İhracatçı Eğilim Araştırması 4. Çeyrek Sonuçları

... konulu sunumlar: "İhracatçı Eğilim Araştırması 4. Çeyrek Sonuçları"— Sunum transkripti:

1 İhracatçı Eğilim Araştırması 4. Çeyrek Sonuçları
Şubat 2011 Ekim-Aralık 2010 Gerçekleşmeleri Ocak-Mart 2011 Beklentileri 1

2 İçindekiler İçindekiler 2 Genel bilgiler 3-10 Yönetici Özeti 11-16
Temel bulgular 17-62 2

3 Genel Bilgiler 3

4 Araştırmanın Amacı Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir. Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir. Bu kapsamda, 2008 ve 2009 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk firmaya ulaşılması hedeflenmiştir. 4

5 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 4. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: Ekim-Aralık 2010 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, Ocak-Mart 2011 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, Kullanılan enerji türlerinde Ekim-Aralık 2010 dönemi gerçekleşmeleri, Ekim-Aralık 2010 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, Ekim-Aralık döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Ocak-Mart döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, Ekim-Aralık döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, Ekim-Aralık 2010 cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, 5

6 Araştırmanın Kapsamı (devam)
Ekim-Aralık döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı, Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi, Kullanılan krediler toplamı içerisinde döviz ya da dövize endeksli kredilerin oranı, Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı, Ekim-Aralık döneminde yararlanılan devlet destekleri / Ocak-Mart döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri, 2011 yılı Ocak-Mart döneminde kapatılması / yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içerisindeki payı, Ekim-Aralık döneminde çalışan sayısı / yeni istihdam edilen çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, Ocak-Mart döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı, Ekim-Aralık döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, 6

7 Araştırmanın Kapsamı (devam)
Ocak-Mart dönemi ve 2011 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, 2011 yılı sonu itibarıyla Sektörün / Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Aralık’a göre, Şubat ve 2011 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği, Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların / en acil ve güncel sorunun tespiti, Ekim-Aralık döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet, 7

8 Metodolojik Bilgiler Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın anakütlesini 2008 ve 2009’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere, firmalar yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir. Soru formu programlanarak 5 Ocak tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 527 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 500 firmanın 146’sı ilk 500, 140’ı ise ikinci 500’de yer almaktadır. Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır. Projenin bilgi toplama süreci 2 Şubat Çarşamba günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 3- 6 Şubat tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. 8

9 Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi
1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 9

10 Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı
Toplam Oran Tekstil, Hazırgiyim, Deri ve Halı 114 21,6% Bitkisel Ürünler 92 17,5% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 60 11,4% Hububat- Bakliyat 47 8,9% Makine, Elektrik-Elektronik ve Bilişim 38 7,2% Otomotiv Sanayi Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 36 6,8% Ağaç Orman Ürünleri Toprak Ürünleri ve Madencilik 30 5,7% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 20 3,8% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 16 3,0% 527 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 10

11 Yönetici Özeti 11

12 Yönetici Özeti 2010 yılının son çeyrek değerlendirmelerinin yer aldığı İhracatçı Eğilim Araştırması Ocak ayı içerisinde 527 ihracatçı firmanın orta ve üst düzey yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 4. çeyrek çalışması 2010 yılı içerisindeki diğer 3 çalışma ile karşılaştırıldığında en yüksek sayıda katılımın (örneklem büyüklüğü) görüldüğü dönemdir. Dönemsel katılım oranı da %27,5 olarak hesaplanmaktadır. Yılın son çeyreği bir önceki dönemle kıyaslandığında, istatistiki açıdan anlamlı değişimler, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatları, hammadde birim ithalat fiyatları, ihracatta karlılık oranları ve ihracat gelirlerinde gözlemlenmektedir. Temmuz-Eylül 2010 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatlarının arttığını beyan eden firmaların oranı %53,4 iken, yılın son çeyreği karşılaştırmasında bu oran %56,9’a yükselmektedir. Kapasite kullanım oranlarındaki kısmi yükseliş de bu bulguyu destekler niteliktedir. Bununla birlikte maliyet kalemleri olarak düşünülebilecek girdi maliyetleri bir önceki döneme kıyasla %70,7’den, %74,6’ya, hammadde birim ithalat fiyatı ise %48,3’ten, %57,5’e yükselmektedir. Ancak ihracatçıların yılın son çeyreğinde ithal girdi kullanım oranlarında düşüş gözlemlenmektedir. Çalışmanın bir diğer bölümünden elde edilen bulgularda ise ihracatçıların %65,5’i üretimde kullandıkları hammaddeleri yurt içinden temin ettiklerini beyan etmektedir. Bu bulgulardan hareketle, ithalatçı firmaların genel karlılık düzeyleri sabit kalırken, ihracatta karlılık oranlarında yükseliş tespit edilmektedir. 2011’in Milletvekili Genel Seçim yılı olması ve ikinci çeyreğin hemen başında başlayabilecek seçim kampanyalarının makroekonomik dengelere muhtemel etkileri ihracatçı firmaların gündeminde değildir. İhracatçılar 2011’in ilk çeyreğine karlılık düzeyleri açısından olumlu bakmaktadırlar. Genel karlılık düzeylerinin artacağı beklentisi içerisinde olan ihracatçıların oranı %20,5’e, ihracatta karlılık düzeylerinin artacağı beklentisi içerisinde olanların oranı ise %21,3’e yükselmektedir. Olumlu beklentilerin bir nedeni de Amerikan Doları ve Euro’nun son dönemde Türk Lirası karşısındaki değer artışı olarak da yorumlamak mümkündür. 12

13 Yönetici Özeti Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında enerji tüketimi –ve ihtiyacı- artan kapasite kullanım oranı ve üretimle doğru ortantılı biçimde yükselmektedir. Bu bağlamda en yüksek artışlar sırasıyla elektrik (%59,9), su (%43,6) ve doğalgazda (%34,6) gözlemlenmektedir. Firmaların yarıdan fazlasının üretimlerinde LPG ve fuel-oil kullanmayı tercih etmedikleri de bu dönem öne çıkan bulgular arasındadır. İhracatın yeni pazarların katılımı ile çeşitlendirilmesi ülke ekonomisinin dış risklere – krizlere olan direncini arttıracak bir girişim olduğu genel anlamda kabul gören hedeftir. Hükümetin de bu yönde yürüttüğü politikalar bulunmaktadır. İhracatçı firmaların %31,5’i Ekim-Aralık 2010 döneminde yeni pazarlara girebildiklerini söylemektedir. Yılın ilk çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini belirten firmaların oranı %41,9 iken, 2. çeyrekte %35,6, 3. çeyrekte %34,4 olarak tespit edilmektedir. 2011’in ilk çeyreğinde ilk kez girilmesi hedeflenen ülkeler sıralamasının ilk 4 ülkesi Türkiye’nin sınır komşuları olan Rusya, Irak, İran ve Suriye’dir. Hedef ülke sınırlaması yılın 3. çeyreği bulguları ile büyük benzerlikler göstermektedir. 2010’un 3. çeyreğinde 5. sırada hedeflenen A.B.D. yerini A.B. üyesi Almanya’ya bırakmaktadır. 2011’in ilk çeyreğindeki yeni pazarlara yönelik eğilim ve beklentilerin değişmeden devam edeceği %69,0’luk Ortadoğu ülkelerinin hedefleneceği beyan ile doğrulanmaktadır. Ancak Ocak ayının son haftası ile patlak veren ve Kuzey Afrika ve Arap Yarımadası’nda bulunan 10’un üzerindeki ülkeyi etkisi altına alan ‘halk ayaklanmaları’ ihracatçı firmaların 2011 yeni pazar hedeflerini ve ihracat beklentilerini büyük ölçüde olumsuz etkileyecek boyutlara şimdiden ulaşmıştır. İhracatçı firmaların %58,5’i Ekim-Aralık 2010 döneminde mevcut pazarlardan yeni sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ihracatta ilk 500 firma kırılımında incelendiğinde %63’e yükselmektedir. Öte yandan, yılın aynı döneminde mevcut pazarlarda müşteri kaybeden firmaların oranı ise %37’dir. Bu oran ilk 500 firma nezdinde %25,3’e düşerken, ikinci 500 tasnifinde %40’a yükselmektedir. 13

14 Yönetici Özeti Sonuç olarak, mutlak değerler açısından ihracatçıların 2010’un son çeyreğinde mevcut pazarlarda hizmet verdikleri müşteri sayılarını arttırdıkları söylenebilir. Ancak, yılın ilk 3. çeyreğinde yaşanan yükseliş trendi (mevcut pazarlarda yeni müşteri siparişi) son çeyrekte yerini düşüşe bırakmıştır. İkinci 500 ihracatçı firmaların mevcut pazarlarda müşteri kaybetmeleri ise dikkat çeken bir bulgu olarak ön plana çıkmaktadır. İhracatçı firmaların %76,1’i halihazırda kredi kullandıklarını belirtmektedir. Yılın son çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %33,4’tür. Bu oran ikinci 500 sıralamasındaki firmalar nezdinde %35,7’ye yükselmektedir. Öte yandan, dış finansman ihtiyacının yılın ikinci yarısı ile birlikte artış trendinde olduğu da tespit edilmektedir. (bkz. syf. 35) Dış finansman ihtiyaçları büyük ölçüde özel bankalarca karşılanmaktadır. (%81,3) Kamu bankalarının dış finansman ihtiyacını karşılama oranı ise %29,5’la sınırlı kalmaktadır. Eximbank desteğini ise ihracatçıların %32,4’ü tercih etmektedir. Yılın ilk çeyreğinde finansman ihtiyacı olacak firmaların oranı ise %37,6 olarak tespit edilmektedir. İhracatçı firmaların %31,3’ü sadece Türk Lirası’na endeksli kredi kullanmayı tercih ederken, %23’ü ise yalnız döviz ve dövize endeksli kredi kullanmaktadır. Dövize endeksli kredi kullanımında ikinci 500 tasnifindeki firmalar ön plana çıkarken, TL kredileri ilk 500 ihracatçı firma yöneticilerince tercih edilmektedir. Araştırmaya katılan ihracatçı firmaların ortalama çalışan sayıları 139 olarak hesaplanmaktadır. İhracatçı firma çalışanları mavi yakalılar (110), beyaz yakalılar (25) ve ar-ge çalışanları (4) kırılımında dağılmaktadır yılı ilk çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 160 iken, bu sayı 2. çeyrekte 132, 3. çeyrekte ise 159 olarak gerçekleşmişti. 14

15 Yönetici Özeti İhracatçı firmaların %56’sı yılın son çeyreğinde yeni çalışan istihdam ettiklerini belirtmektedir. Bu oran ilk 500 sıralamasında %61,3, ikinci 500 ihracatçı firma nezdinde ise %61,4 olarak tespit edilmektedir. Yılın son çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı ise 11’dir. Yeni istihdam edilen çalışanların büyük bölümünü mavi yakalılar oluşturmaktadır. Bu genel bulgu çerçevesinde 2010’un son çeyreği, bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında beyaz ve mavi yakalılarda çok az da olsa bir artış görülmektedir. Ar-ge çalışan sayıları ise büyük ölçüde aynı kalmaktadır. Firmaların 2011’in ilk çeyreğini yeni istihdam yaratmak açısından çekimser oldukları tespit edilmektedir. Her 3 ihracatçıdan neredeyse 1’i 2011’in ilk çeyreğinde yeni çalışan istihdam edeceğini söylerken, bu dönemi aynı çalışan sayısı ile geçireceğini belirten firmaların oranı yaklaşık %46’dır. Öte yandan, ihracatçı firmalar 2011 yılı içerisinde ortalama 15 yeni çalışan istihdam etmeyi planlamaktadır. Bu da firmaların 2010’un son çeyrek verileri dikkate alındığında çalışan sayısı açısından yaklaşık %10’luk bir büyümeye işaret etmektedir. İhracatçı firmalar yılın son çeyreğindeki yatırım hamleleri açısından da değerlendirilmiştir. Bu dönem içerisinde yurt dışında yatırım yaptığını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %23,1, yurt içinde yatırım yapan firmaların oranı ise %54,8’dir. Yurtiçinde yatırım yapan firmalar yoğunlukla tesislerinin modernizasyonu (%35,5), kapasite arttırımı (%25,2) ve ar-ge / inovasyon ve yeni tesis kurma / satın alma (%16,3) yatırımlarına odaklanmışlardır. Modernizasyon ve yeni tesis kurma / satın alma yatırımlarında ikinci 500 ihracatçı öne çıkarken, ilk 500 firma ar-ge / inovasyon yatırımlarına önem-öncelik vermiştir. İhracatçı firmaların piyasa beklentileri incelendiğinde, 2011 yılı sonu itibarıyla USD / TL kuru 1,61, Euro / TL kuru ise 2,1 olarak tahmin edilmektedir. Öte yandan, Merkez Bankası’nın son dönemde aldığı bir dizi yeni karar sonucunda TL’de yaşanan değer kaybı TL’yi bugünden yılsonu değer tahminlerine taşımıştır. 15

16 Yönetici Özeti Bu nedenle Merkez Bankası’nın ilerleyen aylardaki para politikalarının ihracatçıların 2011 performanslarını doğrudan etkileyeceği yorumu yapılabilir. İhracatçıların 2011 yılı enflasyon beklentisi %7,62, büyüme beklentisi ise %8,6’dır. Dolayısı ile, 2011 yılının genelinde ülke ekonomisinin yüksek oranda büyüyeceği beklentisi içerisinde olan ihracatçılar yoğunluktadır. Bu eğilim, çalışmanın genel ekonomik beklentiler bölümündeki bulgularla da desteklenmektedir. Faaliyet gösterilen sektörün 2011 yılı sonu itibarıyla bugünden daha iyi olacağını tahmin eden firmaların oranı %57,9’dur. Ülke ekonomisinin de büyüme trendinde olacağını öngören ihracatçıların oranı ise %56,7 olarak hesaplanmaktadır. İhracatçıların %47,8’i Avrupa ekonomisinin aynı kalacağına, %34’ü ise daralacağına yönelik düşünceleri bulunmaktadır. 16

17 Temel Bulgular 17

18 2010 Yılının Son Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”
Geçen yılın aynı dönemine göre, Ekim-Aralık 2010 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 511’dir. Baz: 527 18

19 2010 Yılının Son Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 56,2% 62,5% 64,0% 48,1% İhracat 56,9% 64,4% 64,3% Kapasite kullanım oranı 50,1% 59,6% 56,6% 41,0% Stok durumu 28,8% 33,8% 27,2% 26,8% Girdi maliyetleri 74,6% 68,4% 77,9% 76,2% Birim ihraç fiyatı 40,0% 39,7% 44,3% 37,8% İthal girdi kullanım oranı 21,7% 18,4% 25,7% 21,3% Hammadde birim ithalat fiyatı 57,5% 55,1% 63,2% 55,6% Genel kârlılık düzeyi 17,5% 22,6% 19,3% 13,3% İhracatta kârlılık düzeyi 16,3% 19,9% 12,4% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ekim-Aralık 2010 döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 511’dir. 19

20 2011 Yılının İlk Çeyreğinden “Beklentiler”
S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak-Mart 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 511’dir. Baz: 527 20

21 2011 Yılının İlk Çeyreğinden “Beklentiler”
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 45,6% 47,1% 44,1% İhracat 44,0% 45,2% 45,7% 42,3% Kapasite kullanım oranı 38,7% 40,4% 39,7% 37,2% Stok durumu 21,3% 26,5% 23,5% 17,2% Girdi maliyetleri 63,4% 62,5% 61,8% 64,9% Birim ihraç fiyatı 38,0% 41,4% 34,9% İthal girdi kullanım oranı 22,9% 22,1% 30,1% 19,2% Hammadde birim ithalat fiyatı 49,7% 49,3% 53,7% 47,7% Genel kârlılık düzeyi 20,5% 25,3% 16,2% İhracatta kârlılık düzeyi 24,0% 24,3% 17,8% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart 2011 döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 511’dir. 21

22 2010 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim
Kullandığınız enerji türlerinde 2010 yılı Ekim-Aralık gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız. Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 511 22

23 2010 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim
Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 511 23

24 2010 Yılının Son Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri
Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %60 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 10 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 527 24

25 2010 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar
Ekim-Aralık döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? Yılın ilk çeyreğinde ihracatta yeni pazarlara girdiğini belirten firmaların oranı %41,9 iken 2. çeyrekte %35,6; 3. çeyrekte %34,4 ve yılın son çeyreğinde ise %31,5’e gerilemiştir. Baz: 527 25

26 2011 Yılının İlk Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler
Ocak-Mart döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır. Baz: 527 26

27 2011 Yılının İlk Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler
Baz: 527 27

28 2011 Yılının İlk Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [16,7%] Rusya [15,8%] Almanya [12,9%] Rusya [20,7%] Irak [13,5%] İran [10,3%] İran [12,1%] Irak [19,1%] İran [12,5%] Çin [9,6%] Irak [12,1%] Suriye [14,5%] Suriye [10,8%] Suriye [8,2%] Rusya [10,7%] İran [14,1%] Almanya [9,1%] Japonya [8,2%] Fransa [10,7%] Almanya [10,0%] BazGenel: 527; Bazİlk 500:146; Bazİkinci 500:140; BazDiğer:241 28

29 2010 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi
Ekim-Aralık döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 29

30 2010 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi
Ekim-Aralık döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 30

31 2010 Yılının Son Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi
Ekim-Aralık döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 31

32 Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim
2010 Yılı İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 32

33 2010 Yılının Son Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı
Ekim-Aralık cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 33

34 2010 Yılının Son Çeyreğinde Dış Finansman Talebi
Ekim-Aralık döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ekim-Aralık 2010 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 34

35 2010 Yılının Dış Finansman Talebindeki Değişim
35

36 2010 Yılının Son Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları
Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) Soru, Ekim-Aralık döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 176; Bazİlk 500:45; Bazİkinci 500:50; BazDiğer:81 36

37 2011 Yılının İlk Çeyreğinde Finansman Talebi
Ocak-Mart döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart 2011döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 37

38 Ortalama Kredi Kullanımı
Kullanılan Kredilerin Toplamı İçerisinde Döviz ya da Dövize Endeksli Kredilerin Oranı S Kullandığınız kredilerin toplamı içerisinde döviz ya da dövize endeksli kredilerin oranı nedir? Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 31,3% 36,3% 22,1% 33,6% 1-10 8,9% 4,8% 12,1% 9,5% 11-20 4,4% 2,1% 5,4% 21-30 5,1% 7,5% 1,4% 5,8% 31-40 3,0% 2,9% 3,7% 41-50 3,8% 5,0% 4,1% 51-60 3,2% 2,7% 4,3% 61-70 7,1% 2,5% 71-80 5,9% 3,4% 6,6% 81-90 7,0% 91-100 23,0% 22,6% 28,6% 19,9% Ortalama Kredi Kullanımı 42,0% 40,7% 50,1% 38,0% Baz 527 146 140 241 38

39 Kredi Kullanımı S Halihazırda kredi kullanıyor musunuz? Baz: 527
Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 39

40 Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı
S Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız? Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 401; Bazİlk 500:103; Bazİkinci 500:111; BazDiğer:187 40

41 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu
Ekim-Aralık 2010 Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Ocak-Mart 2011 Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 48,4% 51,2% Fuar Teşvikleri 37,0% 43,5% Yatırım Teşvikleri 28,1% 36,8% İstihdam Destekleri 13,9% 22,2% Ar-Ge destekleri 12,5% 20,3% KOSGEB destekleri 12,7% 18,8% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 3,4% 8,2% Diğer 6,5% 9,1% Hiçbiri 24,7% 17,6% BAZ 527 41

42 2010 Yılının Son Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 48,4% 57,5% 61,4% 35,3% Fuar Teşvikleri 37,0% 35,6% 45,0% 33,2% Yatırım Teşvikleri 28,1% 41,1% 31,4% 18,3% İstihdam Destekleri 13,9% 18,5% 15,7% 10,0% Ar-Ge Destekleri 12,5% 23,3% 11,4% 6,6% KOSGEB Destekleri 12,7% 2,1% 5,0% 23,7% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 3,4% 4,3% 2,9% 6,5% 8,2% 7,9% 4,6% Hiçbiri 24,7% 19,2% 18,6% 31,5% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ekim-Aralık döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 42

43 2011 Yılının İlk Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 51,2% 59,6% 62,1% 39,8% Fuar Teşvikleri 43,5% 41,1% 50,7% 40,7% Yatırım Teşvikleri 36,8% 47,9% 36,4% 30,3% İstihdam Destekleri 22,2% 24,0% 21,4% 21,6% Ar-Ge Destekleri 20,3% 26,7% 19,3% 17,0% KOSGEB Destekleri 18,8% 3,4% 10,7% 32,8% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 8,2% 10,3% 10,0% 5,8% 9,1% 8,9% 8,3% Hiçbiri 17,6% 15,8% 15,7% 19,9% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 43

44 2011 Yılının İlk Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Ocak-Mart Döneminde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Ocak-Mart Döneminde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı 32,8% 41,4% 1-10 18,4% 14,8% 11-20 16,9% 16,1% 21-30 11,6% 10,4% 31-40 7,8% 8,5% 41-50 4,7% 3,0% 51-60 1,5% 2,1% 61-70 1,9% 0,4% 71-80 0,9% 0,8% 81-90 91-100 2,7% BAZ 527 Ortalama Pay 17,2% 14,3% 44

45 Ortalama Kredi Kullanımı
2011 Yılının İlk Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 32,8% 38,4% 27,9% 32,4% 1-10 18,4% 17,8% 19,3% 18,3% 11-20 16,9% 15,1% 17,1% 21-30 11,6% 11,0% 10,7% 12,4% 31-40 7,8% 8,9% 4,3% 9,1% 41-50 4,7% 1,4% 7,9% 5,0% 51-60 1,5% 3,6% 0,4% 61-70 1,9% 0,7% 2,9% 2,1% 71-80 0,9% 0,8% 81-90 - 91-100 2,7% 4,1% 1,2% Ortalama Kredi Kullanımı 17,2% 15,8% 20,8% 15,9% Baz 527 146 140 241 45

46 Ortalama Kredi Kullanımı
2011 Yılının İlk Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam Krediler İçerisindeki Payı Kredilerin Oranı (%) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 41,4% 45,9% 37,9% 40,7% 1-10 14,8% 13,7% 16,4% 14,5% 11-20 16,1% 15,1% 17,9% 15,8% 21-30 10,4% 9,6% 7,9% 12,4% 31-40 8,5% 8,2% 7,1% 9,5% 41-50 3,0% 2,7% 5,0% 2,1% 51-60 0,7% 3,6% 61-70 0,4% - 1,4% 71-80 0,8% 81-90 0,9% 91-100 1,5% 1,7% Ortalama Kredi Kullanımı 14,3% 13,6% 15,4% 14,2% Baz 527 146 140 241 46

47 Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim
2010 Yılının Son Çeyreğinden İstihdam Verileri S Ekim-Aralık döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz? Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 25 (n:527) 75 (n: 146) 32 (n: 140) 12 (n: 241) Mavi Yakalı 110 (n: 488) 285 (n: 132) 150 40 (n: 224) Ar-Ge Personeli 4 (n: 281) 10 (n: 74) 5 (n: 85) 2 (n: 122) Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 2010 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 160 iken 2. çeyrekte 132, 3. çeyrekte 159 ve son çeyrekte ise 139 olarak hesaplanmaktadır. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. 47

48 Dönemde İstihdam Edilen
2010 Yılının Son Çeyreğinden İstihdam Verileri S Ekim-Aralık döneminde, yeni çalışan istihdam ettiniz mi? Bu dönemde kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Dönemde İstihdam Edilen Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 11 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 2 (n:295) 3 (n: 91) (n: 86) 1 (n: 118) Mavi Yakalı 8 (n: 295) 10 9 5 Ar-Ge Personeli Yukarıdaki grafikte; dönemde yeni çalışan istihdam ettiğini belirten firmaların oranı yer almaktadır. Baz: 527 48

49 2010 Yılının Son Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Ekim-Aralık döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? Baz: 527 49

50 2010 Yılının Son Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 42,1% 49,3% 45,7% 35,7% Mavi Yakalı 40,2% 44,5% 43,6% Ar-Ge Personeli 17,1% 19,9% 21,4% 12,9% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ekim-Aralık döneminde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 50

51 2011 Yılının İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Ocak-Mart döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Baz: 527 51

52 2011 Yılının İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 30,6% 39,0% 32,9% 24,1% Mavi Yakalı 30,9% 32,2% 30,7% 30,3% Ar-Ge Personeli 14,2% 17,8% 17,1% 10,4% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 52

53 2011 Yılında İstihdam Edilmesi Ortalama Yeni Çalışan Sayısı
2011 Yılının İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? 2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 15 (Baz:256) Yukarıdaki grafikte; 2011 yılı içerisinde yeni çalışan istihdam etmeyi planladığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Firma büyüklüğüne göre değerlendirildiğinde; ilk 500 ve ikinci 500’de yer alan firmaların yıl içerisinde ortalama 20;’şer ve diğer segmentte yer alan firmaların ise 10 yeni çalışan istihdam etmeyi planladıkları tespit edilmektedir. Baz: 527 53

54 2010 Yılının Son Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar
Ekim-Aralık döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) Baz: 527 54

55 2010 Yılının Son Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar
Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 35,5% 38,4% 40,7% 30,7% 11,4% 11,0% 13,6% 10,4% Kapasite arttırımı 25,2% 26,7% 23,6% 25,3% 10,6% 11,6% 10,0% Yeni tesis kurma/ satın alma 16,3% 13,0% 18,6% 17,0% 7,4% 4,8% 9,3% 7,9% Ar-Ge/ İnovasyon yatırımı 21,2% 17,9% 12,4% 6,1% 6,2% 5,0% Şirket satınalma 1,9% 4,1% 2,1% 0,4% 1,7% 3,4% 1,4% 0,8% Hiçbir yatırım yapılmadı 45,2% 40,4% 44,3% 48,5% 76,9% 75,3% 75,0% 78,8% BAZ 527 146 140 241 Yukarıdaki tabloda; Ekim-Aralık döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 55

56 2011 Ocak Mart Dönemi Beklentileri
Piyasa Beklentileri 2011 Ocak Mart Dönemi Beklentileri Ocak – Mart Dönemi 2011 Yılı Sonu USD/TL kur tahmini 1,56 n: 527 1,61 n:527 Euro/TL kur tahmini 2,06 2,10 Euro/USD parite tahmini 1,32 n:526 Enflasyon oranı tahmini (%) - 7,62 n:501 MB politika faiz tahmini (%) 6,77 n:489 Büyüme Beklentisi (%) 5,38 n: 472 8,60 n:487 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 5,93 ( n: 486) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,62 ( n: 518) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,14 ( n: 507) 56

57 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri
S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Baz: 527 57

58 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri
S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye/ Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 527 58

59 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi
Dünya geneli emtia fiyatları Aralık ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ TARIM Baz: 527 59

60 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi
Dünya geneli emtia fiyatları Aralık ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. Sanayi Tarım Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Şubat Sonu İtibariyle Artar 62,2% 65,8% 65,0% 58,5% 67,2% 69,9% 65,7% 66,4% Aynı kalır 35,5% 32,2% 32,9% 39,0% 30,9% 28,8% 30,0% 32,8% Azalır 2,3% 2,1% 2,5% 1,9% 1,4% 4,3% 0,8% 2011 Sonu İtibariyle 77,2% 80,8% 79,3% 73,9% 72,3% 74,0% 74,7% 17,5% 14,4% 16,4% 19,9% 23,0% 21,2% 29,3% 20,3% 5,3% 4,8% 6,2% 4,7% 5,0% BAZ 527 146 140 241 60

61 İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları
Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) Baz: 527 61

62 2010 Yılının Son Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet
Ortalama Memnuniyet 3,6 KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 4,0 Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,8 Ticari Bankalar 3,7 KOSGEB Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları ORTALAMA 3,6 Merkez Bankası Hazine Müsteşarlığı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı TÜBİTAK KURUMLAR Maliye Bakanlığı 3,5 Eximbank Türk Patent Enstitüsü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı TSE Kamu Bankaları Ulaştırma Bakanlığı Gümrük İdareleri 3,4 Çevre ve Orman Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,3 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Baz: 527 62