Tanı ve tedavi yaklaşımları

... konulu sunumlar: "Tanı ve tedavi yaklaşımları"— Sunum transkripti:

1 Tanı ve tedavi yaklaşımları
İNTERNET BAĞIMLILIĞI Tanı ve tedavi yaklaşımları PATNOS RAM

2 Giriş: Gelişen dünyada internetin temel ortaya çıkış amacı iletişimi arttırmak ve bilgi paylaşımını kolaylaştırarak, araştırmacıların olanaklarını arttırmaktı. Ancak internetin tahmin edilenden de hızlı yaygınlaşması patolojik aşırı kullanıma bağlı sorunları da ortaya çıkartmaya başlamıştır. PATNOS RAM

3 İşyeri ve okul performansının düşmesi, uyku bozukluğu,
internetsiz bir hayatın çok sıkıcı ve boş gelmesiyle kendini gösteren yoğun sıkıntılar, hatta internetin aşırı kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan kas ve iskelet sistemi problemleri ile belirli cins video oyunlarına bağlı epileptik nöbetler bahsi geçen belirtilerdir. PATNOS RAM

4 Ülkemizde genç nüfusun fazlalığı,
internetin yaygınlaşma hızının yüksekliği ve işsizlik gibi sosyoekonomik nedenlerden dolayı eğitimci ve klinisyenlerin bu problemle daha sık karşılaşmaya başlayacağı düşünülmektedir. PATNOS RAM

5 Özellikle okul çağında sık görüldüğü için öğrencilerin
ruhsal ve bedensel gelişimlerini, sosyal ilişkilerini kötü yönde etkileyerek akademik başarılarını da düşüren aşırı şekilde internet/bilgisayar kullanımı bireyin hem akademik hem de kişisel gelişimini negatif yönde etkilemekte, kişiyi bağımlı hale getirmektedir. PATNOS RAM

6 Klinik uygulamalarda temel olarak bağımlılık tanımı açısından iki kavram kullanılmaktadır.
Davranışsal bağımlılık: Madde arayışı içeren aktiviteler ve bununla bağlantılı patolojik kullanım özelliklerinin varlığına ilişkin bulguları tanımlamaktadır. PATNOS RAM

7 2. Fiziksel bağımlılık: Toleransın ve yoksunluğun varlığını tanımlamaktadır.
PATNOS RAM

8 Webster’s New World Medical Dictionary ;
Bilgisayar/İnternet Bağımlılığı: Bireyin duygu durumunu değiştirmek, anksiyete, izolasyon ve yalnızlık duygularıyla başa çıkabilmek, sorunların üstesinden gelebilmek amacıyla dikkatini başka yöne dağıtmak suretiyle çok fazla süre ile internet kullanması ya da bilgisayar oyunu oynaması olarak tanımlanmaktadır. PATNOS RAM

9 Bazı araştırıcılar internet ve video oyunlarının aşırı kullanımının ödüllendirici bir davranış olarak görülebileceği, dolayısıyla öğrenme mekanizmaları aracılığıyla bazı negatif duygularla (korku, huzursuzluk ve hayal kırıklığı) mücadele etmeye yarayan yetersiz bir strateji olarak kullanıldığını iddia etmişlerdir. PATNOS RAM

10 Aşırı internet kullanan bireyler incelendiğinde bu kişilerin insan ilişkilerindeki hayal kırıklıklarına karşı aşırı duyarlı oldukları,yabancılarla iletişime girmenin bu kişilerdeki anksiyete düzeylerini belirgin derecede arttırdığı saptanmıştır. Yine internet bağımlılarının depresyon düzeylerinin ve kompulsif eğilimlerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. PATNOS RAM

11 Çocukluk ve ergenlik döneminde çevreyle ve yabancılarla olan ilişkinin yoğun stres yanıtına yol açtığı kişilerde kaçıngan davranışın öğrenilerek bir kalıp olarak yerleştiği dolayısıyla komorbid olarak sosyal anksiyete bozukluğu olan kişilerin bir kaçınma aracı olarak internet aşırı kullanımına eğilim gösterdikleri düşünülebilir. PATNOS RAM

12 452 Kore’li adolesan üzerinde yapılan bir çalışmada, internet bağımlılığı ile depresyon, alkol bağımlılığı, OKB semptomları ve biogenetik temperament arasındaki ilişkiye bakılmış.(Psychopathology, 2007) Sonuçta, internet bağımlılığı ile depresyon ve OKB semptomları arasında önemli bir ilişki bulunmuştur. PATNOS RAM

13 Mizaç özellikleri incelendiğinde,internet bağımlılığı olan gençlerin,kaçıngan özelliklerinin olduğu, kendini yönetme ve yönlendirme becerilerinin ve işbirlikçi özelliklerinin düşük olduğu belirlenmiştir. PATNOS RAM

14 1573 Kore’li lise öğrencisi üzerinde yapılan bir başka çalışmada,internet bağımlılığı olan gençlerin depresyon düzeylerinin daha yüksek olduğu ve daha fazla suicid düşüncelerinin olduğu belirlenmiştir.(International Journal of Nursing Studies,2006) PATNOS RAM

15 Klinik Görünüm: Tipik bir internet bağımlısı haftada saat arasında bilgisayar başında kalmakta ve tek seferde hiç aralıksız 20 saate kadar bilgisayar başından kalkmayabilmektedir. Uyku döngüsü bozulan hasta uyarıcı madde kullanmaya aşırı kahve ve kolalı içecekler tüketmeye başlayabilir; fiziki aktivitenin giderek azalmasına bağlı obesite, karpal tünel sendromu, sırt ağrısı ve postür bozuklukları gelişebilir. PATNOS RAM

16 İnternet bağımlılığının psikolojik semptomları
İnternette iken kendini iyi hissetmek, kısıtlandığında ya da engellendiğinde depresyon ve boşluk duygusu, Her defasında internette daha fazla zaman geçirme ihtiyacının olması ve kendini kontrol etmede yetersizlik, Okul ve iş hayatı ile ilgili sorunlar,akademik sorunlar ve okul başarısızlığı, PATNOS RAM

17 Bilgisayar başında geçirilen zamana ilişkin inkar ve yalan söyleme,
Aile ve arkadaşlardan uzaklaşma, hobilere olan ilginin azalması Ebeveyn tarafından engellendiğinde karşı gelme, hırçınlık ve hostilite. PATNOS RAM

18 İnternet bağımlılığının fiziksel semptomları
Karpal Tünel Sendromu Migren Sırt ağrıları Göz bozuklukları Yeme düzeni bozuklukları Uyku düzeni sorunları PATNOS RAM

19 Yakın zamanda yapılan bir çalışmada internet bağımlılığının dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile olan ilişkisi araştırılmış, günde 1 saatten fazla internette vakit geçiren çocuklarda dikkat eksikliği semptomlarının varlığı saptanmıştır. Ancak bu bağlantı karşıt olma karşı gelme bozukluğu ve hiperaktivite semptomları ile gösterilememiştir. PATNOS RAM

20 Bir diğer çalışmada da internet bağımlılığı vakalarının birçok komorbid psikiyatrik bozukluğu olduğu ve komorbidite gösterilen rahatsızlıkların yaş ile değiştiği ancak ilk öğrenim gören çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite skorlarının ortalamanın %20’si kadar üzerinde olduğu bulunmuştur. PATNOS RAM

21 DEHB özellikle çocuk ve ergen yaş grubunda internet bağımlılığı açısından ciddi risk oluşturuyor gibi gözükürken, ülkemizde de DEHB’li çocuklarda aşırı bilgisayar ve internet kullanımı konusunda vakalar gittikçe artmaktadır. PATNOS RAM

22 Yine birçok kullanıcının aynı anda oynadığı oyunlarda uzun süre bilgisayar başında kalan kişilerin epileptik nöbetler açısından risk altında oldukları öne sürülmüştür. Bu kişilerde görülen nöbetler en sık tonik-klonik jeneralize nöbetler şeklindedir. Ayrıca internet bağımlılığı tanısını koyarken bir mani veya obsesif-kompulsif bozukluğun görüngüsü olmadığına emin olmak gerekir. PATNOS RAM

23 Şu da unutulmamalıdır ki; internet bağımlılığı daha çok genç populasyonda görülen bir problem olmakla birlikte ileri yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir. PATNOS RAM

24 Aileden bilgi alma Gerekli kullanımlar dışında çocuğunuz günde 3 saatten fazla bilgisayar kullanıyor mu? Evdeki tartışmaların kaynağı genellikle çocuğunuzun bilgisayar kullanımı mı? Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını sınırlamak için daha önce yaptığınız başarısız girişimleriniz var mı? PATNOS RAM

25 Fazla bilgisayar kullanımına bağlı çocuğunuzun akademik başarısında düşme var mı?
Çocuğunuz bilgisayar başında daha fazla kalabilmek için arkadaşlarına ve diğer aktivitelerine ayırdığı zamanı azaltıyor mu? Çocuğunuz bilgisayar başında olmadığında gergin ya da mutsuz oluyor mu? PATNOS RAM

26 Tedavi: İnternet bağımlılarının önemli bir kısmında komorbid olarak bulunan psikiyatrik hastalıklar bazen hastalığın gidişatını kötüleştirdikleri gibi kısmen veya tamamen internet bağımlılığın nedeni de olabilir. Bu nedenle altta yatan böyle bir psikiyatrik rahatsızlık varsa öncelikle bunun tedavisinin yapılması gerekmektedir. PATNOS RAM

27 Temel prensipler genel bağımlılık tedavisinden çok farklı olmamakla beraber, görülme yaşının kısmen daha düşük olması, çocuk ve ergenleri özellikle akademik dönemlerinde etkilemesi açısından tedavinin hızlı ve etkin şekilde yürütülmesi ve bu konuda aile ile sıkı işbirliğinin yapılması şarttır. PATNOS RAM

28 İnternet bağımlılığı konusunda gerekli bilgilendirmelerin ve uyarıların hem aile hem de çocuklara verilmesi de bağımlılığın önlenmesi açısından önemlidir. Birçok vakada antidepresan kullanımı varolan depresyon ve anksiyete semptomlarını azaltmakla birlikte tek başına yeterli değildir. PATNOS RAM

29 Etkilenmiş kişinin hayatını organize etmek ve internette geçirdiği vakti azaltacak dışsal engeller yaratmak gerekir. Örneğin akşam eve gelir gelmez internet başına geçen bir kişinin eve daha geç gelmesini sağlamak için bir kursa başlatmak, sabah saatlerinde spor yapıyorsa bunu akşama kaydırmak gibi müdahaleler etkili olabilir. PATNOS RAM

30 Bilgisayarın belirli bir süre sonra kendi kendini kapadığı ve hasta tarafından bilinmeyen bir şifre girilmeden tekrar açılmadığı bir program bilgisayara yüklenebilir. PATNOS RAM

31 İnternet modern hayatın vazgeçilmez bir teknolojik kolaylığıdır
İnternet modern hayatın vazgeçilmez bir teknolojik kolaylığıdır. Bir kişiyi internetten tamamen uzaklaştırmak amacımız olamaz. Ancak daha önceden alkol ve madde bağımlılığı olan kişiler interneti güvenli bir bağımlılık olarak görüp diğer bağımlılıklarının yerine koymaya meyillidirler, bu nedenle bu kişilerde bağımlı davranışı tamamen kesmeye yönelik bir strateji izlenmelidir. PATNOS RAM

32 Sonuç: İnternet bağımlılığı internetin kontrol dışı ve zararlı kullanımını tanımlayan bir terimdir. Ancak henüz diğer bağımlılık tiplerindeki gibi çerçevesi tam çizilmiş bir tanı ve değerlendirme ölçütü yoktur. Bu nedenle zaman zaman başka hastalıkların semptomu olarak ortaya çıktığı halde yanlış tanı konulabilmekte, bazen de tam tersine bu yönde sorgulama yapılmadığı için atlanabilmektedir. PATNOS RAM

33 Ülkemizde genç nüfusun fazlalığı ve internet kafelerin kontrolsüzce yaygınlaşmış olması bir güvenlik sorunu olduğu kadar bu yeni tanımlanmakta olan hastalık için uygun bir zemin oluşturmaktadır. Bu yüzden eğitimci klinisyenlerin bu hastalık ve ülkemizde yaygınlaşma potansiyeli konusunda bilgili olmaları gerekmektedir. PATNOS RAM

34 Ailelere Öneriler Aile önce kendi bilgisayar kullanımını gözden geçirmeli, rol modeli olmalı. Kendileri internet kullanımlarını kontrol etmede sorun yaşıyor mu? Bilgisayarı ve internet kullanımını yasaklamayın, bu ancak öfkeye ve internet kafelere daha fazla gitmeye neden olur. Bilgisayarı evin ortak kullanım odasına alın. PATNOS RAM

35 Çocuğunuzu ilgisini çekebilecek fiziksel aktivitelere yönlendirin.
Eğer çocuğunuz sosyal olarak çekinik ise, diğer çocuklarla birlikte olabileceği hobi gruplarına yönlendirebilirsiniz. Şifreleme programları araştırabilirsiniz. Çocuğunuzla daha fazla vakit geçirin. PATNOS RAM

36 TEŞEKKÜRLER PATNOS RAM