Konsantre Meyve Suyunun Ambalajlanması ve Depolanması

... konulu sunumlar: "Konsantre Meyve Suyunun Ambalajlanması ve Depolanması"— Sunum transkripti:

1 Konsantre Meyve Suyunun Ambalajlanması ve Depolanması

2 Meyve suları eskiden çoğunlukla şişelere doldurularak pazarlandığından,ambalajlanma tesislerine,’’şişeleme tesisleri’’veya daha kapsamlı olarak ‘’dolum tesisleri’’de denmekteydi.Günümüzde ise bu ürünlerin tüketim için ambalajlanmalarında karton kutular yaygın olarak kullanılmakta ve buna bağlı olarak aseptik dolum tekniği çok önemli yer almış bulunmaktadır.

3 İlke olarak berrak(veya bulanık)meyve sularına herhangi bir katkı(su, şeker,asit)yapılmadan doğrudan ambalajlara doldurulmalıdır.Konsantreler ise,ilke olarak uzaklaştırılan su ve ayrılan aroma konsantresi aynı miktarda geri verilerek ve iyice karıştırıldıktan sonra doğal haline getirilmek suretiyle ambalajlanırlar.İster konsantreden ister doğal meyve suyundan olsun,hazırlanmış berrak meyve suyu son defa ince filtrasyondan geçirilir.Özellikle konsantreler ‘’rekonstitüsyon’’olarakta anılan geri sulandırma işleminden sonra genellikle tekrar önemli ölçüde bulandıklarından ,mutlaka ince filtre edilmelidirler.

4 Pulp içeren nektarlar,homojenize edildikten ve havası çıkarıldıktan sonra dolum hattına verilir.
Kullanılan ambalaj türü ve ambalajın nitelikleri ,meyve suyunun dolumunda yararlanılan tekniği belirlemektedir. Ancak hangi ambalaj ve dolum tekniği uygulanırsa uygulansın,meyve sularına mutlaka ısıl işlem uygulanmak zorundadır.

5 Şişeleme Tekniği Doldurma,kapatma,ürüne ısıl işlem uygulama ve etiketleme kesiksiz işlem aşamaları olarak birbirini izler. Ülkemizde çoğunlukla karton kutularda ve sınırlı olarak şişelerde pazarlanmaktadır. Şişeler boşaldıktan sonra tekrar kullanılmak üzere geri alınır.Bu şeklide devamlı kullanılabilen şişelere ‘dönüşlü şişeler’ denmektedir. İnce hafif ve bir defada kullanılan şişelerde vardır.Bunlara dönüşümsüz şişelerde denmektedir.Günümüzde dönüşümsüz şişeler yaygın olarak kullanılmaktadır.

6

7 Meyve suyu ve meşrubat üretiminde,0. 7,0. 5,0. 33,0. 25,ve 0
Meyve suyu ve meşrubat üretiminde,0.7,0.5,0.33,0.25,ve 0.20litrelik farklı büyüklükte şişeler kullanılır.Ülkemizde en çok 0.20lt şişeler kullanılmaktadır.Şişe şeklinin doldurma işleminin emniyeti açısından çok önemilidir.Herşeyden önce şişe şeklinin kolay temizlemeye,yıkanmaya ve doldurmadaki diğer işlemlere elverişli olması gerekir.Bu bakımdan mutlaka şişe gövdesinin silindir şeklinde olması gerekir.

8 Şişelerin Yıkanması Günümüzde kullanılan modern otomatik şişe yıkama makinalarında herhangi bir fırçalama düzeni mevcut olmayıp,yıkama,sıcak kalevi(baz) çözeltisine daldırma, kalevi çözeltisi püskürtme,basınçlı sıcak ve ılık su püskürterek durulama gibi aşamalarla sağlanmaktadır.Özellikle sodyum hidroksit içine soda ilavesiyle klasik bir temizlik maddesi elde edilir.Yıkanan şişelerin sadece yıkanması sağlanmaz,aynı zamanda sıcaklıkla birlikte mikroorganizmaların da ölmesi sağlanır.%1lik kalevi çözeltisi 65-70Cde 4-5dk bütüm m.organizmalar ölür.

9

10

11 Doldurma makinaları ve şişelerin doldurulması
Yıkanmış temiz şişeler doldurma makinasına ulaşarak meyve suyu ile doldurulur.Meyve suyu ile soğuk,ılık veya sıcak doldurulabilir. Sıcak dolum uygulanacaksa,şişelerin yıkama makinasını 90C civarında terk etmesi gerekir. lLık veya soğuk doldurmada ise,şişe sıcaklığı ile doldurulacak ürün arasında 15-20Cden fazla sıcaklık farkı bulunmaması gerekir.Aksi halde şişelerde fazla oranda kırılma görülür. Soğuk doldurma,meyve sularında ancak steril dolumda uygulanırsa da,karbondioksitli içecekler tamamen soğuk doldurulur.

12 Doldurulan ürünün,ambalaja dozajında izlenen ilkeye göre iki tip doldurma makinası söz konusudur.Bunlar; Sabit düzey doldurma makinalarıyla ambalaja daima aynı hacimde sıvı doldurulur.Ambalaj boyutlarında değişme,doldurulan miktarı etkilemez.Bu makinalarda meyve suyu önce,makine içindeki bir miktar ölçü kabına dolar,sonra ölçü kabındaki miktar ambalaja aktarılır.İşlem otomatik ventillerle gerçekleşir.

13

14 Sabit düzey doldurma makinalarında ise,ambalaj büyüklüğü ne olursa olsun,belli bir yüksekliğe kadar doldurulur.Bunlarda bir ön dozaj yapılmadan,dolum direk ambalaja yapılmaktadır.Ambalaj büyüklüğü değişirse,dolan miktarda değişmekte ve fakat dolum yüzeyi sabit kalmaktadır. Meyve suyu endüstrisinde en yaygın olarak ‘’vakumlu doldurma makinaları’’kullanılır.Tek hazneli ve çift hazneli olmak üzere ikiye ayrılır.

15 Tek hazneli vakumlu şişe doldurma makinaları:
Bu makinalarda,hazne boşluğuna bir vakum pompası ile vakum(25-30torr)uygulanır.Hazne hem vakum pompası hemde vakum haznesi olarak görev yapar. Bantla taşınan şişe doldurma başlıklarından birinin tam altına gelen tablaya oturunca,tabla yukarı yükselerek şişenin ağızı doldurma başlığına yerleşir.Şişenin tablaya yaptığı baskı sonucu,başlıktaki ventil açılır.Ventiller açılınca,şişe iç boşluğu ile hazne boşluğu bir kanalda birleştiğinden şişe içindede vakum oluşur.Şişe iç basıncı ile hazne boşluğu basıncı birbirine eşit olur.Meyve suyu kendi ağırlığı ile meyve suyu kanalında şişeye dolmaya başlar.

16

17 Çift hazneli vakum doldurma makinaları:
Bu doldurma makinalarında meyve suyu haznesi ile vakum haznesi birbirinden ayrıdır.Doldurma başlığı şişe ağzına oturunca vakum ventili açılır ve şişede vakum oluşur.Şişede oluşan vakum,doldurma başlığının meyve suyu kanalı üzerinden meyve suyunu şişeye emer.Dolma olayı çok hızlıdır.Viskozitesi yüksek meyve sularının hızlı bir şekilde doldurulması mümkündür.

18

19

20 Şişelerin kapatılmaları
Dolumdan sonra şişeler hemen kapatılmalıdır Şişe kapakları; RO(Roll on)kapaklar:Yivsiz alüminyum şeklinde olup,şişenin başına bastırılarak ve çevrilerek yerleştirilir. PP(Pilferproof)kapaklar:Açıldığı zaman şişe boynunda bir emniyet halkası bırakır. TSRO(Top-Side Roll On)kaparklar:Contanın şişe ağzını tepe ve yanlardan sarmasıdır.TSROkapaklar 10bara kadar yükselen iç basınça dayanmaktadırlar.

21 VACO-CAP kapaklar:Sıcak dolum yapılmış şişelerde kullanılan bu kapaklar,şişe içindeki sıcak sıvının soğuması sonucu oluşan vakumla şişe ağzında sıkı bir şekilde tutulur. 5-SE kapaklar:Bu kapakların yan kısımlarında yukarıdan aşağıya doğru çentikler bulunur.Şişe açılınca kapak dilim dilim ayrılır. Şişelemede ısıl işlem uygulamalarıda vardır;’’sıcak doldurma’’ve ‘’pastörizasyon’’

22

23 Şişelerin etiketlenmeleri ve depolanmaları
Etiketlemeye gelen şişeler,makinaya bir vida yardımıyla alınır ve böylece şişeler bantta olduğu gibi serbestçe haraket etmezler.Tek tek makinanın bantından geçen şişeler bu sırada dönen etiket silindire sürtünerek uzaklaşırken,silindir üzerindeki etiketi gövdesine kazandırır.Etiket silindiri üzerinde ters olarak tutulan yapışma yüzüne,bir zamk silindiri yardımıyla çizgiler şeklinde zamk sürülür.Zamklanmış etiketler silindirin dönüşü ile şişe üzerine yapışır.Şişe makinayı terk ederken,süngerden yapılmış baskı tertibatıyla şişe üzerine bastırılarak etiket,iyice yerleştirip yapıştırılır.

24

25 Soğuk ve sıcak şişelerin etiketlenmesinde kullanılan zamklar farklıdır.
Etiketlenen şişeler kasalara gelir.Düşük basınç polietilenden yapılmış kasalar elverişlidir.Kasaların yanları yarı açık olması tam soğutulmamış şişelerin kasada soğutulmasını tamamlamaları açısından faydalıdır. Doldurulmuş kasalar serin bir depoda,paletler üzerinde üst üste istif edilerek saklanır.Depo ne kadar serin olursa,depolamada belirecek değişmeler o kadar az olur.

26 MUTLU YILLAR MEYVE VE SEBZE İŞLEME TEKNOLOJİSİ-1