BİLGİSAYAR İnsan-Bilgisayar Etkileşimi

... konulu sunumlar: "BİLGİSAYAR İnsan-Bilgisayar Etkileşimi"— Sunum transkripti:

1 BİLGİSAYAR İnsan-Bilgisayar Etkileşimi
Ders Sorumlusu: Doç. Dr. Hakan TÜZÜN Hazırlayan: Arman ALIR

2 İÇERİK 2.1 Bilgisayar 2.2 Metin Giriş Aygıtları
2.3 Konumlandırma, İşaretleme ve Çizim 2.4 Görüntü Aygıtları 2.5 Sanal Gerçeklik ve 3Boyutlu Etkileşim 2.6 Fiziksel Kontroller, Sensörler ve Özel Aygıtlar 2.7 Yazdırma ve Tarama 2.8 Bellek 2.9 İşlem ve Ağlar

3 2.1 Bilgisayar (Giriş) 2.1.1 Tipik Bilgisayar Sistemi Toplu İşleme - Etkileşim Düzeyleri Zengin Etkileşim-Her zaman, Her yerde

4 2.1.1 Tipik Bilgisayar Sistemi
Ekran Klavye Fare Çeşitleri Masaüstü Dizüstü PDA

5 2.1.1 Tipik Bilgisayar Sistemi
Tipik bir bilgisayar sistemi aşağıdaki öğelerden oluşur: Giriş aygıtları  Yazı girişi, işaretleme Çıkış aygıtları  Ekran, dijital kağıt Sanal gerçeklik  Etkileşim ve görüntüleme aygıtları Fiziksel etkileşim  Dokunmatik yüzeyler v.b Kağıt  çıkış(print) and giriş (scan) Hafıza  RAM, sabit disk v.b İşlem Birimi  İşlem hızı ve ağlar

6 Etkileşim Etkileşim, bilgi alış verişidir. İnsan-Bilgisayar arasında iki yönlü bir etkileşim vardır. HCI amacı, bilgisayarı daha hızlı ve insana daha doğal gelecek yollarla kullanılabilir hale getirmektir.

7 Etkileşim

8 2.1.2 Toplu İşleme - Etkileşim Düzeyleri
Geçmiş Günümüz Toplu veri girişi. Delikli kartlar  Günlerce süren işlemler. Etkileşim düzeyi düşük. Etkileşim düzeyi arttı. Etkileşim hızı arttı. Veri girişi saniyeler içerisinde gerçekleşiyor.

9 2.1.3 Zengin Etkileşim-Her zaman, Her yerde
Bilgisayarlar kutunun dışına çıktı ! Günlük kullandığımız cihazlarla; Buzdolabı Kombi Mikrodalga fırın Klima Kamera v.b. internet erişimi veya özel sistemler sayesinde etkileşime geçebiliyoruz.

10 2.2 Metin Giriş Cihazları 2.2.1 Alfa Numerik Klavye 2.2.2 Akort Klavye
QWERTY Klavye Dvorak Klavye ve Bölünmüş Tasarımlar 2.2.2 Akort Klavye 2.2.3 Telefon Tuş Takımı ve T9 Girişi 2.2.4 El Yazısı Tanıma 2.2.5 Konuşma Tanıma Yüz Tanıma ? Dokunma + Dokunma Şeklini Tanıma ?

11 Klavyeler Bilgisayar kullanırken yaptığımız ana aktivitelerden biri de metin girişidir. Metin girişi için kullanılan en yaygın araç klavyedir. Deneyimli kullanıcıların hızlı metin girişine olanak sağlar. Genellikle kablolu olarak kullanılır. Wireless ve bluetooth olanları da vardır.

12 2.2.1 Alfa Numerik Klavye Alfabetik karakterler Numerik karakterler
Alfa numerik karakterler (Netbook)

13 QWERTY Klavye En üst sıralarındaki ilk 6 harf QWERTY’ dir.
Çoğu standart bir düzene sahiptir. Ülkelere göre değişiklik gösterebilir. (UK, USA)

14 Fransa  AZERTY Türkiye  F Klavye

15 DVORAK Klavye ve Bölünmüş Tasarımlar

16 2.2.2 Akort Klavye Normal alfa numerik klavyelerden çok farklıdır.
4-5 tuşu vardır. Harfler, aynı anda bir-birkaç tuşa birlikte basılarak üretilir.

17 2.2.3 Telefon Tuş Takımı ve T9 Girişi
SMS yazmak için sıklıkla kullanılıyor. Geçmişte alfabetik klavye özelliği yoktu. 0-9 sayılarına sahipti. Günümüzde Smart telefonlar standart Q klavye özelliğine sahipler. hello  [pause]555666 hello 43556

18 2.2.4 El Yazısı Tanıma Kalem ya da parmak aracılığıyla tablet üzerine yazılan harf, rakam ve sembollerin algılanmasıdır. PDA ve tablet bilgisayarlarda kullanılıyor. Olumsuz özellikleri: Yazma hızı düşük (25 kelime 1dk), İnsanların el yazıları farklı olduğu için algılama yanlış olabiliyor. ** El yazısı tanıma özelliği açılarak çok sayıda yazı örneği girebilir ve bu sayede el yazısı tanıma işlemi kişiselleştirilebilir. Olumlu özellikleri: Elektronik imza Video !!!

19 2.2.5 Konuşma Tanıma Yazı girişi doğal konuşma yoluyla gerçekleşir.
Hızla gelişen bir teknolojidir. Düşük kelime sayısıyla bireysel kullanımlarda oldukça başarılıdır. Video !!!

20 Yüz Tanıma Video !!!

21 Dokunma + Dokunma Şeklini Tanıma ?
Human-Computer Interaction Institute, Carnegie Mellon University, Pittsburgh. Video !!!

22 2.3 Konumlandırma, İşaretleme ve Çizim
2.3.1 Mouse Touchpad Trackball and Thumbweel - İztopu ve Parmak Tekeri Joystick and Keyboard Nipple - Oyun Kolu ve Klavye Ucu Dokunmatik Ekranlar Kayıt İğnesi ve Işık Kalemi Digitizing Tablet - Dijitalleştirici Tablet Eyegaze - Göz İzleme Cihazı İmleç Tuşları ve Ayrık Konumlandırma

23 2.3.1 Mouse

24 2.3.1 Mouse Kullanımı yaygın ve kolaydır.
Üzerinde 2 veya daha fazla tuş bulunabilir. İki farklı çalışma yöntemi vardır: Mekanik; alttaki top döner  Optik; fare tabanında ışık yayan diyotlar hareketi sağlar. Ayakla çalışan türleri vardır: Arabadaki pedaller Piyanodaki pedaller Dikiş makinesindeki pedaller

25 2.3.2 Touchpad Dokunmatik yüzeyler yaklaşık 2 - 3 inçtir.
Genellikle laptoplarda kullanılır. İlk olarak Apple Powerbook taşınabilir bilgisayarlarda kullanıldı.

26 2.3.3 Trackball and Thumbweel
Çalışma prensipleri fareyle aynıdır. Top imleci hareket ettirir. Top sayfayı sağa sola hareket ettirebilir. Genelde bilgisayar oyunlarında kullanılmak üzere tercih edilirler.

27 2.3.4 Joystick and Keyboard Nipple
Joystickler genellikle bilgisayar oyunlarında kullanılır. Bir kol ve birkaç tuştan oluşur. Keyboard Nipple ise klavyeye monte edilmiş minyatür bir joysticktir.

28 2.3.5 Dokunmatik Ekranlar Dokunmatik teknolojisi, elektronik cihazların parmak veya özel kalemler vasıtasıyla hafifçe dokunarak kumanda edilmesine imkân verir. Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, tablet, PDA, bankamatik, hesap makinesi ve TV düğmelerinden uzay teknolojilerine kadar çok çeşitli kullanım alanı vardır. Dokunmatik ekran teknolojileri kullanım amaçlarına göre farklılık göstermektedir. Günümüzde 3 faklı dokunma teknolojisi kullanılmaktadır. Dirençli (rezistif) teknoloji; Yüzey dalgası (surface wave) teknolojisi; Kızılötesi (infrared) teknolojisi;

29 Dirençli (rezistif) teknoloji
Yüzeyin altındaki dirençli kaplama, dört adet tel tarafından sürekli olarak sırayla düşey ve yatay eksenler üzerinde hareket eden +5 volt gerilimle beslenmektedir. Direnç özelliği sayesinde bu voltaj bir taraftan diğer tarafa doğru azalan bir değerle ilerler. İnsan, dokunmayla birlikte akımı iletir. Dokunulan noktada direnç ve gerilim değeri azalır. Böylece dokunma noktasında voltaj düşer. Algılama gerçekleşir.

30 Yüzey dalgası (surface wave) teknolojisi
Ekranın 4 köşesinde ultrasonik ses dalgaları oluşturan vericiler vardır. Titreşim oluştururlar. Titreşimin kesildiği noktada yansıtıcı yüzeyde dokunmaya bağlı değişim gerçekleşir.

31 Kızılötesi (infrared) teknolojisi
Optik Kızılötesi Temelli Parmağınızı koyduğunuzda ışığın diğer tarafa geçişini engellersiniz. Işık geliyorsa işlemciye 1 gelmiyorlarsa 0 gönderirler. Isıya Duyarlı Sıcak cisimler, yüzeyde yayılan kızılötesi ışınlar tarafından algılanır. Daha çok mobil cihazlarda kullanılır, ekranlarda pek kullanılmaz.  Soğuk ellerde performans vermez 

32 2.3.6 Kayıt İğnesi ve Işık Kalemi
İşaretçi gibi küçük bir kalem şeklindedir. Ekran üzerinde çizim yapmak için kullanılır. Hassas dokunmatik yüzlerde kullanılır. Işık kalemi; Günümüzde nadiren kullanılıyor. Dokunmatik ekranda konumlandırma ve hızlı seçim olanağı sağlar.

33 2.3.7 Digitizing Tablet - Dijitalleştirici Tablet
Özel yüzey üzerinde kullanılır. Yüksek çözünürlüğe sahiptir. Grafik tasarımcılar sıklıkla kullanır. Kullanım alanları; Harita bilgilerini sayısallaştırma, Karakter tasarımları, Google doodle, Video !!!

34 2.3.8 Eyegaze - Göz İzleme Cihazı
Neye bakıyor? Ne kadar süre bakıyor? Göz takip sistemleri, göz hareketlerini izlemek ve strateji üretmek amacıyla kullanılan önemli araçlardır. Bazı sistemlerde özel gözlük, başlık ve ekrana dahil araçlar bulunur. Ekran altına yerleştirilen hassas bir kamera yardımıyla da ucuza göz izleme sistemine sahip olabilirsiniz.

35 2.3.8 Eye-tracking Uygulamaları
Sürücünün göz hareketleri ve göz bebekleriyle, kurallara uyup uymadığının / sarhoş olup olmadığının incelenmesi (Toyota-ARGE) Sanal ortamlarda görsel algı analizi Web sayfalarında etkinlik analizi Reklam filmlerinde etkinlik analizi Engelliler için bilgisayar kullanımı Tamamen felçlilerde (konuşma dahil) iletişim çözümleri

36

37

38

39 2.3.9 İmleç Tuşları ve Ayrık Konumlandırma
Yön Tuşları: Klavye üzerinde bulunan 4 tuş (sağ-sol-aşağı-yukarı). Dizilişinde belli bir standart yoktur. T dizilişi en yaygın olanıdır. Ayrık Konumlandırma: Küçük cihazlarda (telefon, kumanda v.b) kullanılan benzer işleve sahip tuşların kullanım kolaylığı açısından ayrı ayrı konumlandırılmasıdır.

40 2.4 Görüntü Aygıtları 2.4.1 Görüntü, Renk ve Çözünürlük
2.4.2 Görüntü Teknolojileri Katot Işın Tüpü, Sağlığa Zararları ve Alınabilecek Önlemler Sıvı Kristal Ekranlar Özel Ekranlar 2.4.3 Büyük ve Yerleşik Ekranlar 2.4.4 Dijital Kağıt

41 2.4.1 Görüntü, Renk ve Çözünürlük
Görüntü, ekranda çok fazla sayıda renkli noktaların (piksel)bir araya gelmesiyle oluşur. 1 bit renk derinliğine sahip bir noktacık = 2 adet renk alabilir. (siyah ve beyaz) 2 bit renk derinliğine sahip bir noktacık = 4 adet renk alabilir. 3 bit renk derinliğine sahip bir noktacık = 8 adet renk alabilir. 4 bit renk derinliğine sahip bir noktacık = 16 adet renk alabilir. 2nbit sayısı = adet renk 1024 x 768 Çözünürlüklü bir ekranda adet nokta vardır. Yani, adet nokta bize 1024 x 768 çözünürlüğünde bir görüntü oluşturur.

42 2.4.2 Görüntü Teknolojileri
Katot Işın Tüpü: Televizyon ve bilgisayar ekranlarında kullanılmakta. Elektron tabancasından yayılan elektronlar parlayan fosfor kaplı ekrana çarpar, orada bulunan pikselleri renklendirir ve bu şekilde görüntü oluşturur.

43 Katot Işın Tüpü - CRT Olumsuz Etkileri: Ultraviyole ve kızıl ötesi ışınlarıyla düşük düzeyde radyasyon yayar. Radyo frekans emisyonları artı ultrason (yaklaşık 16kHz) Tüpten dışarı sızıntılar gerçekleşir. Elektromanyetik alan oluşur (~50Hz-0.5MHz). Katarakt ve üreme bozuklukları (düşük ve kusurlu doğum) gibi sorunlar gelişebilir.

44 Katot Işın Tüpü - CRT Alınabilecek Önlemler:
Ekrana çok yakın oturmayın Çok küçük fontlar kullanmayın Ara vermeden uzun süre ekrana bakmayın İyi aydınlatılmış bir ortamda çalışın İyi ışık alan bir pencerenin önüne ekranı yerleştirmeyin

45 Sıvı Kristal Ekranlar - LCD
LCD ekranlar en yalın ifadeyle iki cam levha arasına sıkıştırılmış sıvı kristal örgüsüdür. LCD ekranın arka kısmında bir ışık kaynağı vardır. Görüntü bu ışık kaynağından yayılan ışığın, iki cam levha arasında sıkışmış olan sıvı kristal örgüsünden geçerken değişik renklere bürünmesiyle elde edilir. Diğer ekranlardan ne farkı vardır? Küçük ve hafiftir, radyasyon problemi yoktur. Işığı yansıtma olmadığından göz yorgunluğu daha azdır. Renk kontrastı iyidir.

46 Özel Ekranlar Direct view storage tube (DVST):
Random Scan (the Directed beam refresh or vector display) Rasgele Tarama (ışın yenileme yönetimi veya vektörel görüntü) olarak bilinir. Tüm ekranı sıralı ve yatay bir şekilde taramak yerine , direk olarak görüntülenmesi için satırları rastgele tarama yapar. Özel aletler dışında nadiren kullanılırlar. Direct view storage tube (DVST): Rastgele taramaya benzer. Ekran görüntüsü aşamalı olarak güncellenebilir. Çok yüksek çözünürlüğe sahiptir (4096x3120piksel). Osiloskoplarda kullanılır. (gerilim, frekans, akım ve faz farkı) gibi elektriksel değerleri ışıklı çizgiler şeklinde gösteren aygıt)

47 2.4.3 Büyük ve Yerleşik Ekranlar
Caddelerde, Statlarda, Okullarda, Alışveriş merkezlerinde, Konserlerde, Sergilerde, Metrolarda, v.b. kullanılmaktadır.

48 2.4.4 Dijital Kağıt Taşınabilir, kullanımı kolay, ince ve esnek bir yapıya sahiptir. Elektronik levha şekildedir. Online güncellenebilir. Dahili ışığı sayesinde karanlıkta aydınlatma sağlar. Gelişmekte olan bir teknolojidir.

49 2.5 Sanal Gerçeklik ve 3 Boyutlu Etkileşim
D Alanda Konumlandırma Kokpit ve Sanal Kontroller The 3D Mouse Dataglove - Veri Eldiveni Virtual reality helmets - Sanal Gerçeklik Kaskları Whole-body tracking - Tüm Vücut İzleme D Görüntüler Seeing in 3D Sanal Gerçeklik Tutması Sanal Gerçeklik Simülatörleri

50 2.5.1 3D Alanda Konumlandırma
Kokpit ve sanal kontroller: Direksiyon, topuzlar, kadranlar... Tüm aksam ve ekipmanlar sanal kokpitte bulunur. Pilotlar, sanal ortam yardımıyla pratik yaparak uçuş deneyimlerinin artırırlar. 3D fare Altı dereceli hareketi yeteneğine sahiptir: x, y, z + roll, pitch, yaw Dataglove - Veri eldiveni Parmaklardaki ve eklemlerdeki pozisyonu algılar, konumu tespit eder. VR helmets - Sanal gerçeklik kaskları Kafa ve göz hareketlerinin tespiti için kullanılır. Tüm vücut izleme Sanal dünyanın gerçek dünya gibi hissedilmesini sağlamak.

51 3D fare yaw roll pitch

52 Dataglove - Veri eldiveni

53 Tüm vücut izleme Video-1, Video-2

54 D Görüntüler Sanal Gerçeklik Simülatörleri

55 23.02.2012 - Second Life Akademisyenler Buluşması
Amaç, sanal dünyaları eğitim amaçlı kullanan Türkiye'deki eğitimcileri bir çatı altında toplamak ve deneyimlerini paylaşmaktır.

56 Sanal Gerçeklik Simülatörü Kullanım Alanları
Eğitim Öğrencilere fiziki zarar verebilecek deneylerin gerçekleştirilmesinde (patlama riski içeren kimyasal deneyler) Yaşanması olanaksız deneyimlerin öğrencilere yaşatılması (güneş yüzeyindeki patlamalar, fosilleşme, vb.) Mimari planlama Bir stadyumda acil çıkış ve güvenlik noktalarının önceden belirlenmesinde Tıp Riskli operasyonlar için pratik yapılması amacıyla kullanılabilir. Korku terapisi Örümcek ve yükseklik fobilerinin tedavisinde kullanılabilir. Her türlü simülasyon uygulamaları Helikopter ve araç simülatörleri

57 2.6 Fizisel Kontroller, Sensörler ve Özel Aygıtlar
2.6.1 Ses Çıktıları 2.6.2 Dokun, Hisset ve Kokla 2.6.3 Physical Controls - Fiziksel Kontroller 2.6.4 Çevre ve Bio-Algılama

58 2.6.1 Ses Çıktıları Çok sık kullanılan ses ve ses çıktıları insan-bilgisayar etkileşiminin önemli parçalarından biridir. Özellikle görme engelliler için geliştirilen yazılımlar bu etkileşimi hem giriş hem de çıkış birimi olarak kullanma imkanı sağlar. Etkileşimli sistemlerde geri bildirim olarak kullanılır. Örneğin; bip, bongs, clonks, düdükler hata göstergeleri olarak kullanılır.

59 2.6.2 Dokun, Hisset ve Kokla Etkileşim için dokunma ve hissetme önemli bir duygudur. Günümüzde birçok cihaz dokunmatik yüzeylere kavuştu, dokunmatik yüzey teknolojileri gelişti. Fakat koku ve tat duyuları için mevcut teknolojiler çok sınırlıdır. 5D Sinemalarda filmlerle senkronize hareketli bir platform ve tüm bunlara ek olarak rüzgar, kar, yağmur, sis, duman gibi efektler yer almaktadır.

60 2.6.3 Physical Controls - Fiziksel Kontroller
Farklı fiziksel kontrollere olanak veren araçlar: Çamaşır makinesi, iPod Mikser Joystick v.b Farklı görüntü çıkış birimleri: Trafik lambaları, Skorbord

61 2.6.4 Çevre ve Bio-Algılama Hepimizin etrafında farkında olmasak da birçok algılayıcı sensorlar vardır. Bu sensorlar ısı, hareket ve konum (GPS) algılarlar. Çevremizdeki bu sensorlar hem hayatımızı kolaylaştırır hem de tasarruf etmemizi sağlar. Çevremizdeki sensorlar; Apartman girişlerinde kullanılan otomatik yanıp sönen lambalar, Evlerde ve dükkanlarda kullanılan güvenlik sensorları, Çeşmelerde kullanılan sensorlar, Otomatik kapılar, v.b. İnsan bedenindeki sensorlar; Kalp atış hızı, Vücut sıcaklığı, v.b.

62 2.7 Yazdırma ve Tarama 2.7.1 Printing - Yazdırma
Nokta Vuruşlu Yazıcılar Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar Lazer Yazıcılar 2.7.2 Scanning - Tarama

63 2.7.1 Printing - Yazdırma Nokta vuruşlu yazıcılar
Matris şeklinde düzenlenmiş baskı iğnelerini, bilgisayardan gelen veriler doğrultusunda elektromıknatıs yardımıyla kâğıt ile yazıcı kafası arasında gergin duran şeride nokta vurarak baskı yapan yazıcılardır. Zorlu koşullarda çalışmaya uygundur. Maliyeti en düşük yazıcılardır. Sınırlı grafik ve çözünürlük sunar. Daktilo gibi şerit mürekkep kullanır. Düşük hızda ve gürültülü çalışırlar.

64 2.7.1 Printing - Yazdırma Mürekkep püskürtmeli yazıcılar
Çalışma ilkesi genel olarak nokta vuruşlu yazıcılar ile aynıdır. Nokta vurma yerine yarı iletken baskı kafaları ile boyar madde püskürtülür. Günümüzde en yüksek baskı çözünürlüğüne sahip yazıcılardır. (yarı iletken kafa!) Oldukça sessiz ve küçük yapıdadırlar.

65 2.7.1 Printing - Yazdırma Lazer yazıcılar
Son geliştirilen yazıcı türüdür. Sessiz, yüksek baskı kalitesine sahip ve diğer yazıcılara göre daha hızlıdır. Temel olarak fotokopi makinesine benzer bir baskı tekniği kullanır. En önemli farklılıkları; baskı kaynağının bilgisayardan gelen sayısal kodlarının olmasıdır.

66 2.7.2 Scanning - Tarama Tarayıcı;
bir resmi, bir yazılı dokümanı, el yazısını veya bir objeyi analiz ederek sayısal ortama aktaran araçtır. Tarayıcı Çeşitleri; El tarayıcıları (handheld) Düz yataklı tarayıcılar (flatbed) Tamburlu tarayıcılar (drum) Film tarayıcıları (dia ve negatifleri sayısallaştırmak için) Çoklu doküman tarayıcıları (ADF) Tekli sayfa beslemeli tarayıcılar (Sheetfeed) Planeter tarayıcı (kitap tarama amaçlı) Robotik tarayıcılar (kitap tarama amaçlı)

67 2.8 Bellek 2.8.1 Rasgele Erişimli Bellek - Kısa Süreli Bellek Diskler - Uzun Süreli Bellek Sıkıştırma

68 2.8.1 Rasgele Erişimli Bellek – Kısa Süreli Bellek
Bilgisayarlar işlem yaparken program kodlarını ve bazı verileri tutmak için RAM kullanırlar. Diğer belleklerin çoğu belirli bir bit veya byte hızında veri okuduklarından gecikmelere sebebiyet verirler. RAM’lerin bütün hafıza noktalarına neredeyse aynı hızda erişilebilir. Yaklaşık 100 nano saniyelik erişim süresine sahiptir. (200 Mhz) Verileri yaklaşık 100 MB / sn transfer edebilir. Bilgisayar kapatıldığında veri kaybolur.

69 2.8.2 Diskler - Uzun Süreli Bellek
Veri depolama amaçlı kullanılan manyetik kayıt ortamlarıdır. Manyetik diskler Disket, (1.44MB) Sabitdisk (Harddisk-HDD), Optik diskler CD (700 MB), DVD (4.7 GB), Blu-ray tek katmanlı (25GB) Blu-ray altı katmanlı (200GB)

70 2.8.3 Sıkıştırma Veri sıkıştırma, bilgisayardaki veya belleği olan herhangi bir elektronik cihazdaki verilerin daha az yer kaplaması amacıyla sıkıştırılması anlamına gelir. Kayıpsız sıkıştırma; Kalite veya veri kaybı olmadan özgün veriyi tekrar elde edebilecek şekilde sıkıştırmaktır. Kayıplı sıkıştırma; Eğer kalite veya geri dönüştürebilme sorun değilse kayıplı veri sıkıştırma yöntemi kullanılabilir. Windows veri sıkıştırma programları; WinZip WinRAR Linux veri sıkıştırma programları; Gzip Bzip2

71 2.9 İşlem ve Ağlar 2.9.1 Sınırlı Hız
Moore’s Law 2.9.2 Etkileşim Performans Sınırları 2.9.3 İnternet

72 2.9.1 Sınırlı Hız Tasarımcılar hızlı işlemciler üretiyorlar fakat arayüzler de daha karmaşık hale geliyor. (2D3D) Örneğin; Oyun için alınan bir bilgisayarın birkaç yıl sonra yeni çıkan oyunların gereksinimleri karşılayamaması.!

73 Moore’s Law İntel’in kurucu ortaklarondan Gordon Moore 19 Nisan 1965’te Moore Yasasını ortaya atmıştı. Bu yasaya göre yeni çıkan her işlemci 18 ayda bir yerini iki katı daha hızlı bir işlemciye bırakmalı.! Yıllar boyunca işlemciler bu yasaya uygun üretildi. Özellikle hızlı gelişen nano teknolojinin işlemci dünyasına çabuk adapte olması dolayısıyla Moore’un yasası günümüzde geçerliliğini kaybetmeye yüz tutmuştur. Üreticiler daha hızlı işlemci için 1,5 seneyi bekleyemez oldu 

74 2.9.2 Etkileşim Performans Sınırları
İşlem Sınırı Depolama Sınırı Grafik Sınırı Ağ Kapasitesi

75 2.9.3 İnternet 1969: DARPANET ABD Savunma Bakanlığı, 4 tane site,
1971: ARPANET (darpanetin ismi değişti), 1971: 23 site, 1984: 1000 site, 1989: 10000 site, TCP (kayıpsız veri gönderimi), IP (bilgisayarlar arası iletişim), , HTTP (iletişim kuralı).

76 Kaynaklar Dix, A., Finlay, J., Beale, R. & Abowd, G. D. (2004). Human-Computer Interaction. (3nd ed.). Pearson Education Limited. Junxia, G., Xiaoqing, D., Shengjin, W., Youshou, W. (2008). Full Body Tracking-Based Human Action Recognition. [Çevrim-içi: Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. Harrison, C., Schwarz, J., Hudson, S. E.(2011). TapSense: Enhancing Finger Interaction on Touch Surfaces. [Çevrim-içi: Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. Karacan, H. İnsan Bilgisayar Etkileşimi Ders Notu. [Çevrim-içi: Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. Yıldırım, Ö., Şenyürek, E. (2010). İnsan Bilgisayar Etkileşimi. MYO-ÖS Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu. [Çevrim-içi: Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. Dokunmatik Ekranlar. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. El yazısı Tanıma. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. Whole-body Imitation of Human Motions with a Nao Humanoid: Real-time teleoperation. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. Control your 3D application with Kinect. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. Google Doodle - Digitizing Tablet. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 24 Şubat 2012. Vestel Smart Klima. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 24 Şubat 2012. iPhone 4S vs Galaxy Nexus Voice Typing Comparison. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 24 Şubat 2012. Face Recognize. [Çevrim-içi: ], Erişim tarihi: 24 Şubat 2012.