Bilgi Kaynağı Olarak Veritabanları

... konulu sunumlar: "Bilgi Kaynağı Olarak Veritabanları"— Sunum transkripti:

1 Bilgi Kaynağı Olarak Veritabanları
Zehra TAŞKIN

2 Veritabanı nedir?

3 Veritabanı (database) - Tanım
TDK sözlüğü’ne göre; Bilgisayar kullanımında çözüme erişmek için işlenebilir duruma getirilmiş bilgi ortamı. Bir konu ya da örgüte ilişkin verilerden oluşan ve genellikle bir veri tabanı dizgesi aracılığıyla bir bütün olarak yaşatılan veri kümeleri topluluğu. Cambridge Dictionary; Bir bilgisayar sistemi içinde depolanmış ve kolaylıkla görüntülenip değiştirilebilen büyük miktardaki bilgi… Ekşi Sözlük; Bilgi üssü Düzenli bilgiler topluluğu

4 Veritabanı (database) - Tanım
Büyük miktarda bilgiyi bir arada tutan ve istenildiğinde erişimini sağlayan sistem…

5 Kütüphanecilikte Veritabanları
Makale, kitap, dergi gibi pek çok farklı türde kaynaklara erişimi mümkün kılar… Günümüzde bilgiye erişimin en kolay yoludur.

6 Kütüphanecilikte Veritabanları
Çok büyük miktarda bilgiye çevrimiçi (online) olarak erişimi sağlar.

7 Üniversiteler ya da kurumlar veritabanlarına nasıl erişirler?

8 Veritabanları bilgiyi nasıl sunar?
Bu bilgi kaynaklarının kullanım ve dağıtım hakkını firmalar ya da kurumlar alırlar. Bu yayınlar bir bilgi kaynağında yayımlanır araştırmacı/bilimadamı yayın üretir Kurumlar ya da firmalar bu bilgileri veritabanlarına depolar ve kurumlara sağlarlar. Kurumlar bu veritabanlarını satın alır ya da abone olurlar. araştırmacı/bilimadamı/ öğrenci bu veritabanlarını kullanarak bilgiye ulaşır.

9 Avantajları Milyonlarca bilgi kaynağını herhangi bir yerden,
günün herhangi bir saatinde ve dilediğiniz kadar kullanmaya izin verirler.

10 Dezavantajları Kurumun aboneliği olmayan kaynaklara erişim sorunu
Adil olmayan kullanım Bir veritabanında yer alan bilgi kaynaklarının kullanım hakkı veritabanına abone olan kuruma aittir. Ancak fazla indirme, içerikteki dokümanların satışı ya da diğer kurumlar ile paylaşımı adil kullanım kurallarına uymaz. Elektronik ortam kullanım becerisi gerekliliği

11 Veritabanı Türleri Bibliyografik veritabanları
Bibliyografik-atıf veritabanları Tam metin (full text) dergi veritabanları Tam metin (full text) kitap veritabanları İstatistiksel veritabanları Açık erişim veritabanları

12 Bibliyografik Veritabanları
Yayınlara ait bibliyografik bilgilere (yazar adı, eser adı, yayın yılı, abstrakt vs.) ulaşmayı olanaklı hale getirirler. Nasıl kullanılabilir? Örnekler; LISA (Library and Information Science Abstract) Ulrich’s Periodicals Directory …

13 Bibliyografik Veritabanları-LISA

14 LISA (Library and Information Science Abstract)
Kütüphane profesyonelleri ve bilgi uzmanları için tasarlanmış bir veritabanı İçeriğinde 68 ülkeden 20 farklı dilde 440 kütüphanecilik dergisi yer alıyor. 1969’dan günümüze bilgileri içerir. Detaylı bilgi:

15 Bibliyografik Veritabanları-Ulrich’s

16 Ulrich’s Periodicals Directory
Dünya çapında ’den fazla süreli yayının bibliyografik bilgilerini içerir. Genel konulu akademik yayınlar Detaylı bilgi;

17 Bibliyografik Atıf Veritabanları
Yayınlara ait bibliyografik bilgilere (yazar adı, eser adı, yayın yılı, abstrakt vs.) ulaşmayı olanaklı hale getirmenin yanında yazarların atıf yaptıkları ve atıf yapılan yayınları verirler. Grafiksel gösterimler yapmaya yardımcı olurlar. Nasıl kullanılabilir? Literatür taraması yapanlar Araştırmacılar Devlet kurumları Üniversiteler Örnekler; Web of Science Scopus

18 Bibliyografik Atıf Veritabanları Web of Science

19 Web of Science Science Citation Index – 1899
Social Science Citation Index – 1898 Art and Humanities Citation Index – 1975 Dünya çapında otorite 11000’den fazla dergi ve bu dergilerin içinde yer alan makalelere ait bibliyografik bilgileri içerir. Detaylı bilgi;

20 Bibliyografik Atıf Veritabanları Scopus

21 Scopus 16.500 dergi içinde yer alan otorite yayınlar 40 milyon kayıt
Detaylı bilgi;

22 Tam metin Dergi Veritabanları
Dergilere ve dergilerde yayımlanmış tam metin makalelere erişim imkanı sağlar. Örnekler; ScienceDirect SpringerLink Wiley-Blackwell …

23 Tam metin Dergi Veritabanları ScienceDirect

24 Tam Metin Dergi Veritabanları SpringerLink

25 Tam Metin Dergi Veritabanları Wiley-Blackwell

26 Tam Metin Kitap Veritabanları
Kitaplara tam metin erişim imkanı sağlar. Örnekler; Ebrary Elsevier E-Books (ScienceDirect) Springer E-Books …

27 Tam Metin Kitap Veritabanları Ebrary

28 Tam Metin Kitap Veritabanları Elsevier E-Books

29 İstatistiksel Veritabanları
Otorite kurumlar tarafından üretilmiş istatistiki bilgileri sağlayan veritabanlarıdır. Örnekler; SourceOECD World Bank IMF …

30 İstatistiksel Veritabanları - SourceOECD

31 Açık Erişim Veritabanları
Açık Erişim araştırma literatürü teknik raporlar, tezler ve çalışma raporları yanında hakemli dergi makalelerinin, konferans bildirilerinin ücretsiz, çevrimiçi kopyalarından meydana gelir. Çoğu durumda bunların kullanımında okuyucular için lisans sınırlaması yoktur. Bu nedenle araştırma, öğretim ve diğer amaçlar için ücretsiz kullanılabilirler .

32 Açık Erişim Veritabanları
Bu kaynaklara erişmek için kurumunuzun aboneliğinin bulunması gerekmez. Ücretsiz bir şekilde erişilebilen bilgi kaynaklarının depolandığı veritabanlarıdır. Örnekler; DOAJ E-LIS … adresinden geniş kapsamlı açık erişim veritabanlarının listesine ulaşılabilir.

33 Açık Erişim Veritabanları - DOAJ

34 Açık Erişim Veritabanları – E-LIS

35 Veritabanları Veritabanları sunulma şekilleri göz önüne alınarak iki grupta toplanabilir. Yayıncı firmalar Servis sağlayıcılar

36 Yayıncı firmalar; Elsevier, SpringerLink ve Wiley-Blackwell gibi firmalardır. Dergileri yayınlar ve yayınladıkları dergileri veritabanlarından erişilebilir hale getirirler. Servis Sağlayıcılar; EBSCOHost gibi firmalardır. Dergi içeriklerini sağlar ve dergi paketleri oluştururlar.

37 Veritabanları Bahse konu tüm veritabanları temel tarama mantığı (Google gibi) ile çalışmakta olup, aranılan bilgilere kolaylıkla ulaşılmasını sağlamaktadırlar.

38 Veritabanları – Tarama Kolaylaştırıcılar
Her kurumun abone olduğu veritabanı sayısının artması ile birlikte birden fazla veritabanını tarama isteği ortaya çıkmış, bu nedenle de tüm veritabanlarını taramak için bütünleşik tarama motorları oluşturulmuştur. Federe arama motorları

39 Federe Arama Motorları
Bir kurumun erişim sağlayabildiği pek çok veritabanını bir arada tarayabilen arama motorlarıdır. Pek çok üniversitede kullanılmaktadır. Örnekleri; 360 Search TDNet EHIS MetaLib…

40 Federe Arama Motorları

41 Siz Veritabanlarına Nasıl Erişebilirsiniz?

42 Nasıl Erişebilirsiniz?
Hacettepe Üniversitesi Kütüphanesi ana sayfası;

43 Nasıl Erişebilirsiniz?
“Elektronik kaynaklarımız” linkini tıklayın… Federe arama motoru linki…

44 Nasıl Erişebilirsiniz?

45 Nasıl Erişebilirsiniz?

46 Yeni İş Alanları