Bilişim teknolojilerinin sorunlarI Ders: bilişim etiği

... konulu sunumlar: "Bilişim teknolojilerinin sorunlarI Ders: bilişim etiği"— Sunum transkripti:

1 Bilişim teknolojilerinin sorunlarI Ders: bilişim etiği
YALIN KILIÇ TÜREL-2010 18.Ekim-BOTE-4-ELAZIĞ

2 Dersin İçeriği Fikri Mülkiyeti korumak için yapılması gerekenler
Bilgisayar Etik Kuralları Bilgisayar Etik Enstitüsü (CEI) Etik Kuralları ACM (Assocation Computer Machinery) Etik Kuralları IEEE Etik Kuralları BCS (British Computer Society) Etik Kuralları TBV Etik Kuralları

3 FİKRİ MÜLKİYETİ KORUMA ÖNERİLERİ (SİZDEN GELENLER)
Türk Patent Enstitüsü bünyesinde yeni birimlerin açılması gerekiyor (Derya Çolak) Sadece ceza vermek etkili olmaz; bu konuda çeşitli sompozyumlar, reklamlar, tv lerde ve internette bilgi verici yayınlar yapılmalı halk eğitilmeli (Şenay Çetin) Güzel bir örnek olay ile sorunu vurgulayan Ubeyde Uğurlu devamında şu soruyu soruyor: “Sadece ceza alma korkumuzdan mı gidip bir evi soymuyoruz yada bir insanın canına kıymıyoruz? Ahlakımız ,inancımız, saygımız, değerlerimiz ve vicdanımız buna engel olmuyor mu?” Tuğrul Gedik: “ Kendi haklarına ve değerlerine, toplumsal değerlere sahip çıkacak öz disiplini yüksek nesiller yetiştirmek gerekir” diyor… Sonuçta Türkiye’de fikri mülkiyetin korunması için kanunlar hazırlanmış ve bazı kurumlar açılmıştır.

4 Bilgisayar Etik Kuralları
6/16/2008 Bilgisayar Etik Kuralları Her meslek grubunun kendisine has bir görevi vardır. Bu görevler, farklı şekillerde insanları etkilemektedir. Amaç, olumsuz sonuçları olabilecek eylemlerden kaçınmaktır. Bir sistemi tasarlamadan önce, olası durumlara karsı etik standartların uygulamaya konması gerekmektedir. Çünkü, ilgili insanlar için bu etik standartları belirlemezsek, o zaman olası problem durumlarında toplum bizi sorumlu tutacaktır Bilgisayar etik kuralları belirli normlar çerçevesinde bilgisayar teknolojilerinin etik olarak kullanılmasına yönelik düzenlenmektedir.

5 Bilgisayar Etik Kuralları…
6/16/2008 Bilgisayar Etik Kuralları… Zaman içerisinde CEI, ACM, IEEE, BCS ve TBV gibi meslek organizasyonları bilgisayar etiği üzerine gereken kuralları belirlemişlerdir.

6 Bilgisayar Etik Enstitüsü (CEI) Etik Kuralları
6/16/2008 Bilgisayar Etik Enstitüsü (CEI) Etik Kuralları Bilgisayar Etik Enstitüsü tarafından belirlenen 10 ilke asağıdaki gibidir. Bir bilgisayarı, diğer insanlara zarar vermek için kullanmayın. Diğer insanların bilgisayar çalışmalarına karışmayın. Başkalarının bilgisayar dosyalarına girmeyin. Bir bilgisayarı çalmak için kullanmayın. Bir bilgisayarı yalancı şahitlik yapmak için kullanmayın. Bedelini ödemediğiniz bir yazılımı kopyalamayın ve kullanmayın.

7 Bilgisayar Etik Enstitüsü (CEI) Etik Kuralları…
6/16/2008 Bilgisayar Etik Enstitüsü (CEI) Etik Kuralları… Yetkiniz olmadan ya da uygun bedelini ödemeden başkalarının bilgisayar kaynaklarını kullanmayın. Diğer insanların fikir eserlerini sahiplenmeyin. Yazdığınız programın ya da tasarladığınız sistemin toplumsal sonuçlarını düşünün. Bir bilgisayarı her zaman diğer insanları düşünerek ve saygı göstererek kullanın.

8 6/16/2008 ACM Etik Kuralları ACM tarafından belirlenen ve dört başlık altında toplanan etik kurallar asağıdaki gibidir. Genel Ahlaki Zorunluluklar Özel Mesleki Sorumluluklar Örgütsel Liderlik Zorunlulukları Kurallara Uyma

9 1. Genel Ahlaki Zorunluluklar
6/16/2008 1. Genel Ahlaki Zorunluluklar Topluma ve insanlığa yararlı olacağım. Başkalarına zarar vermekten kaçınacağım. Dürüst ve güvenilir olacağım. Adil olacağım ve ayrımcılık yapmayacağım. Patent ve telif gibi mülkiyet haklarına saygı göstereceğim. Fikri mülkiyete gereken önemi vereceğim. Başkalarına ait gizli şeylere saygılı olacağım. Gizliliğe saygılı olacağım.

10 2. Özel Mesleki Sorumluluklar
6/16/2008 2. Özel Mesleki Sorumluluklar Mesleki yaşantımın ve profesyonel çalışmalarımın yüksek kaliteye ulaşması, verimli olması ve değere dönüşmesi için çabalayacağım. Mesleki yeterlilikleri kazanmaya ve geliştirmeye çalışacağım. Meslek yaşantımla ilgili olan kanunları bileceğim ve saygılı olacağım. Mesleki eleştirilere açık olacağım ve kendimi yeniden gözden geçireceğim. Bilgisayar sistemlerindeki gelişimi ve gelişimin olası etkilerini risk analizleri yaparak ayrıntılı bir şekilde takip edeceğim. Sözleşmelere, anlaşmalara ve yüklenen sorumluluklara saygılı olacağım. Toplumun bilgisayarın önemini anlamasını sağlayacağım. Bilgisayarlara ve iletişim kaynaklarına yetkili olduğum zaman erişeceğim.

11 3. Örgütsel Liderlik Zorunlulukları
6/16/2008 3. Örgütsel Liderlik Zorunlulukları Örgütsel bir birime kayıtlı üyelerin sosyal sorumluluklarını anlaşılır ve etkili bir şekilde belirteceğim ve bu sorumlulukların tam olarak kabul edilmesini sağlayacağım. Çalışma yaşamının kalitesini arttıran bilgi sistemlerini tasarlamak ve gerçekleştirmek için personeli ve kaynakları yöneteceğim. Örgütün bilgisayar ve haberleşme kaynaklarının yetkili ve belirtildiği gibi kullanılmasını kabul edip, destekleyeceğim. Kullanıcıların ve bilgisayar sistemlerinden etkilenen kişilerin gereksinimlerine göre sistem oluşturulmasını sağlayacağım. Bilgisayar sistemlerini kullanan ve bilgisayar sistemlerinden etkilenen diğer kişilerin saygınlığını korumayan politikaları benimseyip, destekleyeceğim. Bilgisayar sistemlerindeki prensip ve sınırların örgüt üyeleri tarafından öğrenilebilmesi için imkan sağlayacağım.

12 4. Kurallara Uyma Bu kurallara uyacak ve yayılmasını sağlayacağım.
6/16/2008 4. Kurallara Uyma Bu kurallara uyacak ve yayılmasını sağlayacağım. ACM üyelerinin bu kuralları ihlal etmelerine engel olacağım.

13 BİLİŞİMDE ETİK SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN;
Sorunu anlama, Etik açmazları belirleme Sonuçları, zarar gören hak ve görevleri saptama ve analiz etme (Kallmann ve Grillo,1996) Etik kararlar vererek, uygulamaya geçme

14 TARTIŞMA GRUP ETKİNLİĞİ KONU
BT’nin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan sorunlar neler?