Yrd. Doç. Hatice DEMİRBAŞ G.Ü.Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü

... konulu sunumlar: "Yrd. Doç. Hatice DEMİRBAŞ G.Ü.Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü"— Sunum transkripti:

1 Yrd. Doç. Hatice DEMİRBAŞ G.Ü.Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü
RİSK GRUPLARI Yrd. Doç. Hatice DEMİRBAŞ G.Ü.Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü

2 Çocuğun ihmal ve istismar edilmesine neden olan faktörler:
iç ve dış stres faktörleri:

3 Anne-baba yoksunluğu Anne-baba yoksunluğu bir iç stres faktörü
ölüm, boşanma veya ayrı bir yerde çalışma nedeniyle parçalanmış aileler, anne-baba tarafından ihmal edilme, anne-baba arasındaki şiddete tanık olma, parçalanmış aileden gelme çeşitli aile sorunlarının çocukta yarattığı duygular

4 ebeveynin psikopatolojisi ya da kişilik özellikleri
Sevgi ve ilgiden yoksun olan ve ceza ve şiddetin ön plana çıktığı bir çocukluk yaşantısı Dolayısıyla, istismarcı ebeveyn çocuğuna benzer bir yaklaşım içinde olacaktır. Çocukları ile daha az etkileşime girme ve destek veren bir biçimde davranmama. Ebeveynin sinirli ve üzgün olduğu anlar Çocuğu aşağılamak, olumsuz bir davranışı karşısında bağırmak, korkutmak alkol, uyuşturucu vb. bağımlısı anne-baba

5 Çocuk KaynaklI Risk Faktörleri
Burada çocuğun istismarı provoke eden rolüne işaret edilmekte ve bunun sonucunda da fiziksel istismarın ortaya çıktığı söylenmektedir. Eğer çocuk, karakter, cinsiyet, fiziksel görünüm ve diğer özellikler bakımından ebeveynin beklentilerini uygun değilse Örneğin; çocuğun kendi kişisel ve zihinsel özelliklerinden kaynaklanan nedenler

6 Çocuk KaynaklI Risk Faktörleri
çocuktaki agresif davranışlar, yalan söyleme ve çalma, evden kaçma, eve geç gelme, izin almadan bahçeden ya da oyun alanından ayrılma, çocuktaki zihinsel ya da fiziksel engel, okuldaki akademik başarısızlıklar ve nedeni belirlenemeyen ancak ebeveynler tarafında yanlış davranış olarak nitelendirilen davranışlar

7 Çocuk KaynaklI Rİsk Faktörlerİ
Yaş, cinsiyet, istenmeyen doğum, doğum sırası, kronik hastalıklar, çocuğun diğer çocuklardan farklı olduğunun belirlenmesi istismar için risk oluşturabilir.

8 Yaş Fiziksel istismar 18 yaşına kadar tüm yaşlarda
Kurbanlar genelde 2 yaşın altındaki çocuklardır. Kaçamayacağı ve kendini savunamayacağı için ciddi yaralanmalar, kalıcı fiziksel sakatlıklar Çocuğun yaşı arttıkça anne-baba tarafından girişilen fiziksel istismarın azaldığı,

9 YAŞ Yapılan bir çalışmada 6-9 yaşta %23, yaşta %13 ve 12 yaş üstü % 29.7 oranında fiziksel istismar cinsel istismar daha çok ergenlik yıllarında 0-3 grubundaki çocukların çoğunluğunun anneleri, 16 yaşına kadar hem anneleri, hem de babaları tarafından istismar edildikleri, 16-18 yaşları arasında daha çok anne-babaları dışındaki kişilerce

10 Cİnsİyet: Kızlar ve erkekler eşit risk altındadır.
12 yaşında küçük çocuklar için erkek çocukların kız çocuklardan daha yüksek oranda fiziksel istismara uğradığı Kültürel etmenlere göre değişiklik Erkek çocukların daha çok oranda ve daha ciddi yaralanmalara uğramasının temelinde istismarcının daha fazla erkek olması etkili olmaktadır.

11 Doğum sIrasI Daha sonra doğan ve yakın arayla doğan çocuklar, küçük çocuk dayak kurbanı seçilmektedir. İstenmeyen ve başarısız çocuklar Bazen de ebeveynler ilk doğan çocuğa daha fazla fiziksel şiddet İkiz çocukların istismarının fazla olduğu

12 Fiziksel ve zihinsel engelli çocuk:
Psikolojik bozukluklar: Dürtü kontrol güçlüğü çeken, hiperaktif, davranış sorunları, öğrenme engelli çocuklar

13 Ekonomik Durum KaynaklI Rİsk Faktörlerİ
Ebeveynin işsiz kalması ekonomik yoksunluk, yoksulluk borçlanma, ekonomik değişimin arzu edilmeyen yönde gitmesi, sosyal olanaklardan yoksun olma, gecekondu türü evlerde yaşamanın getirdiği stres ve yaşamdan tat alabileceği eğlence, aktivite vb. olanağının bulunmayışı Çocuğun çalıştırılması: küçük yasta ağır, uygunsuz islerde çalıştırılmakta ve büyük sorumluluklar Sokakta yaşayan ve çalışan çocuklar

14 Aile Yapısı ve Sosyal Çevreden Kaynaklanan Risk Faktörleri
kalabalık ailelerdeki çocuklar tek ebeveynli aileler sadece babaları ile yaşayan çocukların fiziksel istismara maruz kalma olasılıkları, sadece anneleriyle birlikte yaşayan çocuklar için olandan daha fazladır.

15 Alkol ve Madde Kötüye Kullanımı
Alkol ve yasa dışı madde kullanımı: çocuk istismarı ve eşin istismarı üzerine araştırmalar alkol ve şiddet arasında bağlantı olduğunu göstermektedir. Cinayet, saldırı,

16 Ensest için risk faktörleri
Baba-kız ensesti Risk faktörleri: Alkol bağımlısı baba Alışılmışın dışında şüpheci ya da bağnaz ve otoriter baba Annenin olmaması veya ailede koruyucu güç olmayı beceremeyen anne Annenin ev işlerini yapan ve anne rolünü oynayan bir kız çocuğu Anne-babanın bitmiş yada sorunlu cinsel yaşamlarının olması

17 Ensest için risk faktörleri
Babanın kendi kontrolünü sınırlayan faktörler: madde bağımlılığı, psikopatoloji, sınırlı zeka Küçük kızda aniden gelişen baştan çıkarıcı tavırların varlığı Çocuğun insanlarla yakın ilişki kurulmasına izin verilmemesi Anne-babanın yabancılara karşı düşmanca, paranoid bir tutum içine girmesi Anne veya babanın ya da her ikisinin ailesinde daha önce ensest ilişkinin varlığı riskleri oluşturmaktadır.