İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi, AKOM

... konulu sunumlar: "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi, AKOM"— Sunum transkripti:

1 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi, AKOM
OKLAHOMA BOMBALAMASI ve KAZANILAN DENEYİMLER Prof.Dr.O.Metin İlkışık ve Nilay Özeyranlı, Y.Lis. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi, AKOM Kentsel Risk ve Deprem İzleme Birimi

2

3 Saldırı Yöntemi Açısından Tüm Dünyada Son 30 Yılda ki Olaylar
1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 100 200 300 400 500 600 700 800 Silahlı Saldırı Fidye/yangın bombaları Bombalama Uçak Korsanlığı Adam Kaçırma Diğer

4 Terörizmde Küresel Eğilimler 1999—2000
Vakalar %8 Artış Göstermiştir. 1999’da 392’den 2000’de 432’e yükselmiştir Ölen İnsan Sayısı Artmıştır. 1999’da 233’den 2000’de 405’e Avrupa Dışında Her Bölgede Saldırılar Artmıştır. Bombalama Halen En çok Tercih edilen Taktik Olarak Kullanılmaktadır. Trendin Değişmesi Beklenmiyor

5 Terörist Tehditler Milliyetçilik / Ayrılıkçılık
Yönetimler Arası Sorunlar Geçici Gruplar Radikal Dinci / Köktencilik Terörizmin Diğer Şekilleri

6 Oklahoma Bombalaması Tarih: 19 Nisan 1995 Sabah 9.05 Sıraları
Yer: Alfred Murrah Binası, Oklahama Kenti, ABD Olayı gerçekleştiren: Timothy Mc Veigh Yöntem: Rayder tipi kamyon ile 3500 kg amilnitrat ve yakıt karışımı patlatması

7 Olay Sonrası İlk Görüntüler

8 Alfred Murah Binası Çevresinde oluşturulan Güvenlik Önlemleri
Olay Komuta merkezi Lojistik Destek merkezi FBI Komuta merkezi Olay Yeri Geçici Morg Alanı ve Aile Destek Merkezi Basın Alanı US&R ekiplerine yönelik merkez

9 Olay Sonrası Meydana Gelen Hasar ve Sismik Kayıtlar

10 MÜDAHALE: Oklahoma 1. Gün
9.02: Alfred Murrah Federal Binasında bir patlama oluşur. İlk müdahale Oklahoma Şehri İtfaiyesi tarafından yapılmıştır. Binanın yarısı yıkılmış ve kuzey cephe tamamen zarar görmüştür. 9.04: Patlama Oklahoma Sivil Acil Durum Yönetim Daire Başkanlığı (ODCEM) e rapor edilir ve Eyalet Acil Durum Yönetim Merkezine (SEOC*) bildirilmesi istenir. (*)SEOC ye bağlı olarak çalışan birimler: ODCEM, Oklahoma Kamu Güvenliği Daire Başkanlığı, Oklahoma Askeri Daire Başkanlığı, Oklahoma İnsan Hızmetleri Dairesi, Oklahoma Sağlık Dairesi, Oklahoma Eğitim Dairesi, Ulusan Hava Hizmetleri(meteoroloji), Sivil Hava Devriyesi dir. 9.07: Binaya ulaşan Amerikan Kızıl Haç bölge ekibi ile kurtarma birimleri ilk müdahale ve değerlendirme çalışmalarına başlar. 9.20: ODCEM Afet İyileştirme Yöneticisi olay bölgesine gelir. 9.25: 24 saat operasyon yapılmasına karar verilir ve 2. vardiya ekibi belirlenerek evlerine gönderilir. 9.30: Denton Teksasta bulunan FEMA 6. Bölge olay konusunda bilgilendirilir 9.45: Vali Acil Durum ilan eder ve kentte güvenlik önlemleri alınır.

11 10.00: Meteoroloji havanın 6 saat içinde kötüleşeceğini bildirir.
Olaydan 1 saat sonra kamyona ilişkin bir ipucuna rastlanılır. Araç kimlik numarası saptanır ve FBI bilgisayarında araştırılır. Timothy Mc Veigh o arada 35. devlet karayolunda Kansas a doğru ilerlemektedir. Polis otosu aracın plakasının olmadığını farkeder ve Mc Veigh i durdurur ve şüpheli davranışlarından dolayı tutuklanır. Kamyonun kiralanmıştır. Polis bu arada 19 Nisan’ın önemini araştırmaktadır. 10.05: Vali SEOCye ulaşır ve konuyla ilgili ilk brifing yapılır. 10.15: ODCEM, bölgede başka bir bomba paniği olması nedeniyle Olay Komuta Yerini değiştirir. 10.35:FEMA Bölge Müdürü FEMA Ulusal Başkanlığını bilgilendirir ve Phoenix, Arizona ve Sacramento, California Ekipleri olay yerine doğru harekete geçer. 10.55: FEMA Olay Destek Ekibini olay mahallinde destek vermesi için harekete geçirir. 11.15: Mekanın yetersiz olması ve kötüleşen hava koşulları nedeniyle Olay Komuta Ekibi, Telefon Müdürlüğünün otopark alanına alınır. 11.50: Acil Durum Tıbbi Hizmetler personeli olay yerinde triaj yapmak üzere görevlendirmiştir. 12.00: FBI 6. sokakta bir binaya yerleşir ve araştırma işlemlerine başlar. FBI’ın Arizona ofisi konuyla ilgilenen özel ofis olarak adlandırılırken olay da “OK BOMB” olarak adlandırılır.

12 13.30: First Methodist Kilisesi geçici morg olarak belirlenir.
14.05: SEOC ve FEMA bölge yetkilileri olay yerine ulaşır. FEMAya bağlı olan Mobil Acil Durum Müdahale Destek ekibi FBI ofisi için güvenli uydu iletişimi sağlamak üzere alarma geçirilir. 15.30: First Christian Kilisesinde Aile Destek Merkezi oluşturulur ve Şerif tarafından tam güvenlik sağlanır. 16.00: Başkan Clinton Acil Durum Bildirisini sunarak Robert Stafford Afet Yardım ve Acil Durum Destek Yasasına göre vatandaşın hayat ve mallarının korunması ile kamu sağlığının ve güvenliğinin sağlanmasında Federal hükümete yetki verildiğini ve ileride oluşacak tehlikelerin azaltılmasından ve önlenmesinden hükümetin sorumlu olduğunu belirtir. 16.30: 18 adadan oluşan güvenlik alanında 24 saat koruma önlemleri alınır. 18.30: Amerikan Kızıl Haç Örgütü olaydan etkilenen kazazedeler için barınaklar oluşturur. Yerel hastaneler 472 yaralı olduğunu bildirir. 22.05: Enkazın altından Son hayatta kalan kişi çıkarılır. 22.45: Phoenix US&R Müdahale Ekibi olay yerine ulaşır. 23.00: Sacremento US&R Müdahale Ekibi olay yerine ulaşır.

13 MÜDAHALE: Oklahoma 2. Gün
00.04: Amerikan Kızıl Hac Örgütü araştırmasını tamamlar ve 702 kişinin öldüğünü bildirir. 01.00: Oklahoma İtfaiye Birimi ilk aramanın tamamlandığını ve Murrah binasının halen kısmen ayakta olduğunu rapor eder. 05.54: Meteoroloji Birimi havanın açık olacağını bildirir. Aracı kiralayan şahsın robot resmi yapılarak dağıtılır. Suçluların olaydan bir gün önce konakladıkları motel yetkilileri kayıt sırasında verilen adrese yönlenirler. 06.59: Başlatılan mobil uydu bağlantısı çalışması Telefon Birimi tarafından tamamlanır. 09.00: Medyaya açık bir brifing verilir. Daha Sonra: Universite Hastanesi tarafından taşınabilir X-Ray cihazı ile eğitimli personel olay yerine ulaştırılır. Delil toplama yeri oluşturulur. Dallas, Tekas ve Memphisten 550 ceset torbası ulaştırılır.

14 US&R ekipleri Myriad kongre salonuna yerleştirilir ve 24 saat hizmet veren bir yemekhane kurar.
Çevre eyaletlerden gelen US&R ekipleri arasında 12 saat vardiya usulu çalışma sistemine geçilir. Federal Müdahale planında belirtilen Acil Durum Destek Hizmetleri oluşturulur bunlar; - İletişim - Bayındırlık ve Mühendislik işleri - İtfaiye - Veri ve Planlama - Kitlesel Bakım - Kaynak Sağlama -Sağlık ve Tıbbi Bakım -Kent Araştırma ve Kurtarma birimleridir.

15 MÜDAHALE: Oklahoma 3. Gün
Cesetleri dezenfekte edebilmek için sprey kullanılmıştır. Amerikan Kızılhaç Örgütü 711 afetzedenin bulunduğunu ve bunların 167 sinin kayıp olduğunu bildirir. FBI genel merkezinden Mc Veigh’in gözaltında olduğu haberi gelir. İpuçlarına dayanarak elde edilen adresten de diğer suçlulara ulaşılır.

16 MÜDAHALE: Oklahoma 4. Gün
Yoğun yağmur ve hızla esen rüzgarın etkisiyle kurtarma çalışmaları yavaşlamıştır. Uydu görüntüleriyle Murrah Binasının iç görüntüleri elde edilir. Çevre eyaletlerdeki bölge ofisleri kapatılır. Afet Morg Ekibine destek için hastanelerden uzmanlar gönderilir. Patlayıcı Uzmanlar Birimi çevrede ki binalarda yaptığı araştırmaları sonlandırır. Çevrede başka bir patlayıcı maddeye rastlanmamıştır.

17 MÜDAHALE: Oklahoma 5. Gün
Alfred Murrah Binasında, hasar belirsizliğinden, yağmur ve hızla esen rüzgardan dolayı kurtarma çalışmaları yavaşlatılmıştır. Bölgede bakterilerin bulaşıcılığı arttığından 500 adet koruyucu kıyafet ısmarlanır. FEMA 142,350 $ kaynak ayırır. Bağışları koordine etmek üzere Bağış Koordinasyon ekibi oluşturulur.

18 MÜDAHALE: Oklahoma 6. Gün
Havanın iyileşmeye başlamasıyla kurtarma çalışmaları devam eder. Binanın temeline yaklaştıkça kayıp bedenlere de ulaşılmaktadır. Gündüz 4 akşam 2 vardiya ekibi olmak üzere kurtarma çalışmaları devam etmektedir. Binanın bahçesinde park halinde olan araçlar sahiplerine polis müdürlüğünce teslim edilmeye başlanır. Internet yoluyla halk süreçten haberdar edilir.

19 MÜDAHALE: Oklahoma 7. Gün
Bağış koordinasyon ekibi tarafından medya aracılığıyla halka daha fazla yardım yapılmaması ve gönüllüye ihtiyaç olmadığı duyurulur. Ön Hasar Değerlendirme Ekibi kurularak binasının çevresinde gerçekleşen hasarın tespiti başlatılır. Amaç çevrenin bir an önce eski haline dönüşmesini sağlamak ve zararı kapatmaktır. Askeri mühendisler yapının güvenilirliği incelemeye başlar. Binanın ve çevrenin helikopterle resimleri çekilir.

20 İyileştirme Çalışmaları (23 Mayıs)
23 Mayıs’ta yani olaydan yaklaşık 1 ay sonra enkaz haline gelen bina yıkılır.

21 YARGILAMA SÜRECİ 10 Ağustos 1995:
Federal jüri devlete karşı komplo kurmak ve Alfred Murrah binasını bombalamaktan dava açar. 2 Haziran 1997: Dava sonuçlanır. Mc Veigh, cinayet, devlete karşı komplo ve kitle imha silahı kullanmaktan suçlu bulunur. 13 Haziran 1997: Jüri Ölüm cezası ile infazına karar verir. Olaya karışan T.L.Nichols ömür boyu hapse ve M.Fortier 12 yıl hapse ve 200,000 $ para cezasına mahkum edilir.

22 ARŞİVLEME Dava sonuçlanıncaya
kadar yapılan herşey, dökümente edilmiş, arşivlenmiş ve eğitim malzemesi haline getirilmiştir.

23 Sinagog Saldırıları, İstanbul
Tarih: 17 Kasım 2003, saat 10:55 Yer: Beyoğlu ve Şişli Sinagogları, Olayı gerçekleştiren: El Kaide bağlantılı kişiler Yöntem: kapalı kasa kamyonetle el yapımı düzenekli amonyum nitrat (nitrit iyonları + nitro selüloz) karışımı patlayıcılar

24 HSBC Bombalaması, İstanbul
Tarih: 20 Kasım 2003, saat 10:55 sabah suları Yer: HSBC Bank’ın Genel Müdürlük binası, Büyükdere Caddesi/Levent, İstanbul Olayı gerçekleştiren: El Kaide bağlantılı olduğu tahmin edilen kişi(ler) Yöntem: kapalı kasa Hino marka kamyonetle el yapımı düzenekli amonyum nitrat (nitrit iyonları + nitro selüloz) karışımı patlayıcılar

25 İstanbul / HSBC Olayı Şiddetli patlama sonucu banka binası harabeye döndü.HSBC binasının ön bölümü büyük zarar görürken çevredeki binalarda büyük oranda hasar oluştu. Patlama nedeniyle HSBC’nin önünden geçmekte olan pek çok yaya hayatını kaybetti ya da yaralandı. Binanın önünde de 24 otomobil yanarak hurdaya döndü. Saldırıda 11 kişi öldü. Patlamaların, Kandilli Rasathanesi Sismoloji Laboratuvarı'nda yapılan ölçümlerinde 1.4 ve 1.3 büyüklüğünde deprem etkisi oluşturduğu belirlendi.

26 Oklahoma Deneyiminden Alınan Dersler
Bu patlama ve çökme olayı insanlara, bazı alışılmadık farklı risklerin ortaya çıktığını ve ABD nin de artık bazı terörist eylemlerden uzak kalmayacağını göstermiştir. Federal yasanın belirlediği kurumlar “Federal Müdahale Planı’nın” aktivitelerini ve görevlerini tümü ile yerine getirmiştir. Geniş bir alana yayılmış olaylarda eyalet ve yerel planlar ile uygulama planları, acil durum müdahale çalışmalarını destekleyecek biçimde geliştirilmelidir. Yerel planlar Federal ve Bölgesel müdahale planına uygun olarak yapılmalı ve bu planlarda eyalet ve yerel duruma uygun ek acil destek fonksiyonları yer almalıdır. Binadaki patlama duyulduğu andan itibaren Oklahoma City’de ki İtfaiye İstasyonları “doğalgaz yangınlarına” karşı üst düzeyde alarma geçmiştir. Federal, Eyalet ve Yerel Yönetimlerin işbirliği, bir afet sonrasında başarılı bir müdahale ve iyileştirme operasyonları için son derece gereklidir.

27 TEŞEKKÜRLER