KABAK ÇEKİRDEĞİ. KABAK ÇEKİRDEĞİ Ülkemizde son yıllarda çekirdek kabağı yetiştiriciliğinin yayılmaya başladığı görülmektedir. Bunun nedenlerini aşağıdaki.

... konulu sunumlar: "KABAK ÇEKİRDEĞİ. KABAK ÇEKİRDEĞİ Ülkemizde son yıllarda çekirdek kabağı yetiştiriciliğinin yayılmaya başladığı görülmektedir. Bunun nedenlerini aşağıdaki."— Sunum transkripti:

1

2 KABAK ÇEKİRDEĞİ

3 Ülkemizde son yıllarda çekirdek kabağı yetiştiriciliğinin yayılmaya başladığı görülmektedir. Bunun nedenlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Ekonomik Nedenler : Sakız kabağının taze tüketim amacıyla yetiştiriciliği özellikle iç bölgelerde ekonomik olmamaktadır. Çünkü; yemeklik kabak yetiştiriciliği yapmak isteyen üreticiler iklim faktörleri nedeniyle tohum ekimini Nisan sonu-Mayıs başında yapmakta, hasadın yapıldığı Haziran ayı ortalarında kabak fiyatları diğer bölgelerden gelen ürün nedeniyle düşmekte ve bunun sonucu olarak da, üreticinin gelir düzeyi azalmaktadır. Bu durum aşağıdaki tablodan daha net bir şekilde görülebilir. * : 2002 Yılı rakamları verilmiştir. ** : Yaz ayları ortalama fiyatı Buna göre İç Anadolu Bölgesi koşullarında çekirdek kabağı yetiştiriciliği sakız kabağı yetiştiriciliğine göre yaklaşık 10 kat daha karlı görünmektedir. Bunun yanında üretim masrafları da dikkate alındığında karlılığın daha da yüksek olması beklenmektedir. Dünyada Çin ve Ukrayna’da çok miktarda kabak yetiştiriciliği yapılmaktadır. 2. Yetiştiricilik Avantajları : Yemeklik kabak yetiştiriciliğinde, yüksek verim için sulama zorunlu olmakta ve hasat sık yapılmaktadır. Oysa çekirdek kabağı yetiştiriciliği kıraç koşullarda dahi yapılabilmekte ve iç bölgelerde ekim nöbetine girme şansı bulunmaktadır. Su, gübre tüketimi ve ilaç tüketimi yemeklik kabak yetiştiriciliğine nazaran daha az olmaktadır. Ayrıca ekimin, gübre atımını, çapanın ve çekirdek ayrımının makineyle yapılabilmesi işçilik giderlerini de oldukça düşürmektedir. Tüm bu avantajlar üretim maliyetini azalttığı için çekirdek kabağı karlı bir ürün konumuna geçmektedir. 3. Ürün Avantajları : Yemeklik kabak meyveleri depolamaya dayanıklı olmayıp, %90-95 oransal nemde 2-4 veya en fazla 10 gün depolanabilmektedir. Oysa kabak çekirdeği hasat sonrasında meyveden uzaklaştırıldığı için, nem almayan depolarda uzun süre (1-2 yıl) saklanabilme özelliğine sahiptir. Yazlık Kabak Kabak Çekirdeği Sulu Koşullar Kıraç Koşullar Verim 3-4 t/da-meyve kg/da-tohum 75-80 kg/da-tohum Fiyat bin TL/kg** 7-9 milyon TL / kg*

4 4. Pazar Avantajı : Çekirdek kabağı pazarlama konusunda kabakgiller familyası sebzeler içinde en sorunsuz olanıdır. Ürünün dayanıklı olması nedeniyle, üretici ürününü istediği zamanda ve istediği fiyata satabilme olanağına sahiptir. Malın kıt olması nedeniyle de, devamlı pazar bulma imkanı bulunmaktadır. Üretimde Kullanılan Çeşitler Ülkemizde tescilli yapılmış çekirdek kabağı çeşidi bulunmamaktadır. Üreticiler çoğunlukla sakız kabağı olarak tüketilen çeşitlerin tohumlarını tercih etmekte ve kendi tohumluklarını kendileri üreterek çekirdek kabağı yetiştiricilinde kullanmaktadırlar. Ayrıca bazı üreticiler yetiştiriciliğin yoğun yapıldığı yerlerden (çoğunlukla Nevşehir) tohum temin etme yoluna gitmektedir. Yetiştiricini bu konudaki bilgisizliği ve gerekli izolasyonu sağlamadan tohum üretimi yapması sonucunda, yabancı tozlanmanın hakim olduğu kabaklarda, bitki ve tohum özellikleri bakımından birörnek üretim materyali elde edilmesi güçleşmektedir. Ülkemizde yetiştirilmekte olan çekirdek kabakları, çoğunlukla Cucurbita pepo L. Türüne dahildir. Az miktarda da Cucurbita moschata türüne giren bal kabağı tohumları kullanılmaktadır. Ülkemizde yetiştirilen çekirdek kabakları, tohum kabuklarının yapısına göre 2’ye ayrılmaktadır. Kabuklu Tipler : Bu tiplerin yetiştiriciliği daha yaygın bir biçimde yapılmakta ve tohum verimleri kabuksuz tiplere oranla daha yüksektir. Bu tiplerde gerek çekirdek şekli ve iriliği gerekse meyve özellikleri yönünden farklılıklar bulunmaktadır. Çekirdek, tombulca uzun veya biraz daha toparlakçadır. Meyve şekli uzun silindirik, uzun armut, dikdörtgene yakın silindirik, eliptik veya yuvarlakça olabilmektedir. Meyve kabuk rengi hasada doğru turuncuya yakın sarı, yeşil veya turuncu zemin üzerinde kırçıllı olabilmektedir. Kabuksuz veya zar gibi kabuklu tipler : Bunlar halk arasında kabuksuz tipler olarak da bilinmektedir. Çekirdek kabuğu çok ince, adeta zar gibidir. Ancak kabuksuzluğu kontrol eden genlerin özelliği nedeniyle bu tiplerden tohum alınsa bile ertesi yıl arazide hem kabuklu hem de kabuksuz çekirdekli meyvelere rastlamaktadır. Ülkemizde yürütülen çalışmalarda, kabuksuzluk özelliğinin resesif bir allel gen tarafından kontrol edildiği ortaya konulmuştur. Meyve ve tohum şekli yönünden, kabuklu tiplerde olduğu gibi farklı tiplerde rastlanılmaktadır.

5 KABAK YETİŞTİRİCİLİĞİ
Ülkemizin değişik yörelerinde, değişik tipte kabak çekirdeklerine talep olmaktadır. Örneğin; İç Anadolu Bölgesi’nde kabak çekirdeği olarak iri ve uzun tip tohumlar tercih edilirken, Edirne ve Sakarya yörelerinde yuvarlak ve dolgun tip tohumlar, Ege Bölgesi’nde ise çoğunlukla yuvarlakça olan bal kabağı çekirdekleri tercih edilmektedir. Ülkemizde çekirdek kabağı yetiştiriciliği yapılan bölgelerden toplanan materyalle yürütülen çalışmalarda, tohum şekli yönünden çok büyük farklılıklar gözlenmemesine rağmen, meyve şekli yönünden önemli farklılıklar bulunduğu ve materyalin karışık olduğu belirlenmiştir. Günümüzde çekirdek kabağı yetiştiriciliğinde karşılaşılan en önemli sorun çeşit sorunudur. Bu nedenle yörelere uygun, çekirdek verimi ve kalitesi yüksek çeşitlerin geliştirilerek üreticiye verilmesi gerekmektedir. KABAK YETİŞTİRİCİLİĞİ Kabak yetiştirilme mevsimleri ve değerlendirilme şekillerine göre özellikleri yönünden diğer sebzelerden önemli ölçüde farklılık gösteren bir yazlık sebzedir. Ülkemizde yazlık kabak üretimi son yıllarda yapılmaktadır. Yıllık toplam kabak üretimimiz 400 – 500 bin ton civarındadır. Bu üretimin yaklaşık 400 bin tonunu yazlık kabak oluşturur. Üretilmekte olan kabaklar bütün yıl boyunca insan beslenmesinde kullanılır. Yazlık kabaklar değişik şekillerde yemeklik olarak, kışlık kabaklar ise genellikle kış aylarında tatlı ve böreklik olarak değerlendirilir. Ayrıca bu üretimin dışında büyük miktarda kabak çekirdeği üretimi yapılır. Kabak çekirdekleri çerez olarak geniş çapta kullanılır. İnsan beslenmesi yanında meyveleri ve çekirdekleri çok aranan aynı zamanda hayvan yemi olarak kullanılan bir sebzedir. Kabakların orijinleri hakkında oldukça farklı görüşler vardır. Bazı araştırıcılar kabak türlerinin anavatanının Amerika olduğunu, bazılar ise Asya olduğunu iddia etmektedirler. Bu araştırıcılar Cucurbita pego L., ile Cucurbita moshata Pir’in orijinin Amerika, Cucurbita maxima Duch’ın ise Asya kökenli olduğunu bilmektedirler. Amerika kökenli kabakların yabani formalarına Florida ve Texas bölgelerinde rastlandığı, M.Ö yıllarından beri bu iki kabak türünün Amerika’da yetiştirildiği ve kullanıldığı birçok araştırıcı tarafından ifade edilmektedir.   Ülkemizde kabaklar yazlık, kışlık ve süs kabakları olarak gruplandırılmaktadır. Yazlık kabaklar içinde Sakız, Girit, Su ve Asma kabağı yer almaktadır. Kışlık kabaklar ise Bal, Kestane ve diğer iri kabaklardan oluşur. Süs kabakları dış ülkelerden getirilmiş olan Mis ve Parmak kabağı gibi çeşitlerdir. Bu sınıflandırmanım dışında kalan kabaklar botanik özellikleri dikkate alınarak farklı şekillerde de tasnif edilmektedir.

6 Kök : Kabak tek yıllık bir kültür sebzesidir
Kök : Kabak tek yıllık bir kültür sebzesidir. Genç dönemde kazık kök ve etrafında 4-6 adet arasında değişen oldukça yüzeysel olarak gelişen yan kökler bulunur. Zamanla yan kökler hızla büyüyerek saçaklanmış bir görünüm kazanır. Toprak yapısı ve bitkilerin gelişme durumuna bağlı olarak kökler m yanlara doğru uzar. Köklerin%60-70i toprağın 30 cm’lik derinliğinde bulunur kışlık kabaklardan Bal ve Kestane kabaklarının kökleri m derinliğe kadar inebilir. Gövde : Yazlık sakız ve Girit kabak çeşitlerinde gövde dik ve yarı yatık olarak büyür. Bitki cm’lik bir çap içinde toplu görünümdedir. Gövde otsu olmasına rağmen kuvvetlidir. Kesiti köşeli başlangıçta yeşil iken zamanla açık yeşil hatta kahverengi bir görünüm alır. Gövde üzerinde sert dikenler ve tüyler bulunur. Yazlık kabaklarda ana gövdenin kolsuz ve kısa olması istenir. Bal ve kestane kabaklarında gövde toprak üzerinde 4-6 adet yan dal meydana gelir. Yazlık kabaklar içerisinde kollu olarak gelişen formlara rastlansa da bu formlar ekonomik önem ifade etmez Yaprak : Yapraklar uzun bir sapla gövdeye bağlıdır. Yaprak saplarının üzeri boyuna çizgili oluklu dikenli ve tüylüdür. Yaprak sapının orta kısmında derin bir kanal vardır. Yaprak sapının içi boş ve yuvarlaktır. Yapraklar oldukça büyük olup oval, beşgen ve kalp şeklindedir. Yapraklar parçalı ve dikenli olabilir. Yaprak kenarları dişlidir. Dişlerin ucu sivri veya küt olup küçükten büyüğe doğru bir değişim gösterir. Yaprak damarları alt kısımda belirgin olup yüzlerinde dikenler bulunur. Yaprakların alt ve üst yüzeyi tüylüdür. Yaprak rengi açık yeşilden koyu yeşile kadar değişir. Bazen yapraklar gri yeşil veya gümüşi yeşil alacalı renkte olabilirler. Çiçek : Kabaklarda çiçekler ana gövde üzerindeki yaprak koltuklarında meydana gelir. Hıyarlarda olduğu gibi çiçekleri monoecious (tek evcikli) yani erkek ve dişi çiçekler aynı bitki üzerinde fakat ayrı ayrı yerlerdedir. Erkek çiçeklerin sapları dişi çiçeklere oranla daha uzun ve incedir. Çiçekler yaprak koltuklarından tek veya 3-4 tanesi bir arada olacak şekilde gelişirler. Çiçeklerde çanak ve taç yapraklar dip kısımda birleşik uç kısımda beş parçalı ve uçları sivridir. Taç yapraklar perdeli yapıdadır. Çanak yapraklar yeşil taç yapraklar ise açık sarıdan koyu sarıya kadar değişen renklerdedir. Erkek çiçekte erkekorganlar uzun sarı renklidir ve çiçek tozları birbirine yapışıktır. Dişi çiçek sapı kısa, kalın ve köşelidir. Sap üzerinde meyve taslağı bulunur. Meyve taslağının uç kısmında ise çiçek yaprakları (çanak+taç) bunların ortasında ise 3-5 parçalı tepecik yer alır. Kabaklarda Monoecius çiçek formunun dışında hıyarlarda açıklanan Androecious, Andromonoecious, Gynoecious, Gynomonoecious, Andrrodioecious ve Trimonoecious çiçek formlarına da rastlanır.

7 Meyve : Kabaklarda meyvelerin şekil, irilik, renk, dilimlik ve et karakterleri bakımından çeşitler arasında çok önemli farklılıklar vardır. Sakız ve Girit kabaklarının bulunduğu yazlık uzun çeşitlerde meyveler sebze olarak değerlendirildiği normal hasat devrelerinde cm uzunlukta ve 3-10 cm çapındadır. Bu kabak çeşitleri tohumluğa bırakıldığında cm uzunluğa cm kadar çapa sahip olabilmektedir. Yaz kabakları içinde yer alan asma kabakları normal hasat devrelerinde m uzunluğa ve 5-10 cm çapa ulaşırlar. Aynı şekilde yazlık kabaklar grubunda yer alan su kabakları çeşide göre sap tarafı dar ve uzunca, dip kısmı şişkin veya bazı çeşitlerde olduğu gibi koza şeklinde ortaları boğumlu olmak üzere cm uzunluğunda ve cm kadar kalınlıktadır. Yazlık kabak çeşitlerinin meyve rengi beyaz gri (sakız),sarı,turuncu,yeşil ve koyu yeşildir. Kışlık bal kabakları uzun silindirik, yuvarlak, basık yuvarlak ve armut şekillerinde olabilir. Kabuk rengi sarı,turuncu, turuncu sarı ve turuncudur. Et rengi ise açık turuncudan koyu turuncuya kadar değişebilir. Kabuğu düz olanlar yanında oluklu ve dilimli olanlarda rastlanır. Ortalama meyve ağırlığı 5-60 kg arasındadır. Bal ve kestane kabaklarında meyve sapı oldukça kalın odunsu ve köşelidir. Bazı meyvelerde sapın meyveye bağlandığı tarafta çukurluk meydana gelir. Tohum ve çimlenme özellikleri : Kabak tohumları çeşit karakterine göre beyaz, süt beyaz, gri beyaz, sarı beyaz, kahverengi, kırmızı kahverengi, kurşuni, bronz, veya güneş yanığı esmer renkte olup dip kısımları hafif yuvarlak ve kökçüğün çıktığı uç kısmı sivridir. Yazlık çeşitlerin çekirdekleri, iri kışlık çeşitlerinkine nazaran daha küçük ve daha narin yapıdadır. Sakız ve Girit kabağı gibi yazlık kabakların tohumları genellikle beyazdır. Bin dane ağırlığı gr arasındadır. Bir kg’da adet tohum bulunur. Bal kabaklarının tohumları beyaz ve kurşuni renklidir. Tohumlar yuvarlağa yakın ve kenarları belirgindir. Bin dane ağırlığı GR’DIR. Bir kg’da adet tohum bulunur. Kabak tohumları %98oranında temiz, çimlenme oranı %90 civarında olmalıdır. Tohumlar çimlenme özelliğini normal koşullarda 5-10 yıla kadar muhafaza eder. Tohumlar 10 C den itibaren çimlenmeye başlar. Optimum çimlenme sıcaklığı C’dir. Tohumlar 4-8 gün arasında çimlenirler. Çimlendirme denemeleri karanlık koşullarda yapılmalıdır.

8 Yetiştirme tekniği : Çekirdek kabağı ilk yetiştirilmeye başlandığı yıllarda sulu koşullarda yetiştirilmişse de daha sonraları, kıraç koşullarda da yetiştiriciliği denenmiş ve olumlu sonuçlar alınmıştır. Bu nedenle, bugün sulu koşullar yanında kıraç koşullarda da yetiştiriciliği yapılmakta ve üretici bu koşullarda bile yüksek gelir elde etme imkanı bulmaktadır. İlklim ve toprak özellikleri : İklim ve toprak özellikleri : sıcaklık ve kuraklıktan hoşlanmaz en iyi gelişme sıcaklığı C’dir. Yetiştiriciliği boyunca iklim dalgalanmazı gelişmeyi yavaşlatır. Vejetasyon süresi gün olup gündüzleri sıcak geceleri serin geçer. Gece-gündüz sıcaklıkları seri bir şekilde devam eder. Kabak ışığı seven bir bitkidir. Bazı çiftçilerimiz ağaçların arasında yetiştirmekte fakat verim ve kalite alınamamaktadır. Uzun süreli kuraklık ve aşırı nem mantari hastalıkların yayılmasına neden olur. Bu nedenle yetiştirme dönemi ve yerinin çok iyi seçilmesi gerekir. Toprak isteği bakımından, humus miktarı fazla, gevşek ve besin maddesince zengin, orta ağır topraklarda ideal yetiştiriciliği yapılır. Ağır ve kumlu toprakları sevmez ideal toprak ph’ sı 6-7 civarında olmalıdır. Toprak hazırlığı : Hububat veya bir başka ürün hasadından sonra tarla toprağı gölge tavındayken dik döner pulluk veya traktör önüne takılmış ot yolan traktör arkasında 8-9 lu çizerle çizer ayaklarına temiz hava verilerek tarla sürülür. Sonbahar ve kışı bu şekilde geçiren tarla yüzeyine havalar müsaade ettiğinde ve toprak sıcaklığı 10 C’ye ulaştığında dekara 5 kilo sıvı organik preparat bol su ile akıtılır ve bu sefer çapraz olacak şekilde hasat sonrası yapılan toprak işleme tekrar edilir. Sonbaharda bu tarlalara hububat veya daha doğrusu Macar fiği ekilir. Macar fiği mayıs başında ot için biçilir. Mayıs ayının ortasında havanın ve toprak tavının müsaade ettiği gün ekim yapılır. Çekirdek kabağı yetiştirilecek olan tarla, sonbaharda sürülmeli, ilkbaharda toprak analiz sonuçları dikkate alınarak 30 kg/da triple süper fosfat, 20 kg/da potasyum nitrat, 20 kg/da amonyum nitratlı gübre toprağa karıştırılmalıdır. Fosforlu ve potaslı gübreler ekimden önce, azotlu gübrelerin ise partiler halinde verilmesi önerilir. Daha sonra hem gübrenin toprağa karışmasını sağlamak hem de yabancı otları temizlemek amacıyla kaz ayağı çekilmelidir. Fosforlu ve azotlu gübrelerin 2/3 ekimle birlikte toprağa verilmeli, geri kalanı yan dalları çıkmaya başlayınca boğaz verilmelidir. Üstten gübrelemede ise yapraklar adet olunca bir sırt tulumbasına 300 gr / olan özel

9 gübrelerden 15 gün ara ile 3 defa kullanılabilir
gübrelerden 15 gün ara ile 3 defa kullanılabilir. Hasat’a 1 ay kala potasyum nitrat gübresinden dekara 1 kg bu gübreyi verdikten 15 gün sonra 2. Potasyum nitrat uygulaması dekara 1,5 kg verilmelidir. Tohum hazırlığı : Dekara kullanılacak tohumluk miktarı 300 gramdır. Tohum için bir önceki yıl üretilen çekirdeğin dolgun iri taneli ve üzeri deforme olmamış olanı seçilir. Alınan tohumluk ekim gününden önceki akşam kapalı bir alanda bir örtü üzerine yığın yapılır. Yığın küçük bir el pülverizatörü ile %2’lik hümik asitli su ile ıslatılır. Her 100 kilo tohum için 250 gr.Tohum kaplama kullanılacak şekilde tohum kaplama ıslatılmış yığın üzerine serpilerek tohumluk karıştırılır. Ve tohum kaplamanın tohumlar üzerine yapışması temin edilir. Tohum kaplama ile kaplanmış tohumlar gölge bir yerde kurumaya bırakılır. Ertesi gün sabah ekime gidilir.  Ekim Ekime mayıs ayının ilk haftası başlanıp, toprak sıcaklığının C olduğu zaman yapılır. Ürgüp’te doğrudan toprağa ekim yöntemi ekimi ve dikimi yapılır. Ekim ocak cari ekim olup, 3-5 cm derinliğe her ocağa 2-4 adet tohum kullanılır. Dekara sulu şartlarda 1,5-2 kg tohum kullanılır. Kabak çekirdeğin bin dane ağırlığı adet arasında değişir. Tohumlar; sulu şartlarda sıra arası 100 cm,sıra üzeri 50cm, kıraç şartlarda ise sıra arası 200cm, sıra üzeri 100 cm olarak ekilmelidir. Diğer yörelerde ekimde mibzer kullanılabilir. Bunun yanında elle ekim yapan üreticiler de bulunmaktadır. Kullanılan çeşidin dikine büyüme göstermesi veya yayılıcı gelişme göstermesi dikkate alınarak tohumlar 60x60 cm, 70x70 cm veya 80x80 cm aralıklarla açılmış olan ocaklara ekilir. Mibzerli ekimde g/da, elle ekimde 1-1.5kg/da tohum kullanılır. Tohumların topraktan çıkışı toprağın tavına ve iklime göre değişmekle birlikte gün arasında çıkar. Çapa ve seyreltme : Bitkiler 3-4 yapraklı döneme geldiğinde kaymak tabakasını kırma, yabancı otları temizleme amacıyla çapa yapılır. Eğer elle ekim yapılmışsa, ilk çapayla birlikte her ocakta 1 sağlıklı bitki kalacak şekilde seyreltme yapılır. İlk çağadan 3-4 hafta sonra gerekirse 2.çapa yapılır. Bitkiye ne kadar çok çapa yaparsak kök gelişimi ve çekirdek sayısı o kadar fazla olur. Daha sonra bitki toprak yüzeyini kapattığı için çapaya gerek duyulmaz.

10 Sulama : Kabak’ta ekolojik şartlar baz alınarak ilk meyvelerin %70’i görülüne kadar sulama yapmaktan kaçınılmalıdır. Meyvelerin %70 görüldükten sonra 1.sulama yapılmalıdır. Yağışların yeterli olduğu durumda ekimden yaklaşık gün sonra ilk kabak meyveleri göründüğünde 1.sulama yapılır. Çekirdek kabağı yetiştiriciliği geniş alanlarda yapıldığı için yağmurlama sulama bu bitki için uygun bir sulama yöntemidir. Her ne kadar ülkemizde salma sulama kullanımı yaygınsa bu yöntem sağlıklı değildir. Sulamayla birlikte kg/da amonyum nitrat gübresi verilir. İlk sulamadan 2-3 hafta sonra 2. Sulama yapılır. Kabaklar tohum oluşturduktan sonra hasat edilecekleri için meyveler tohumluk meyve iriliğini aldıktan sonra sulamaya gereksinim duymazlar. Ancak sulama çekirdek kabağı yetiştiriciliğinde tohum verimi ve iriliğini etkileyen bir faktördür. Bu nedenle meyve tutumu ve irileşmesi sürecinde sulamaya gereksinme duyacağı unutulmamalıdır. HASTALIK VE ZARARLILARLA MÜCADELE Mantari hastalık belirtileri görüldüğünde beş baş sarımsak alınır kabukları soyularak metal olmayan bir havanda dövülerek suyu çıkartılır ve içine kendi kadar su konularak 24 saat bekledikten sonra suyu süzülerek alınır. Elde edilen suyun üzerine 50 kat su konulduktan sonra bir pülverizatörle bitkiler yıkanır. Külleme hastalığı görüldüğünde toz kükürtle mücadele yapılır. Bazı bitki yapraklarında yapışık toz pudra gibi öbekler görürseniz, yeni sürgünlerde bozulup çürümeye başlarsa külleme hastalığı var demektir. Hasat : Genellikle yayılarak gelişen tiplerde bitki başına 2-3 meyve, dikine büyüme gösteren tiplerde ise 4-5 meyve hasan edilebilir. Çekirdek kabaklarında meyve hasadı, tohumların irileşip olgunlaşması için tam olgunluk döneminde yapılmaktadır. Bitkinin yapraklarının ve gövde kısmının tamamen sararıp kahverengine dönüştüğü, meyve sapının kuruyarak bitki gövdesinden kolayca ayrılacak duruma geldiği tam olgunluk döneminde, yani yaklaşık ekimden gün sonra hasada başlanır. Kabak da son sulama işlemi ağustos sonu Eylül başı gibi yapılır. Sulamadan sonra çekirdeğin olgunlaşması için 1 ay arazide kendi halinde bekletilir. Sonra saplarından koparılarak 15 günde arazide pişmesi için bekletilir. Bu bekletmedeki kasıt çekirdeğin kabaktan daha iyi ayrılmasını, biraz daha irileşmesini sağlamaktır.1,5 aylık dinlenmeden sonra kabaklar çekirdeğinden ayırt edilmek üzere araziden toplanır. Hasat meyveyi bitkiye bağlayan sapın kesilmesi veya kırılması şeklinde olur. Hasat edilen meyveler yağış söz konusu değilse tarlada 4-5 gün süreyle

11 bekletilebilir. Daha sonra tohum ayırma yerlerine getirilir
bekletilebilir. Daha sonra tohum ayırma yerlerine getirilir. Hasat edilen meyveler yağışlı havalarda ıslak toprak yüzeyinde bırakılmamalıdır. Hasat sonrası, tohumlar nispeten yüksek tohum nemine sahip olacaklarından yüksek hava nemi meyve içindeki tohumların neminin artmasına ve tohumların meyve içinde çimlenmesine neden olabilir. Tohum ayırma ve kurutma : Hasat edilen meyvelerden tohumlar yörelere özgü çekirdek çıkartma makineleri kullanılarak veya elle ayrılır. Ayrılan tohumlar, beton çekirdek kurutma yerlerine getirilir ve açık havada doğrudan güneş görmeyen beton kurutma yerlerinde gün bekletilerek kurutulur. Kurutulan çekirdekler , çuvallara konularak nemsiz ambarlarda saklanır.

12 BİTKİ BESLEME UYGULAMA PROGRAMI
ÇEREZLİK KABAK ÇEKİRDEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BİTKİ BESLEME UYGULAMA PROGRAMI BÜYÜME DEVRESİ* KULLANILACAK BİTKİ BESLEME MADDESİ UYGULAMA MİKTARI VE ŞEKLİ EKİM ÖNCESİ TARLA HAZIRLIĞINDA G-DUNK (sıvı organik gübre) G-LEON (%85 granül) Dekara 25 lt ve tüm ekim alanı ıslatılır ve sonra tırmık ve diskrow ile toprağa karıştırılır. Dekara 0,500 kg. atılır, toprağa karıştırılır. TOHUM HAZIRLAMA G-TOHUM (Zn li kaplama) Tohumlar ekim öncesi su ile nemlendirilip 1000 GR (1 KG) tohum 2,5 gr, G-TOHUM ile karıştırılır kurutulur. Ekilir. KABAK BİTKİSİNİN BÜYÜME PERİYODUNDA G-LEONARDİTE (%12 sıvı) G-HELKE+ÜRE (10-48,5+TE) Bir kap içinde %0,2 sulandırılan (100 lt su içine 200 cl) Dekara 1000 gr G-HELKE küçük bir kap içinde eritilir ve bu eriyik 150 lt su ile sulandırılarak 5 kg. ÜRE ile sulama suyundan verilir. BİTKİ ÇİÇEKLENME DÖNEMİNE GİRDİĞİNDE G-MİXENİT (Mikro element karışımı) G-HELKE ( TE) Bir kap içinde %0,2 sulandırılan (100 litre su içinde 200 cl) G-LEONARDİTE’ li su ile yapraklar yıkanır. Dekara 500 gr. G-HELKE ve 100 gr. G-MİXENİT küçük bir kap içinde eritilir ve bu eriyik 150 litre su ile sulandırılarak sulama suyu ile verilir. KABAĞIN TOPLATILMASINA BAŞLANDIKTAN SONRA G-HELKE+ÜRE ( TE) Bir kap içinde %0,2 sulandırılan (100 lt su içine 200 cl) G-LEONARDİTE li su ile yapraklar yıkanır. Dekara 1000 gr G-HELKE küçük bir kap içinde eritilir ve bu eriyik 150 lt su ile sulandırılarak sulama suyu ilave edilir. MEYVE MİKTAR VE KALİTESİNİ ARTTIRMAK İÇİN HER DÖNEMDE G-POTAJEL ( TE) Damla sulama 100 lt suya 100 gr, diğer sulamalarda 100 litre suya 200 gr haftalık periyotlarla uygulanır. Dekara gr su ile verilir. * Sulama sisteminin damla sulama sistemi olması ve preparatların asgari 1/ /200 sulandırılarak uygulanması tavsiye edilir. * Bu program normal toprak koşulları için hazırlanmış olup her yetiştiricinin toprak kabiliyeti ve tipine göre kendi uygulama dozunu ayarlaması en uygun olanıdır.

13 KABAK ÇEKİRDEĞİNİN KAVRULMASI
kabak çekirdeği hasat edildikten sonra elenerek kalibre edilir (boylanır). Kalibresine göre Hanım tırnağı, Edirne,Topak,Nevşehir,Boncuk gibi isimlerle adlandırılır. Kuruyemiş işletmelerinde çöp ve yabancı maddelerinden ayıklanan kabak çekirdekleri müşteri isteklerine göre kavurmaya alınır. Ülkemizde kabak çekirdeği yörelere göre farklı kavrulmaktadır. Genellikle tuz ve suyla ıslatılan kabaklar kavurmaya alınmadan önce bir süre bekletilir. Döner veya tavalı fırınlarda kavrulur. Arzuya göre tuzsuz da kavrulmaktadır. KABAK ÇEKİRDEĞİNİN FAYDALARI Kabak çekirdeği birçoğumuzun zevkle yediği bir kuruyemiş. Aslında yine birçoğumuzun da bilmediği bir sağlık kaynağı. Kabak çekirdeği ciddi bir bağırsak kurdu düşürücüdür. Tuzsuz tüketildiğinde çok hızlı ve etkili bir şekilde tenyanın dökülmesine neden olur. Bunun için çocuklarda 40g büyüklerde 100g tuzsuz kabak çekirdeği yeterlidir. Kabak çekirdeğin asıl mucizesi iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ile ilgili. Şu an kabak çekirdeğinin BPH’ın azalttığı hatta önlediği tıbben kanıtlanmış ve kabul görmüş durumda. Yine BPH’la bağlantılı ortaya çıkabilecek idrar yolları bozukluklarına da faydalı. Bu mekanizma phystosterin dene bir madde sayesinde oluyor. Kabak çekirdeği karotenoid içeriyor. Yapılan araştırmalar karotenoidden zengin beslenen erkeklerin BPH riskinin düşük olduğunu gösteriyor. Kalın bağırsak kanseri riskini azaltıyor. Ayrıca içerdiği E vitamini ile hücre zarının oxide olarak bozulmasını önlüyor. Sağlıklı hücreler kanserde önemli rol oynuyor. Yine E vitamini geç yaşlanmamızı ve yaşlılığımızı genç gibi geçirmemizi sağlıyor. Lif içeriği de kanserle işlikli. Lifli gıdalar kabızlık sorununu ortadan kaldırıyor. Su tutup şişerek tokluk hissi veriyor. Bu sayede hem bağırsaklar normal çalışıp sıkıntı yaratmıyor hem de diet yapmış oluyorsunuz. Ama en önemlisi kabızlık önlenince antioksidan yani kanser yapan maddeler bağırsaklarda daha az kalıyor bu da kanser riskini azaltıyor. Kabak çekirdeği mineraller, esansiyel yağlar ve proteinler bakımından zengin. Ayrıca içinde kemikler ve iştah için önemli bir madde çinko var. Bir bardak kabak çekirdeği günlük çinko,demir ve E vitamini ihtiyacımızın tamamını,yarım bardak kabak çekirdeği ise magnezyum ihtiyacımızın tamamını karşılıyor. Omega 3 ve omega 6 içeriği beyin fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı oluyor. Zihinsel gelişimi olumlu yönde etkiliyor. Arjinin adlı amino asit sayesinde nitrik oksik oluşumu ile damarların esnemesi ile kalp problemlerinde kullanılma potansiyeli yüksek olduğundan bu alanla ilaç yapım çalışmaları sürüyor. Fosfor içeriyor. Fosfor kemik oluşumuna yardımcı oluyor, böbrek fonksiyonlarını düzenliyor. Sağlıklı kemikler kemik kanseri riskinin azalması anlamına geliyor. Özellikler erkeklerde belirli bir yaştan sonra ortaya çıkan kemik erimesini önlüyor yahut azaltıyor. Doymamış yağ oranı yüksek olduğundan kamdaki trigliseridi düşürüyor yani kolesterol sıkıntısının çözülmesine yardımcı oluyor. Yine bu mantıkla ve phystosterin maddesinin de yardımıyla damar kanserine iyi geliyor.

14 Kabak çekirdeği mineraller, esansiyel yağlar ve proteinler bakımından zengin. Ayrıca içinde kemikler ve iştah için önemli bir madde çinko var. Bir bardak kabak çekirdeği günlük çinko,demir ve E vitamini ihtiyacımızın tamamını,yarım bardak kabak çekirdeği ise magnezyum ihtiyacımızın tamamını karşılıyor. Omega 3 ve omega 6 içeriği beyin fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı oluyor. Zihinsel gelişimi olumlu yönde etkiliyor. Arjinin adlı amino asit sayesinde nitrik oksik oluşumu ile damarların esnemesi ile kalp problemlerinde kullanılma potansiyeli yüksek olduğundan bu alanla ilaç yapım çalışmaları sürüyor. Fosfor içeriyor. Fosfor kemik oluşumuna yardımcı oluyor, böbrek fonksiyonlarını düzenliyor. Sağlıklı kemikler kemik kanseri riskinin azalması anlamına geliyor. Özellikler erkeklerde belirli bir yaştan sonra ortaya çıkan kemik erimesini önlüyor yahut azaltıyor. Doymamış yağ oranı yüksek olduğundan kamdaki trigliseridi düşürüyor yani kolesterol sıkıntısının çözülmesine yardımcı oluyor. Yine bu mantıkla ve phystosterin maddesinin de yardımıyla damar kanserine iyi geliyor.

15