Fransız eğitim sistemi (L’éducation en France)

... konulu sunumlar: "Fransız eğitim sistemi (L’éducation en France)"— Sunum transkripti:

1 Fransız eğitim sistemi (L’éducation en France)
GELİŞMİŞ ÜLKELERDE EĞİTİM Prof.Dr. Mustafa Ergün Fransız eğitim sistemi (L’éducation en France)

2 Fransa nüfusu Fransa’da 22 bölgede yaşayan 65 milyon; denizaşırı Fransız topraklarında yaşayan1.7 milyon.

3 Fransa’da modern eğitimin gelişimi, eğitimi bir “kültürel reprodüksiyon” veya “tarihi değişimin bir ajanı” olarak görme felsefesinin güzel bir örneğidir. Fransa’da aristokrasinin güçlenmesi sonucu Krallık Konseyi ve Parlamento gibi, yönetimi kontrol eden teşkilâtlar kuruldu. Kral ve aristokratlar papazların atanmasında yetki kullanıyorlardı. Kanunları parlamento yapıyordu. Krallık güçlü bir memur sınıfı yaratmıştı.

4 787. Şarlman tüm kilise ve bağlı kuruluşların birer okul açmaları için emir veriyordu.
Haçlı Seferleri ( ) Avrupa'nın kurulu düzenini bozdu; yabancı uygarlıklar tanındı, insanlar farklı zihniyetleri ve inançları tanıdı, riskli işlere girişmeyi öğrendiler. Arapça eserlerin Latinceye çevrilmesi modası başladı. Sadece insanlara öğretim yaparak geçinen ve bunu iş edinen öğretmenler ortaya çıktı. Bu yeni öğretmenler dini konuların dışındaki konularda (studium generale) öğretim yaparak çevrelerine binlerce öğrenciyi toplamaya başladılar. Böylece hukuk eğitimi almak isteyen binlerce öğrenci bir araya gelerek 1158 yılında Bologna'da hukuk eğitimi veren bir üniversitenin kurulmasını sağlamışlardır. Paris’te hocalarla öğrencilerin birleştiği (universitas magistrorum et scholarium) bir öğretim ortamı doğdu ve bu üniversite şeklinde düzenlendi (1200'ler). Teoloji öğretiminde Paris Avrupa'nın en önemli eğitim merkezi oldu. 1228'de Paris'te öğrencilerle halk arasında kavgalar çıkmış, birçok öğrenci öldürülmüş ve ağır yaralanmıştı. Bazı öğrenciler İngiltere'ye döndüler ve orada önce Oxford, sonra da Cambridge üniversitelerini kurdular.

5 Luther’in Roma Kilisesine karşı çıkışı, eğitimin ihmal edilmesine idi
Luther’in Roma Kilisesine karşı çıkışı, eğitimin ihmal edilmesine idi. İnancı ruhban sınıfından alıp halkın kendisine yüklemek, bunun için de halkı eğitmek amaçlanıyordu. İlköğretim Protestanlığın çocuğudur. Katolik Kilisesi kendi cemaatlerini Protestanlara kaptırmamak için yoğun bir çocuk ve halk eğitimi faaliyetine giriştiler ve sonunda başarılı da oldular. Karşı reform aşamasında Katolik din adamlarının giriştiği ilkokul seviyesinde okul açma girişimleri çok çeşitli şekillerde devam etti. Üç papaz tarafından üç tip okul kuruldu: Jacques de Batencour, Charles Démia ve Jean-Baptiste de La Salle okulları. La Salle, din adamı olmayan (laymen) profesyonel öğretmenler yetiştirmeye çalıştı. 1950'de Papalık tarafından öğretmenlerin pîri (patron de tous les éducateurs) unvanı verildi.

6 Birinci ve İkinci Sınıf zenginlere karşı Kral 16
Birinci ve İkinci Sınıf zenginlere karşı Kral 16.Louis Üçüncü Sınıf Zenginler olan burjuvalara dayanmak istedi. Milli Meclis (National Assembly) yerine Halk Meclisi toplanmasını istedi. 1789’daki Bastil Hapishanesi baskını ile de Fransız devrimi başladı. Eski Rejim (Ancien Regime) devri kapandı. Feodal aristokratların hakları kaldırıldı. Yargı Kraldan bağımsızlaştı. Roma Katolik Kilisesinin yetkileri devlete aktarıldı. Merkezi devlet okullarda standart bir Fransızca öğretilmeye başlandı. Fransa, 16.yüzyılda dünya çapında bir imparatorluk kurdu. Paris Fransızcası bütün Avrupa aristokrasisinin konuştuğu ortak dil haline geldi. 14. Louis, yılları arasında 72 yıl Fransa krallığı yaptı. Paris, tüm Avrupa’nın (hatta Rusya ve Amerika’nın) nezaket okulu olmuştu.

7 1882 yılında Jules Ferry parasız, zorunlu ve laik kamu eğitim yasasını çıkardı. 1905’te çıkarılan bir laiklik (laïcité) kanunu ile din ve devlet tamamen birbirinden ayrıldı. 19.yüzyıldaki devletin kurduğu resmi ilkokullardan önce bu iş büyük ölçüde başarılmış, bu kültür oluşmuştu. Reformasyon, mahalli dillerde bir ilköğretim faaliyeti başlattı.

8 16.yyın en büyük eğitim olayı olan ortaöğretim de dini cemaatlerin elinde idi. Bunların en büyüğü de Cizvitler idi. Ignace de Loyola, İsacılar Derneğini ve 1548’de ilk kolejini kurdu, arkasından gelenler bu sayıyı yüzlerce koleje ulaştırdılar. Üniversite 17.yyın son çeyreğinde çöktü; çünkü Cizvit kolejleri tüm öğrencileri çekiyordu. 1764’te Fransa’dan kovuldular; Devlet, çocukların dini kurumlara ait olmadığını, devlete ait olduğunu göstermek istiyordu. Cizvitler, eğitimdeki bu üstünlüklerini 19.yy sonlarına kadar sürdürdüler.

9 Fransa'da 17.yüzyılda beş askeri mühendislik okulu kurmuştu ki, bunların en meşhuru Douai Topçuluk Okulu (1679) idi. 18.yy ortalarından beri, önemli meslekler için üniversiteyi yeniden yapılandırma yerine farklı okullar kuruldu: Yol ve Köprü Mühendisleri Okulu (1747), Mézière Mühendislik Okulu (École du Génie) (1748), 1764'te Paris Askeri Okulu gibi. patrimoine5rg.free.fr 

10 Merkezileşme, İhtilalden sonra oluşan bir olgu değil, Fransız yöneticilerin sıkı Katolik kilisesi örgütünden aldıkları bir kopyalama idi. Almanya’da başlayan dindeki büyük “Reform”u yapamayan Fransızlar, siyasi alanda sürekli devrimler yaparak bir şekilde “Reform” yapmaya veya Katolik Kilisesini kontrol altına almaya çalıştılar. 17.yyda Fransa’nın öğretmenleri din adamları idi; 18.yyda din adamı olanlarla olmayanlar çatışma içine girdi. 18.yy pedagojisi, eğitimin zorunlu sekülerleşmesi fikrini işledi. Eğitimin devletin işi olmasını istediler. Devletin vatandaşlarını eğitme hakkının olduğunu savundular (devletin çocukları). imaginemdei.blogspot.com

11 Bütün eğitim işlerini düzenleyecek Université Impériale yasası 1806’da yayınlandı. İmparatorluk Üniversitesi, bir Eğitim Bakanlığı gibi tasarlanmıştı. 1945’te Milli Eğitim Bakanlığı oluşturuldu. 19.yüzyıl başlarında kurulan Napolyoncu üniversite düzeni 1968'e kadar ana hatlarıyla değişmeden kalmıştı. İhtilal ile birlikte orta ve yükseköğretim sistemi darmadağın edildi. İhtilal sırasında 24 Üniversite vardı, üniversitelerin çoğu lağvedildi. Napolyon iyi yetişmiş subay ve memur ihtiyacından dolayı ilköğretimi (écoles populaires) mahalli yönetimlere bıraktı ve ortaöğretime önem verdi. Memur ve subay çocuklarıyla üst sınıfın erkek çocukları için 1802’de Liseleri kurdu.

12 Devlet adım adım programlar, öğretmen yetiştirme, okula devam zorunluluğu, ders kitapları gibi çalışmalarla eğitimi kontrol etmeye başladı. Avrupa ülkelerinde din işleri uzun süre eğitim bakanlıklarının içinde kaldı. Kilise bir şekilde okulları kontrol etmek istiyordu. 1850'lerde işçi ihtilalinden korkan Avrupa devletleri, eğitimi neredeyse tekrar kilisenin eline verdiler. Ama 1870'ten sonra hemen bütün Avrupa ülkelerinde Kiliseyi okullardan uzaklaştırmak için zorlu bir mücadele başladı.

13 Fransız eğitim sistemi, bölgesel düzeyde üç idari birime ayrılmıştır
Fransız eğitim sistemi, bölgesel düzeyde üç idari birime ayrılmıştır. Bunlar büyüklüklerine göre; üniversite bölgesi (académies), taşra teşkilatı (département) ve mahalli birimlerdir (communé). Fransa 28 üniversite bölgesine bölünmüştür. Her üniversite bölgesinin başında bir rektör bulunur. Rektör, üniversite ve yüksekokullar dahil bölgesindeki tüm öğretim kurumlarından sorumludur.

14 1960'tan önce Fransa'da bir eğitim sisteminden bahsedilemez; çünkü ilköğretim ve ortaöğretim ayrı bloklar halinde düzenlenmişti. Ancak 1960'lardan sonra tüm öğrencilere açık, birbirine bağlı bir eğitim sistemi ortaya çıkabilmiştir. 1975'ten beri Fransız eğitim sistemi beş yıllık ilkokul, dört yıllık ortaokul (collège) ve üç yıl liseden oluşur. Liseler 1808'den beri bakalorya sınavı ile son bulur. Yükseköğretim ise üniversiteler, meslekî-teknik eğitim kurumları ve büyük okullardan oluşur.

15 Son derece merkezi olan Fransız eğitim sistemi üç kademelidir:
İlköğretim (enseignement primaire) Orta öğretim (enseignement secondaire) Yüksek öğretim (enseignement supérieur) Lisans (Licence, Bachelor) Master (Master) Doctora (Doctorate)

16 Anaokulu (école maternelle) Yaş Sınıf 3 -> 4 Petite section PS
4 -> 5 Moyenne section MS 5 -> 6 Grande section GS 2-5 yaş - Anaokulu 6-11 yaş - İlkokul (Primary school) yaş – Ortaokul (College/Secondaire) yaş – Lise (Lycée) yaş - Üniversite İlkokul (école primaire) Yaş Sınıf adı ve no 6 -> 7 Cours préparatoire CP / 11 7 -> 8 Cours élémentaire première année CE1 / 10 8 -> 9 Cours élémentaire deuxième année CE2 / 9 9 -> 10 Cours moyen première année CM1 / 8 10 -> 11 Cours moyen deuxième année CM2 / 7

17 Okul yılı, Eylül ve Haziran ayları arasında 180 günü kapsamaktadır
Okul yılı, Eylül ve Haziran ayları arasında 180 günü kapsamaktadır. Okullar haftada 6 gün açıktır; ancak, Çarşamba ve Cumartesi öğleden sonraları ders yapılmamaktadır. bu zamanlarda sportif, sanatsal ve kültürel etkinlikler yapılmaktadır.

18 Fransız öğretim sistemi program açısından ansiklopedik bir özellik taşır program reformu konuşma ve tartışmaya önem verilmesini isterken, öğretmenler hâlâ okuma ve yazma ağırlıklı dil öğretiyorlar (1985 programı bunu tekrar onayladı). 1970'lerde anlamaya dayalı Modern Matematik öğretilmeye başlandı, ama bunun da çok soyut kaldığı eleştirileri oldu. Bakan Xavier Darcos 'da tüm ilkokul programlarını değiştirdi. Yabancı dil 3.sınıftan başlatıldı. 1998'de ilköğretimin kazandırması gereken yeterlikler ayrıntılı olarak belirlenmişti; 2006'da da 7-8, ve yaşlarına uygun hedefler belirlendi. Anaokulu ve temel öğretim düzeyinde okul sayısının giderek azaldığı dikkat çekmektedir. Son kırk yılda, diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi, Fransa'da da ilköğretimde %20, ortaöğretimde de %10'luk bir düşüş görülmektedir.

19 Fransa, tarihinde eşitliği bir slogan haline getiren ülkelerin başındayken, eğitim sistemi geleneksel eşitsizlikleri sürdüren bir sistem halinde devam ediyor. 1981'de öncelikli eğitim bölgeleri (zones d'éducation prioritaire -ZEP) uygulamasına başladı. Ulusal başarı testi sonuçları, sınıf tekrarları ve okul terk durumlarına gibi eğitim performansı ve kalabalık aileler, işsizlik ve yabancı sayılarına göre bazı ZEPler belirlendi 'da durum güncellendi ve eğitim öncelikleri ağı (Réseaux d'éducation prioritaire, REP) kuruldu. 2004'te ortaokul öğrencilerinin 1/5'i ZEP veya REP bölgelerinde idi. 2006'da Başarı Hırsı Ağları (Réseau Ambition Réussite - RAR) kuruldu ve okullarla sözleşmeler imzalandı. Nihayet 2010 yılında bazı okullardaki yaygın başarısızlıklarla mücadele etmek için "CLAIR" (Collèges et Lycées pour l'Ambition, l'Innovation et la Réussite) adlı bir destek programı uygulanmaya başladı.

20 Aynı düzeylerde eğitim veren özel okullar mevcuttur.
İlköğretimdeki öğrencilerin %86,5’i ve ortaöğretimdeki öğrencilerin %79,9’u kamu sektörüne ait parasız okullardadır. Aynı düzeylerde eğitim veren özel okullar mevcuttur. Bu özel okulların büyük çoğunluğu devletle bir sözleşme imzalamıştır ve bu sözleşme sayesinde Devlet, öğretmen ücretlerinin ödenmesiyle ilgili sorumluluğu üstlenebilmekte ve contrats d’association (birlik/ortaklık sözleşmeleri) adı verilen sözleşmeler sayesinde de söz konusu okulun işleyişini kontrol altında tutabilmektedir. mysticlolly.over-blog.com 

21 Ortaokul (Collège) 11 -> 12 Sixième 6e 12 -> 13 Cinquième 5e
Yaş Sınıf Kısaltma 11 -> 12 Sixième 6e 12 -> 13 Cinquième 5e 13 -> 14 Quatrième 4e 14 -> 15 Troisième 3e Ortaokul sonunda çocuk ilk diplomasını (Brevet des collèges) alır. 3 sınıf notları ve Fransızca, Matematik, Tarih/Coğr./ Vatandaşlık test sınavlarına girer. 2011’den beri Sanat Tarihinden sözlü yapılıyor. 11 / 12 – 15 / 16 yaş grubundaki öğrencilerin devam ettikleri kolejde eğitim, ikişer yıllık iki devreden oluşuyordu. İlk iki yıllık birinci devre “gözlem devresi” (6. ve 7. sınıflar), son iki yıl ikinci devre (8. ve 9. sınıflar) de “yönlendirme devresi” idi. Bakanlık, öğretim yılından itibaren kolejlerde ilk yılın (6.sınıf) gözlem ve uyum devresi, 2. ve 3. yılın (7. ve 8. sınıflar) pekiştirme ve geliştirme devresi, son öğretim yılının da (9. sınıf) yönlendirme devresi olmasını kararlaştırmıştır. Öğrencinin kolejden sonra devam edebileceği genel eğitim, teknik eğitim ya da mesleki eğitim yolundan birisine, okulun öğretmenler kurulunda karar verilir. Velinin okulun kararına karşı çıkma hakkı vardır.

22 17 -> 18 Terminale Term or Tle
Bu çağ öğrencilerinin okullaşma oranı %92'dir. Lise öğrencilerinin %70'i bakalorya (baccalauréat) düzeyine ulaşmaktadır. Lisenin 1. (onlarda 2) sınıfı öğrencilerin hedefledikleri bitirme türüne göre seçecekleri öğrenim dalına hazırlanabilmeleri için bir yönlendirme sınıfı olarak düzenlemiş ve öğrenim dallarına ayrılma 2. ve 3. sınıflara bırakılmıştır. 1. Sınıfın son döneminde öğrenci veya velisi, 2. Sınıfta hangi öğrenim dalına gideceğini yazılı olarak okula bildirir. Öğretim yılının sonunda öğrencinin durumu ve seçimi Sınıf Öğretmeneler Kurulunda görüşülür ve karara bağlanır. Lise (Lycée) Yaş Sınıf Kısaltma 15 -> 16 Seconde 2de 16 -> 17 Première 1ere 17 -> 18 Terminale Term or Tle Lise olgunluk sınavı (Baccalauréat, bac) ile bitiyor. Bu, İngilizlerin A-Level veya Almanların Abitur’una denk. série scientifique (S) série économique et sociale (ES) série littéraire (L) Mesleki alanda baccalauréat technologique ve baccalauréat professionnel var.

23 1980'lerin ortalarına kadar eşitliğin tek şartı, tek tipleştirme olarak görülüyordu. 1970'lerde bir eğitim planlaması biçimi olarak bunun için okul haritaları (carte scolaire) çıkarılmıştı, her veli çocuğunu kendi bölgesindeki okula gönderecekti. Bu sonradan çok eleştirildi ve okul seçme özgürlüğü tartışmaları başladı. Aslında yönlendirme işlemini de okul seçme özgürlüğü çerçevesinde değerlendirmek gerekir. 1959'da ortaöğretimde kademeli olarak karma eğitime geçme kararı alındı. 1963'te kolejlerinde karma eğitim düzeninin normal düzen olduğu kabul edildi. 1972'de Politeknik Okulu karma yapıldı Haby Kanunu bütün resmi okullarda eğitimin karma olmasına karar verdi.

24 1980'lerde meslek liseleri daha çoktu, ama daha sonra genel liselerin öğrenci oranı %60'lara kadar çıktı. Önceleri kolejler modern ve klasik diye iki dala ayrılırken sonra tek program uygulamaya başladı; ama lise programlarındaki çeşitlilik giderek arttı. Bunu en iyi bakalorya çeşitliliğinde görmekteyiz.

25 En katı sınav bakalorya ve sözlü-yazılı tarzda yapılıyor; test yapılmıyor, altı gün kadar sürüyor. Kazanamayanlar üniversiteye gidemiyor. Bac hayli çeşitlidir. Akademik yola girenler baccalauréat général alırlar. Teknik dala girecekler baccalauréat technologique, mesleki eğitim alacaklar baccalauréats professionnels alırlar. Öğrencilerin %63'ü bac alıyor ve bunların yarısı bac général, üçte biri de bac technologique alıyor. 1994'e kadar genel öğretim bakaloryaları (A, B, C, D, E) öğrencileri uzun öğretime hazırlıyordu, teknik bakaloryalar (F,G,H) öğrencileri BTS ve DUT gibi teknik yükseköğretim kurumlarına yönlendiriyordu. A serisi bac'lar edebiyat, B ekonomi ve sosyal bilimler, C matematik ve fizik bilimler, D matematik ve doğa bilimleri, E matematik ve teknik alanında idi. Teknik bakaloryalar da değişik sanayi alanlarını kapsıyordu.

26 Lise mezunları %80 Üniversite mezunları %27 ila arasında birçok Avrupa ülkesi, eğitim sistemlerinde zorunlu öğretim yaşı ve programlar açısından reform yaptı: Belçika (1983,1989), Finlandiya (1983), Lüksemburg ( ve 1993), Hollanda (1985 ve 1993), Portekiz (1987), Kuzey İrlanda (1989), İzlanda (1989), Fransa (1989) ve İspanya (1990). 1980'li yılların sonuna doğru 15 yaş altındakilerin büyük bir kısmının okullaştığı, 1990'lı yıllarda ise bu sorunun çözümlendiği görülmektedir.

27 Yükseköğretim Diğer Avrupa ülkeleri ile uyumlu, üç kademeli
Büyük okullar (grandes écoles): Bütün "büyük" Fransızlar (Grands Corps) bu okullardan mezun olmuştur. Büyük okulların tam bir tanımı ve listesi yok. Eğitim Yasalarında "grandes écoles" kavramı da yok; üniversite olmayan yükseköğretim okulları için "écoles supérieures" terimi kullanılıyor. 1901'de kurulan Grandes Écoles Conférence da bir tanım ve liste yapmıyor. Bu alandaki en saygın 23 okul "G16+" adlı bir grup kurmuşlar. Diğer Avrupa ülkeleri ile uyumlu, üç kademeli Licence ve Licence Professionnelle (Bachelor)(6 yarıyıl)(180 ECTS) Master (Master) (4 yarıyıl)(120 ECTS) Doctorat (Doctorate)(6 yarıyıl)

28 Fransız yükseköğretimindeki üniversiteler ve büyük okullar bloklaşması yıkılamamıştır. Bazı öğrenciler üniversiteye değil de büyük okullara girmek için çalışırlar. Yükseköğretim öğrencilerinin %4'ünü okutan bu kurumlar, bütçenin %30'unu alırlar. Yeni Fransız asil sınıfı buralarda yetişir. Fransa'da büyük okullardan mezun olanlara, alanı ne olursa olsun mühendis (ingénieur) denir. Bakaloryayı kazanan herkes üniversiteye girdiği için, Fransız üniversitelerinin özellikle ilk iki yılı çok kalabalıktır. Ama üniversiteyi terk veya atılma %50'lere ulaşır. 84 üniversite çok kalabalık, parası yok, iş dünyasından kopuk. Buna karşılık 250 kadar Grandes Ecoles, paralı, az öğrenci seçiyor, iş dünyası ile uyumlu çalışıyor. Başta büyük okullar olmak üzere birçok kurum seçerek öğrenci alıyor. Fransız yükseköğretiminde sosyal, coğrafi ve cinsiyet eşitsizlikleri var olmaya hep devam etmiştir. 1911'de Sarkozy, Sorbon çevresinde bir Fransız "Ivy league"i yaratmak için Mükemmellik Girişimi (Initiatives d'Excellence, Idex) adlı bir plan hazırladı. Dünya çapında meşhur 7-8 Fransız üniversitesini bir araya getirerek bunları özel olarak desteklemek istiyordu. "Sorbon League" denilen bu oluşum tamamlanamadı.

29 Classes préparatoires aux grandes écoles (CPGE):
TSI (Technology ve Engineering Science), MPSI (Mathematics, Physics ve Engineering Science), PCSI (Physics, Chemistry, ve Engineering Science) veya PTSI (Physics, Technology, ve Engineering Science) MP (Mathematics ve Physics), PSI (Physics ve Engineering Science), PC (Physics ve Chemistry) PT (Physics ve Technology) BCPST (Biology, Chemistry, Physics, Life ve Earth Sciences) Felsefe ve beşeri bilimler hazırlık sınıfları (CPGE) ilk sınıf öğrencilerine Hypokhâgne, ikinci sınıf öğrencilerine Khâgne denir. Prépa EC, ekonomi alanındaki hazırlık sınıflarıdır. Öğrenciler, büyük okullar ve mühendislik okuluna girmek için lisede hazırlık sınıflarına (classes préparatories) devam etmelidir. 2002'de hazırlık sınıfları olan 365 lise vardı. Öğrenciler buradan mezun olunca büyük okullara gene sınavla giriyorlardı. İki-üç yıl devam eden bu sınıfların çoğu resmi liselerde açılmakla beraber, özel olanları da vardır. Bu sınıflara girmek de öğrenci başarısına bağlıdır ve çok zordur.

30 2000'li yıllardan sonra Fransa'daki yükseköğretim gelişmelerinde de Bologna süreci etkili oldu arasında LMD (licence-master's degree-doctorate) reformları yapıldı; önlisans diplomaları (DEUG) kaldırıldı ve üniversitelerin ilk üç yılı lisans eğitimi olarak kabul edilmeye başlandı. Üç yıllık lisans eğitiminden sonra bir yıllık yüksek lisans (Maîtrise) programına geçilebilme imkanı sağlandı. Yükseköğretim seviyesindeki mesleki eğitim iki tip idi: 1) DUT (diplôme universitaire technologique) veren iki yıllık IUT'lar (instituts universitaires technologique). 2002'de 110 IUT vardı. 2) BTS (brevet de technicien supérieur) veren gene iki yıllık liselerin STS (section de technicien supérieur) bölümleri. 2002'de 2000'den fazla okulda 146 çeşit BTS vardı.

31

32

33

34 1989 Jospin Yasası, üniversitelerde Öğretmen Yetiştirme Enstitüleri (Instituts Universitaires de Formation des Maîtres, IUFM) kurdu. İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenleri buralardan yetiştirilecekti. İlkokul öğretmenleri 3, lise öğretmenleri 4-5 yıl eğitim alıyor. Ortaöğretim öğretmenleri, üniversitelerdeki Öğretmen Eğitimi Enstitüleri (Instituts Universitaires de Formation des Maîtres [IUFM]) tarafından hazırlanan bir sınavla seçilir. Bunlar da daha sonra Milli Eğitim Bakanlığının yaptığı bir öğretmen seçme sınavına (Certificat d'aptitude au professorat de l'enseignement du second degré (CAPES) tabi tutulur. 110 değişik alana öğretmen seçilir. Teknik alanda da 40 tür öğretmenlik için sınav yapılır, meslek liseleri için keza. IUFM sistemi 1990'da kuruldu ve şu anda 31 Enstitü var. Lisans mezunları (Bachelors) bu Enstitülere girip bir yıl eğitimden ondan sonra atama sınavlarına giriyor, kazananlar Enstitülerde bir yıl daha eğitim görüyor.

35 MEB. (2006). Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinin Eğitim Sistemleri
MEB. (2006). Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinin Eğitim Sistemleri. Ankara: Kalkan Matbaacılık Sağlam, M. (1999). Avrupa Ülkelerinin Eğitim Sistemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları Balcı, A. vd. (2007). Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri. Ankara: PegamA Yayıncılık Baykal, A. ve Diğerleri,(2006), Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Eğitim, Ankara. Topbaş, E. (2005). Fransa’da Yükseköğretimin Örgütsel Yapısı: Paris Akademisi Örneği, Milli Eğitim Dergisi, Ada, S. (2009). Eğitim Yapıları ve Yönetimleri Açısından Çeşitli Ülkelere Bir Bakış, Pegem Yayınları, Ankara