OBSTRÜKTİF UYKU APNESİ SENDROMU

... konulu sunumlar: "OBSTRÜKTİF UYKU APNESİ SENDROMU"— Sunum transkripti:

1 OBSTRÜKTİF UYKU APNESİ SENDROMU
Prof.Dr.İrfan PAPİLA

2 Otolaringolojik Uyku Bozukluğu
Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS) Obstructive Sleep Hypopnea Syndrome (OSHS) Upper Airway Resistance Syndrome (UARS) Horlama

3 Solunumun durması manasına gelen a ve pnoia kelimelerinden gelir.
İlk kez 1964 yılında Gastaut tarafından tanımlanmıştır. Toplumda %1-2 oranında görülür.

4 Terminoloji Apne: Ağız ve burun seviyesinde hava akımının 10 saniye süre ile durmasıdır. Oksijen desaturasyonu: Arteriyel oksijen satürasyonunun %90’ın altına düşmesidir. Hipopne: Ağız ve burun seviyesinde hava akımının %50’den fazla azalması ya da en az 10 sn. süreyle yüzeyel solunum atağının olmasıdır.

5

6 Obstrüktif uyku apnesi: Abdominal ve torasik solunum eforu olmasına rağmen, ağız ve burun seviyesinde hava akımının kesilmesidir. Apne indeksi: Uyku boyunca her bir saatte geçirilen apne nöbeti sayısıdır. Hipopne indeksi: Uyku boyunca her bir saatte geçirilen hipopne sayısıdır.

7 EKG Airflow Torasik effor Abd. effor SAO2 Ekspirasyon Havayolu açılıyor Havayolu kapanıyor Effor Inspirasyon Paradoksal Paradoksal son O2 düzeyi < 3% azalıyor Obstrüktif Apne Solunum eforu devam ettiği halde hava alışverişi yok. Giderek artan efor havayolunun açılmasını sağlıyor.

8 Uyku apne indeksi (Respiratory disturbance index): Uyku boyunca oluşan apnelerin ve hipopnelerin saatlik ortalamasıdır. Obstrüktif uyku apne sendromu: Uyku süresi boyunca ortalama olarak uykunun her saati için 5 veya daha fazla sayıda apne yada hipopne nöbeti geçirilmesine obstrüktif sleep apne sendromu denir.

9 Neden OSA Tedavisi Gereklidir?

10 NEDEN? Hipertansiyon İskemik Kalp Hastalıkları
Myokardiyal Disfonksiyon&Aritmiler Serebrovasküler Hastalıklar Ruhsal,Nörokognitif ve Davranış Değişikliği İş/Trafik kazası artışı Mortalite Artışı

11 NEDEN?

12 Apne ve Mortalite

13 Apne Fizyopatolojisi:
Venturi prensibi: Hava akımı dar bir bölgeden geçerken hız kazanır. Bernoulli prensibi: Akmakta olan hava, dış kısmında negatif basınç oluşturur. Hava, ne kadar dar bir bölgeden geçerse o kadar hızlı geçer ve çevresinde o kadar fazla negatif basınç oluşturur.

14 Apne Fizyopatolojisi:
Anatomik darlık Artan inspiratuvar basınca ihtiyaç Anormal nöromusküler kontrol Havayolu obstrüksiyonuna bağlı dilatatörlerin refleks aktivasyonunda bozukluk

15 Sınıflama UARS: RDI<5 OSAS: RDI >5
Hafif OSAS: 5 < RDI < 20 Orta OSAS: < RDI < 40 Ciddi OSAS: RDI > 40 Primer Horlama: polisomnogramda patoloji saptanmaz

16 Tanı Anamnez Fizik muayene Polisomnografi Radyolojik
Üst solunum yollarının endoskopik muayenesi Müller manevrası Polisomnografi Radyolojik CT MR Sefalometrik ölçümler

17 Tanı Horlama Uyku sırasında nefesin durması Gündüz uyku hali
Hafıza ve muhakeme bozukluğu Konsantrasyon bozukluğu Seksüel disfonksiyon Nokturnal enürezis Okul ve iş performansında düşme Sabah baş ağrıları

18 Tanı Anamnez Fizik muayene Polisomnografi Radyolojik
Üst solunum yollarının endoskopik muayenesi Müller manevrası Polisomnografi Radyolojik CT MR Sefalometrik ölçümler

19 Tanı Vital Bulgular Baş & Boyun Muayenesi

20 Fizik Muayene Vital Bulgular
Boy Kilo Boyun bölgesinin çevresi Kan basıncı Vücut kitle indeksi(BMI) ağırlık (kg) / boyun (metre) karesi Erkek >27.8, Kadın >27.3

21 Fizik Muayene Baş&Boyun Muayene

22 Fizik Muayene Baş&Boyun Muayene
Dil Damak Uvula Tonsiller Nazal kavite Hyoid Mandibula

23 Fizik Muayene

24 Fizik Muayene

25 Tanı Müller Manevrası Anamnez Fizik muayene Polisomnografi Radyolojik
Üst Solunum Yollarının Endoskopik Muayenesi Müller manevrası Polisomnografi Radyolojik CT MR Sefalometrik ölçümler

26 Tanı Anamnez Fizik muayene
Üst solunum yollarının endoskopik muayenesi Müller manevrası Polisomnografi Radyolojik CT MR Sefalometrik ölçümler Polisomnografi, spontan gece uykusu sırasında birçok fizyolojik parametrenin yazdırılması işlemidir. Polisomnografik kayıtlar hastanın durumuna ve imkanların müsaitliğine bağlı olarak birçok parametre içerebilir.

27 Polisomnografi

28 Polisomnografi

29 Polisomnografi Minimum Hangi Parametreler ?
Uykuya ait parametreler EEG EOG EMG EKG Uykuya ait parametreler Uyku fazlarının süresi Uyku fazlarının yüzdeleri Toplam uyku süresi Uyku etkinlik ve devamlılık endeksleri Davranışsal ve biyoelektrik uyanıklık sayısı

30 Tüm gece uyku tetkiklerinde EEG)
C3-A2 Differential Amplifier G1 G2 G1 G2 O1-A2 Tüm gece uyku tetkiklerinde EEG) C3 A2 O1

31 Sol ve sağ Elektrookülogram (EOG)
LOC ROC Göz Kırpıştırma

32 Differential Amplifier
Çene EMG G1 G2 Differential Amplifier

33 “Arousal”

34 Polisomnografi Minimum Hangi Parametreler ?
Solunuma ait parametreler Apne ve/veya hipopne indeksi Anormal solunum olayı indeksi Anormal solunum olaylarının süresi Minimum O2 değeri EKG değişiklikleri Maksimum intratorasik basınç Solunuma ait parametreler Oro-nazal hava akımı Torasik ve abdominal solunum hareketleri O2 satürasyonu Solunum sesleri CO2 Intratorasik efor

35 Differential Amplifier
“Thermocouple" G1 G2 Differential Amplifier

36 Trakeal Sesler Solunum Eforu

37 mikst Mikst Apne

38

39

40

41 Polisomnografi Uyku ve Solunum parametrelerin korelasyonu
Uyku fazları ile solunum olaylarının ilişkisi Vücut pozisyonu ile solunum olaylarının ilişkisi

42 Polisomnografi - Hipnogram
Tipik ileri derecede OSAS raporu

43 Polisomnografi - Hipnogram
Pozisyonel OSAS sırtüstü sürdüremiyor

44 Tanı Anamnez Fizik muayene Polisomnografi Radyoloji
Üst solunum yollarının endoskopik muayenesi Müller manevrası Polisomnografi Radyoloji CT MR Sefalometrik ölçümler Sefalometriler Bilgisayarlı Tomografi Manyetik Rezonans Görüntüleme

45 Sefalometri Standardize edilmiş lateral grafiler
Kemik ve yumuşak dokuların muayenesi İki boyutlu değerlendirme Volumetrik bilgi yetersiz Maksillomandibuler cerrahi, oral araç kullanımı

46 BT Dinamik bir Tanı yöntemi değil Dezavantajları Maliyet
İyonize radyasyon

47 MRI Mükemmel yumuşak doku anatomisi Multipl plan
İyonize radyasyon alımı yok Dezavantajları maliyet Klostrofobi

48 Lateral Farengeal yağ dokusu

49 Prognoz Apne indeksi 20’den fazla olan ve 5 yıl boyunca tedavi edilmeyen hastalarda toplam yaşam süresi yaklaşık olarak % 75’dir. Buna karşılık aynı süre içerisinde tedavi edilen popülasyondaki yaşam süresi % 100’ dür.

50 Tedavi Önlemler Medikal tedavi Ağız ve burun içi aletler
Cerrahi tedavi

51 Önlemler Zayıflama Alkol alımının kesilmesi
Sedatif ilaçların kesilmesi Uyku pozisyonunun düzenlenmesi

52 Medikal Tedavi Protriptilin Dekonjestanlar İntra nazal steroidler
Düşük akımda oksijen verilmesi

53 Ağız ve Burun İçi Aletler
Dil tutucu aletler Mandibula ilerletme aletleri

54 Nazal Sürekli Pozitif Havayolu Basıncı (nCPAP)
Amaç, kollaps sırasında oluşan negatif basıncı yenmektir. 7-15 cm-H2O değerinde pozitif basınç verilir.

55 CPAP Basıncın düşük kalması yetersiz tedaviye,
aşırı basınç verilmesi ise spontan uyanmalara ve santral apnelere neden olabilir.

56 Cerrahi Tedavi Tonsillektomi ve/veya adenoidektomi Nazal cerrahi
Uvulopalatofaringoplasti (UPPP) Uvulopalatal flepler (UPF) Laser assisted uvulopalatoplasty (LAUP) Palatal germe operasyonları Radiofrequency-assisted uvulopalatoplasty (RAUP) Dil köküne yapılan girişimler. Maksillofasiyal cerrahi. Trakeotomi

57 Uvulopalatofaringoplasti (UPPP)
1964 yılında Japon İkemetsu tarafından tarif edilen horlamaya yönelik ilk cerrahi tedavidir. Fujita 1981’de modifiye etmiştir. Birinci planda uygulanma amacı retropalatal kollaps için

58 Uvulopalatofaringoplasti (UPPP)

59 Uvulopalatofaringoplasti (UPPP)

60 Uvulopalatofaringoplastinin Komplikasyonları:
Akut solunum distresi Velofaringeal yetmezlik Palatal kuruluk hissi Nazofarengeal stenozis Tat duyusu kaybı Disfoni Kanama

61 Uvulopalatofaringoplasti’de Başarı Oranı
Kısa dönemde subjektif olarak %85-90 kadardır. Yaklaşık postoperatif 1 yıllık takiplerde bu oran %40’a kadar geriler.

62 Uvulopalatal Flepler (UPF )
1996 yılında UPPP’nin modifiye edilmesi ile geliştirilmiştir. Temel amaç; nazofaringeal stenoz, nazofaringeal yetmezlik ve disfaji gibi UPPP’de görülen komplikasyonların önlenmesidir.

63 Uvulopalatal Flepler (UPF )

64 Palatal Germe Operasyonu
UPPP ve LAUP’a göre daha basit, minimal invazif ve velofaringeal fonksiyonları bozmayacak tekniktir. Lazer, elektrokoter ya da radyofrekans ile yapılabilir.

65 Laser Assisted Uvulopalatoplasti (LAUP )
CO2 Lazer yardımlı Uvulopalatoplasti (LAUP), 1986 tarihinde Kamami tarafından ilk olarak uygulanmaya başlamıştır. 1992 yılında ise Coleman modifiye ederek ABD’de kullanmaya başlamıştır. Krespi ve Keidar 1994 yılında, bu gün kullanmakta olduğumuz tekniği geliştirmişlerdir.

66 Laser Assisted Uvulopalatoplasti (LAUP )

67 LAUP’un Komplikasyonları
Postoperatif dönemde ağrı Kanama Enfeksiyon Geçici velofaringeal yetersizlik Tat kaybı Persistan disfaji

68 LAUP’un Dezavantajları
LAUP’un Avantajları UPPP’den farklı olarak hiçbir hastada nazofaringeal stenozis ve disfoniye rastlanmamıştır. LAUP’un Dezavantajları LAUP’un bir dezavantajı tonsillektomi yapılamamasıdır. Kresbi ve Ling lazer ile uvulopalatoplasti ile beraber tonsillektomi de yapmışlar. Ancak bu çok fazla geçerlilik kazanmamıştır.

69 LAUP Kontendikasyonları
Orta/ağır OSAS Genel durum bozukluğu Trismus Kooperasyon eksikliği Yarık damak ve velofaringeal yetmezlik

70 LAUP’un Başarı Oranı Kamami kısa dönem sonuçlarında % 90 klinik başarı sağlamıştır. Ancak uzun vadeli takiplerde başarı % 40’a kadar düşmektedir.

71 Radiofrequency-Assisted Uvulopalatoplasti (RAUP)
Bu prosedür, radyofrekans dalgalarıyla dokunun termokoagülasyonundan ibarettir. Radyofrekans enerjisi, uygulandığı dokuda nekroz oluşturur. Bu lezyon, fibrozis ve skar dokusu oluşumu ile iyileşir. Sonuçta radyofrekans enerjisi uygulandığı dokuda volüm azalmasına ve gerginliğe neden olur.

72 RAUP’un Komplikasyonları
Mukozal erozyon Postoperatif minimal ağrı Disfaji Kanama

73 RAUP’un Avantajları En önemli avantajı LAUP’dan farklı olarak mukoza bütünlüğünü bozmadığı için postoperatif ağrı şikayetinin minimal olmasıdır. Velofaringeal yetmezliğe sebep olmaz. Birkaç kez uygulanabilir. Tonsil hipertrofisinin tedavisinde kullanılabilir.

74 RAUP’un Başarı Oranı Kısa dönem takiplerde subjektif olarak %90 başarı sağlanmaktadır. Li, yaptığı çalışmalarda tedavi sonrası aylık takiplerde horlamada % 41 oranında relaps gözlemlemiştir.

75 Dil Köküne Yapılan Girişimler
Lingual tonsillektomi Dil kökü rezeksiyonu Dil köküne radyofrekans uygulaması Dil kökünü öne çekici sütür uygulaması

76 Coleman J. Et al. Suspension sutures for the treatment of obstructive sleep apnea and snoring. Otolaryngologic Clinics of North America Apr;32(2):277-85

77 Maksillofasiyal Cerrahi
Maksillo-mandibuler ilerletme Genioglossus ilerletme Tirohioidopeksi

78 Maksillo-mandibuler ilerletme

79 Genioglossus İlerletme

80 Tirohioidopeksi

81 Trakeotomi Tıkanıklığı by-pass eden girişimdir.
Diğer tedavi yöntemlerinin uygulanamadığı veya başarısız kaldığı durumlarda uygulanır. CPAP ile birlikte obstrüktif sleep apne sendromunun en efektif tedavi yöntemidir. Psikososyal uyumsuzluk ve kozmetik sorunlar nedeniyle fazla tercih edilmez.