Yeme Bozuklukları Dr.Özge YENİER DUMAN.

... konulu sunumlar: "Yeme Bozuklukları Dr.Özge YENİER DUMAN."— Sunum transkripti:

1 Yeme Bozuklukları Dr.Özge YENİER DUMAN

2 Yeme Bozuklukları Anoreksiya Nervoza Bulimiya Nervoza (bous-limos)
Biyolojik, kültürel ve ruhsal etkenlerin karmaşık etkileşimi Fiziksel ve ruhsal boyutlar

3 Etiyoloji Nörobiyolojik Görüşler Sosyokültürel Etkenler
Psikodinamik Etkenler

4 Etiyoloji Nörobiyolojik Görüşler Genetik ve Gen-Çevre Etkileşimi
Nörokimyasal Görüşler Nörogörüntüleme Çalışmaları

5 Etiyoloji Sosyokültürel Etkenler Modern Batı kültürü - Medya
Sosyopolitik dönüşümler Bedene atfedilen değer-denetim Kadınlık, annelik, “başarılı kadın” stereotipleri Başkalarının kontrolünden uzaklaşma

6 Etiyoloji Psikodinamik Etkenler Bilinç-dışı çatışmalar
Anneyle ambivalan ilişki Ayrışma-bireyleşme sorunları Prepubertal bedene dönüş

7 Epidemiyoloji AN; genç kadınlarda yaşam boyu prevalans % 0.3-% 3.7
BN; genç kadınlarda yaşam boyu prevalans % 1-4.2 Erkek/kadın oranları 1/6-1/10

8 Başlangıç AN; en sık 15-19 yaş grubunda
BN; genellikle AN’dan daha geç, ergenliğin sonları ya da erken erişkinlikte

9 Başlangıç Ergenliğin getirdiği değişimler
Güçlük yaşatan yeni bir durum Kilo kaybetmeye teşvik edilme

10 Riskler Ailede yeme bozukluğu öyküsü (10 kat↑ )
Ailede ruhsal hastalık öyküsü: Duygudurum-Anksiyete Bozuklukları, Alkol/madde kullanım öyküsü, Kişilik Bozuklukları Mükemmeliyetçi/Obsesif özellikler Kendine güven azlığı Duygudurum Bozukluğu

11 Riskler Erken menarş Hafif kilolu olma Diyet yapma
Kilo denetimi gerektiren meslekler Endüstriyel toplumlarda yaşama Zayıflığa vurgu yapan “güzellik” anlayışı Bir yakının kaybı Cinsel istismar

12 Anoreksiya Nervoza Beden görünümü ile aşırı uğraş
Zayıf olma adına ölesiye açlık Beden imgesi bozukluğu

13 Klinik Özellikler Kilo kaybına yönelik gizli-yersiz davranışlar
İştah kaybı (anoreksi) genellikle yok Sosyal ortamlarda/aileyle yemek yememe Başkaları için özenli sofralar kurma Kalorili besinlerden kaçınma Yaşa ve boya göre beklenen kilosunun %15 kaybı

14 Klinik Özellikler Bazı hastalarda tıkınırcasına yeme atakları (gizli ve genellikle gece) İstemli kusmalar Laksatif ya da diüretik kullanımı Ritüelistik egzersizler, aşırı egzersiz Yiyecek saklama Kompulsif hırsızlıklar (şekerleme/ laksatif çalma)

15 Klinik Özellikler Obsesif kompulsif davranışlar
Katı, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri Zayıf seksüel uyum Cinsel ilgide azlık Amenore

16 Alt Tipler Kısıtlayıcı tip Tıkınırcasına yeme/arınma tipi(daha sık)

17 Alt Tipler Kısıtlayıcı Tip Yiyecek çeşitlerini kısıtlama, en az kalori
Obsesif kompulsif eğilimler Katı, mükemmeliyetçi kişilik Tıkınırcasına yeme/arınma tipi Yeme atakları Kusma/laksatif, diüretik vb kullanımı Alkol/Madde kötüye kullanımı(amfetamin vb) Kendine zarar verme, özkıyım Dürtü kontrol ve kişilik bozuklukları

18 Fiziksel Komplikasyonlar
Hipotermi Dehidratasyon Akrosiyanoz Anemi, pıhtılaşma anormallikleri Metabolik değişiklikler Hipokalemik alkaloz Amenore

19 Fiziksel Komplikasyonlar
Bradikardi Hipotansiyon EKG; PR↑, QT↑, 1. derece kalp bloğu *Potasyum kayıplarına bağlı EKG değişiklikleri ölüme götürebilir Eko; MVP, perikardiyal effüzyon Bozulmuş diürez

20 Fiziksel Komplikasyonlar
Lanugo, kserozis, karotenoderma, akne Mide dilatasyonu Superior mesenter arter sendromu Periferik nöropati Bilişsel bozulma BT’de kortikal atrofi (geri dönüşlü)

21 Eş Tanı Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları
Madde kullanım ve kişilik bozuklukları Cinsel istismar öyküsü

22 Ayırıcı Tanı Normal iştah ve açlık hissi Planlı hiperaktivite
Belirtileri inkar etme Beden imgesi bozukluğu

23 Ayırıcı Tanı Genel tıbbi hastalıklar Depresyon Somatizasyon
Şizofreni(yiyeceklerle ilgili hezeyanlar) Bulimiya nervoza

24 Prognoz Farklılıklar gösterir % 5-18 ölüm
Tedavi merkezi-mortalite ilişkisi

25 Tedavi Tedavi ekibi Hastaneye yatırma/ayaktan takip
Bireysel ve aile terapileri* İlaç tedavileri SSRI-Fluoksetin (etkileri tartışmalı) Atipik antipsikotikler Siproheptadin

26 Bulimiya Nervoza Denetimi yitirmiş olma duygusunun eşlik ettiği, yineleyen, büyük miktarlarda yeme atakları

27 Klinik özellikler Depresif/anksiyöz duygulanım —> Tıkınırcasına yeme atağı —> Pişmanlık, suçluluk duyguları —> Depresif/anksiyöz duygulanım

28 Alt Tipler Çıkartma olan tip Çıkartma olmayan tip

29 Klinik özellikler Kendisinin yol açtığı kusma Laksatif kullanımı
Hiç yemek yememe Aşırı egzersiz yapma

30

31 Klinik özellikler AN hastalarına oranla daha dışa dönük, öfkeli ve atak davranışlar Alkol bağımlılığı, çalma, emosyonel dengesizlik Denetimsiz yeme davranışları daha egodistonik

32 Klinik Özellikler Beden biçimi ve ağırlığından gereğinden fazla etkilenen kendini değerlendirme Çoğunlukla kilo normal sınırlarda Cinsel olarak aktif

33 Fiziksel Komplikasyonlar
Hipokalemik hipokloremik alkaloz Gastrik ve özofagial yırtılma Kardiyomyopati (ipeka kullanımı) Parotid hiperplazisi, enema erozyonu El sırtında yara (Russell belirtisi) Konjunktival kanama

34

35 Eş Tanı Duygudurum bozuklukları Dürtü kontrol bozuklukları
Madde kullanım ve kişilik bozuklukları Anksiyete bozuklukları Disosiyatif Bozukluk Cinsel istismar öyküsü

36 Ayırıcı Tanı Bazı epilepsi türleri MSS tümörleri Klüver-Bucy Sendromu
Kleine-Levin Sendromu

37 Prognoz AN’ya göre daha iyi bir prognoz
Alevlenme ve sönmelerle giden kronik bir seyir

38 Tedavi Psikoterapiler İlaç Tedavileri
*Genellikle hastaneye yatış gerekmez.

39 Psikoterapiler Bilişsel davranışçı terapi* Aile terapileri
Kişilerarası terapiler Dinamik psikoterapi

40 İlaç tedavisi TSA SSRI-Fluoksetin* (60 mg/g) MAOI
Duygudurum düzenleyiciler (eştanı varsa)