RİSKLERİN TESPİT EDİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

... konulu sunumlar: "RİSKLERİN TESPİT EDİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ"— Sunum transkripti:

1 RİSKLERİN TESPİT EDİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Defterdarlar İç Kontrol Eğitimi 22-24 Mayıs 2013 / İZMİR 03-05 Haziran 2013 / TRABZON Strateji Geliştirme Başkanlığı

2 İÇERİK Risklerin Tespit Edilmesi Risklerin Değerlendirilmesi
Risk Haritaları Risklere Cevap Verme Risklerin Gözden Geçirilmesi Strateji Geliştirme Başkanlığı

3 Risklerin Tespit Edilmesi
Tespit Etmek Göz Önüne Alınacaklar Yöntemler Risk Sorumlusu Değerlendirme Harita Cevap Gözden Geçirme

4 Risklerin Tespit Edilmesi
Risklerin tespit edilmesi, idarenin / birimin hedeflerine ulaşmasını engelleyen veya zorlaştıran risklerin, önceden tanımlanmış yöntemlerle belirlenmesi, gruplandırılması ve güncellenmesi sürecidir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

5 Tespit Strateji Geliştirme Başkanlığı

6 Göz Önüne Alınacaklar Dış Tehditler Koruma Kaza/Afetler Riskleri
Mülkiyet Riskleri Koruma Riskleri Kaza/Afetler Hatalar İşlem Riskleri HEDEF İhmal Fırsat Maliyeti Davranış Riskleri Gecikme Kötü Çalışma Ortamı Yolsuzluk Verimlilik Kayıpları Strateji Geliştirme Başkanlığı

7 Yöntemler Söz konusu iş/süreç/hedef ile ilgili risk konuları ortaya çıkarılır. Riskleri tespit etmek için aşağıdaki yöntemlerden birini veya birkaçı kullanılabilir. Beyin fırtınası PESTLE Analizi (GZFT/SWOT) Risk Formları/Tespit Tabloları Araştırma ve Anketler Mülakatlar Strateji Geliştirme Başkanlığı

8 Tespit edilen riskler iç risk veya dış risk olabilir.
Risk Sorumlusu Tespit edilen riskler iç risk veya dış risk olabilir. Risklerin sahibi yani kimin sorumluluğunda olduğu belirlenmelidir. (amaç ilgilileri suçlamak değil aksine görev yetki ve sorumlulukların uygun şekilde belirlenmesine yardımcı olmak ve personeli korumaktır. ) Strateji Geliştirme Başkanlığı

9 Risklerin Değerlendirmesi
Tespit Değerlendirme Risklerin Değerlendirilmesi Ölçme-Önceliklendirme Etki-Olasılık Harita Cevap Gözden Geçirme

10 “Ölçemezseniz Yönetemezsiniz!”
Strateji Geliştirme Başkanlığı

11 Risklerin Değerlendirilmesi
Riskler tespit edildikten sonra risklerin Ölçülmesi Önceliklendirilmesi aşamalarını kapsar. Strateji Geliştirme Başkanlığı

12 Ölçme ve Önceliklendirme
Risk ölçülmesi, tespit edilmiş risklere karşılık verilip verilmeyeceğine ve karşılık verilecekse fayda/maliyet dengesi açısından en uygun olan karşılığın seçilmesine yardımcı olur. Önceliklendirme ise risklerin öncelik sırasına göre listelenmesidir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

13 Etki-Olasılık-1 Etki ve olasılık tespit edilmelidir.
Olasılık: Bir olayın gerçekleşme ihtimalidir. Etki: Eğer olay gerçekleşirse bunun kurum üzerinde yaratacağı tesirdir. Risk Puanı: Etki x Olasılık Risk puanları büyükten küçüğe sıralanarak riskler önceliklendirilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

14 Etki – Olasılık-2 Olasılık? Çok düşük Etki? Çok büyük
Strateji Geliştirme Başkanlığı

15 Etki – Olasılık-3 Olasılık: Çok Yüksek Etki: Az Strateji Geliştirme
Başkanlığı

16 Etki – Olasılık-4 Olasılık: Çok Yüksek Etki: Az Strateji Geliştirme
Başkanlığı

17 Risk Haritası Nedir? Nasıl Hazırlanır? Risk Haritaları Tespit Harita
Değerlendirme Risk Haritası Nedir? Nasıl Hazırlanır? Harita Cevap Gözden Geçirme

18 Risk Haritası Risklerin olasılık ve etkilerinin grafiksel olarak gösterilmesidir. Kurumdaki risklerin dağılımını gösterir Önceliklendirmeyi kolaylaştırır Verilecek karşılığın tespitini kolaylaştırır Strateji Geliştirme Başkanlığı

19 Nasıl? Riskin olasılığı puanlanır. Etkisi Puanlanır.
Risk puanı haritada işlenir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

20 Cevap Verme Yöntemleri Örnek Risk Eylem Planı
Risklere Cevap Verme Tespit Nasıl Cevap Verilir? Fayda ve Maliyet Cevap Verme Yöntemleri Örnek Risk Eylem Planı Değerlendirme Harita Cevap Gözden Geçirme

21 Nasıl Cevap Verilir? Strateji Geliştirme Başkanlığı

22 İç kontrolün maliyeti elde edilen faydayı aşmamalıdır.
Fayda ve Maliyet - 1 Risk Faydalar Maliyetler İç kontrolün maliyeti elde edilen faydayı aşmamalıdır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

23 Fayda ve Maliyet - 2 Strateji Geliştirme Başkanlığı

24 Cevap Verme Yöntemleri
Kabul Etmek Kontrol Etmek Önleyici (engellemek için) Düzeltici (sonucun etkisini azaltmak için) Yönlendirici (bir sonuca ulaşmak için) Tespit edici (zarar ve hasarı tespit için) Devretmek Kaçınmak Fırsatları Değerlendirmek Strateji Geliştirme Başkanlığı

25 Strateji Geliştirme Başkanlığı

26 Risklerin kaydedilmesi;
Risk Kayıtları - 1 Risklerin kaydedilmesi; Risklerin öncelik sıralamasının yapılmasına ve dolayısıyla kaynak tahsisinde etkinliğe Verilen kararlar için kanıt oluşturulmasına Kişilerin risk yönetimi içindeki sorumluluklarını görmelerine yardımcı olur. Strateji Geliştirme Başkanlığı

27 Risklerin kaydedilmesi;
Risk Kayıtları - 2 Risklerin kaydedilmesi; Gerekli bilginin elde edilmesi ve raporlama mekanizması ile Doğru zamanda doğru kişilere iletilmesini Riskin gözden geçirilmesi ve izlenmesini sağlar. Strateji Geliştirme Başkanlığı

28 Risk kayıtları yapıldıktan sonra
Risk Eylem Planı Risk kayıtları yapıldıktan sonra Risk matrisi dikkate alınarak riskler önceliklendirilecek Verilecek cevaplar tespit edilecek Cevapların ne zaman kim tarafından nasıl uygulanacağına dair Risk eylem planı oluşturulacaktır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

29 Risklerin Gözden Geçirilmesi
Tespit Değerlendirme Risklerin Dengesizliği Risklerin Gözden Geçirilmesi Iletişim ve Raporlama Harita Cevap Gözden Geçirme

30 Risklerin Dengesizliği
Riskler sabit değildir, her zaman değişir: Politikalar Teknoloji Yasalar İş gerekleri … Strateji Geliştirme Başkanlığı

31 Risklerin Gözden Geçirilmesi
Riskler değişiklik gösterebilir. Yeni risk alanlarının oluşabilir. Bu nedenle tespit edilen riskler ve risk yönetim sürecinin her yönüyle risklerin önem derecesine göre idare tarafından belirlenen sıklıkta gözden geçirilmesi gerekir. Riskler zaman içerisinde çeşitli koşulların değişmesi veya alınan önlemler sonucu etki ve olasılık yönünden değişiklik gösterebilir. Ayrıca koşulların değişmesi ile yeni risk alanlarının oluşması da muhtemeldir. Bu nedenle tespit edilen riskler ve risk yönetim sürecinin her yönüyle belli periyotlarla gözden geçirilmesi gerekir. Gözden geçirmeler risklerin önem derecesine göre idare tarafından belirlenen sıklıkta olabilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

32 İletişim ve Raporlama İletişim, ilgili kişiler tarafından bilinmesi gereken her türlü bilginin doğru ve zamanında risk yönetimi akışı içerisinde iletilmesini ifade eder. Raporlama kısa ve öz olmalı, değerlendirmelere ilişkin kanıtları göstermeli, gerekli zamanda gerekli kişilere sunulmalıdır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

33 SORULARINIZ Strateji Geliştirme Başkanlığı

34 Teşekkür Ederiz