ÜNİVERSİTELERDE « ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI SINAİ MÜLKİYET HAKLARI » FARKINDALIK TOPLANTILARI.

... konulu sunumlar: "ÜNİVERSİTELERDE « ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI SINAİ MÜLKİYET HAKLARI » FARKINDALIK TOPLANTILARI."— Sunum transkripti:

1 ÜNİVERSİTELERDE « ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI SINAİ MÜLKİYET HAKLARI » FARKINDALIK TOPLANTILARI

2 21. Yüzyıl Yönelimleri Ekonomik rekabet giderek artmakta, Bilgi odaklı global ekonomiler öne çıkmakta, Toplumun temel yaklaşımlarında ve değer yargılarında köklü değişimler gözlenmekte, Akademik kuruluşların, o Eğitim, o Bilimsel ve teknolojik araştırma, o Sosyo-ekonomik açılardan rolleri, katkıları ve etkileri ciddi boyutlarda değişmekte…

3 Birinci Nesil : Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma İkinci Nesil: Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma, teknoloji üretimi Üçüncü Nesil: Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma, teknoloji üretimi, ve ticarileştirilmesi - toplumsal fayda ÜNİVERSİTELER

4 ÜNİVERSİTE MEZUNU 1. ve 2. NESİL 3. NESİL

5 GİRİŞİMCİLERİN SAHİP OLMASI GEREKENLER BİLGİLER Araştırma Metodolojisi Yenilik araştırmaları Sınai Mülkiyet Hakları Bilgisi Patent-Faydalı Model-Marka-Tasarım Başvuru süreçleri Ticarileştirme olanakları Lisanslama – Hukuki bilgiler Pazarlama İş Ağı oluşturma / Networking

6 Araştıran Sorgulayan Bulan- fark yaratan ve Koruyan Üreten/girişimci modeli Fark yaratıp koruyamazsak, lisanslama ve ticarileştirme araçları etkin kullanılamaz. DEĞER YARATMAK – FARK YARATMAK

7 BULUŞLARIN KORUNMASI YASAL KORUMA GİZLİ TUTMAK

8 ETİYOPYA KAHVESİ DEĞER ZİNCİRİ Kahve işlenir Paketlenmiş ürün Servis $3/fincan (100 % geri dönüş) $70/kg (15) $2.7/kg (0.6) (GI Sidamo) Marka & franchising (Starbucks) Patent, Tasarım & Marka (Nestlé) $80/kg (17)

9 STARBUCKS PATENT SAYISI WO2010080303 - METHOD AND SYSTEM FOR MAKING AN ESPRESSO BEVERAGE. 59 Patent WO2007035877 - MACHINE FOR BREWING A BEVERAGE SUCH AS COFFEE AND RELATED METHOD

10 Michigan Savings Bank – Henry Ford Kredi istediğinde “Atlar her zaman kullanılacaktır. Otomobil ise ancak geçici bir moda olabilir. “ Bill Gates – Microsoft Kurucusu “ Herkese 64 Kb bellek yeterli olacaktır. “ Darryl Zanuck - 20th Century Fox’ta bir prodüktör “ Televizyon olayı uzun sürmez çünkü insanlar her gece bir kutuya bakmaktan sıkılacaklardır. “ TARİHTE BAZI YANLIŞ ÖNGÖRÜLER

11 KODAK ÖRNEĞİ 1100 adet Dijital Fotoğrafçılık üzerine Patenti olmasına rağmen; Marka değerini koruyamadığı için ve Marka algısını değiştiremediği için iflas koruma başvurusunda bulundu. Çünkü; KODAK markası fotoğraf filmi anlamına geliyordu KODAK markası, kullanıcılar üzerinde dijital fotoğraf firma algısı yaratamadı. Patent satışından gelecek gelir yeterli olmadı ve rekabette yenik düştü.

12 Buluş Nedir? Ne Değildir?

13 Beerbrella

14 Yenilik… Buluş, dünya çapında yeni olmalıdır. Bilinen bir ürünün geliştirilmiş kısımları için de patent alınabilir. Buluş; Teknik bir probleme, yeni bir teknik çözüm getirilmesi veya bir işin gerçekleştirilmesi için önerilen yeni metotlar ya da yeni ürünler

15

16

17

18

19 Mucitler: WOODLAND NORMAN SILVER BERNARD Yıl: 1952 US 2612994

20

21 Mark Zuckerberg’e ait 20 Patent başvurusu!

22 Buluşumu Nasıl Koruyacağım?

23 Sınai Mülkiyet Hakları; Buluş ve yenilik sahibi kişilerin ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir hakkın tanımıdır. (www.turkpatent.gov.tr). Sınai Mülkiyet Hakları; patentler ve faydalı modeller, markalar, endüstriyel tasarımlar, coğrafi işaretler ve entegre devre topografyalarını kapsamaktadır.

24 Patent Faydalı Model FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI Endüstriyel Tasarım Entegre Devre Topoğrafyaları Marka Coğrafi İşaretler o Telif Hakları o Ticari Sır o Know - How

25 KORUMA FAYDALI MODEL PATENT ULUSAL BAŞVURU EPC BAŞVURUSU PCT BAŞVURUSU Tekel işlevi (20 yıl tekel hakkı) Bilgi işlevi (Buluşun açıklanması-yayın) Buluşun Yasal Koruması

26 PATENT nedir PATENT nedir? Buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkıdır. Patent Verilebilirlik Şartları

27 Patent Verilemeyecek Konular Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları; Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar; Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları; Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller; İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.

28 Faydalı Model Nedir? Küçük Patent Faydalı Model, Türkiye'de ve dünyada yeni olan ve sanayiye uygulanabilen (tekniğin bilinen durumunu aşma şartının aranmadığı) buluşların sahiplerine belirli bir süre (10 yıl), bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.

29 Faydalı Model Verilemeyecek Konular Faydalı Model Verilebilirlik Şartları

30 908.862 Tüm Dünyada Tescil edilen Kaynak: WIPO Türkiye’de 8.343 2010 Patent Başvuru Sayısı 1.979.133 YerliYabancı 3.250 5.093 Türkiye’de 8.343 Yerli 3.250

31 Türkiye’de 2011 yılı Patent Başvuru Sayısı Yabancı 6.154 10.241 Yerli 4.087 2010 yılına göre %22 artış Kaynak: TPE

32 İş gücü ve bilgi kaynakları Gelişmiş ülkelerde - üniversitelerden (SMH korumalı) Gelişmekte olan ülkelerde - (SMH kayıp, çalıntı ya da davalı) Üniversite ve Ar-Ge kurumlarının çıktıları Yeni anlayışta Yayınlanma yanında / ek olarak patent alınması Ar-Ge kurumları teknolojik ilerlemenin motorlarıdır- çıktıları korumak gerekiyor ÜNİVERSİTELER: PARADİGMADAKİ DEĞİŞİM

33 Kaynak: TPE

34

35 Bilimsel Çalışmalara Katkı o Bilimin en son durumuna katkıda bulunacak konulara yönelme o Tekrarları önleme o Üçüncü şahıslarla ortak çalışmalarda hakların korunması ve avantaj o Eğitim kalitesi ve Mezunların iş bulabilirliğine katkı İnovasyona Dönüştürme o Ulusal değer yaratma o Yeni yatırımlar ve istihdam Lisanslama o Üniversiteye tanınırlık ve kaynak o Üniversitede girişimci bakış açısının yaygınlaşması o Ortak çalışma fırsatları o Ar-Ge çalışmalarında kaliteye katkı (patent taramaları ile yeni konulara kaynak ayrılması ve son bilgilerle donanmış deneyim) o Öğrenci ve öğretim elemanlarına yeni iş alanları Akademisyenler olarak Sınai Mülkiyet Haklarımızı Neden Kullanmalıyız?

36 Patent Başvurusu Düşünüyorsanız, Başvurudan önce yayınlamayınız Ürününüzü satışa çıkarmayınız Ders olarak vermeyiniz, sunum yapmayınız Sizden önce birileri yapmadan siz başvurunuzu tamamlayınız

37 Rüçhan Hakkı Nedir? Herhangi bir sınai hakkın birden fazla ülkede korunması istenirse, ilk başvurunun herhangi bir ülkede yapıldığı tarihten itibaren; patentler için 12 ay, markalar için 6 ay, endüstriyel tasarımlar için 6 ay, içinde aynı hak için başka bir ülkede başvuru yapma olanağı vardır.

38 Yenilik Araştırması (Novelty Search) Buluşun yeniliği, patent veri tabanlarında konu ile ilgili verilmiş patentler arasında araştırılır ve karşılaştırılır.

39 Kapsamlı Patent Araştırmaları o Yenilik Araştırmaları (Novelty searches) o Teknik Problem Çözümü (Searches for solutions for a technical problem) o Faaliyet Serbestliği Araştırması (Infringement/freedom-to operate searches) o Rakip Araştırmaları (Competitor searches) İstatistiksel Patent Analizleri o Teknolojik Trend Analizi (Analyses of technical trends) o Rakip Faaliyet Analizi (Analyses of competitors' activities) Patent İzleme Hizmetleri o Teknoloji İzleme (Technology watch) o Rakip İzleme (Competitor's watch) EBİLTEM Patent Araştırmaları Ofisi Hizmetleri

40 Patent Veritabanları

41

42

43

44

45 Buluş Başlığı: Heating system Buluş Başlığı: Heating system

46 Hedef Veri tabanı seçimi Sorgu Oluşturma Data toplama Hedef Veri tabanı seçimi Sorgu Oluşturma Data toplama Data export İstatistiksel Analiz Citation Analiz Data export İstatistiksel Analiz Citation Analiz Grafik

47 Patent Teşvikleri TÜBİTAK Teşvikleri o Patent, başvuru esnasındayken verilir. (patent harcamaları esnasında/hemen sonrasında) KOSGEB Teşvikleri o Patent, belge olduktan sonra verilir (harcamalardan çok sonra)

48 PATENT VE FİNANSAL DESTEKLER Kalkınma Ajansı desteklerinde, patent sahibi olmak avantaj yaratıyor TÜBİTAK-KOSGEB destekleri patentlenebilecek buluşları daha çok destekliyor. Risk Sermayesi firmaları patentli buluşlara daha fazla yatırım yapıyor. Patente dönüşen araştırmalar ile Spin-off şirket kurulabiliyor.

49 Patent Başvuru Süreci Başvuru Dilekçesi Başvuru Ücreti Dekontu Tarifname İstemler Özet Resimler Buluşlar, başvuru yapıldığı andan itibaren koruma altına alınmaktadır.

50 Patent Sistem Tercihi İncelemesizİncelemeli Araştırma raporundan sonra 3 Ay içerisinde YAYIN 6 ay itirazlara açık ay DÜZELTME: Şekli İnceleme Araştırma Talebi 15 Ay içerisinde

51 %47 PCT Patent başvurularının tescil edilme oranı Kaynak: TPE %90 TR Patent başvurularının tescil edilme oranı Kaynak: WIPO

52 Patent Kullanım Zorunluluğu Patent sahibi buluşunu, ilan tarihten itibaren 3 yıl içinde kullanmak zorundadır. Kullanımın değerlendirilmesinde pazar şartları göz önünde bulundurulur. Patent konusu buluşun kullanılmasını engelleyecek nitelikte kabul edilen sebepler, patent sahibinin kontrolü ve iradesi dışındaki sebeplerdir.

53 Patent Hakkını Sona Erdiren Durumlar Patent sahibinin haklarından vazgeçmesi veya devretmesi Patent süresinin dolması Yıllık ücretlerin ödenmemesi

54 “ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET (SMH) BİLGİSİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI” çalışmaları 21 Şubat 2008 - İstanbul Avrupa Patent Ofisi (EPO) tarafından düzenlenen Türkiye’deki Çalıştay 2-3 Aralık 2008 – Lahey, Hollanda European Patent Office (EPO) Konferansı, Hazırlanmış Taslak Ülke Planı’na yönelik görüşlerin iletilmesi, Oluşturulan ülke planının genel oturumda Türkiye adına sunulması, 12 Mart 2009 – Ankara «Ulusal Teknoloji ve İnovasyon Kapasitesinin Geliştirilmesi Modeller Bilgi Paylaşım Programı Yaygınlaştırma Semineri» 10 Aralık 2009 - Izmir Avrupa Patent Ofisi işbirliği içinde «Eğitmenlerin Eğitimi» etkinliği düzenlenmesi 2-3 Eylül 2010 – Belgrad Avrupa Patent Ofisi(EPO) «Üniversitelerde Fikri Mülkiyet hakları» semineri Mart 2011 Avrupa Patent Ofisi üyesi devletlerin ulusal patent ofisleri ve bölgesel patent bilgi merkezlerinin birleşimiyle ortaya çıkan PATLIB Patent Kütüphanesi (PATent LIBrary) ağı kapsamında «Patent Bilgi ve Dokümantasyon Merkezlerinin Yeniden Yapılandırılması» Pilot Projesi 10 Mart 2011 «Üniversitelerde Sınai Mülkiyet (SMH) Bilgisinin Yaygınlaştırılması – IPR Road Map» projesi

55 TÜRKİYE ÜNİVERSİTELERİNDE « TÜRKİYE ÜNİVERSİTELERİNDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI (SMH) BİLGİSİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI SINAİ MÜLKİYET HAKLARI (SMH) BİLGİSİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI »Projesi Ulusal Koordinatörlük  EBİLTEM Birinci Dönem: Mart 2011 – Haziran 2012

56 http://www.patentvadisi.gov.tr/

57 İş Paketleri M0: Yönlendirme Komitesi Oluşturulması ve Çalışması M1: İyi Uygulamaların Paylaşılması, Destek Uygulamalarının Oluşturulması İçin Üniversiteler Arası İletişimin Koordinasyonu M2: Üniversitelerde SMH Politikası Oluşturulması ve Farkındalığın Arttırılması M3: Kısa Eğitim Programlarının (Sertifika Programları) Oluşturulması M4: SMH Uzmanları Yetiştirilmesine Yönelik, İleri Düzeyde Disiplinlerarası Program Oluşturulması M5: Üniversiteler Bünyesinde TT ve SM Ofislerinin Kapasitelerinin İyileştirilmesi ve Yenilerinin Kurulması M6: Üniversitelerden Çıkan Buluşların Ticarileştirilmesi İçin Yöntemlerin Sadeleştirilmesi (Spin-off kurulması dahil) YOL HARİTASI

58 TPE Bilgi ve Doküman Birimleri Haritası TPE Bilgi ve Doküman Birimleri Portalı http://bilgidokuman.tpe.gov.tr

59 Boğaziçi Üniversitesi Adnan Menderes Üniversitesi Ankara Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Bahçeşehir Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Dumlupınar Üniversitesi Ege Üniversitesi EBİLTEM Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fırat Üniversitesi Fırat Teknokent-Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. Gazi Üniversitesi Gümüşhane Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Teknokent İstanbul Teknik Üniversitesi İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rek. Ondokuzmayıs Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Tekmer Süleyman Demirel Üniversitesi Tekmer Yıldız Teknik Üniversitesi Çukurova Üniversitesi TPE Bilgi ve Doküman Birimleri Üniversiteler (23) /Sanayi ve Ticaret Odaları (23) Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası OSTİM Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Balıkesir Sanayi Odası Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Eskişehir Sanayi Odası Gaziantep Sanayi Odası Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Ticaret ve Sanayi Odası İstanbul Sanayi Odası Ege Bölgesi Sanayi Odası Kayseri Ticaret Odası Kocaeli Sanayi Odası Konya Sanayi Odası Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Nevşehir Ticaret ve Sanayi Odası Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Van Ticaret ve Sanayi Odası

60 GERÇEKLEŞTİRİLENLER Yönlendirme Komitesi’nin Oluşturulması 172 Üniversite arasından toplam yayın sayısı, Sınai Mülkiyet Hakları üzerine yapılan çalışmalar ve coğrafi durumuna göre seçilen 7 Bölge Koordinatörü ve 27 Bölge Temsilcisi 4 Türk Patent Enstitüsü ve 1 YÖK Temsilcisi – Toplam 40 üye

61 Yönlendirme Komitesi Yapılanması Görev tanımları, “Revize Yol Haritası” ve “Çalışma İlke ve Esasları” belirlenmiştir. Ege Üni. Bölge Temsilcileri Çukurova Üni. Bölge Temsilcileri Boğaziçi Üni. Bölge Temsilcileri Bilkent Üni. Bölge Temsilcileri Karadeniz Üni. Bölge Temsilcileri Gaziantep Üni. Bölge Temsilcileri Fırat Üni. Bölge Temsilcileri

62 Üniversitelerde Odak Noktaların Seçilmesi, Türk Üniversiteleri Arası “Ulusal SMH Ağı” Oluşturulması, EBİLTEM ve TPE işbirliği ile online olarak hazırlanan “Türkiye Üniversitelerinde Sınai Mülkiyet Hakları Durum Tespiti Anketi” Bölüm Başkanları tarafından doldurulmak üzere Tüm Üniversitelerin Rektörlüklerine gönderildi ve bugüne kadar 2985 cevap alındı. Tüm Bölgelerde Üniversite Düzeyinde SMH Farkındalığının Arttırılması için “Gönüllü Eğitimcilerin” belirlenmesi çalışması yapıldı, GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 2

63 23 Ocak 2012 tarihinde, Avrupa Patent Ofisi (EPO) temsilcileri ile birlikte TPE’ de gerçekleştirilen toplantıda proje kapsamında yapılan faaliyetler sunuldu. Yol Haritası uygulamaları için Performans Kriterleri geliştirildi, Bölge Koordinatörlerinin görüşleri talep edildi. SMH Farkındalık Etkinlikleri kapsamında; Ege Bölgesinde; 26 Ocak 2012’de Denizli Pamukkale Üniversitesi 7 Mart 2012’de Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Akdeniz Bölgesinde; 20 Şubat 2012’ de Hatay, 21 Şubat 2012’de Gaziantep’te SMH Farkındalık seminerleri düzenlendi. 30 Mart 2012’de Trabzon’da düzenlenecek. GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 3

64 SMH Etkinlikleri TarihYerEtkinlik 26 Ocak 2012 Pamukkale Üni.-DenizliFarkındalık etkinliği 20 Şubat 2012 Mustafa Kemal Üni.- Hatay Farkındalık Etkinliği 21 Şubat 2012 Gaziantep Üniversitesi - GaziantepFarkındalık etkinliği 7 Mart 2012 Adnan Menderes Üni. - Aydın Farkındalık Etkinliği 9 Mart 2012 Ege Üniversitesi - İzmir Ege Bölge Üni. Platformu 12 Mart 2012 Sinop Üniversitesi - Sinop Farkındalık Etkinliği 13 Mart 2012 Boğaziçi Üniversitesi - İstanbulFarkındalık Etkinliği 20 Mart 2012 Giresun Üniversitesi - GiresunFarkındalık etkinliği 21 Mart 2012 Ordu Üniversitesi -OrduFarkındalık etkinliği

65

66

67

68 Üniversite Üst Yönetimlerinin Katılımı İle SMH Zirve Toplantısı, İzmir’ de Ege Bölgesi Zirvesi, Seçilen Üniversitelerde SMH Farkındalık Etkinliklerinin Düzenlenmesi, Üniversitelerde SMH Durum Analizi için Anket Çalışması Analizi ile Ulusal bir SMH “mevcut durum raporu” nun hazırlanması, SMH’ larına ilişkin konuların uygun derslere entegre edilmesi, Öğrencilere ve Akademisyenlere yönelik “Patent Analizi” ve “Patent Dokümanı Yazım” Eğitimleri Düzenlenmesi, Eğitimcilerin belirlenmesi ve “EPO Teaching Kit” ile Eğitimcilerin Eğitimi Düzenlenmesi, KISA DÖNEMDE PLANLANANLAR – Haziran 2012

69 ORTA DÖNEM PLANLANLAR - Haziran 2013 Üniversite’de “SMH Politikası ” nın oluşturulması, Farklı düzey ve disiplinlere yönelik Eğitim Modülleri Oluşturulması, Lisans ve Yüksek Lisans derslerine SMH giriş derslerinin eklemesi, Üniversiteler Bünyesinde Mevcut “TPE Bilgi ve Doküman Birimleri” ve “Teknoloji Transfer Ofisleri” nin Kapasitelerinin İyileştirilmesi, Yeni “Teknoloji Transfer Ofisleri” nin kurulmasına imkan verecek alt yapı hazırlıklarının tamamlanması, Patent başvurularının akademik yükselmedeki etkisinin arttırılmasına yönelik geliştirilecek modelin yaygınlaştırılması,

70 Farklı Disiplinlerden mezunların SMH uzmanı olarak yetiştirilmesine yönelik, ileri düzeyde disiplinlerarası lisansüstü eğitim programları geliştirilmesi ve başlatılması, Uluslar arası işbirlikleri ile ortak örgün ve uzaktan eğitim programların oluşturulması, Türkiye ve Avrupa’da SMH alanında kariyer olanakları oluşturulması ve duyurulması, Üniversitelerden çıkan buluşların ticarileştirilme si için yöntemlerin sadeleştirilmesi (Spin-off kurulması dahil), UZUN DÖNEM PLANLANLAR - 2015

71 Fazilet Vardar Sukan Ege Üniversitesi Bilim-Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi EBİLTEM fazilet.vardar@gmail.comTeşekkürler…