MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ

... konulu sunumlar: "MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ"— Sunum transkripti:

1 MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ
SAFİYE TUT

2 MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ
ISINMA VE SOĞUMA Her maddenin bir sıcaklığı vardır. Örneğin; çay ya da yeni pişirilmiş bir çorba sıcaktır. Buzdolabından çıkarılan su ya da dondurma ise soğuktur. SAFİYE TUT

3 Maddelerin hangisinin sıcak, hangisinin soğuk olduğunu anlayabiliriz
Maddelerin hangisinin sıcak, hangisinin soğuk olduğunu anlayabiliriz. Ancak bunu ölçmek için dokunma duyusunu kullanmak hem zararlı olabilir hem de kesin ve net sonuçlar vermeyebilir. SAFİYE TUT

4 Sıcaklığı ölçmek için termometre adı verilen bir alet kullanılır
Sıcaklığı ölçmek için termometre adı verilen bir alet kullanılır. Termometre, bir hazne ve ona bağlı bir cam borudan oluşur. Hazne içinde cıva veya renklendirilmiş alkol bulunur. SAFİYE TUT

5 Termometrenin bulunduğu ortam ısıtılırsa haznedeki sıvı, cam boruda yükselmeye başlar; ortam soğutulduğunda ise ilk konumuna doğru geri döner. SAFİYE TUT

6 Sıcaklıkları farklı olan maddeler bir araya getirildiğinde; sıcaklıkları eşit oluncaya kadar aralarında ısı alışverişi olur. Böyle bir durumda sıcaklığı yüksek olan maddeden, sıcaklığı düşük olan maddeye doğru ısı akışı olur. Bunun sonucunda sıcak madde soğur, soğuk madde ise ısınır. SAFİYE TUT

7 Maddeler arasındaki ısı alışverişi durduğunda her iki maddenin de sıcaklığı eşit olur. Maddeler ısı alışverişi yaparken madde miktarları değişmez. Isı, sıcak maddeden soğuk maddeye akar. Isı, bir enerji türüdür ve kütlesi yoktur. Maddeler ısınırken kütleleri artmaz. Isı madde olsaydı, ısıtılan hiçbir maddenin kütlesi sabit kalmazdı. SAFİYE TUT

8 madde ısı 1)Hal değişimi 2)bozunma SAFİYE TUT

9 1)HAL DEĞİŞİMİ Buzdolabının buzluk kısmında bekletilen su donar. Donan su, buz olarak sıvı halden katı hale geçer. Su, hal değiştirmiştir. Sıvı bir maddenin soğuyarak (ısı vererek) katı hale geçmesine donma denir. Buzu odada beklettiğimizde katı halden sıvı hale geçer. SAFİYE TUT

10 Katı maddelerin ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir
Katı maddelerin ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir. Aynı şekilde burada da hal değişimi vardır. Maddeler katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç halde bulunur. Maddeler, ısı etkisiyle bir halden diğerine geçebilirler. SAFİYE TUT

11 Cam, mum ve altın gibi maddeler eritilip soğutulduklarında, içinde bulundukları kabın şeklini alırlar. Diş hekimi, kuyumcu ve heykeltıraşlar, kullandıkları malzemelere bu yöntemle şekil verirler. Örneğin; kuyumcular, altını eriterek kalıba dökerler. Bir süre sonra sıvı altın donar ve kalıbın şeklini alır. SAFİYE TUT

12 2)BOZUNMA Isı, maddelerin hal değişiminde önemli bir etkendir. Bazı katı maddeler, ısıtıldığında eriyerek hal değiştirirler. Margarin, sabun ve mum gibi katı maddeler, ısıtıldıklarında erirler. Odun ve kâğıt gibi maddeler yanarlar. Şeker, tuz, un ve pirinç gibi ürünler ise ısıtıldıklarında bozunurlar. SAFİYE TUT

13 Örneğin; çay şekerini ısıttığınızda,rengi ısının etkisiyle önce sarıya, sonra da kahverengiye dönüşür. Isıtmaya devam ettiğinizde şeker kömürleşir ve koku yayar. Şekerin bu değişimi, bozunma olarak adlandırılır. Kâğıt, ekmek gibi maddeler de ısıtıldıklarında erimeyerek, tıpkı şeker gibi bozunurlar. SAFİYE TUT

14 Bu konumuz burada bitti..
SAFİYE TUT