Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır.

... konulu sunumlar: "Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır."— Sunum transkripti:

1 Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır.
Verici atom türleri - P atomu  fosfinler - N atomu  aminler, nitro, piridin(py) -O atomu  akua, OR- -S atomu  SR-, SOx -organik bileşikler  aromatikler, olefinler, alkiller v.s. Ligantların Sınıflandırılması ● Diş sayısına göre Monodentat = tek dişli ligant Bidentat = iki dişli ligant Tridentat = üç dişli ligant Multidentat = çok dişli ligant Şelat yapan ligantlar : merkez atomuna birden çok donör atomu ile bağlanabilen ligantlar

2 Verici-alıcı türlerine göre  verici (sadece) En > NH3
alkiller (metil, etil, propil v.s.)  verici (dolu p orbitalleri) H2O > F- > RCO2- > OH- > Cl- > Br- > I-  alıcı CO, CN- > phen > NO2- > NCS- Elektronik yapılarına göre - Bir elektron verici  H , metil, etil, propil.. - İki elektron verici  NH3, H2O, CO, etilen, py - Üç elektron verici  NO, allil (H2C=CH-CH2 ) - Dört elektron verici  bütadien - Beş elekton verici  siklopentadienil (Cp)

3

4 Ligantların adlandırılmaları
 Anyonik ligantların sonuna “o” takısı konur -bromo, kloro, karbonato, sülfato  Nötral ligantlar takı almaz -etilendiamin, fosfin, metilamin, dimetilamin  Radikallerin sonuna “il”takısı getirilir -fenil, metil, etil, siklopentadienil  Bazı ligantlar özel ada sahiptir -karbonil, nitrozil, ammin, akua  Köprü ligantlar μ(mü) ile gösterilir  Delokalize bağlar η (eta) ile gösterilir

5

6

7 Ligant sayısını veren önekler
2 di bis 3 tri tris 4 tetra tetrakis 5 penta pentakis 6 heksa heksakis 7 hepta heptakis 8 okta oktakis ikinci grup öneklerin kullanıldığı yerler Büyük ve karmaşık ligantlarda Önek içeren ligantlarda

8 C O nötral ligantlar karbonil NO nitrozil NH3 ammin PPh3
 karbonil NO nitrozil    NH3 ammin PPh3 trifenilfosfin       H2O akua SR2 tiyoeter

9 N C S S C N Anyonik ligantlar S-2 tiyo HS¯ merkapto O2-2 perokso
 S tiyo HS¯ merkapto O perokso N nitrido NH2¯ amido NH -2 imido N3¯ azido NO2¯ nitro ONO¯ nitrito CN¯ siyano OCN¯ siyanato H¯ hidro (hidrido) O okso OH¯ hidrokso F¯ floro Cl¯ kloro Br¯ bromo I¯ iyodo NO nitrato ClO3¯ klorato C2O oksalato SO sülfato SO sülfito CH3COO- asetato S2O tiyosülfato CO karbonato NHOH¯ hidroksilamido N C S  izotiyosiyanato S C N tiyosiyanato 

10 p – bağlı ligantlar Çok katlı (çift ve üç katlı) bağlar Lewis bazı gibi davranır H2C CH2 RC CR - CH2 Cl K+ Cl Pt Cl [PtCl3(2-C2H4)]- η2-C2H4 : etilenin metale iki C atomu ile bağlandığını gösterir

11 Nötral ikidişli ligantlar
e.g. [PtCl2(en)]     beş üyeli şelat kare düzlem kompleks 1,2-diaminoetan = etilendiamin = en             1,2-difenilfosfinetan dppe 2,2'-bipiridin bpy 1,10-fenantrolin phen Şelat yapan ligantlar merkez atomuna daha kuvvetli bağlanır

12 Anyonik ikidişli ligandlar
asetato = ac- oksalato = ox2- p-verici ikidişli ligant Pd(II)-oksim kompleksi [Fe(CO)3(h4-C4H6)]

13 Üçdişli ligantlar: üç donör atomlu
            dietilentriamin dien 2,2':6',2"-terpiridin tpy 1,4,7-triazosiklononan makrosiklik ligant       makrosiklik ligantlar, en az 3 verici atomuna ve en az 9 halka atomuna sahiptir

14 tris(2-aminoetill)amin
Dörtdişli ligantlar tris(2-aminoetill)amin tren porfirin fitalosiyanin

15 etilendiamintetraasetato
Çokdişli ligantlara bir örnek etilendiamintetraasetato EDTA 6 dişli ligand