Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
ŞİZOFRENİ Prof Dr Süheyla Ünal Sağlık Slaytları
2
Şizofreni Kişinin olağan- alışılagelmiş düşünme ve algılama biçimlerine yabancılaşması toplumdan soyutlanarak, kendi iç dünyasına kapanması genel işlevselliğinin azalması ile karakterize bir ruhsal bozukluktur
3
Bleuler’in 4A belirtisi
Düşünce akışının bozulması (Loosening of Association ) Duygulanımın küntleşmesi (Affekt sığlaşması) Ambivalance Autizm Sağlık Slaytları <a href=“
4
Schneider belirtileri
Kendi arasında konuşan sesler Yorum yapan sesler Kendi düşüncelerini yüksek sesle duyma Düşünce sokulması Düşünce çekilmesi Düşünce yayınlanması Bedensel edilgenlik Duygularının bir dış güç tarafından yönlendirildiğini düşünme
5
Etyoloji Genetik Nöron-proteinler Bilişsel işlev Şizofreni
Erken çocukluk yaşantıları Toksik, viral etkenler Stresli olaylar
6
Nörogelişimsel model
7
Genetik risk Genel nüfus……………………………%1
İkinci derece yakını olanlar için……...%3 Birinci derece yakını olanlar için…...%10 Şizofrenili bir ebeveynin çocuğu…...%15 Her iki ebeveyni şizofreni olan……..%40
8
Hipofrontalite Soyutlama Gerçeği değerlendirme Yargılama Problem çözme
İmpuls kontrolü Empati, içgörü Plan yapma Zamanlama
9
Temporal lob, limbik sistem
Algı, geçmiş anılarla birleştirme Bellek, yaşantılardan öğrenme Gerçekliğe yönelim Duygulanım Güdülenme
10
Bağlantı modeli Hipokampus prefrontal aktiviteyi kontrol eder
Grace, 2000
11
Bazal gangliyonlar İstenmeyen duyusal girdilerin baskılanması
Uyanıklığın düzenlenmesi Motor davranış Konsantrasyon Bazal gangliyon aktivitesinde azalma
12
Gri madde kaybı Özellikle temporal ve frontal loblarda 5 yıllık bir süre içinde %25’lik gri madde kaybı
13
Beyin yapılarındaki bozukluk-Belirti ilişkisi
Çalışma belleğinde ve seçici algıda bozulma Gerçekliği çarpıtma Amaca yönelik davranışta azalma Prefrontal korteks Temporal korteks Corpus Callosum Talamus
14
Şizofrenide dopamin
15
Şizofrenide dopamin Prefrontal kortekste DA
azalması DA reseptörlerinin hipostimülasyonu Negatif semptomlar & kognitif bozukluk Subkortikal alanda DA fazlalığı DA reseptörlerinin hiperstimülasyonu Pozitif semptomlar
16
Üç sendrom modeli Geçeği çarpıtma Dezorganizasyon Negatif Hezeyanlar
Hallusinasyonlar Pasivite fenomeni Dezorganizasyon Geçeği çarpıtma Pozitif düşünce bozukluğu Negatif Bilişsel belirtiler Sosyal izolasyon Apati Kendini ihmal Negatif düşünce bozukluğu An Atlas of Schizophrenia. Parthenon Publishing
17
3 faktör modeli
18
Pozitif belirtiler Sanrılar Varsanılar Motor belirtiler
19
Negatif belirtiler
20
Negatif belirtiler İstem kaybı Künt ya da sığ duygulanım
Apati normal amaçlara yönelim için ilgi ve enerji azlığı bir eylemi başlatamama ve devam ettirememe dikkat azlığı Künt ya da sığ duygulanım Konuşma fakirliği alogia düşünce fakirleşmesi bellek azalması Zevk alamama Kendine bakamama
21
Negatif belirtiler Sosyal geri çekilme Katatonik stupor
kendi fikir ve fantazileriyle daha çok meşgul olma Katatonik stupor çevreye tepki vermeme uzun bir süre hareketsiz ve sessiz kalma
22
Dezorganizasyon düşünce akışında bozukluk dağınık davranışlar
uygunsuz duygulanım
23
Şizofrenide etkilenen bilişsel işlevler
Bozukluğun Derecesi Hiç Hafif Orta Ağır Sözcük tanıma Uzun süreli olay belleği Algısal Beceriler Gecikmiş tanıma belleği İsimleri karşılaştırma Gecikmiş hatırlama Dikkatin çelinebilirliği Kısa süreli bellek Görsel-motor beceriler İşlem belleği Seri öğrenme Yönetsel işlevler Uyanıklılık Motor hız Sözel akıcılık Harvey PD et al. Am J Psychiatry. 1997;154:
24
Belirtiler –İşlevsellik İlişkisi
Negatif Belirtiler Pozitif belirtiler İŞLEVSELLİK Duygulanım bozuklukları Bilişsel sorunlar
25
Şizofreni Tanı ölçütleri (DSM- IV)
A. Karakteristik Belirtiler Bir aylık bir sürenin önemli bir bölümünde aşağıdakilerden iki ya da daha çoğunun bulunması: sanrılar varsanılar dezorganize (dağınık- amaçsız) konuşma İleri derecede dezorganize ya da katatonik davranış Negatif belirtiler; duygusal küntlük, düşünce içeriğinin yoksullaşması ya da istem yokluğu
26
Şizofreni Tanı ölçütleri (DSM- IV)
B.Toplumsal/ mesleksel işlev bozukluğu: İş, kişiler arası ilişkiler ya da kendine bakım gibi önemli işlevsellik alanlarından birinde ya da daha fazlasında, hastalık öncesine göre belirgin bozulma.
27
Şizofreni Tanı ölçütleri (DSM- IV)
C. Süre: Belirtiler en az 6 aydır sürüyor olmalıdır. Bu 6 aylık sürenin en az 1 aylık döneminde A tanı ölçütünü karşılayan belirtiler bulunmalıdır. Şizoaffektif bozukluğun ve duygudurum bozukluğununun dışlanması Madde Kullanımının ve Genel Tıbbi Durumun dışlanması
28
Klinik belirtiler İçgörü kaybı %97 İşitsel varsanılar %74
Kuşkuculuk %66 Sığ duygulanım %66 Sanrılar %64
29
Klinik belirtiler Duygulanım Benlik sınırları Ambivalans ya da apati
Korkmuş bir görünüm Sığ, acayip ya da uygunsuz duygulanım Kendilik duygusunun bozulması Kontrol yitimi İstem kaybı İç dünyaya çekilme
30
Klinik belirtiler Düşünce Davranış Bakımsız bir görünüm
Kendiliğinden konuşmanın olmaması ya da aşırı olması Kendi mantığını içermesi (paranoid tip) Çağrışım sorunları teğet fikir uçuşması sözcük salatası ekolali neolojizm Bakımsız bir görünüm Deprese görünüm Ekopraksi Dağınık motor davranış Parkinsonyen belirtiler
31
İlk atak Relapslar Residuel Prepsikotik dönem dönem Premorbid dönem
Yaş Prodromun başlaması İlk tedavi Erken gelişim dönemi* Tedavisiz dönem* *Tanı ve tedavi için kritik dönemler Ergenlik*
32
İlk atak
33
Haberci belirtiler İsteksizlik, ilgi kaybı
Aileden ve arkadaşlardan uzaklaşma Huy değişiklikleri Dinle aşırı ilgilenmeye başlama Soyut konularla uğraş Sözde felsefi işlerle uğraş Kendine bakımda gerileme Uyku düzeninin bozulması Çökkünlük İştah azalması Çabuk sinirlenme Başkalarına ya da kendine zarar verme düşüncesi Alınganlık Nevrotik belirtiler
34
İçe kapanma dönemi Dikkatsiz ve ilgisizdir.
İşine ya da okuluna devam etmez. Temizliğine ve kıyafetine özensizdir. Tekdüze bir yüz ifadesi vardır. Konuşması azdır ve monotondur. Basit cümleler kurar
35
Kriz dönemi Gerçekle ilgili algısı bozulmuştur
Olayları ve kişileri olduğundan farklı görür ve yorumlar Kendisine yönelik düşmanlık yapıldığını düşünebilir İnsanların kendi düşüncelerini etkilediklerini ileri sürebilir Yakınları ve sevdikleri tarafından ihanete uğradığını İnsanüstü ya da dini özelliklere sahip olduğunu düşünebilir
36
Seyir Good Function/ Psycho- pathology Poor Gestation/ Birth 15 20 30
Chronic/Residual Premorbid Prodromal Progressive Poor Gestation/ Birth 15 20 30 40 50 60 70 Age (Years)
37
Seyir Chronic/Residual Deterioration Premorbid Onset Healthy
Worsening Severity of Signs and Symptoms Deterioration Chronic/Residual Sensitisation by dopamine Excitatory Neurotoxicity of glutamate Abnormal Brain Development Neurodegenerative? Neurochemical Dysregulation Gestation/Birth 10 20 30 40 50 Yaş
38
Şizofreni seyri %22-25 %35 % 43
39
İyi seyir kriterleri Hastalık başlamadan önce iyi işlev görme
Hastalığın stres etkeni ile başlaması Orta yaşlar Orta, yüksek ekonomik düzey Olumsuz sosyal etkenlerin olmaması Ailede affektif bozukluk öyküsü Katatonik ve paranoid tip Ailede duygu dışavurumunun düşük olması Beyin görüntülemede normal görüntü
40
Kötü seyir kriterleri Erken ve sinsi başlangıç, yavaş seyir
Düşük sosyoekonomik düzey Düşük işlevsellik Çocukluktan itibaren sosyal yaşama uyum sağlamada güçlük Ailede şizofreni öyküsü Negatif belirtiler, obsesif kompulsif belirtiler Beyin görüntülemesinde genişlemiş ventriküller, atrofik beyin Ailede yüksek duygudışavurumu Sık hastaneye yatış Psikotik saldırganlık
41
Şizofreni alttipleri Paranoid Katatonik Dezorganize Ayrışmamış Tortu
42
Paranoid şizofreni Sanrılar ve işitsel varsanılar önde gelir.
Hasta çevresi ile olan ilişkilerini saptırır. Saçma sanrılarla zihni meşguldür. Daha geç başlar. İyi seyreder.
43
Katatonik şizofreni Aşağıdakilerden en az ikisinin bulunması:
Katalepsi ya da stupor Amaçsız ve dış uyaranlardan bağımsız aşırı hareketlilik Aşırı negativizm ya da mutizm Postür alma, sterotipi, belirgin manyerizm ya da grimas Ekolali ya da ekopraksi
44
Dezorganize şizofreni
düşünce akışında bozukluk davranışlarda dağınıklık uygunsuz duygulanım parçalanmış sanrı ve varsanılar amaçsız, anlamsız gülme ve mimikler sıkıntısı yoğundur
45
Dezorganize şizofreni
Erken yaşlarda sinsi başlar Genellikle remisyona girmeden kronik seyreder İlkel, kontrolsüz ve organize olmamış düşünce ve davranışlar bulunur Aktiftir, ancak davranışları bir amaca yönelmiş değildir. Düşünce bozukluğu ön plandadır. Görünüşü ve sosyal davranışları oldukça bozuktur. Gerçekle teması çok azdır, fantazilerle yaşar
46
Ayrışmamış şizofreni hiç bir belirti tam olarak baskın değildir
sanrılar, varsanılar, çağrışım bozukluğu, dağılmış davranış sıklıkla birlikte bulunur
47
Tortu Şizofreni Kuşkululuk Anksiyeteyi yönetmede güçlük
tedavi edildikten sonra kalan şizofreni belirgin sanrılar, varsanılar ya da dezorganize konuşma ve ileri derecede dezorganize ya da katatonik davranış yoktur negatif belirtilerin ya da A tanı ölçütlerinden 2 ya daha fazlasının hafif derecede varlığı, hastalığın sürdüğünün kanıtıdır Kuşkululuk Anksiyeteyi yönetmede güçlük Yargılamada, içgörüde ve motivasyonda azalma Kendine bakımda azalma
48
Ayırıcı tanı Depresyon Organik beyin sendromu Kişilik bozuklukları
Şizoaffektif bozukluk Akut Psikotik bozukluk
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.