BBY104 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri II

... konulu sunumlar: "BBY104 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri II"— Sunum transkripti:

1 BBY104 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri II
BİLGİ KAYNAKLARININ TÜRLERİ DanIşma kaynaklarI: BİlGİNİN KENDİSİNİ VEREN – IV “Ready reference” BBY104 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri II

2 Bilginin kendisini veren danışma kaynakları:
[hatırlatma] Ansiklopediler Sözlükler Coğrafi kaynaklar Harita Atlas Gazetteer Turizm rehberleri Coğrafi ansiklopedi ve sözlükler Hazır danışma (ready reference) kaynakları Almanak Yıllık El kitapları Rehberler

3 Ready reference? Hemen yanıtlanabilecek sorulardır.
Tarihler ve olaylar, kişiler, istatistikler, “ilk”ler, “en”ler vb. Özellikle kütüphanelerin danışma birimine yöneltilen soruların önemli bir kısmı (%30-40) bu tip sorulardan oluşur (Katz, 1987, s.42). Bu tip sorular her tür danışma kaynağı tarafından yanıtlanabilir (katalog, ansiklopedi, vb.) Ancak bazı hazır danışma sorularını yanıtlamak için üretilen özel kaynaklar da vardır. →→→

4 Almanak Almanac, Almanack, Factbook, Book of Facts,…
Takvime göre düzenlenmiş, özel bir alan veya bir grup farklı alanda bilgiler içeren genelde düzenli ve yıllık olarak üretilen yayınlardır. Tüm dünya ile ilgili istatistiksel ve betimleyici bilgiler içerebilirler. Ayrıca, yakın tarihe ait olayların özetleri de bu kaynaklarda bulunabilir. Ülkelerdeki kurumlar, kişiler ve olaylar hakkında güncel bilgiler yer alabilir. Karşılaştırmalı bilgiler bulunabilir: Eski ve yeni bilgiler.

5 ..Almanak Almanaklar tarafından genelde işlenen ana konular: coğrafya, hükümet, nüfus, ziraat, ekonomi, iş, sağlık, tıp, din, medya, taşımacılık, bilim, teknoloji, spor ve ödüller,... Ünlü örnekler: Whitaker's Almanack Information Please Almanac The World Factbook World Almanac OECD Factbook …

6

7

8 Örnek içerik (tıklayın)

9

10

11

12

13 Deneyin!.. Mısır’da yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adı geçen Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu genel direktörü Muhammed El Baradey’in biyografisini arıyorum. InfoPlease adlı kaynağı kullanarak bana bilgi bulabilir misiniz? Ne tür zorluklarla karşılaştınız? Sizce sebepleri neler olabilir? Nasıl çözdünüz / çözebildiniz mi? Bu alıştırmanın sonuçlarını gelecek derste sınıfta tartışacağız..

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24 Yıllık Yearbook, annual,..
Her yıl yenilenir ve ilgili yılın istatistiksel bilgilerini verir. Ülkelerle, konularla ilgili yıllık etkinlikleri içerir. Basılı versiyonları genelde alfabetik düzendedir. Temel mantığı ve kullanım amaçları almanaklara çok benzer, yalnız kendi içinde türleri vardır.

25 ..Yıllık (türleri) Tanınmış ansiklopedilerin yıllıkları
Özellikle basılı ansiklopedileri güncellemek için üretilir Uluslararası yıllıklar Yearbook of International Organizations Uluslararası civarında kuruluş hakkında bilgi Stateman’s Yearbook-1864 200’e yakın devletle ilgili bilgiler var Batı ülkeleri ağırlıklı Europa Yearbook (Europa World Online)-1926 Birleşmiş Milletler üye ülkeler ve Avrupa ülkeleri Worldmark Encyclopedia of the Nations Her ülkeyi 50 madde altında incelemiştir (Örn: 48.madde o ülkedeki önemli kişiler)

26

27

28 ..Yıllık (türleri) İstatistiksel bilgi veren yıllıklar
United Nations Statistical Yearbook Dünyanın en tanınan istatistik yıllığı Uluslararası kapsamlı Bütün bilgiler devletlerden toplanıyor. Aylık bülten olarak da çıkıyor (Monthly Bulletin of Statistics) Türkiye İstatistik Yıllığı-1928 T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Karşılaştırmalı olarak farklı alanlarda bilgiler veriliyor. Sadece Türkiye ile ilgili resmi kurumlardan alınmış bilgiler

29

30

31 ..Yıllık (türleri) Konu yıllıkları Guinness Book of World Records-1955
İlginç rekorları verir. En’lerden bahseder. Birçok dile çevirilmiştir. …

32

33 ..Yıllık (türleri)

34 ..Rehber Directory, guide,..
Kurumlar, firmalar, şirketler hakkında bilgi veren danışma kaynağı. Kurumlar ne zaman, nerede kurulmuş?, Başkanları kim?, Faaliyet alanları neler?, Yayınları neler? vb. bilgi gereksinimlerine yanıt ararken kullanılır.

35 Rehber Yöresel rehberler / Belirli bir konu ile ilgili rehberler
Belli bir ülke, bölge ya da şehirler ile ilgili ya da belirli bir konu başlığı altında detaylı bilgi verir. Devlete ait rehberler Devlet kurumları tarafından üretilen yayınlardır. Akademik teşkilat rehberleri Eğitim ve araştırma kurumları hakkında bilgi verir. Ticari rehberler Firmalar hakkında detaylı bilgiler verir. Kurumsal rehberler

36 ..Rehber (konu)

37 ..Rehber (konu) “Türkiye Akademik Dergiler Rehberi” ne ait dizinler.

38 ..Rehber (konu)

39 ..Rehber (devlet)

40 ..Rehber (akademik) Research Centers Directory-1966
Üniversitelere bağlı araştırma merkezleri hakkında bilgi verir. World of Learning-1947 Bütün dünyadaki eğitim kurumlarına yönelik bilgiler verir. Ayrıca ilgili ülkenin müzeleri, kütüphaneleri, sanat galerileri hakkında da bilgi verir.

41

42

43 ..Rehber (ticari)

44 ..Rehber (kurumsal)

45 ..Rehber (kurumsal)

46 ..Rehber (kurumsal)

47 El kitapları Handbook, manual,..
Herhangi bir alandaki en temel bilgileri veren danışma kaynaklarıdır. El kitapları genel konuları içerebileceği gibi bazı özel alanlarda da hazırlanmış olabilir.

48 ..El kitapları Famous First Facts (Wilson)
Olayların ilk meydana gelişi ile ilgili bilgi verir. Genelde Amerikan tarihindeki ilklere yer verir. İlk icatlar, buluşlar,..

49

50 ..El kitapları Handbook of Chemistry and Physics-1913
Handbook of Robotics …

51 ..El kitapları

52 Dikkat.. Özellikle yıllık, almanak, rehber gibi kaynakları kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli özelliklerden biri nedir? Güncellik Neden? Bilgiler eskimiş/değişmiş olabilir. Kaynağın en güncel versiyonu en doğru bilgiyi verecektir. Eski versiyonlarda olmayan bilgiler son versiyonda bulunuyor olabilir.

53 Kaynaklar ve okuma listesi:
Wikipedia (TR & EN). Katz, William. (1987). Introduction to Reference Work: Basic Information Sources (Vol.1, Part 2 & 3). New York: McGraw-Hill. Slaytlar hazırlanırken ayrıca aşağıda listelenen bazı yayımlanmamış ders notlarından yararlanılmıştır: Dr. Dilek Köprülü. BBY 103 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri I. Hacettepe Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Dr. Coşkun Polat. BBY 12 Bilgi Kaynakları ve Hizmetleri I. Atatürk Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Nevzat Özel. BBY 101 Genel Danışma Kaynakları I. Ankara Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.