Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarına Dayalı

... konulu sunumlar: "Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarına Dayalı"— Sunum transkripti:

1 Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarına Dayalı
Değişken Güç Teknolojileri ve Fotovoltaik Sektörü ve Türkiye Prof Dr. Şener OKTİK Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği Başkanı Şişecam, Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanı M. Lippert SAFT

2 Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED
Güneş enerjisi ve özellikle güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretme, FOTOVOLTAİK, konusunda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin oluşturduğu en büyük Güneş Enerjisi Sektör derneği Kuruluş Genel Kurul Toplantısı: 01 Ekim 2009 GENSED Geçici Başkan Levent Gülbahar GENSED Resmi Onayı: 24 Aralık 2009 Üye sayısı : 125 Üye (102 Kurumsal 23 Bireysel) İletişim Adresi: Bayar Cad. İclal Ataç İş Merkezi. Kat:4 D:8 Kozyatağı- İstanbul  Tel : Fax: Web: E-posta:

3 Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED
1.Olağan Genel Kurul : 08 Nisan Başkan Levent Gülbahar 1.Olağanüstü Genel Kurul : 08 Şubat Başkan. Ateş Uğurel (21 Kasım 2011 de ayrıldı) 21 Kasım 2012 – 11 Mayıs 2012 Başkan : Engin Türe 2. Olağan Genel Kurul : 11 Mayıs 2012, GENSED YÖNETİM KURULU Mayıs 2012 /Mayıs 2014 ASİL ÜYELER GÖREVİ TEMSİL ETTİĞİ ŞİRKET ŞİRKET GÖREVİ Prof.Dr.ŞENER OKTİK Başkan TRAKYA CAM SANAYİİ A.Ş İSTANBUL Araş.ve Tekn.Geliş.Bşk. HAKAN ERKAN Başkan Yrd. ARI EN ENERJİ ÜRETİM A.Ş İSTANBUL Genel Müdür İSMAİL HAKKI KARACA Üye SOLİMPEKS ENERJİ SAN.VE TİC. A.Ş KONYA Yön.Kur.Üyesi ERİNÇ KISA POLAT ENERJİ SAN.VE TİC.A.Ş İSTANBUL İş Geliştirme Müdürü MEHMET EMRE OKUYAN BORUSAN EnbW ENERJİ İSTANBUL. OSMAN ÖZBERK SOLARTURK ENERJİ SAN.VE TİC.A.Ş GAZİANTEP Yön.Kur.Bşk.Yrd. ÖMER CİHAN KARAHAN MERK SOLAR ENERJİ İ İSTANBUL SİNAN BUBİK Üye (Mayıs Şubat 2013) SIEMENS SANAYİ VE TİCARET A.Ş İSTANBUL Enerji Bölümü Yöneticisi ARTUN İSTEPAN ŞABÇIYAN Üye(Şubat 2013/Mayıs 2014 STAUBLI İSTANBUL STAUBLI SAN.MAK.VE AKS.TİC.LTD.ŞTİ ŞADİ BÜYÜKKEÇECİ üye KAYSERİ VE CİVARI ELEKTRİK T.A.Ş KAYSERİ

4 Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED
GENSED ÜYE PROFİLİ Güneş Termal Sektörü İnşaat sektörü Mimarlar Ulaşım sektörü Medya Enerji Hukuku ile ilgilenen yargı mensupları Tüketici (konut, ticari ve endüstriyel) Üniversiteler Araştırma enstitüleri Konuya ilgi duyan bireysel üyeler Fotovoltaik Enerji dönüşümünde temel bileşenlerin üreticileri PV Sektörde yan sanayi tedarikçileri PV Sistem kurulum sektörü PV Sistem izleme sektörü PV Lojistik servis sağlayıcıları PV Enerji depolama sektörü PV Şebeke operatörleri (Enerji dağıtım sektörü)

5 Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED
GENSED , özgörev : FVGS Sektörünü ilgilendiren tüm yasa, yönetmelik ve tebliğlerin teklif aşamasından yayımlanmasına kadar; üyelerimize güncel gelişmeleri iletmek üyelerimizden gelen geri dönüşleri konsolide ederek ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek FVGS Sektörü değer zincirinin her halkasıyla ilgili; meslek kuruluşları araştırma ve eğitim kurumları iş birliği içinde seminer, eğitim/sertifika programları düzenleyerek sektörün ihtiyacı olan insan kaynaklarının yetişmesine katkıda bulunmak

6 Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED
GENSED , özgörev : FVGS Sektörü değer zincirinin her halkasında yatırım yapacak yerli ve yabancı yatırımcılara doğru ve güvenilir bilgilerle yol göstermek Yerli ve yabacı yatırımcıların yapabilecekleri ortaklıklar konusunda üyelerimize bilgi sağlamak ve destek olmak Temiz ve tükenmez enerji sektörlerinin ülkemizde güçlenmesi için ilgili STK’lala güç birliği oluşturacak federasyon çalışmaları yapmak FVGS Sektörünün cazip bir iş alanı olduğu, Akdeniz Havzasındaki ve Balkanlardaki benzer Derneklerle oluşturulabilecek bir “Bölgesel Fotovoltaik Endüstrileri Dernekleri Federasyonu”nu oluşumunda çaba göstermek

7 Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği, GENSED
GENSED ÜYE ŞİRKETLER

8 Türkiye Enerji & Dünya & Türkiye Toplam Enerji Tüketimi 2013 ~12 2060
Güneşin Birincil Enerji Kaynakları Sıralaması Yıl Sıralama 2013 13 2O40 4 2100 1 Toplam Enerji Tüketimi Türkiye Yıl Milyar tep Milyon tep 2013 ~12 ~120 2060 ~26 2023 ~218 The New Lens Scenarios are part of an ongoing process used in Shell for 40 years to challenge executives perspectives on the future business environment.

9 2013 Dünya Toplam Kurulu Gü ~6 500 000 MW
Enerji & Dünya & Türkiye 2013 Dünya Toplam Kurulu Gü ~ MW 2013 Temiz ve Tükenmez Enerjiler “hidrolik, rüzgar, güneş enerjisi, jeotermal, biyoenerji ve okyanus (dalga) enerjisi ) Toplam güç: MW Baz Elektrik Santralları (Sürekli Güç) MW hidrolik MW jeotermal MW biyo-enerji MW Değişken Güç Teknolojileri (DGT) toplam Güç: MW. Karada kurulu (onshore) rüzgar santralleri : MW deniz üstünde kurulu (offshore) rüzgar santralleri MW fotovoltaik güneş santralları MW yoğunlaştırılmış güneş santralları MW dalga enerji santralleri MW

10 Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynakları ile Dünya Elektrik Enerjisi Üretiminin 2020 Projeksiyonu (OECD/IEA 2013 Raporu)* 2020 ye Doğru Öngörü: Almanya, İngiltere, Türkiye ve Fransa Temiz ve Tükenmez Enerji kullanımının artışında önde giden ülkeler Almanya Fotovoltaik (70GW) , Rüzgar İngitere Deniz Üstü Rüzgar Fransa Karada Rüzgar, Fotovoltaik Türkiye Hidro elektrik ve Karada Rüzgar , Solar ???? * OECD/IEA, 2013 International Energy Agency 9 rue de la Fédération Paris Cedex 15, Francewww.iea.org

11 Değişken Güç Teknolojilerinin Sisteme Katılması
2012, Rüzgar ve Fotovoltaik Değişken Güç Teknolojileri ile Üretilen Elektrik Enerjisinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı M. Lippert SAFT

12 Değişken Güç Teknolojilerinin Sisteme Katılması
Rüzgar ve Fotovoltaik Değişken Güç Teknolojileri ile Üretilen Elektrik Enerjisinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı ve Arası Öngörülen Büyüme (IEA) M. Lippert SAFT

13 Değişken Güç Teknolojilerinin Sisteme Katılması
2012, Rüzgar ve Fotovoltaik Değişken Güç Teknolojileri ile Üretilen Elektrik Enerjisinin Toplam Yıllık Elektrik Enerjisi Üretimindeki Payı Dünya Ortalaması ~ 3 % %10 ve %30 Arası Paya Sahip Ülkeler İtalya Almanya İrlanda İspanya Portekiz Danimarka The Power of Transformation - Wind, Sun and the Economics of Flexible Power Systems, IEA Reports 2014

14 Değişken Güç Teknolojilerinin Sisteme Katılması
Kısa, orta ve uzun vadede yüksek güvenilirlikte değişken güç tahmini yapabilen sistem Değişken güçle uyumlu üretim , dağıtım ve pazar Değişken güçle üretilen enerji %5 den %10 na doğru giderken Bölgesel yığılmalardan (hot spots) kaçınılması Değişken gücün şebeke kararlılığı yönünde kullanılması DGT’nin toplamdaki Payı %30 üzerine çıktığında Üretim ve Dağıtımda Yüksek Maliyetli Sistem Dönüşümü Gerekmekte The Power of Transformation - Wind, Sun and the Economics of Flexible Power Systems, IEA Reports 2014

15 Değişken Güç Teknolojilerinin Sisteme Katılması
Kararlı Güç Sistemlerine Sahip Ülkeler ; Esnek güç kaynakları kapasitelerinin katkılarının artırılması Esnek olamayan kapasitelerin zamanla azaltılarak devreden çıkarılması Dinamik Güç Sistemlerine Sahip Ülkeler; Değişken güç kaynaklarının katkılarının büyük ölçeklere çıkarılabileceği dönüşümler için başlangıçta bütünleşik bir yaklaşımın belirlenmesi (üretim, dağıtım, Pazar) Enerji stratejilerinin ve planlamalarının değişken gücün siteme entegre edilmesine yönelik yapılması (alt yapı ve politikalar) The Power of Transformation - Wind, Sun and the Economics of Flexible Power Systems, IEA Reports 2014

16 2013, Fotovoltaik Sektörünüde Dünya Ölçeğinde Önemli Göstergeler
Toplam Kurulum ~37 GW ( Son iki yıl kurulumları ~29 GW) (Raporlanmayan kurulumlarla FVGS Kurulumunun 38 GW üstüne çıkacağı öngörülmekte) 9 Ülkede yıllık FVGS kurulumu 1 GW ve üstünde gerçekleşti 17 Ülkede toplam FVGS güç kapasitesi 1 GW üzerine çıktı Avrupa 2003 yılından buyana sürdüğü «yıllık FVGS kurulum» liderliğni kaybetti Asya FVGS pazarı %170 büyüdü %59 payla Dünya liderliğe çıktı Çin en yüksek FVGS kurulumu gerçekleştirdi ~11.3 GW Avrupa Pazarı %40 küçüldü 2013 toplam kurulum 10GW (22 GW); 2012 (17 GW) 2013 Almanya kurulum Avrupa 1. ve Dünyada GW (2012, 7GW: 2011: 9GW) Fotovoltaik Güç Santrallerinde Üretilen Elektrik Enerjisin Toplamdaki Payı; Avrupa %3 (yüksek puantlarda %6) Dünya 0.85% ( öggörüsü %1)

17 Fotovoltaik Güç Sistemlerinde Yıllık Kurulum ve Toplam Kurulumda ilk 10 Ülke
2013 FVGS KURULUMLARI – GW TOPLAM FVGS KAPASİTESİ – GW 1 China 11,3 Germany 35,5 2 Japan 6,9 18,3 3 USA 4,75 Italy 17,6 4 3,304 Japan** 13,5 5 1,461 12,0 6 India* 1,115 Spain** 5,1 7 Romania* 1,1 France 4,632 8 Greece* 1,043 Australia 3,255 9 UK 1,0 Belgium 2,983 10 0,848 2,9 9 ÜLKEDE YILLIK GW KURULUMU” 17 ÜLKEDE TOPLAM GW VE ÜSTÜ KAPASİTE ISBN   A Snapshot of Global PV

18 2013 Fotovoltaik Sektörü ve Seçilmiş Ülkelerde Faaliyetler
2013 SONUNDA TOPLAM KAPASİTE – MW 2013 YILINDA YENİ KURULUMLAR – MW  ÜLKELER Australia 3255 848 Portugal 284 60 Austria 580 220 Spain 4804 152 Belgium 2983 215 Sweden 43 19 Canada 1284 468 Switzerland 740 300 China 18300 11300 Thailand 704 317 Denmark 532 153 Turkey 8 6 France 4632 613 UK 2900 1000 Germany 35500 3304 USA 12020 4750 Israel 420 183 Italy 17600 1461 Bulgaria 1020 10 Japan 13643 6900 Czech Republic 2100 88 Korea 1467 442 Greece 2600 1043 Malaysia 73 42 India 2200 1115 Mexico 100 45 Romania 1100 Netherlands 650 255 Slovakia 484 Norway 11 Taiwan 400 170 Ukraine 280 Data related to IEA-PVPS non-member countries have been delivered by the European Photovoltaic Industry Association (EPIA) and the Solar Energy Industry Association (SEIA from the USA). ISBN   A Snapshot of Global PV

19 Dünyadaki Fotovoltaik Yıllık FVGS Kurulum (MW) Gelişimi (1992-2013)
ISBN   A Snapshot of Global PV

20 Dünyadaki Fotovoltaik ToplamKurulu Güç (MW) Gelişiminin Bölgesel Dağılımı (1992-2013)
ISBN   A Snapshot of Global PV

21 (Dünyada Toplam Tüketilen Elektrik Enerjisine PV katkısı ~0.85% )
2013 PV Kurulu Güç. : ~ MWp (Dünyada Toplam Tüketilen Elektrik Enerjisine PV katkısı ~0.85% ) 15 Ülke %1 in Üzerinde ISBN   A Snapshot of Global PV

22 Şebeke’den Bağımsız ve Şebekeye Bağlı Fotovoltaik Güç Sistemlerin Karşılaştırılması
IEA PVPS Report A Snapshot of Global PV , Report IEA-PVPS T1-22:2013

23 Fotovoltaik Modül Üretiminin Göze Teknolojilerine Göre Dağılımı
2010 2011 2012 Dilim Tabanlı Slisyum Kristal 87% 86% 89% İnce Film 13% 2313MW 14% 3245MW 11% 2744MW

24 Fotovoltaik Gözeler En Yüksek Laboratuvar Verimlilikleri
Kristal Si Gözeler Single Crystal (non-concentrator) %25 Single Crystal (concentrator) %27.6 Multicrystalline %20.4 Thick Si Film %11.1 Silicon Heterostructure %24.7 Thin Film Crystal %20.1 İnce Film Teknolojileri CdTe %19.6 Cu(In,Ga)Se2 Amorphous Si:H %13.4 Nano-, Micro-, Poly—Si Multijunction Polycrystalline %37.8 Tek-Eklem GaAs %26.4 Concentrator %29.1 Thin-film Crystal %28.8 Çoklu Eklem Gözeler Three-junction (concentrator) %44.4 Three-junction (non-concentrator) %37.9 Two –junction (concentrator) %32.6 Two-junction (non-concentrator) %31.1 Four-junction or more (non concentrator) ( concentrator) %43.6 Yeni Göze Teknolojileri Dye—sensitized cells %14.1 Organic cells (various types) Organic tandem cells %12.0 Inorganic cells Quantum dot cells %7.0 Fotovoltaik Gözeler En Yüksek Laboratuvar Verimlilikleri (NREL, 29 August 2013)

25 Gözeden Modüle Kayıplar (Seçilmiş Markalar)
Glasstec Dusseldorf October 2012

26 Silisyum Kristal Dilim Tabanlı Güneş Gözesi ve Modül verimlilikleri
Daha yüksek verimlilikte modüller piyasada olmakla birlikte bunlar anahtar teslimi satılmayan teknolojilerin ürünü olup oldukça yüksek fiyatlarla pazarlanmaktadır ! Teknoloji Tekkristalli silisyum Çok kristalli silisyum *Göze verimliliği(%) 20-25 15-20 *Modül verimliliği(%) 17-22 14-17

27 İnce Film Güneş Gözeleri ve Modüller
Teknoloji İnce Film Amorf Silisyum Kadmiyum Tellür (CdTe) Bakır İndiyum Galyum Selenyum, CIGS Amorf /mikrokristal Silisyum Göze Verimliliği (%) 12 19.6 20.8 16 Modül Verimliliği 6-8 13.5 14.6 Standart Test Koşulları: 25 oC de 1000W/m2 Güneş ışınım şiddeti ve hava kütlesi:1,5

28 Fotovoltaik Modül Teknolojileri Grupları ve Fiyat Bölgeleri
İnce Film Modül Silisyum Kristal Dilim Tabanlı Modül

29 Fotovoltaik Göze ve Modül Üretimini Ülkelere Dağılımı
IEA PVPS Report A Snapshot of Global PV , Report IEA-PVPS T1-22:2013

30 Fotovoltaik Göze ve Modül Üretimini Ülkelere Dağılımı
IEA PVPS Report A Snapshot of Global PV , Report IEA-PVPS T1-22:2013 2013 Fotovoltaik Sektörün Etkin Kapasite ~ 45MW (NPD Solarbuzz 2014) Fotovoltaik Ekipman Sektörü Cirosu Milyar ABD Doları 1,73Miyar ABD Doları Cironun toparlanması beklenmekte Milyar ABD Doları

31 Global PV production capacity vs. annual PV market until 2017 (MW)
Küresel modül üretim kapasitesi yıllık fotovoltaik sistem kurulumunun % üstünde Yakın gelecek; Fotovoltaik değer zincirindeki arz fazlası sektördeki fiyatlandırmaları ve bütün şirketleri etkilemeye devam edecek Arz talep dengesizliği fotovoltaik pazarın gelişiminde en önemli parametre olmaya devam edecek Global Market Outlook For Photovoltaics

32 Dünya Toplam FVGS Kurulumu (MWp)
Gerçekleşen ve Öngörü 2013 Toplam Kapasite 132GW Global Market Outlook For Photovoltaics

33 Toplam Yerli Enerji Üretimi /Toplam Enerji Tüketimi ~ 28%
Birncil Enerji &Türkiye Turkiye Enerji İthali ; %91 Petrol Ülke (%51 Iran Petrolü) %98 Gaz 5 Ülke (% 55 Rus Gazı 2012 Toplam Yerli Enerji Üretimi /Toplam Enerji Tüketimi ~ 28% 2011 den ye Enerji İthal Maliyet artışı 12.3% 2012 Enerji İthali $60 Milyar 2023(Tahmin) $120 Milyar ~120 MTEP Doğal Gaz %32, Kömür %31, Petrol%26, Hidrolik %4, Yenilenebilir (Hidrolik Hariç) %7

34 Birincil Enerji &Türkiye
2012 Birincil Enerji Tüketimimiz ~120 Mtep (~ 1396 Milyar kW-saat) Birincil Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı 2012 2023 Birincil Enerji 120 Mtep 218 Mtep Doğal Gaz %32 %37 Kömür %31 %23 Petrol %26 Hidrolik %4 Yenilenebilir(Hidrolik Hariç) %7 %6 Nükleer -

35 Türkiye Elektrik Üretimi Kurulu Güç ve Değişimi
Elektrik Enerjisi &Türkiye 883 Elektrik Üretim Santrali Hidrolik 466 Doğal Gaz+ LNG 215 Kömür 27 Sıvı Yakıt 22 Rüzgar 70 Jeotermal 13 Diğer Temiz ve Tükenmez Kaynaklar 38 Çoklu Yakıtlar(Katı +Sıvı) 8 Çoklu Yakıtlar ( Sıvı+Gaz) 44 2013 ~64 000MW

36 Elektrik Enerjisi &Türkiye
Türkiye Yıllık Elektrik Enerjisi Talebi ve Değişimleri (EÜAŞ) Kişi Başına Yıllık Elektrik Enerjisi Tüketimleri : Turkiye ~3000 kWh Avrupa Birliği ~10 000kWh Kuzey Amerika ~12000kWh

37 / 2013 Kurulu Gücün Kaynaklara Dağılımı ~64GW
2013 Tüketilen Elektrik Enerjisinin Kaynaklara Dağılımı ~239 TWh 2014 Ocak Güncelleme MW ~% Fosil Yakıtlara Dayalı Konvansiyonel Termal Teknolojiler ~60% Doğal Gaz +LNG 20 269,9 31,65 Kok+Linyit 8 515,2 13,30 İthal Kömür 3 912,6 06,11 Çok Yakıtlı Santraller 5 041,6 07,87 Sıvı Yakıtlar(Fueloil, Dizel,Asfaltit, Nafta 708,3 01,11 Temiz ve Tükenmez Kaynaklar ~%40 Büyük ve Küçük Hidrolik 22 281,1 34,80 Rüzgar 2 759,6 4,31 Jeotermal 310,8 0,49 Diğer Yenilenebilirler ve Atık 269,9 0,17 Toplam 64 043,1 100 2013 Üretim Kaynaklara dağılımı Milyar kWs ~% Fosil Yakıtlara Dayalı Konvansiyonel Termal Teknolojilerle Üretim ~71% Doğal Gaz +LNG 106,30 44,46 Kok+Linyit 31,61 13,22 İthal Kömür 28,85 12,07 Sıvı Yakıtlar(Fueloil, Dizel,Asfaltit, Nafta 3,66 01,53 Temiz ve Tükenmez Kaynaklardan Üretim ~%29 Büyük ve Küçük Hidrolik 59,20 24,76 Rüzgar 7,50 3,14 Jeotermal 1,26 0,53 Diğer Yenilenebilirler ve Atık 0,74 0,31 Toplam 239,12 100

38 Avrupa’da 6. Büyük Elektrik Enerejisi Pazarı
...Çin’den sonra en hızlı büyüyen pazar Elektrik Enerjisi Talebi Demand (Milyar kW-saat)) 7.7% 5.3% 6.0% 64 GW 112 GW Kurulu Güç ( AB 2010 verileri 93 GW 153 GW 124 GW 106 GW 101 GW 64 GW Source: EIA, Privatization Administration of Turkey, MENR

39 17 Temmuz 2013 Türkiye Saatlik Enerji Karışımı
2700 MW Rüzgar Enerjisinin Kurulu Gücünün Katkısı Mehmet Biçer, EUAŞ Genel Müdür Yardımcısı, SOLAR TECH TURKEY 2014,Istanbul, January 27

40 2013 222 Yeni Santral 6 986 MW Yeni Kapasite GENEL TOPLAM 6986,335 222
Yakıt Tipi Kurlu Güç (MW) Fosil Yakıtlara Dayalı Konvansiyonel Termal Teknolojiler ~%52,2 Santral Sayısı Doğal Gaz 3585,598 51,100 44 Kömür/Doğalgaz 37,000 0,005 1 Doğalgaz/Petrol 24,580 0,003 Biyogaz/Doğalgaz 0,965 -- 2 Atık-Termal 42,465 0,006 4 TOPLAM 3690,608 ~%51,2 52 Hidrolik 2613,359 %37,400 Temiz ve Tükenmez Kaynaklar ~%47,8 112 Rüzgar 498,100 %7.100 41 Jeotermal 148,620 ~%3.30 5 Biyogaz 6,036 3 Biyogaz/Atık 12,735 Biyogaz/Atıkgazı 13,256 Biyokütle 3,621 3295,727 170 GENEL TOPLAM 6986,335 222 Ministry of Natural Resources and Energy, 2014

41 Emre Amade Güç (Puant Güç)= Kurulu Güç x Emre Amadelik Oranları
64 000MW x 0,65 = MW

42 Maksimum Güç Talebi Değişimi (Elektrik Ani Puantı)

43 Türkiye Toplam Kurulu Güç ve Emre-Amade Güç ve Puant Projeksiyonu
Yıllık elektrik enerjisi talep artışı son yıllarda ( 2009 hariç) ~%7,5 Bu artış oranıyla arasında arz- talep dengesi bozulmakta Arz güvenliği için yılda ~6 Milyar$ olmak üzer 2020 ye kadar ~46 Milyar$ yatırım gerekmekte Enerji yatırımlarının büyük oranda özel sektör tarafından yapılması beklenmekte

44 13 Şubat 2014 Enerji Bakanı Taner Yıldız, "Türkiye, son on yıl içinde kurulan yenilenebilir enerji santralleri sayesinde yıllık 5.5 milyar dolar kar ediyor " " Son on yılda inşa edilen yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde 49 yıl içinde doğal gaz ithalatından 275 milyar dolar tasarruf edileceği bekleniyor "

45 Elektrik Enerjisi Üretimi
Temiz ve Tükenmez Enerji ve Türkiye Güç MW 2013 (Ekim) MW Elektrik Enerjisi Üretimi milyar kWh ,3 milyar kWh’ (%92 artış) 2013 (Ocak-Ekim) Siteme katılan Temiz ve Tükenmez Enerji Üretim Gücü MW Rüzgar 428,3 MW Hidrolik MW Jeotermal, 148,6 MW Çöp+Biyokütle+Atık 65,5 MW 2012 ve (iki yıl) devreye alınan toplam güç MW Temiz ve Tükenmez Kaynaklar %64 Fosile dayalı termik %36’sı

46 Türkiye’nin Temiz ve Tükenmez Enerji Kaynaklarının
2013 ve 2023 değerlendirilmesi Sürdürülebilir (Yenilenebilir) Enerji Kaynakları Gerçekleştirilebilir Potansiyel Kurulu Güç 2011 Kurulum Projeksiyonu 2023 Hidroelektrik 37GW + 5GW Küçük Hidro 22,2~GW Gerçekleştirilebilir Potansiyelin Tamamı Rüzgar 87 GW ~2.8GW 20GW Jeotermal 2G MW 311MW 600MW Fotovoltaik (~1500kWh/KWp) GW ~8-10 MW 7-10 GW? (Resmi bir hedef yok) Yoğunlaştırılmış Güneş ??? 1GW? Biyokütle 81MW

47 Elektrik Enerjisi Üretim Maliyetlerinin
Kaynaklara Göre Karşılaştırılması Enerji Kaynağı Elektrik Enerji si Üretim Maliyeti (Avro /kW-saat) Kömür (ithal) Doğal gaz (ithal ) Benzin/Dizel Jenaratör Nükleer Rüzgar (Karada-Denizde) Güneş (Fotovoltaik) IEA PVPS Report A Snapshot of Global PV , Report IEA-PVPS T1-22:2013

48 Yıllık ortalama güneş enerjsi radyasyonu 1527kWh/m2 per year
Yıllık ortlama güneşlenme süresi hours/year (7.5 hours a day) Yıllık Ortalama Güneş Radyasyonunun kWh/m2 büyük oldugu ve kurulum yapılabilecek alanlar toplamı 4 600 km2 Toplam kurulabilecek fotovoltaik güç GWp Yıllık ortalam elektrik enerjisi üretimi ~ TWh <1 400 kWh/m2 yıl Karadeniz Bölgesi ~ kWh/m2 yıl Güney doğu ve Akdeniz Bölgesi Elektrik İşleri Etüt İdaresi

49 Fotovoltaik Elektrik Enerjisi Üreteme ve Şebeke Paritesi
Turkey Gaëtan Masson ,Task 1 Operating Agent, 28th EUPVSEC, Paris, IEA PVPS Task 1 Workshop, 30 September 2013

50 Norveç Hugo Boss Fabrika çatısında 1MWp fotovoltaik uygulaması 22 Eylül 2009
1MWp Lisansız FVGS Çatı Kurulumu Ocak 2014 Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Tekstil fabrikası çatısı 4600 Fotovoltaik Modül FVGS maliyeti 850 bin avro FVGS amorti süresi 6-7 yıl (20 yıllık garanti anlaşması) Beklenen üretim: kWsaat Toplam Alan m2 4,500 REC fotovoltaik modul Beklenen Yıllık Üretim: kWsaat

51 Türkiye Fotovoltaik Güç Sistemi Kurulumlar
EPC Kurulum Yapılan Şehir Kurulu Güç Açıklama AEE Ates İstanbul 100kWp Honda Fabrika Altun Grup İzmir 250kWp Reysaş Lojistik Bereket Enerji Denizli 500kWp Elsan Elektrik Tümaş Mermer Else Enerji Ankara 495,88kWp Prokon Sivas Marka Grup Halk Enerji 420kWp Hacettepe Teknokent Integreen 375kWp Ege Yapı Batışehir Kıvanç Tekstil Adana Ner Enerji 560kWp - Solartürk Çanakkale 185kWp SP Enerji Adana Çimento Teknoray Solar Kahramanmaraş Kırteks Adıyaman Akmkent United Solar Gaziantep 200kWp Sırma Tekstil Tunçmatik-Powergie Afyon Hoca Elektrik 300kWp Gazi Teknopark Eskişehir 95kWp Tepebaşı Belediyesi Renesis Hasan Kalyoncu Üniv. TAD Piliç Korona Cem İplik Anel Muğla 105kWp Muğla Belediyesi GSR Bilecik 90kWp İnhisar Belediyesi IBC Konya Medaş KosiFrankensolar Antalya Süral Su Seiso Burdur Mercan Mermer Merk Solar Bursa 92kWp Gürsu Belediyesi Solarpoint 378 kWp Özyeğin Üniversitesi Ezinç Solar Van 19.6kWp Ahtamar Kilisesi 75kWp Denizli Hükümet Konağı Sunset Mugla 60KWp Muğla Üniversitesi Sunpower 33kWp 10kWp Antalya Valiliği Inform Kayseri 1000KW Kayseri OSB Polatlı 2000kW

52 2014 Şubat: Lisansız Fotovoltaik Güç Santrali Projeleri,
Toplam 207 proje başvurusu (TEDAŞ) MWp Onay İşlemleri Tamamlanmış 107 Proje MWp Kabul başvuruları alınmış 43 Proje 8MWp Kabülü Tamamlanmış 22 Proje MWp   Nagehan Abacılar, FMO Çalıştay Sunumu Şubat 2014, TEDAŞ Şubat 2014

53 Polatlı 2MWp Lisansız FVGS tarlası
1MWp Lisansız FVGS Çatı Kurulumu Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Tekstil fabrikası çatısı 4600 Fotovoltaik Modül FVGS maliyeti 850 bin avro FVGS amorti süresi 6-7 yıl (20 yıllık garanti anlaşması) Beklenen üretim: kWsaat Polatlı 2MWp Lisansız FVGS tarlası

54 2012 Türkiye Toplam Fotovoltaik Güç Sistemleri Kurulumu ~9 MWp
? 2013 12-14MWp

55 600MWp Fotovoltaik Güç Santraleri için Lisans Başvuruları (>1000kW)
Başvuru Dönemi: Haziran (EPDK) 15th June 2013 : Başvuruların Analizi Başvuru Sayısı Başvuran Şirket Sayısı 357 Başvurulardaki Toplam Güç ~ 9000 MW Türk Yatırımcıların oranı ~% 95% Türkiyede ofisi bulunan yabancı yatırıncılar ~%5 4 yada daha fazla başvuru yapan şirket sayısı 29 (165 başvuru MW) 2 ile 4 başvurusu olan şirket sayısı (156 başvuru 2808 MW) Tek başvuru yapan şirket sayısı (264 başvuru 2112MW) LİSANSLARIN 2014 YILI İLK YARISINDA VERİLECEĞİ ÖNGÖRÜLMEKTE...

56 TEİAŞ DUYURUSU günü saat 10:00’da Elazığ (8MW) ve Erzurum (5MW) için 600MW Lisans Dağıtımının ilk yarışması yapılacak Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan lisans baŞvurularına iliĢkin yarıĢma yönetmeliği gereği; güneĢ enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılmıĢ ön lisans baĢvurularından aynı sahada ve/veya bağlantı noktasına ve/veya aynı bağlantı bölgesine bağlanmak için birden fazla baĢvurunun bulunması durumunda, sisteme bağlanacak olanı/olanları belirlemek için EK-1’de verilen yarıĢma yönetmeliği doğrultusunda, günü saat 10:00’da TEĠAġ Genel Müdürlüğü 4.kat Toplantı Salonunda EK-7’de listede verilen bölgeler için ve aynı bölgeye baĢvuran Ģirketler arasında bir yarıĢma yapılacaktır. AŞağıda adı geçen örnek formlara uygun Ģekilde hazırlanmıĢ;

57 2014 Sonrası Güneş ve Rüzgar Santralleri için Lisans Başvuruları
1MWp Üstünde olan Santraller için yılda bir kez Rüzgar : Ekim ayının ilk beş çalışma günü Güneş : Ekim ayının son 5 çalışma günü Ön lisans başvuruları için bir yıllık ölçüm değerleri verilmek zorunda. 2015 için Özel uygulama • Rüzgar: Nisan 2015 • Güneş : 1-7 Nisan 2015

58 Kurulu Güç Kapasitesinin Kaynaklara Dağılımı ve 2030 Öngörüsü
Kaynak ETKB, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, 2013

59 2012 Yıllık Enerji Üretiminin Kaynaklara dağılımı ve 2030 Öngörüsü
Kaynak ETKB, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü, 2013

60 2012 ve 2030 Türkiye Kurulu Güç Kaynağına göre
Yıllık Toplam Elektrik Enerjisi Üretimi Karşılaştırması Kaynak 2013 2030 ~TWh ~% Doğal Gaz 106,3 44,46 145 23 Kömür+Sıvı Yakıtlar 64,12 26,82 197 32 Hidroelektrik 59,20 24,76 94 15 Rüzgar ve Jeotermal 8,76 3,14 72 12 Güneş --- ---- 28 5 Nükleer ----- 71 11 Diğerleri 0,74 2.5 2 Toplam 239,12 619 Kaynak ETKB, EUAŞ, 2013

61 Fotovoltaik Yolla Elektrik Enerjisi Üretme ve Sektörde Rekabet
Rekabette önemli ölçüler; Şebeke paritesi (grid parity) Büyük ölçekli santrallerin şebekeye entegrasyonu Bu iki ölçek göz önüne alındığında PV Pazarında üç dönem tanımlanmakta; Şebeke Paritesi Öncesi, Rekabet gücü yok Teşvikler ve Pazar desteği ile büyüme Şebeke Paritesine Doğru ( ) Büyük ölçekli şebeke iyileştirme çalışmaları Paradigma Kayması (2025 ve sonrası) Küresel ölçekte rekabet gücü, Akıllı şebekelerin geliştirilmesi ve diğer kaynaklarla birlikte kullanım kullanma TURKİYE EPIA POSITION PAPER , Brussels, 4 March 2011 “Towards a bright 2050 energy future in Europe:Recommendations from the PV industry”

62 Yakın Gelecekte Sektörde Yer almalı
Kristalli silisyuma dayalı fotovoltaik sektöründe değer zinciri ve Türkiye Polislisyum üretimi Ingots Dilim (Wafers) Göze (Cells ) Yakın Gelecekte Sektörde Yer almalı Modül PV Güç Sistemleri Kurulum İşletme ve bakım Kurulu sistemlerin Geri kazanım İlgili servisler Sektörde Uluslarası Rekabet Gücüne Ulaşma Yerini Almakta

63 Modül Üretim Hatları Name of the Company Production Capacity (MW)
Adress & Telephon C-SUN 150 CSUN Eurasia Energy Systems Industry and Trade Inc. İstanbul Industrial & Free Trade Zone Akif Kopuz St. No: T-10, B Block, 1st floor, Aydinli-Tuzla İSTANBUL SOLAR TURK 60 2.Organize Sanayi Bölgesi Dogu 3. Cadde No:10 Baspinar/Gaziantep/ Türkiye Tel: Fax: GAZİOĞLU SOLAR 30 Gazioglu Solar Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. Organize Sanayi Bölgesi.2.nci Kisim Barbaros Caddesi. Gazi Osman Pasa Mahallesi / Cerkezköy - Tekirdag T : +90(282) F: E : io glus olar .com .tr W : GETS ENERGY 35 Güngör Uydukent Blok C-12 Antakya, Hatay Turkiye Tel: Fax: ALFA SOLAR Kırıkkale 1. OSB. Kızılırmak Cad. 2. Sokak No:13 Yahşihan / KIRIKKALE Tel : Fax : ZAHİD ALİMİNYUM Hacı Sabancı Organize Sanayii Bölgesi. Cumhuriyet Cd. No : 22 YAKAPINAR/ADANA Tel : , , BEREKET ENERJİ Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, 15 Mayıs Mahallesi, 75. Yıl Esnaf Sarayı No : 2 DENİZLİ Telefon: (3 Hat), , ANEL ENERJİ 13,5 ISTANBUL < SUNLEGO 50 Ankara

64 Modül Üretim Hatları Company Production Capacity MW Adress
Telephone& SEISO PVT) 25 Konya (Solimpex) ANTAK ENERJİ 18 Süleyman Demirel Organize Sanayi 103 Cadde, No 1141 Gönen ISPARTA Tel / Fax: ATSCO SOLAR – 10 Halkalı Pınar Mah. Toptancılar Çarşısı 1202/1 No: 27/ Yenişehir-Konak / İZMİR Tel : / , CLEAN WORLD ENERJI A.Ş 6 Clean World Enerji İmalat Pazarlama Ticaret Sanayi A.Ş. Çıplaklı Mah. Akdeniz Bulvarı No: 335 Döşemealtı Anlatya/Türkiye Telefon : Faks: SOLAR PANER ? Ziyal Grup Silivri Ömer Korkmaz Nevşehir

65 İnce Film Fotovoltaik Sektöründe Değer Zinciri ve Türkiye
PV Pazarında İnce Filmlerin Üretimi ( a-Si - CIGS - CdTe ) 2. İnce Film Modüller Yakın Gelecekte Sektörde Yer almalı PV Sistmleri Kurulum İşletme ve bakım Yeniden sökülmesi Geri dönüşüm İlgili servisler Sektörde Yer ini Almakta

66 İlginiz için Teşekkür Ederim René Magritte