ÜRİNER SİSTEM NONSPESİFİK ENFEKSİYONLARI

... konulu sunumlar: "ÜRİNER SİSTEM NONSPESİFİK ENFEKSİYONLARI"— Sunum transkripti:

1 ÜRİNER SİSTEM NONSPESİFİK ENFEKSİYONLARI
Prof. Dr. Barış ALTAY

2 Temel Kavramlar Komplike olmayan enfeksiyon:Yapısal ve fonksiyonel olarak normal üriner sistemde gelişen enfeksiyon Komplike enfeksiyon:Yapısal ve fonksiyonel olarak tedavi etkinliğini azaltacak şekilde normal olmayan üriner sistemde gelişen enfeksiyon

3 Temel Kavramlar Reenfeksiyon:Üriner sistem dışından her seferinde farklı bir bakterinin sebep olduğu enfeksiyon Bakteriyel persistans:Üriner sistem içindeki bir odaktan kaynaklanan her seferinde aynı bakterinin neden olduğu enfeksiyon

4 Epidemiyoloji Kadın>Erkek
Kadınlarda bakteriüri prevelansı erkeklerin 30 katı Yaş ilerledikçe erkekteki sıklık artmakta 65 yaş üzerinde kadınların en az %20’sinde,erkeklerin en az %10’unda bakteriüri mevcut

5 Patogenez 1-Asendan Yayılım:En sık neden 2-Hematojen Yayılım:Tbc,renal ve perinefrik abseler 3-Lenfojen Yayılım:Enderdir.Kolorektal,periüretral lenfatiklerle olur 4-Diğer organlardan direkt yayılım:Pelvik abseler,PID,fistüller

6 Patogenez Organizmalar:Gr(-) bakteriler en sık Virülans faktörleri:
bakteriyel adezyon faktörleri endotoksinler AB direnç mekanizmaları

7 Patogenez Konağa ait faktörler:
koruyucu faktörler(yüksek idrar akımı,düşük idrar pH’sı,GAG tabakası vs) yabancı cisim varlığı konjenital anomaliler lokal ve sistemik östrojen varlığı

8 Risk Faktörleri Obstrüksiyon:BPH,Taş,Dışarıdan bası Cinsel ilişki
Gebelik DM KBY İyatrojenik enfeksiyonlar:Kateterizasyon,enstrümentasyon Renal transplantasyon Taş Hastalığı VUR

9 Sınıflama 1)Kadınlarda komplike olmayan akut alt üriner sistem enfeksiyonları 2)Komplike olmayan akut pyelonefrit 3)Komplike üriner sistem enfeksiyonları ve erkeklerde üriner sistem enfeksiyonları 4)Asemptomatik bakteriüri 5)Tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonları

10 Tanı Orta akım idrarı: kültürde 105/ml koloni
Radyolojik değerlendirme:fonksiyonel patolojiler düşünüldüğünde yapılmalı DÜSG:taş,amfizematöz pyelonefrit İşeme sistoüretrografisi:VUR USG:renal-perirenal abse,hidronefroz,pyonefroz BT:renal-perirenal abse Radyonükleid tetkikler

11 Böbreğin Nonspesifik Enfeksiyonları
Akut Pyelonefrit Kronik Pyelonefrit Amfizematöz Pyelonefrit Renal Abse(Renal Karbonkül) Perinefrik Abse Ksantogranülomatöz Pyelonefrit

12 Akut Pyelonefrit Klinik: FM: yüksek ateş yan ağrısı karın ağrısı
bulantı-kusma diyare çarpıntı FM: ateş KVAH abdominal hassasiyet

13 Akut Pyelonefrit LAB:Lökositoz,CRP-Sedim artışı,BFT genelde normal
İdrar Kültürü:%80 E.coli Direkt grafide böbrek gölgesinin büyüdüğü,sınırlarının silikleştiği görülebilir USG,BT

14 Akut Pyelonefrit Ayırıcı Tanı: Pankreatit Akut kolesistit A.Apandisit
Divertikülit PID Bazal pnömoni

15 Akut Pyelonefrit Tedavi:
Genel durumu iyi,non-komplike ise kinolon başlanır.72 saatte klinik yanıt varsa tedavi 14 güne tamamlanır Genel durumu kötü,komplike ise hospitalize edilip parenteral tedavi verilir(ampisilin+gentamisin,kinolon veya 3.kuşak sefalosporin) Tedaviye yanıt varsa 1hafta sonunda oral tedaviye geçilir Komplike hastalarda3 hafta,nonkomplike hastalarda 2 hafta tedavi 72 saatte tedaviye yanıt yok ise BT veya USG ile abse,yapısal patolojiler veya obstrüksiyon araştırılmalıdır

16 Kronik Pyelonefrit Bakteriyel enfeksiyonlar sonucu böbreğin küçük,kontrakte,atrofik hali Patogenezde bakteriyel enfeksiyonlara verilen immun yanıt önemlidir

17 Kronik Pyelonefrit Klinik: Tedavi:
Akut atakta akut pyelonefrit belirtileri İlerlemiş hastalıkta renal fonksiyon kaybı,hipertansiyon,anemi,KBY Tedavi: Antibiyoterapi Obstrüktif olanların cerrahi düzeltilmesi Renal fonksiyonların desteklenmesi

18 Amfizematöz Pyelonefrit
Gaz oluşturan üropatojenler ile oluşan,akut nekrotizan parankimal ve perirenal enfeksiyon Genelde diyabetik erişkin kadın hastalarda görülür Sıklıkla E.coli(klebsiella,proteus da saptanabilir)

19 Amfizematöz Pyelonefrit
Klinik:Ateş,kusma,yan ağrısı Direkt grafide böbrek parankiminde gaz görülebilir USG,BT Tedavi: antibiyoterapi kan şekeri kontrolü perkütan/cerrahi drenaj nefrektomi

20 Renal Abse(Renal Karbonkül)
Herhangi bir enfeksiyon odağından kaynaklanan mikroorganizmaların hematojen yolla böbrek korteksine yerleşmesi ile oluşur En sık kaynak cilt enfeksiyonu ve en sık etken S.aureus

21 Renal Abse(Renal Karbonkül)
Klinik:Ateş,yan ağrısı,septisemi tablosu FM:KVAH,flank kitlesi,flank cildinde kızarıklık-ödem Tanı:BT,IVP,USG,Gallium-67,İndium-111

22 Renal Abse(Renal Karbonkül)
Tedavi: Kültür sonucuna kadar antistafilokokal etkili beta-laktamaza dirençli penisilin grubu AB ile aminoglikozid kombinasyonu Abse drenajı Nadiren nefrektomi

23 Perinefrik Abse Renal kapsül ve gerota fasyası arasında yerleşen enfeksiyondur.Genelde intrarenal bir absenin bu alana rüptürü ile oluşur Kinik tablo renal karbonkül kadar şiddetli değil

24 Perinefrik Abse FM:KVAH,flankta kitle,skolyoz görülebilir
Tanı:USG,BT,IVP Tedavi: Antibiyoterapi+cerrahi/perkütan drenaj Bazen nefrektomi

25 Ksantogranülomatöz Pyelonefrit
Böbreğin diffüz destrüksiyonuna neden olan,şiddetli kronik enfeksiyondur Genelde taşlı hidronefrotik nonfonksiyone böbrekte görülür En sık etken Proteus ve E.coli

26 Ksantogranülomatöz Pyelonefrit
Klinik:Yan ağrısı,ateş,titreme,düşkünlük FM’de yarıdan fazlasında palpabl kitle Tanı: BT en yararlı tetkik(kesin tanı patolojik) Tedavi:Böbrek koruyucu cerrahi/nefrektomi

27 Mesanenin Nonspesifik Enfeksiyonları
Akut Sistit Kronik Sistit

28 Akut Sistit E.coli en sık etken(asendan yol)
Yenidoğan hariç kadınlarda daha sık Yaşla birlikte sıklığı artar: Kadında-hormonal değişiklikler Erkekte-infravezikal obstrüksiyon

29 Akut Sistit Klinik: TİT:bakteriüri,piyüri,hematüri
İrritatif miksiyon belirtileri(pollaküri,noktüri,dizüri,kötü kokulu idrar yapma) suprapubik ağrı bel ağrısı hematüri urgency TİT:bakteriüri,piyüri,hematüri Semptomatik hastalarda kültürde 102 cfu/ml üreme anlamlı

30 Akut Sistit Tedavi: Kültüre uygun AB
Kadında nonkomplike sistitte 3 günlük trimetoprim-sulfametaksazol(TPM-SHZ) veya 3 günlük kinolon Genç erkekte 7 günlük TPM-SHZ veya kinolon

31 Kronik Sistit Semptomlar silik veya nonsemptomatik
Üst üriner sistem enfeksiyonuna kaynak olabilir Daha uzun süreli AB kullanımı gerekli

32 Prostatın Nonspesifik Enfeksiyonları
Kategori 1:Akut Bakteriyel Prostatit Kategori 2:Kronik Bakteriyel Prostatit Kategori 3:Kronik Pelvik Ağrı Sendromu Kategori 3A:Kronik Nonbakteriyel Prostatit Kategori 3B:Prostadynia

33 Prostatın Nonspesifik Enfeksiyonları
%75-90 gastrointestinal sistem kaynaklı Enterobakteriasea(E.coli,Pseudomonas aeruginosa,Serratia,Klebsiella)ailesinden bakteriler %5-10 gr(+) bakteriler Az miktarda ureaplazma ve klamidya

34 Kategori 1:Akut Bakteriyel Prostatit
Klinik: ani yükselen ateş-titreme bel ağrısı perineal ağrı irritatif üriner semptomlar üriner retansiyon artralji kas ağrısı septik tablo Rektal muayenede prostat hassas,sıcak,endüre,sert,abse oluşmuşsa fluktuasyon(+)

35 Kategori 1:Akut Bakteriyel Prostatit
Tedavi: Parenteral ikili AB+hidrasyon Üriner retansiyon varsa en uygunu suprapubik sistostomi Abse varsa drenaj

36 Kategori 2:Kronik Bakteriyel Prostatit
İrritatif ve obstrüktif üriner belirtiler(+) Muayenede duyarlılık yok,septik tablo yok Prostatik masajla alınan kültürlerde üreme görülür Tedavi: 3 aya kadar sürebilen AB tedavisi(TPM-SHZ,kinolonlar,indanil karbenisilin,doksisiklin) prostat masajı cerrahi

37 Kategori 3:Kronik Pelvik Ağrı Sendromu
İrritatif ve obstrüktif işeme semptomları Perineye,suprapubik bölgeye,penise,testislere,sırta vuran ağrı

38 Kategori 3:Kronik Pelvik Ağrı Sendromu
Tedavi: Kategori 3A:Kronik Nonbakteriyel Prostatit uzun süreli AB,fitoterapi,alfa blokör,antiinflamatuar,cerrahi,mikrodalga ısı Kategori 3B:Prostadynia analjezik-antiinflamatuar,alfa blokör,cerrahi,psikolojik destek

39 Skrotal Enfeksiyonlar
Akut Epididimoorşit

40 Akut Epididimoorşit Etken:
35 yaş altında,cinsel aktif erkeklerde klamidya ve neisseria türleri Yaşlı ve çocuklarda koliform bakteriler

41 Akut Epididimoorşit Klinik: FM: skrotal ağrı-şişlik ateş
skrotal kızarıklık FM: testis sert ve duyarlı skrotal elevasyonla ağrının azalması(Phren belirtisi) epididimoorşiti testis torsiyonundan klinik olarak ayırmada önemli

42 Akut Epididimoorşit Komplikasyonlar: abse oluşumu testiküler enfarkt
kronik ağrı gelişimi infertilite

43 Akut Epididimoorşit Tedavi: Antibiyotik Analjezik-antiinflamatuar
Skrotal elevasyon Soğuk uygulama