SESLİ UYUMLARI BÜYÜK SESLİ UYUMU KÜÇÜK SESLİ UYUMU.

... konulu sunumlar: "SESLİ UYUMLARI BÜYÜK SESLİ UYUMU KÜÇÜK SESLİ UYUMU."— Sunum transkripti:

1 SESLİ UYUMLARI BÜYÜK SESLİ UYUMU KÜÇÜK SESLİ UYUMU

2 Sesli harfler: a,e,ı,i,o,ö,u,ü
Sesli uyumu kuralları kelimede sesli harflerin durumuna göre yapılır. Sesli harfler: a,e,ı,i,o,ö,u,ü Kalın sesliler a,ı,o,u İnce sesliler e,i,ö,ü K İ a e ı i o ö u ü

3 o-u hecelerdeki bütün ün-
Büyük sesli uyumu Kalınlık incelik uyumudur. Bir kelimenin ilk hecesinde kalın sesli varsa sonra ki seslileri de kalın;ince sesli varsa sonra ki sesliler de ince olur. Örnek: Okul o-kul o-u hecelerdeki bütün ün- lüler kalındır.

4 e-i hecedeki bütün ünlüler incedir.
Terlik Ter-lik e-i hecedeki bütün ünlüler incedir. Baba,araba,deniz,tenefüs Kelimelere ulanan eklerde büyük ünlü Uyumu kuralına uyar. Çamur-luk,gömlek-ler,ayakkabı-lık

5 Büyük ünlü uyumuna uymayan bazı
kelime ve ekler vardır. 1) Bazı bileşik kelimeler Örnek: Atatürk Çanakkale Başkent Yayınevi 2) Yabancı dillerden gelen bazı kelimeler Örnek: Otobüs Zalim mesela Taksi Ceza Ateş

6 Türkçe oldukları halde zamanla deği-
şikliğe uğramış bazı kelimeler Örnek: kardaş kardeş ana anne alma elma Kelimelerin sonlarına ulanan -ki (-I)yor ,-leyin,-ken,(-I)mtırak,-daş gibi ekler Örnek: -yor biliyor,-ki sabahki

7 5) Tek heceli kelimelerde ünlü uyumu
aranmaz. Örnek: Türk,dert,sert, hırs

8 Düzlük yuvarlaklık uyumu da denir
Küçük Sesli Uyumu Düzlük yuvarlaklık uyumu da denir Geniş Dar kalın ince kalın ince Düz a e ı i o Yuvarlak ö u ü

9 Kelimenin ilk seslisi düz ise (a,e,ı,i)
sonraki sesliler de düzdür. biletçi i düz ünlü sonra gelen e,i düz ünlü Örnek: çadırlık a düz ünlü sonra gelen ı,i düz ünlü

10 Kelimenin ilk seslisiyuvarlak ise(o,ö,u,ü,)
sonraki heceler ya dar-yuvarlak ya da(u,ü) ya da düz-geniş (a,e) olur. Örnek: Okutmak İlk hece o yuvarlak ünlü sonra gelen u dar-yuvarlak ünlü a düz-geniş ünlü. Sözcükler ö yuvarlak ünlü,ü dar-yuvarlak ünlü e düz-geniş ünlü.