HASTANE ENFEKSİYONU VE ÖNLENMESİ

... konulu sunumlar: "HASTANE ENFEKSİYONU VE ÖNLENMESİ"— Sunum transkripti:

1 HASTANE ENFEKSİYONU VE ÖNLENMESİ

2 AMAÇ Hastane enfeksiyonlarının kontrolu ve önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmak

3 Öğrenim Hedefleri • Kurumumuzda yürütülen enfeksiyon kontrol programını açıklayabilme • Kurumumuzda yürütülen enfeksiyon kontrol programının işleyişini açıklayabilme, • Hastane enfeksiyonları ve standart önlemlerin önemini açıklayabilme, • El hijyeni ve kişisel koruyucu ekipman kullanımının enfeksiyon kontrolündeki önemini açıklayabilme, • El hijyeni talimatında yer alan basamakları listeleyebilme, • Hava yolu ile bulaşan enfeksiyonları ve uygun izolasyon önlemlerini açıklayabilme • Damlacık yolu ile bulaşan enfeksiyonları ve uygun izolasyon önlemlerini açıklayabilme • Temas ile bulaşan enfeksiyonlar ve uygun izolasyon önlemlerini açıklayabilme

4 ENFEKSİYON KONTROL PROGRAMI VE
ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİNİN GÖREVLERİ

5 Hastane Enfeksiyonu Sağlık hizmeti ile ilişkili enfeksiyonlardır.
Hasta güvenliği ve sağlık çalışanları için önemli bir tehditdir.

6 ÇOĞUL DİRENÇLİ MİKROORGANİZMALAR İLKELERİNE UYUMSUZLUK
YATIŞ SÜRESİNDE UZAMA İNVAZİV GİRİŞİMLER ALTTA YATAN HASTALIK ANTİBİYOTİKLER ….. ÇOĞUL DİRENÇLİ MİKROORGANİZMALAR ENFEKSİYON KONTROL İLKELERİNE UYUMSUZLUK HASTANE ENFEKSİYONLARININ KISIR DÖNGÜSÜ

7 Enfeksiyon Kontrol Programı
Hastanemizde yürütülen enfeksiyon kontrol programı tarihli sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği” ne göre hazırlanmıştır ve uygulanmaktadır.

8 Enfeksiyon Kontrol Programı
El Hijyeni Standart Önlemler İzolasyon Önlemleri Eğitim Sürveyans Güncel kılavuzların takibi Uygun antibiyotik kullanımı

9 Enfeksiyon Kontrol Programı
Programın amacı; Enfeksiyon kontrol çalışmalarının belli bir plan dahilinde yürütülmesi, hastane çalışanlarının bu konuda bilgilendirilmesi ve hastane çalışanlarına yol göstermek amacıyla standart bir yöntem belirlemektir.

10 Enfeksiyon Kontrol Programı
Bu programın uygulanmasından tüm hastanede , kontrolünden Enfeksiyon Kontrol Komitesi sorumludur.

11 Enfeksiyon Kontrol Komitesi
Başhekim yardımcısı, Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji anabilim dalı başkanı, İç hastalıkları anabilim dalı temsilcisi, Genel cerrahi anabilim dalı temsilcisi, Mikrobiyoloji ve klinik mikrobiyoloji laboratuvarı temsilcisi,

12 Enfeksiyon Kontrol Komitesi
Çocuk sağlığı ve hastalıkları anabilim dalı temsilcisi, Hemşirelik hizmetleri yönetici, Enfeksiyon kontrol hekimi, Enfeksiyon kontrol hemşiresi, Eczane sorumlusu Hastane müdürü

13 EKK Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Bilimsel esaslar çerçevesinde, kurumumuzun özelliklerine ve şartlarına uygun bir enfeksiyon kontrol programı belirlenerek uygulanmakta, Yönetime ve ilgili bölümlere bu konuda öneriler sunulmaktadır.

14 EKK Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Güncel ulusal ve uluslararası kılavuzlar dikkate alınarak kurumumuzda uygulanması gereken enfeksiyon kontrol standartları yazılı hale getirilerek bunlar gerektikçe güncellenmektedir. Bu standartların uygulanabilmesi için hizmet içi eğitimler verilmekte ve uygulamalar denetlenmektedir.

15 EKK Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Hastalar veya çalışan personel için tehdit oluşturan bir enfeksiyon riskinin belirlenmesi durumunda, gerekli izolasyon tedbirlerinin alınması sağlanmakta ve takibi yapılmaktadır.

16 EKK Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Sterilizasyon, antisepsi ve dezenfeksiyon işlemlerinin ilkelerini ve dezenfektanların seçimi ile ilgili standartlar belirlenerek, standartlara uygun kullanımı denetlenmektedir. Kurumumuzun ihtiyaçlarına ve şartlarına uygun bir sürveyans programı geliştirilerek ve çalışmaların sürekliliği sağlanmaktadır.

17 Sürveyans Kapsamlı sürveyans,
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD (Yoğun Bakım ve Yenidoğan Yoğun Bakım Üniteleri, Hematoloji, KİT, Genel Pediatri), İç Hastalıkları AD ( KİT, Yoğun Bakım, Hematoloji, Nefroloji)

18 Sürveyans Kapsamlı sürveyans, Anesteziyoloji ve Reanimasyon YBÜ
Göğüs Hastalıkları AD YBÜ, Nöroloji AD YBÜ, K.D.C AD., Göğüs Cerrahisi AD Tülay Aktaş Medikal Onkoloji Hastanesi kliniklerinde;

19 Sürveyans İnvaziv Araç İlişkili Sürveyans,
Çocuk Sağlığı Yoğun Bakım ve Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde, Anesteziyoloji ve Reanimasyon YBÜ, Göğüs Hastalıkları AD YBÜ, Nöroloji AD YBÜ‘nde

20 Sürveyans Ameliyat tipine özgü cerrahi alan sürveyansı,
Göğüs Cerrahisi AD

21 Sürveyans Toplanan verilerin kayıtları düzenli olarak Sağlık Bakanlığı UHESA ( Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı) veri sistemine girilmektedir. Sürveyans sonuçları üç ayda bir hastane yönetimine ve ilgili birimlere bildirilmektedir.

22 HASTANE ENFEKSİYONLARININ
ÖNLENMESİ

23 HASTANE ENFEKSİYONU TANIMI
Hastaneye yattıktan 48 saat sonra veya taburcu olduktan sonra ilk 10 gün içinde gelişen enfeksiyonlar Hastane Enfeksiyonu olarak kabul edilir.

24 ENFEKSİYON ZİNCİRİ

25 HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ
Standart önlemler Bulaşma yoluna yönelik önlemler Temas önlemleri Damlacık önlemleri Hava yolu önlemleri

26 STANDART ÖNLEMLER Hastanedeki tüm hastalara tanısına ve enfeksiyonu olup olmadığına bakılmaksızın uygulanması gereken önlemlerdir.

27 STANDART ÖNLEMLER Kan ve tüm vücut sıvıları, sekresyonlara,
Bütünlüğü bozulmuş deriye, Mukoz membranlara temas riski olduğunda, standart önlemlere uyulmalıdır.

28 STANDART ÖNLEMLER El hijyeni Eldiven giyme Maske-gözlük (gerektiğinde)
Koruyucu önlük (gerektiğinde) Tıbbi atık yönetimi Sağlık personelinin korunması Çevresel kontrol Sterilizasyon ve dezenfeksiyon

29 El hijyeni hastane enfeksiyonlarını önlemede tek başına en etkili ve önemli yöntemdir.

30 EL HİJYENİ Ellerde gözle görülür kirlenme varlığında;
Su ve sabun ile el yıkama Ellerde gözle görülür kirlenme yoksa; Alkol bazlı el antiseptikleri ile el ovalama

31 El Hijyeninde 5 Endikasyon
Aseptik işlemlerden önce el hijyeni sağla Hastaya dokunmadan önce el hijyeni sağla Hastaya dokunduktan sonra elhijyeni sağla Vücut sıvılarıyla temas sonrasında el hijyeni sağla Hasta ve çevresine dokunduktan sonra el hijyeni sağla

32 ETKİLİ EL YIKAMA BASAMAKLARI

33 Eller su ile ıslatılır

34 Sıvı sabun alınır

35 Eller köpürtülür

36 Her iki el sırtı ovuşturulur

37 Parmak araları ovalanır

38 Her iki el parmak uçları ovalanır

39 Baş parmak ovalanır

40 Bilekler ovalanır

41 Eller durulanır

42 Eller kurulanır

43 Kâğıt havlu çöp kutusuna atılır

44 ALKOL BAZLI EL ANTİSEPTİĞİ
Eldiven giymeden önce uygulanan alkol bazlı el antiseptiğinin tam olarak kurumuş olmasına dikkat edilmeli! Tam kuruma sağlanana kadar eller ovalanmaya devam edilmeli Uçucu ve yanıcı olduğu unutulmamalı

45 3-5 ml el antiseptiği alınır

46 Avuç içi ve el sırtı ovalanır

47 Baş parmaklar ovalanır ve ellerin 15-20 saniye kuruması beklenir.

48 ELDİVEN KULLANIMI Personelden hastaya, Hastadan personele veya
Bir hastadan diğer bir hastaya Enfeksiyon bulaş riskini azaltan önemli bir bariyerdir.

49 ELDİVEN NE ZAMAN GİYİLİR?
Kan ve vücut sıvıları, sekresyonlar, mukoz membranlar, bütünlüğü bozulmuş deri ve kontamine olmuş eşya ve çevre yüzeylerine temasta, İnvaziv girişimlerde

50 DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Hastadan hastaya geçişte eldiven değiştirilmeli. Aynı hastada kontamine vücut alanından temiz alana geçişte eldivenler değiştirilmeli. Sağlık personelinin ellerinde kesik, çizik ve çatlakların olması durumunda eldiven giyilmeli.

51 DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Eldiven üzerine el antiseptiği uygulanmamalı veya eldivenli eller yıkanmamalıdır Eldiven kullanımı öncesinde ve sonrasında el hijyeni sağlanmalıdır.

52 MASKE, YÜZ-GÖZ KORUYUCU VE ÖNLÜK KULLANIMI
İşlemler sırasında kan ve vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ile kirlenme olasılığında kullanılmalıdır.

53 ÇEVRESEL KONTROL Hastane ortamından kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemek amacıyla, hastane birimleri arasında risk sınıflamasına uygun temizlik / dezenfeksiyon protokolleri oluşturulmalıdır. Kirli çamaşırlar çevreyi kontamine etmeden torbalarına konularak çamaşırhaneye transferi sağlanmalıdır.

54 ATIK GÜVENLİĞİ Tıbbi atıklar, tıbbi atıkların kontrolü yönetmeliğine uygun olarak kaynağında diğer atıklardan ayrı olarak toplanmalı, biriktirilmeli, taşınmalıdır. Hastanemizde tıbbi atıkların kontrolü Çevre Yönetim Birimi tarafından yapılmaktadır.

55 SAĞLIK PERSONELİNİN KORUNMASI
Sağlık çalışanlarının hastane enfeksiyonlarından korunabilmesi için, mikroorganizmaların bulaş yolları ve genel enfeksiyon kontrol önlemleri konusunda , Kan ve kanla temas sonrası alınacak önlemler konusunda bilgilendirilmelidir.

56 SAĞLIK PERSONELİNİN KORUNMASI
Hastanemizde riskli delici-kesici alet yaralanmalarından sonra takip ve kontrolu Çalışan Sağlığı Ve Güvenliği Birimi (ÇASAGÜB) tarafından yapılmaktadır.

57 STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON
Hastane genelinde kullanılan tıbbi ve cerrahi aletler için standart dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemleri oluşturulmalıdır.

58 İZOLASYON Hastanede yatan ve bulaşıcı hastalık tanısı /şüphesi olan hastalar, standart önlemlere ek olarak uygun izolasyon kategorisine göre izole edilmelidir. Temas izolasyonu Damlacık izolasyonu Solunum izolasyonu

59 Temas izolasyonu KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI GİYME SIRASI;
Standart önlemlere ek olarak; Odaya her giriş çıkışta el hijyeni sağlanır Odaya girmeden önce temiz önlük giyilir, odadan çıkmadan önlük çıkarılır ve ayrı kirli torbasına konulur. Odaya her girişte temiz steril olmayan eldiven giyilir, odadan ayrılmadan önce eldiven çıkarılır. Hasta gerekmedikçe oda dışına çıkarılmaz, hastanın transferi gerekli ise ilgili birim bilgilendirilir, bulaş ya da kontaminasyonu önleyecek önlemler alınır. Hastaya kullanılan malzemeler hastaya özel olur. Odaya girmeden önce hemşire/hekimden bilgi alınız. KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI GİYME SIRASI; 1-ÖNLÜK MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN ÇIKARMA SIRASI; 1- ELDİVEN GÖZLÜK-YÜZ KORUYUCU 3- ÖNLÜK MASKE

60 UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR
Temas İzolasyonu UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR Epidemiyolojik önem taşıyan dirençli bakteriler MRSA VRE Acinetobacter (kolistine dirençli) Pseudomonas aeruginosa (kolistine dirençli) E. coli ve Klebsıella (karbapeneme dirençli) Viral hemorajik enfeksiyonlar (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo) İnfluenza, PIV (Parainfluenza Virus), RSV (Respiratuvar sinsitiyal virus), enteroviral enfeksiyonlar C. difficile, Enterohemorajik E. coli, Salmonella, Shigella, Rotavirüs Hepatıt A Kutanoz difteri, İmpetigo, Bit , Zoster, Uyuz Dissemine veya immünsuprese konakçıda Herpes simpleks virus

61 Damlacık/temas izolasyonu
KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI Standart önlemlere ek olarak; Odaya girmeden önce ve sonra el hijyeni sağlanır. Hastaya 1 metreden daha yakın temasta cerrahi maske takılır. Aspirasyon, entübasyon ve bronkoskopi ve benzeri işlemler esnasında vücut çıkartılarının yüze sıçrama olasılığında yüz koruyucu, kıyafete sıçrama olasılığında ise önlük kullanılır. Odadan ayrılmadan önce eldiven, yüz koruyucu, önlük ve maske sırasıyla çıkarılır. Hasta gerekmedikçe oda dışına çıkarılmaz, hastanın transferi gerekli ise ilgili birim bilgilendirilir ve hasta cerrahi maske takarak oda dışına çıkabilir, Bulaş yada kontaminasyonu önleyecek önlemler alınır. Odaya girmeden önce hemşire/hekimden bilgi alınız. GİYME SIRASI; 1-ÖNLÜK – MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN ÇIKARMA SIRASI; 1- ELDİVEN GÖZLÜK - YÜZ KORUYUCU 3- ÖNLÜK MASKE

62 UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR
Damlacık / temas izolasyonu UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR H. influenza tip B infeksiyonu (Menenjit, Pnömoni, Epiglotit ve Sepsis) Neisseria meningitidis infeksiyonu ( Menenjit, Pnömoni ve Sepsis) Difteri Mycoplasma Pneumonia Boğmaca Pnömonik Veba Çocuklarda Streptokok (Grup A) Farenjit , Pnömoni , Kızıl Adenovirus Influenza RSV Kabakulak Parvovirus B19 Kızamıkçık Kırım-Kongo Kanamalı Ateş

63 Solunum izolasyonu KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI GİYME SIRASI;
Standart önlemlere ek olarak; Odanın kapısı kapalı tutulur. Odaya girmeden önce ve sonra el hijyeni sağlanır. Odaya girerken N95 maske takılır. Hasta gerekmedikçe odadan çıkarılmaz. Hastanın transferi gerekirse ilgili birim bilgilendirilir, bulaş ya da kontaminasyonu önleyecek önlemler alınır. Hasta gerekli durumlarda cerrahi maske kullanarak oda dışına çıkabilir. Odaya girmeden önce hemşire/hekimden bilgi alınız. GİYME SIRASI; 1-ÖNLÜK – MASKE KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN ÇIKARMA SIRASI; 1- ELDİVEN GÖZLÜK - YÜZ KORUYUCU 3- ÖNLÜK MASKE

64 UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR
Solunum izolasyonu UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR Akciğer tüberkülozu Kızamık Suçiçeği Yaygın zoster SARS Viral hemorajik ateş ( Ebola, Lassa, Marburg )

65 Enfeksiyon Kontrolünde Önemli Noktalar
El hijyeni Kİ- KDE önlenmesinde; - Maksimum bariyer önlemleri alınmalı - Gereksiz kateter çıkarılmalı - Cilt antisepsisine dikkat edilmeli

66 Enfeksiyon Kontrolünde Önemli Noktalar
Kİ- ÜSE önlenmesinde; - Gereksiz kateter kullanılmasından kaçınılmalı - Kapalı drenaj sistemi bozulmamalı VİP önlenmesinde; - Hasta yarı oturur pozisyonda (45°açıda) olmalı - Ağız içi aspirasyonu ve trakeal aspirasyon farklı kateter ile yapılmalı

67 Sonuç olarak; Enfeksiyon kontrolü, hasta bakımını iyileştirme ve sağlık çalışanlarının sağlığını korumaya odaklanmış bir kalite iyileştirme aktivitesidir.