VEZİKÜLER SİSTEMLER Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı.

... konulu sunumlar: "VEZİKÜLER SİSTEMLER Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı."— Sunum transkripti:

1 VEZİKÜLER SİSTEMLER Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

2 LİPOZOMLAR Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

3 ■ µm çapında küresel ■ lipit çift tabaka ve sulu faz olmak üzere iki kısım ■ Lipit çift tabaka ➡ tek veya çok sayıda

4 Üstünlükleri-1 ■ Biyolojik olarak yıkılır
■ Küçük dozlarda terapötik etki sağlayabilir ■ Em’nin plazma düzeyini istenilen süre terapötik değerde tutabilir ■ Dozlama aralığını uzatır ■ Yan ve toksik etkileri çok azaltır veya ortadan kaldırır

5 Üstünlükleri-2 ■ Em enzimatik etkilerden korunur
■ Yarılanma ömrü kısa olan maddelerin yarılanma ömrü uzatılır ■ Suda ve yağda çözünen em’ler taşınabilir ■ Em hedef bölgeye taşınabilir

6 ■ İçlerine hapsedilen em’lerin farmakokinetiğini değiştirir
■ Lipozomal em emilimi, biyolojik dağılımı ve eliminasyonu serbest maddeden tamamen farklı ■ Örneğin, serbest doksorubisin’in vücutta dağılım hacmi 254 L lipozomal doksorubisin’in 4.1 L ■ Sonuç ➡ em’nin terapötik etki ve toksisitesi değişir

7 Parçacık Boyutu Lipozomlar
■ Çok tabakalı lipozomlar (MLV) nm ■ Büyük tek tabakalı lipozomlar (LUV) nm ■ Küçük tek tabakalı lipozomlar (SUV) 15-50 nm Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

8 Biyolojik membranlara benzer bimoleküler lipit tabakaları arasında sulu faz içeren küresel veziküller Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

9 Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

10  Non-toksik ve biyoparçalanır sistemler
Özellikleri Liposomes  Non-toksik ve biyoparçalanır sistemler Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

11 Sakıncaları Lipozomlar
 endüstriyel ölçek üretimde ve in-proses validasyonda güçlük  hidroalkolik çözelti, jel veya y/s emülsiyon içine sokulma ihtiyacı  düşük kararlılık kolesterol eklenmesi EDTA veya a-tokoferol eklenmesi fosfolipitlerin saflığı  sızma Sakıncaları Lipozomlar Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

12 Farmasötik uygulamalar
alkilrezorsinol ile modifiye sfingomiyelin–kolesterol lipozomu pasif hedefleme özelliği Lipozomlar Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

13 Farmasötik uygulamalar
tümöre-hedeflendirilmiş İTS terapötik indisde iyileşme dokzorubisin (DOX) sisplatin azaltılmış yan etki - direkt intratümoral enjeksiyon Lipozomlar Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

14 Farmasötik uygulamalar
Lipozomlar Transferin ile modifiye edilmiş lipozom intraselüler taşınmada iyileşme sitotoksik ilaç antisens nükleik asit ribozim görüntüleme ajanları Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

15 Farmasötik uygulamalar
Lipozomlar tretinoin dermal taşınma  palmitoil askorbat (PA) ile modifiye edilmiş lipozom - askorbatın anti-tümör özellikleri iyileşmiş - paklitaksel yüklü PA-lipozomu PA olmadan hazırlananlara göre daha etkin Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

16 Diğer benzer sistemler
Transferzom Katezom Ultrazom Fotozom- DNA hasarını korur Etazom Fitozom Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

17 Özel Karakterli Lipozomlar
■ Sıcaklığa hassas lipozomlar ■ pH’ya hassas lipozomlar ■ RES korumalı lipozomlar ■ Katyonik lipozomlar ■ Hedef bölgeye gönderilebilen lipozomlar ■ Polimerize lipozomlar ■ Üstü kaplı lipozomlar mukozaya yapışma, hedeflendirme, kararlılık arttırma, vücutta dağılım ve farmakokinetiği değiştirme özel amaçlarıyla yüzey polimerlerle kaplanabilir

18 Maddelerin Lipozomlarda Tutulması
Yöntemler: 1. Hazırlama sırasında em eklenmesi 2. Boş lipozomlara em yüklenmesi

19 Vücuda Veriliş Yolları
■ Parenteral ■ Oküler ■ Nazal ■ Pulmoner ■ Oral ■ Transdermal ■ Rektal ve Vajinal

20 Lipozom Teknolojisinin Sorunları
■ piyasa preparatı sayısı sınırlı ■ kararlılık büyük çapta üretim serilerarası farklılık sterilizasyon henüz tam çözümlenememiş ■ en uygun sterilizasyon yöntemi aseptik ortamda filtrasyon bu yöntem büyük lipozomlara uygulanamaz

21 NİOZOMLAR Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

22 ■ Pazara sunulan ürünün kararlılığı önemli
■ Lipozomların kararlılığı ile ilgili çalışmalarda fosfolipitlere alternatif aranması sonucu ➡ non-fosfolipit veziküller ■ Sonuçta ➡ tek zincirli amfifiller ile veziküler yapılar

23 Özellikleri = ortada sulu kavite ve farklı sayıda bimoleküler non-iyonik YEM membranı içeren vezikül Niozom  Stratum corneum’un özelliklerini iyileştirir  Non-toksik, biyoparçalanır sistem Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

24 Lipozoma üstünlüğü Niozom  Büyük ölçekte hazırlanabilir
 Lipozomlardan daha kararlı Lipozomlardan daha ucuz Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

25 Sakıncaları  hidroalkolik çözelti, jel veya y/s emülsiyonu şeklinde formülasyon gerekli  sızma Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

26 ■ Termodinamik olarak kararlı veziküller
‘karışık yem’ denilen “catanionic mixtures” (anyonik-katyonik yüzey etkin madde çiftleri) bulunması ile mümkün (2000) ■ Noniyonik yem kullanımı ile vezikül oluşum mekanizması çok iyi anlaşılamamış

27 ■ Tek zincirli amfifillerin
niozom oluşturabileceği ilk kez 1978 yılında ■ Non-iyonik yem’in kullanıldığı vezikül ilk patent 1975’te L’Oreal tarafından

28 Terapötik Uygulamalar
■ Transdermal ■ Parenteral ■ Peroral ■ Diğer uygulamalar hedeflendirme kontrollü salım radyofarmaside