NOKTALAMA İŞARETİ SORULARI.

... konulu sunumlar: "NOKTALAMA İŞARETİ SORULARI."— Sunum transkripti:

1 NOKTALAMA İŞARETİ SORULARI

2 Dünyada neler olup bittiğini böylesine iyi bilen (,)Iokuma (,)II çalışma gücü yüksek (,) III oldukça bilgili bu genç (,)IV insanın kullandığı sözcüklere(,)V alışık olmadığımız yeni anlamlar kattığını görüyorum. Yukarıdaki cümlede, numaralanmış virgüllerden(,) hangisinin yeri değiştirilirse anlam karışıklığı giderilmiş olur? A) I. B) II. C) III. D) IV.

3 CEVAP D Virgül, bazı cümlelerde anlam karışıklığını engellemek için kullanılır. Örneğin, “Dün gelen, makbuzlara baktı mı?” cümlesinde virgülü kaldırırsanız anlam değişecektir; çünkü “Dün gelen” öbeği adlaşmış sıfattır, arkasındaki “insan” adı düşmüştür. Ya da “fiu, eve girecek.”cümlesinde de virgül anlamı değiştirir; çünkü, “şu” sözcüğü bir zamirdir ve virgül kaldırılırsa sonraki “eve” adının sıfatına dönüşür. Bu soruda “genç” sözcüğünden sonra gelen virgül ilk bakışta böyle bir yerde kullanılmış gibi görünüyor; ama bu cümlede “genç” sözcüğü adlaşmış sıfat değil “insanın” adının sıfatı. Cümlede genç birinin kullandığı sözcüklere değişik anlamlar kattığından söz ediliyor. Bu nedenle IV numaralı virgül,insanın sözcüğünden sonraya alınırsa anlam karışıklığı ortadan kalkar.

4 I. Öğretmen, öğrencilerine öğütlerde bulunuyordu. II
I. Öğretmen, öğrencilerine öğütlerde bulunuyordu. II. Size sonsuz güvenim var, dedi ve gitti. III. Hayır, onu hiç görmedim. IV. Ayşen, en iyi arkadaşım, bana bir hediye almış. V. Kalem, kılıçtan üstündür. Bu cümlelerden hangisinde virgül (,) aynı görevde kullanılmıştır? A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) I. ve V.

5 CEVAP D Bu soruda virgülün çeşitli görevleri örnekleniyor.Virgül, özneyi vurgulamak amacıyla özneden sonra kullanılır. I. cümlede “Öğretmen”, V. cümlede“Kalem” sözcüğü öznedir. Aslında yanıtı bulmuş olduk. Virgül I. ve V. cümlelerde aynı görevde kullanılmış. II. cümledeyse tırnak işaretine alınmamış aktarma cümleden sonra kullanılmış. III. cümlede onay ya ret sözünden sonra kullanılmış; böyle sözlerden sonra cümle devam ediyorsa virgül kullanılmalıdır. IV. cümledeki virgül arasözün başında ve sonunda kullanılmış; cümlenin öğesi olmayan açıklayıcı söz öbeklerine arasöz, aracümle denir; bunların başına ve sonuna ya virgül ya da kısa çizgi konur.

6 Yetmiş üç canlı (I) yani yetmiş üç insanlı (II) yetmiş üç insanın eşyasıyla yüklü o kamyon (III) kasasından salkım saçak sarkan (IV) insanlarıyla(V) trafik kurallarını çiğneyerek homurdandı. Yukarıdaki cümlede numaralanmış yerlerden hangi ikisine bir noktalama işareti konmaz? A) I. ve III. B) III. ve IV. C) IV. ve V. D) II. ve IV.

7 CEVAP C Bu soruda “yani yetmiş üç insanlı” bölümü “Yetmiş üç canlı” bölümünü açıklayan bir arasöz; bu nedenel I. ve II. yerlere virgül ya da kısa çizgi işareti getirilmeli.“kamyon” sözcüğü, “homurdandı” yükleminin öznesi, III. yere de özneden sonra getirilen virgül konmalı. “sarkan” sözcüğü “insanlarıyla” sözcüğünün sıfatı, bir adla sıfatı arasına işaret konmaz; burada işaret kullanılmamalı. “insanlarıyla”sözcüğünün sonunda ekleşmiş “ile” edatı var, bu edatın yanına virgül konmamalı.

8 Aşağıdaki cümlelerden hangisinde boş parantezle belirtilen yere noktalı virgül getirilmelidir?
A) Söz verirsin, yalancı çıkarsın ( ) vaatlerde bulunursun,onları gerçekleştiremezsin. B) Adamlar, bizi de götürmek ister ( ) sizi yalnız bırakmayı hedeşerler. C) Uzun bir zaman sonra sen de ( ) ablan da bu olayı unutacaksınız. D) Kızgın yüzünü, boş bakışlarını ( ) dengesiz tavırlarını gördüm.

9 CEVAP A Aralarında “ve” anlamı olan, birbirinin devamı niteliğindeki cümlelerin arasına virgül konur; bu nedenle B seçeneğindeki virgül kullanılmalı. C’de“sen de ablan da” sözleri iki özne; D’de “boş bakışlarını” “dengesiz tavırlarını” sözleri iki nesne;E’de “korktuğumu belli etmemek adına” “cesur olmak adına” sözleri iki zarf tümleci. Eş görevli sözler arasına virgül konur; bu nedenle bu seçeneklerde virgül kullanılmalı. A seçeneğinde kendi aralarındaki ilgilerle ikişerli kümelenmiş cümleler var,böyle cümlelerin arasına noktalı virgül konur.

10 Bir konuşmamızda ona, şiiri nasıl yazdığını sormuştum(I) Sorumu şöyle yanıtladı (II) “Önce bir rüzgârın taşıdığı tohum gibi küçücük bir şey düşer aklıma (III) Bu bir anlamdır, bir gerçektir, yaşam ilişkilerimizde öz denebilecek bir durumdur (IV)Yani esin denilen şeydir bu (V)” Yukarıdaki parçada numaralanmış yerlerden hangisine ötekilerden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir? A) I. B) II. C) III. D) IV.

11 CEVAP B Tırnak içine alınmış aktarma cümlelerden önce iki nokta kullanılır. Bu nedenle II. yere iki nokta konmalıdır. Numaralı diğer yerler tamamlanmış cümlelerin sonudur; buralara nokta konması gerekir.Tamamlanmış cümleler yüklemleri olan cümlelerdir,bu yüklemlerin cümlenin ortasında olması, yani cümlelerin devrik olması

12 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde parantezle gösterilen yere noktalı virgül (;) konmaz?
A) Sık sık şöyle derdi bana ( ) "Mutluluk insanın kendi elindedir." B) Yarın sınava gireceksin ( ) bir an önce eve dönüp dinlen. C) Bütün gün evden çıkmadan kitap okudum ( )ama bir türlü kitabı bitiremedim. D) Bu işi mükemmel yaptığını zannetme ( ) hiçbir şeyin mükemmeli yoktur.

13 CEVAP A A’da gene tırnak içine alınmış aktarma cümle var;buraya iki nokta konması gerekiyor. Aralarında neden-sonuç ya da karşıtlık ilgisi olan; yani aralarında “ama, çünkü” bağlaçlarının kendisi ya da anlamı olan cümleler arasına noktalı virgül konur. C’de iki cümle arasında “ama” bağlacı, E’de “bu yüzden” öbeği var. B’de cümleler arasına “bu nedenle”yazılabilirdi, D’de “çünkü” yazılabilirdi. Bu nedenle A dışındaki bütün seçeneklerde noktalı virgül kullanılmalıdır.

14 Ödüller konusunda şöyle yanlış bir kanı vardır (I)Kazanan yapıtın, o yarışmaya katılan tüm yapıtların en iyisi olduğu düşünülür (II) Oysa seçici kurullar, birikim ve beğenileri birbirinden farklı kişilerden oluşur (III) Bu nedenle ödül ya da ödüller,bir uzlaşma sonucu verilir (IV) Yüzlerce yapıtın katıldığı yarışmalarda bundan doğal bir şey olamaz(V) Yukarıdaki parçada numaralanmış yerlerden hangisine, ötekilerden farklı bir noktalama işareti koymak gerekir? A) I. B) II. C) III. D) IV.

15 CEVAP A Bir cümlenin sonunda o cümlenin içindeki bir şey açıklanacak ya da örneklenecekse, cümlelerin arasında başka bir bağlantı sözcüğü yoksa bu cümleler arasına iki nokta konur. I. yere iki nokta konmalıdır. Ondan sonra numaralı yerler hep tamamlanmış cümlelerin sonudur; oralara nokta konması gerekir.

16 Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna üç nokta (
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna üç nokta (...) getirilmesi uygun olur? A) Yolunuz Üsküdar'a düşerse Salacak'a uğrayın B) Beğendiği şairleri sayıyor: Orhan Veli, Cahit Sıtkı, Faruk Nafiz C) Görünüşe göre bunlar baba oğul D) Bahçede kırmızı, beyaz, pembe karanfiller vardı

17 CEVAP B B dışındaki bütün seçeneklerde tamamlanmış cümleler var; sonlarına nokta konması doğru olur.B’deyse “ve benzerleri” anlamı var, böyle yerlere susma, devamı var anlamı sağlayan üç noktanın konması uygundur.

18 B (I) 'ye vardığımızda, kasaba halkı neredeyse yılgınlıkla karşıladı bizi (II) Önce düşman askerleri sonra biz, sonra yine aynı sıra (III) Ah, bir savaşın ne kötü olabileceğini tam olarak kim bilir (IV)Bir noktada artık sevinç bile güvenilmez olur elbette(V) Bu parçadaki numaralı yerlerden hangi ikisine üç nokta getirilebilir? A) I. ve II. B) II. ve IV. C) I. ve III. D) IV. ve V.

19 CEVAP C Söylemek istemeyen sözlerin yerine üç nokta konur;bu nedenle I. yere üç nokta konmalıdır. “Önce düşman askerleri, sonra biz, sonra yine aynı sıra” cümlesinin yüklemi yoktur, bu cümle anlamı güçlendirmek için yarım bırakılmıştır. Böylece cümlelere eksiltili cümle denir ve sonlarına üç nokta konur

20 Sanatçının uzun süre yaşadığı bu ev (,)I çocukları tarafından müzeye dönüştürülmüş. Odalardan birinin duvarlarında yer alan fotoğraşarla sanki bir soyağacı oluşturulmuş (.) IIBir başka odada onunla bütünleşmiş eşyalar sergilenmiş (:) IIIküçük el radyosu, fotoğraf makinesi, daktilosu, gözlüğü (...)IVHastalığında ve ölümünden sonra gelen mektuplar ve telgraşarla (,)V kitapları da camekânlı dolaplarda saklanıyor. Yukarıdaki parçada, numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi gereksiz kullanılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) V

21 Cevap D I numaralı yerdeki virgül, özneden sonra kullanılmış. II numaralı yerdeki noktaysa tamamlanmış bir cümlenin sonunda. “sergilenmiş” yükleminden sonra, hemen sergilenenler sayılmaya başlanıyor; bu nedenle iki nokta doğru kullanılmış. IV numaradaki üç noktaysa “ve benzerleri” anlamı sağlıyor. “telgraşarla kitapları” sözlerinde “ile” ve bağlacı gibi kullanılmış; “ve” bağlacının yanına virgül konmayacağı gibi bu anlamı sağlayan “ile”nin yanına da virgül konmaz.

22 Aynı konu üzerinde iki karşıt düşünce çarpışır ( )biri öbürüne üstün gelir ( ) ancak yenenin eksiksiz( ) yenilenin bütünüyle yanlış olduğunu kim söyleyebilir ( ) Yukarıdaki cümlede parantezle belirtilen yerlere hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? A) (;) (;) (,) (?) B) (,) (;) (,) (?) C) (,) (;) (,) (...) D) (;) (;) (,) (.

23 CEVAP B İlk parantezde “ve” anlamı var; oraya virgül konmalı.İki cümle arasında ama anlamlı bir bağlaç olduğunda noktalı virgül kullanılmalı; ikinci parantezin yerine de bu işareti yerleştiriyoruz. “yenenineksiksiz” “yenilenin bütünüyle yanlış” bölümleri eş görevli olduğu için aralarına virgül konmalı. Cümle bir bütün olarak soru cümlesi olduğu için de en sona soru işareti konmalıdır.

24 Bu sanatçımızın acaba hangi yapıtı kalıcı olacak,hangi yapıtı zaman içinde unutulup gidecek? (I) Bunu, bugünden kestirebilmek zor; (II) ayrıca böyle bir yorum yapmak da bence gereksiz. Bırakalım, yarının insanı kendisi seçsin seveceği,(III) devamlı okuyacağı ya da unutacağı yapıtları...(IV)Böyle bir seçim, yapıtları gerçek anlamda kalıcı kılar.(V) Yukarıdaki parçada numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV.

25 CEVAP D İlk cümle soru cümlesi olduğu için soru işareti doğru kullanılmış. İki cümle arasında noktalı virgül kullanılır; bu nedenle o işaret de doğru. “seveceği” “devamlı okuyacağı” bölümleri eş görevli olduğundan aralarına virgül koymak gerekir. O cümlede “bırakalım” yüklemi vardır, cümle devriktir; ama eksiltili değildir; bu nedenle sonuna üç nokta değil, nokta konmalıydı. Sondaki noktaysa, bitmiş bir cümlenin sonunda olduğundan doğrudur.

26 Önlerinde uzanan topraklara zevkle baktı ( ) tarlalar,korular, bahçeler ( ) Buraları hep emekle yapmamışlar mıydı ( ) bütün hayatlarını bunun için harcamamışlar mıydı ( ) Parçada numaralanmış yerlere sırasıyla getirilebilecek noktalama işaretleri aşağıdakilerden hangisidir? A) (.) (:) (.) (?) B) (") (") (,) (!) C) (:) (.) (;) (?) D) (:) (...) (,) (?)

27 CEVAP D İlk cümleden sonra zevkle bakılan toprakların özellikleri sayılıyor; ilk parantezin yerine iki nokta konmalı. İki noktadan sonra gelen bölüm cümleyse büyük harşe başlaması zorunludur; ama söz öbekleriyse küçük harşe de büyük harşe de başlayabilir. “tarlalar” sözcüğünün küçük yazılabilmesi bundandır. “bahçeler”den sonra “ve benzerleri” anlamında üç nokta konmalıdır. Bundan sonra sıralı halde söylenmiş iki soru cümlesi vardır; aralarına virgül, en sona da soru işareti konmalıdır.