Lenfadenomegali Splenomegali

... konulu sunumlar: "Lenfadenomegali Splenomegali"— Sunum transkripti:

1 Lenfadenomegali Splenomegali
Teoman SOYSAL

2 Lenfadenomegali: Baş boyun,supraklavikuler Aksilla Epitroklear
İnguinal Femoral Popliteal Görüntüleme ile incelenen lenf nodları

3 Lenfadenomegali Tanım: İzole/lokalize Yaygın/jeneralize
Genellikle > 1 cm Epitroklear: >0.5 cm İnguinal: >1.5 cm İzole/lokalize Yaygın/jeneralize

4 Lenfadenomegali muayenesinde lenf bezi ile ilgili tanımlanması gereken özellikler nelerdir?
YERİ BÜYÜKLÜĞÜ SAYISI AĞRILI MI, DUYARLI MI? KIZARIKLIK VAR MI? FLUKTUASYON SERTLİĞİ YAPIŞIKLIK/HAREKETLİLİK PAKET OLUŞUMU

5 Lenfadenomegali nedenleri
İnfeksiyonlar İmmün sistem hastalıkları Habis Selim Diğer habis hastalıklar Depo hastalıkları Endokrin hastalıklar Diğer

6 Lenfadenomegali nedenleri
İnfeksiyon Bakteriyel Piyojenik bakteriler Keditırmığı hastalığı Sfiliz Tularemi Mikobakteri inf. Fungus Histoplazmoz coccidioidomycosis Chlamydial (ör., lymphogranuloma venereum) Parazit (ör., toxoplasmosis, trypanosomiasis, filariasis) Viral (ör., Epstein-Barr , cytomegalovirus, rubella, hepatit,HIV)

7 Lenfadenomegali nedenleri
İmmün sistemin selim hastalıkları romatoid arthrit sistemik lupus eritematosus, Sjögren sendromu serum hastalığı, Castleman Hastalığı ,Rosai Dorfman sendr Langerhans h. histiyositoz, Kawasaki sendromu, Kimura hastalığı İlaç reaksiyonu

8 Lenfadenomegali nedenleri
İlaç reaksiyonları Fenitoin Karbamazepin Penisilin Sulfonamid Allopurinol Aspirin Hydralazin Altın tuzları

9 Lenfadenomegali nedenleri
İmmün sistemin habis hastalıkları lösemi KLL ,ALL,AML, Lenfoma Hodgkin , non-Hodgkin Waldenström makroglobulinemi Multiple myeloma vd

10 Lenfadenomegali nedenleri
Diğer habis hastalıklar Meme ca Akc Ca Melanoma Baş boyun tm GİS Tm Germ hücreli Tm Kaposi sarkomu

11 Lenfadenomegali nedenleri
Depo hastalıkları Gaucher’s ,Niemann-Pick Endokrinopatiler Hipertiroidi Adrenal yetmezlik Tiroidit Diğer Sarkoidoz, amiloidoz, dermatopatik

12 LAP Çocuklarda malignite olasılığı daha düşük Çocuklarda LAP sıktır
< 30 yaş: %80 selim > 50 yaş: % 60 habis

13 LAP Baş boyun : % 55 İnguinal : %14 Aksiller: %5 Supraklavikuler: % 1
¾ lokalize,1/4 yaygın LAP

14 LAP değerlendirilmesinde önemli noktalar
Hastanın yaşı Lokalize veya yaygın, Lokalizasyon Kalıcı (4-6 hafta) veya ilerleyici 2 haftada kayboldu ? 1 yıldır aynı Mesleği:silikozis/berilyum vd İnfeksiyon,trauma,ilaç,seyahat,cinsel yaşam malignite öyküsü, Aile öyküsü Eşlik eden semptomlar, muayene bulguları

15 LAP değerlendirilmesinde önemli noktalar
Lokalize lenfadenomegalide drenaj alanı ile ilgili lokal olayları gözden geçirmelidir.

16 Metastasis Location According to Various Primary Lesions

17 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Servikal LAP:
Infeksiyonlar: Farenjit ve oral kavite enf. Ör: Diş enfeksiyonu Otit İnf Mononukleoz Toxoplazma CMV Hepatit Adenovirüs Rubella Malign H Hodgkin H, non-Hodgkin lymphoma, Baş – boyun Tm Kikuchi H

18 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Supraklavikuler ve prelaringeal LAP:
Virchow nodu :Abdomen/toraks Ör: Mide Ca Delphian nodu: tiroid veya larynx h Infeksiyonlar: mycobacteria ör. Scrofula , fungal

19 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Aksiller LAP:
Infeksiyonlar: Üst ekstremitenin lokal enf (Staf , Streptokok ),kedi tırmığı,tularemi, sporotrikozis Malignite: meme ca Hodgkin h, non-Hodgkin lymphoma melanoma

20 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Epitroklear LAP:
Lenfoproliferatif hastalıklar Bağ dokusu hastalıkları Sarkoidoz Dermatolojik hastalıklar, Infeksiyonlar Lokal bakteri inf vd syphilis, leprosy, leishmaniasis,

21 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Hilus LAP:
Tek taraflı Infeksiyon: Bakteriyel Pnömoni, Tbc Fungal inf,tularemia, psittacosis, Boğmaca Diğer granulomatöz hastalıklar Maligniteler: Akc ca , metastatic meme ca,gastrointestinal ca, non-Hodgkin lymphoma, Hodgkin h

22 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Hiler LAP:
Bilateral Granulomatöz hastalık: sarkoidoz, berillioz vd, Bilateral inf. Malign:non-Hodgkin lymphoma, Hodgkin’s disease, metastatic carcinoma Kalsifie: Tbc, histoplasmoz, silikozis Mediastinal Hiler lap etyolojisine yakın

23 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Abdominal LAP:
Maligniteler: Metastatik ca NHL Hodgkin h KLL HCL Üriner sistem tm Tbc

24 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar İnguinal LAP:
Benign reaktif : çıplak ayakla yürüme Maligniteler: Hodgkin h, non-Hodgkin lymphoma, melanoma, Genito-anal bölge Tm İnfeksiyonlar: venereal hastalık,selülit

25 Lokalizasyona göre altta yatan olasılıklar Yaygın LAP yapabilen hastalıklar:
Hematolojik maligniteler: non-Hodgkin l, Hodgkin h, KLL ALL Infeksiyonlar: İnf Mononukleoz CMV HIV Tbc Toxoplazma Histoplazma Koksidiyomikoz Bruselloz Rheumatoid arthritis, SLE Sarkoidoz Angioimmunoblastic lymphadenopathy

26 Erişkinde en sık LAP nedenleri
Sebebi açıklanamayan İnfeksiyon İmmün sistem h Selim Malign(e.g., rheumatoid arthritis) Neoplazi

27 LAP Saptanan hastada inceleme yöntemleri
FM Öykü LAB Görüntüleme Akc grafisi Ultrasonografi BT MRI Gallium scanning Positron emission tomography Örnekleme İğne asp biyopsisi İğne biyopsi (thr-cut) Eksizyonel biyopsi

28 Testler: Tam kan sayımı, yayma, Biyokimya Serolojik testler:
EBV, toxoplasma, hepatit, CMV, HIV

29 Lenfadenomegali:Pratik özet
1.Hastayı LAP nedeni olabilecek hastalık yönünden tetkik et, gereksiz biyopsiyi engelle (biyopsisiz tanısı mümkün hastalıklar var) Tanı belirlendi mi? Tedavi et ve izle. 2. Tetkiklere rağmen tanı belli değil ve lenfadenomegali 2-6 haftadır sebat ediyor, küçülmüyor veya büyüyor veya başlangıçtan itibaren sert/büyük/yapışık/ilerleyici: Biyopsi yap 3.Hasta malignite konusunda anksiete içinde ve ikna edilemiyor: 4.NHL vd nüks kuşkusu var: Biyopsi yap 5.Hastalığın tanısı belli, transformasyon var mı? Biyopsi yap

30 Hangi lenf nodları biyopsi için tercih edilmelidir ?
Hangi biyopsi yöntemi seçilmelidir? Patoloji Lab’ örnek gönderme yöntemi?

31 SPLENOMEGALi NEDENLERİ
İnfeksiyon Bakteri (ör., endokardit, bruselloz, syphilis, tifo, piyojenik abse) Mikobakteri (ör., tbc) Fungus (ör., histoplasmosis, toxoplasmosis) Parazit (ör., malarya, leishmania/Kala-azar) Riketsia (ör., Rocky Mountain spotted fever) Viral (ör., Epstein-Barr v, CMV, HIV, hepatit) İmmün sistemin selim hastalıkları RA ve Felty sendr, SLE, ilaçlar ör: fenitoin, Langerhans’ cell histiocytosis, serum hastalığı İmmün sistemin habis hastalıkları ör., ALL,ANLL,KLL,KML nHL, Hodgkin H, Waldenström’s makroglobulinemi, HCL Diğer maligniteler:(e.g., melanoma, sarcoma)

32 Konjestif splenomegali Hematologic disorders
(ör., portal hypertensiyon ) Hematologic disorders (e.g., otoimmün hemolitic anemi, sferositoz, thal. Major, hemoglobinopatiler, eliptositoz, megaloblastik anemi,PV,ET, myelofibroz ve ekstrameduller hematopoez) Depo hastalıkları (ör., Gaucher h) Endokrinopatiler (ör., hipertiroidi) Diğer: (ör., sarkoidoz, amiloidoz,kistler)

33 Masif* splenomegali nedenleri
Kala azar KML Lenfomalar Hairy cell leukemia Myelofibroz , Polisitemia vera Gaucher h Prolenfositik lösemi KLL Sarcoidosis Autoimmune hemolytic anemia Diffuse splenic hemangiomatosis *> 8 cm/kosta kenarına göre > 1000 gr

34 Splenomegali nasıl araştırılır
FM Kan sayımı,yayma Biyokimya Serelojik ,bakteriyolojik incelemeler Ultrasonografi,EKO kardiyografi CT KC dalak sintigrafi Gallium sintigrafi Positron emission tomography Biyopsi İğne aspirasyon Splenektomi (total veya kısmi splenektomi) Laparotomi Laparoskopi

35 Splenomegalili hastada özet pratik yaklaşım
1. Splenomegalinin nedeni biliniyor : (ör., inf mononukleoz vd)? Tedavi et , izle 2. Sebep bilinmiyor ise araştır İnf Hematolojik h KC hastalığı-portal hipertansiyon otoimmün hastalık depo h Eğer sistemik semptomlar var ve malignite düşündürüyor ise veya görüntüleme ile infiltrasyon izleniyor ise ve başka bir tutulum alanından biyopsi yapma olasılığı yok ise : splenektomi düşünülür Yukarıdaki koşullar yok ise tanıya veya splenektomi ortadan kalkana kadar izle / tanı için ek verileri takip et

36 Olgu 1 17 yaş , erkek Ateş,halsizlik Servikal LAP Tonsillofarenjit
Splenomegali Lökositoz SGOT/SGPT yüksek

37 Olgu 1 17 yaş , erkek Ateş,halsizlik Servikal LAP Tonsillofarenjit
Splenomegali Lökositoz SGOT/SGPT yüksek

38 olgu 2 65 yaş kadın Kilo kaybı,halsizlik, karında dolgunluk, boyunda şişlik, sık solunum enfeksiyonu Ellerde distal interfalangeal eklemlerde şişlik Soluk, Servikal,aksiller çok sayıda, bilateral,1-4 cm caplı orta sertlikte LAP’ler Splenomegali:7 cm

39 Hb: 9 g/dL WBC:67.000/mm3 Tr: /mm3

40 Hb: 9 g/dL WBC:67.000/mm3 Tr: /mm3

41 Olgu 3 22 yaşında erkek İki haftadır süren halsizlik,ateş,ağız yaraları FM: Bilateral Servikal LAP: 2 cm/stclm önü Ağızda aftlar Sternum hassasiyeti

42 Olgu 3 22 yaşında erkek İki haftadır süren halsizlik,ateş,ağız yaraları FM: Bilateral Servikal LAP: 2 cm/stclm önü Ağızda aftlar Sternum hassasiyeti SPM:3 cm WBC:12000/mm3 Hb:10 g/dL Tr:67000/mm3

43 Olgu 3 22 yaşında erkek İki haftadır süren halsizlik,ateş,ağız yaraları FM: Bilateral Servikal LAP: 2 cm/stclm önü Ağızda aftlar Sternum hassasiyeti

44 Olgu 4 19 yaşında kadın Yaygın eklem ağrısı Ateş
2-3 hafta önce çivi batması ardından acil serviste tedavi / adını bilmediği ilaç uygulaması FM: Makülopapüler döküntü,yaygın LAP

45 Olgu 5 35 yaşında kadın Kemik ağrıları Öksürük Epitroklear LAP
Akciğer grafisinde : Bilateral hiler LAP

46 Olgu 6 44 yaşında erkek Halsizlik, kilo kaybı, sık enfeksiyon , karında dolgunluk hissi Splenomegali, solukluk Pansitopeni Kİ Bx:fibrozis

47 Olgu 6 44 yaşında erkek Halsizlik, kilo kaybı, sık enfeksiyon , karında dolgunluk hissi Splenomegali, solukluk Pansitopeni Kİ Bx:fibrozis TRAP +

48 Olgu 7 70 yaşında erkek Halsizlik,terleme,kilo kaybı, karında şişme FM
Astenik Soluk Splenomegali:19 cm Hepatomegali: 8 cm Pansitopeni

49 Olgu 7 Pansitopeni 70 yaşında erkek
Halsizlik,terleme,kilo kaybı, karında şişme FM Astenik Soluk Splenomegali:19 cm Hepatomegali: 8 cm Pansitopeni

50 Olgu 8 33 yaşında erkek Rutin kan sayımında lökositoz saptanmış
FM: splenomegali 6 cm

51 Olgu 8 33 yaşında erkek Rutin kan sayımında lökositoz saptanmış
FM: splenomegali 6 cm WBC:64.000/mm3 Hb:14 g/dL Tr: /mm3

52 Olgu 8 WBC:64.000/mm3 Hb:14 g/dL 33 yaşında erkek Tr: 480.000/mm3
Rutin kan sayımında lökositoz saptanmış FM: splenomegali 6 cm