarak, %1-%15 farklılık gösteren sonuçlar aşı türevi polio virüs (VDPV) olarak ve %15’den fazla farklılık gösteren virüsler de vahşi virüs olarak tanımlanmıştır.

75 Aşı türevi poliovirüse (Vaccine-Derived Poliovirus-VDPV) bağlı ortaya çıkan vakalar
Aşı türevi poliovirüs, vahşi poliovirüse benzer özellikler gösterdiğinden saptanması durumunda yapılacak aktiviteler aynıdır. Aşı türevi virüslere bağlı ortaya çıkan salgınlar da OPV aşısının uygulanması ile kontrol altına alınabilmektedir. Türkiye’de bugüne dek VDPV saptanmamıştır.

76 Hispaniola salgını Haiti’de polio vakası:
Ağustos 2000’de 1 paralitik polio vakası Laboratuvarda Tip 1 izolasyonu Eksik aşılı, 2 yaşında, Aktif vaka araştırması ile başka vaka saptanmadı, Ülke çapında OPV ile 3 turlu aşılama kampanyası planlandı (Ocak, Mart, Nisan 2001)

77 Hispaniola salgını Dominik Cumhuriyeti’nde Polio Salgını:
12 Temmuz- 18 Kasım arasında Dominik Cumhuriyeti’nde toplam 19 AFP vakası saptandı: 6 vaka Tip 1’e bağlı paralitik polio, 13 vaka klinik polio, %84’ü 6 yaşından küçük, Vakaların hepsi aşısız veya eksik aşılı, Vakalar arasında epidemiyolojik bağlantı var. Tüm ülkede OPV ile aşı kampanyası yapıldı.

78 Hispaniola salgını Dominik Cumhuriyeti ve Haiti’de Polio Salgını:
İzole edilen polio virusunun aşı virusu kökenli olduğu, aşı suşuna benzerliğinin azaldığı (>%99.5 genetik benzerlik olması gerekirken, %97 benzerlik gösterdiği), vahşi virüse benzer genetik özellikler kazandığı, Virüsün vakaların çıktığı bölgede, yaklaşık 2 yıl boyunca dolaştığının tahmin edildiği, Bölgede polio aşılama oranının çok düşük olduğu ve bu nedenle salgına neden olduğu saptandı. Aşılama oranı çok düşük olan bölgelerde aşı virüsünün dolaşımına uzun süre devam ettiği bilinmekteydi (Mısır’da, yılları arasında, 10 yıldan uzun süre Tip 2 dolaşımı ve 30 vaka)

79 Hispaniola salgını Alınması gereken dersler:
Gerek vahşi, gerek aşı kökenli tüm virüslere karşı tek ve en etkili yolun tüm çocukların aşılanması olduğu bilinmektedir. Aşılamaya başlandığında aşı kökenli virüs dolaşımı hemen durmaktadır; Amerika Bölgesi’nde 1991 yılından beri hiç polio vakası görülmüyordu. Poliodan arındırılmış olsa bile, dünyada güvenli ve emin yer yok.Tek korunma yolu tüm çocuklara ulaşmak ve aşılamak! Polio aşısı ile yüksek aşılama oranlarına ulaşmak, devamlılığını sağlamak çok önemli.

80 (circulating vaccine-derived polioviruses)
cVDPVs riskleri (circulating vaccine-derived polioviruses) cVDPV Riski endojen vahşi virüs dolaşımının olmaması rutin aşılama oranlarının düşüklüğü OPV kullanımının devam etmesi Hispaniola Type 1, 22 vaka Mısır Type 2, 32 vaka Filipinler Type 1, 2001 3 vaka Madagaskar 2002, type 2 4 vaka * more than 6,500 Sabin isolates screened

81