Ergenlerde Madde Bağımlılığı

... konulu sunumlar: "Ergenlerde Madde Bağımlılığı"— Sunum transkripti:

1 Ergenlerde Madde Bağımlılığı
Dr. Levent TOKUÇOĞLU Ağustos, 2004

2 “Madde” nedir? Beden üzerinde etkileri olan kimyasal maddelerdir.
Alkol, sigara, uyuşturucu veya uyarıcılar, uçucular,… Yasadışı maddeler sadece toksik etkiye sahiptir

3 Ergen ve Madde Deneme amaçlı kullanım
Ergen, genellikle bugünkü ediminin yarın neler doğuracağını bilmez Ergen başkalarının yaşadığı sorunlara karşı kendini bağışık ve yıkılmaz hisseder.

4 Ergen ve Madde Erken yaşta sigara ve alkole başlamak diğer maddelere başlama olasılığını arttırır. Bir kısmı sadece dener ve alımı keser; diğerleri alımı sürdürür ve bağımlı olurlar.

5 Ergen ve Madde Ergenlik yeni şeylerin denendiği bir dönemdir.
Merak, kendini iyi hissetmek, sıkıntıyı azaltmak, “büyümek” veya gruba uyum sağlamak için kullanılabilir.

6 Kimler Daha Risklidir? Ailesinde alkol ve madde kullananlar
Depresyonu olanlar Kendilik değeri düşük olanlar Bir gruba dahil olamayanlar

7 Sorunlu Davranışlar BİREY/ AKRAN + Risk faktörleri Madde kullanımı Suç
Erken gebelik Okul sorunları Şiddet Yabancılaşma + Sorunlu arkadaşlar Soruna olumlu tutum Erken başlama Yapısal unsurlar

8 Sorunlu davranışlar-2 AİLE + Risk faktörleri Madde kullanımı Suç
Erken gebelik Okul sorunları Şiddet Sorunlu davranışın olması + İdaresinde sorunlar Aile içi çatışmalar Soruna olumlu yaklaşım

9 Sorunlu davranışlar-3 OKUL + Risk faktörleri Madde kullanımı Suç
Erken gebelik Okul sorunları Şiddet Erken ve sürekli antisosyal tutum + İlkokul sonundan itibaren başarı azlığı Okula devamın azlığı

10 Sorunlu davranışlar-4 TOPLUM + Risk faktörleri Madde kullanımı Suç
Erken gebelik Okul sorunları Şiddet Maddelere Ulaşılabilirlik + Silahlara ulaşılabilirlik Olumlayan yasa ve normlar Şiddeti olumlayan medya Göç Kötü komşuluk ve toplumsal bağlar Ekonomik sorunlar

11 Kullanılan Maddeler Alkol Sigara Reçeteye tabi ilaçlar Uçucular
Reçetesiz satılan ilaçlar (Öksürük, soğuk algınlığı, uyku ve diyet ilaçları)

12 Kullanılan Maddeler Marijuana Uyarıcılar (Kokain, crack)
Klüp ilaçları (Ekstazi-MDMA, GHB, Rohypnol, Ketamin, Metamfetamin, LSD) Depresanlar Eroin

13 Kullanılan Maddeler Uçucular Steroidler

14 Madde Kullanımının Sonuçları
Madde kullanımının artması Okul başarısızlıkları Kazaya yatkınlık Şiddet Planlanmayan ve güvenli olmayan cinsel ilişkiler İntihar

15 Madde Kullanımının İşaretleri Fiziksel
Yorgunluk Süregiden sağlık sorunları Kızarmış gözler ve donuk bakışlar Sürekli öksürük

16 Madde Kullanımının İşaretleri Duygusal
Kişilik değişimi Ani duygudurum değişiklikleri Öfke Sorumsuz davranışlar Kendilik değerinde azalma Muhakemede bozulma Depresyon ve genel bir ilgi kaybı

17 Madde Kullanımının İşaretleri Ailesel
Aile içi tartışmaların artması Kuralların çiğnenmeye başlaması Aileden uzaklaşma

18 Madde Kullanımının İşaretleri Okulla ilgili
Okula ilginin azalması Olumsuz tutumlar Başarının düşmesi Devamın azalması Okulu kırma Disiplin sorunları

19 Madde Kullanımının İşaretleri Toplumsal
Aile ve okulla pek ilgisi olmayan yeni arkadaşlar Yasal sorunlar Sıradışı giyim-kuşam ve müzik tercihleri

20 Tedavi Maddeler konusunda ailelerin bilgilendirilmesi
Çocuklarla açık-içten iletişim Olumlu anne-baba rol modeli Sorunun erken tanınması ve bir profesyonele erken başvurulabilmesi

21 Tedavi Aileler mutlaka tedavi sürecine dahil olmalıdır
Herkes için standart bir tedavi yoktur Etkin tedavi maddeye göre değil, kişinin (ruhsal, tıbbi, bilişsel, toplumsal) özelliklerine göre düzenlenir

22 Tedavi Tedavinin etkinliği ve olumlu değişim için uygun bir süre tedavinin devam etmesi gerekir Bireysel-grup danışmanlığı tedavinin bileşenleridir Madde bağımlılığı yanısıra diğer psikiyatrik sorunlar da tedavi edilmelidir

23 Koruyucu faktörler Bireysel özellikler İlişkinin nitelikleri
Değerler (sağlıklı inançlar açık standartlar)

24 Korumaya yönelik girişimler
Birey düzeyinde Aile içerisinde Medyada açık-gizli reklamlar, filmler, kahramanlar-idoller Okulda rehberlik, ders, özendirmeyen bilgilendirme Yasal düzenlemeler gözetim ve denetim, zorunlu tedavi, vergi, reklamlara ve sponsorluklara kısıtlama, satışta düzenlemeler: yer, kişi, yaş, süre...