DİYABETES MELLİTUS T.C. Sağlık Bakanlığı

... konulu sunumlar: "DİYABETES MELLİTUS T.C. Sağlık Bakanlığı"— Sunum transkripti:

1 DİYABETES MELLİTUS T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Ankara İli Kamu Hastaneleri Birliği 2.Bölge Genel Sekreterliği DİYABETES MELLİTUS Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

2 Diyabetes Mellitus Diyabet insülin eksikliği veya etkisizliği sonucu gelişebilen akut ve kronik komplikasyonların eşlik etmesiyle yaşam boyu süren bir hastalıktır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

3 2025 yılında bu rakamların iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir
Diyabetes Mellitus Şu anda dünyada 185 milyondan fazla, Türkiye de ise 10 milyondan fazla insanın diyabetli olduğu düşünülmektedir 2025 yılında bu rakamların iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

4 Hareketsiz yaşam tarzı
Diyabet Görülme Sıklığı Neden Artmaktadır? Hareketsiz yaşam tarzı Artan obezite Sağlıksız beslenme alışkanlıkları Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

5 Gebeliğe bağlı gelişen (gestasyonel) diyabet
Diyabet Tipleri Nelerdir? Tip 1 diyabet Tip 2 diyabet Gebeliğe bağlı gelişen (gestasyonel) diyabet Pankreasın çeşitli hastalıklarına bağlı gelişen diyabet Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

6 Pankreas beta hücrelerinin otoimmün harabiyeti ile ortaya çıkar
Tip 1 Diyabet Pankreas beta hücrelerinin otoimmün harabiyeti ile ortaya çıkar Mutlak insülin eksikliği vardır Çocukluk çağı ve genç erişkinlerde ortaya çıkmaktadır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

7 Belirtileri Tip 2 diyabete göre daha şiddetlidir
Akut olarak gelişir Genellikle 30 yaşından önce başlar, fakat daha ileri yaşlarda da görülebilmektedir Belirtileri Tip 2 diyabete göre daha şiddetlidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

8 Dünyada en sık rastlanan diyabet tipidir
Tip 2 Diyabet Dünyada en sık rastlanan diyabet tipidir İnsülin eksikliği, etkisizliği yada direnci vardır Günümüzde daha genç yaşlarda da görülebilmektedir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

9 Diyabet belirtileri genellikle hafiftir
Tip 2 Diyabet Diyabet belirtileri genellikle hafiftir Bazen hiçbir bulgu vermeyebilir Hasta farklı bir hastalık şikayeti ile doktora başvurduğunda diyabet tanısı alabilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

10 Kilo verme (Kısa sürede 10-15 kg) Sık idrara çıkma Ağız kuruluğu
Tip 1 Diyabet Belirtileri Çok su içme Çok yemek yeme Kilo verme (Kısa sürede kg) Sık idrara çıkma Ağız kuruluğu Ketoasidoz Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

11 Çok su içme Çok idrara çıkma Çok yemek yeme Ağız kuruluğu
Tip 2 Diyabet Belirtileri Çok su içme Çok idrara çıkma Çok yemek yeme Ağız kuruluğu Görme bulanıklığı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

12 Vajinal Enfeksiyonlar İmpotans Yara İyileşmesinde Gecikme
Tip 2 Diyabet Belirtileri Vajinal Enfeksiyonlar İmpotans Yara İyileşmesinde Gecikme Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

13 İlaç ya da insülin tedavisi Beslenme Egzersiz Eğitim
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

14 İnsülin 1921 yılında Best ve Banting tarafından keşfedilmiştir
1923’de ticari üretimine başlamıştı İnsülin, pankreastaki özel hücreler tarafından üretilen bir hormondur Kandaki şekerin (glukoz) hücre içine girmesini sağlar Kanda şekerin yükselmesini engeller Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

15 Hızlı Etkili İnsülinler (Analog İnsülinler)
KULLANILACAK İNSÜLİNİN ÖZELLİKLERİ İnsülin Çeşitleri Hızlı Etkili İnsülinler (Analog İnsülinler) İnsülin Aspart: NovoRapid İnsülin Lispro: Humalog İnsülin Glulisin: Apidra Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

16 Hızlı Etkili İnsülinler
İnsülin enjeksiyonundan hemen sonra etki etmeye başlar ve 3-5 saat sonra etkisi biter Bu nedenle insülin yapılır yapılmaz yemeğin yenmesi gerekmektedir Hızlı etkili insülinler berrak renktedir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

17 Kısa Etkili İnsülinler (Regüler İnsülinler)
Actrapid Humulin R Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

18 Kısa Etkili İnsülinler (Regüler İnsülinler)
İnsülin enjeksiyonundan yarım saat sonra etkilemeye başlar, etkisi 8 saate kadar sürer Bu nedenle kısa etkili insülinler yemekten 15 dakika önce yapılmalıdır Kısa etkili insülinler berrak renktedir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

19 Orta Etkili İnsülinler (NPH)
İnsulatard Humulin N Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

20 Orta Etkili İnsülinler (NPH)
İnsülin enjeksiyonundan 1-2 saat sonra etki etmeye başlar ve saate kadar etkisi sürer Bu nedenle insülinin yemekten yarım saat önce yapılması gerekmektedir Orta etkili insülinler bulanık renktedirler Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

21 Uzun Etkili İnsülinler
İnsülin Detemir: Levemir İnsülin Glarjin: Lantus Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

22 Uzun Etkili İnsülinler
İnsülin enjeksiyonundan 2-4 saat sonra etkilemeye başlar, etkisi 24 saate kadar sürer Bu nedenle yemekten bağımsız olarak, her gün belirlenen uygun bir saatte yapılması gerekir (genellikle yemekten hemen önce, yatarken, sabah) Uzun etkili insülinler berrak renktedirler Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

23 Hazır Karışım İnsülinler
Hızlı, kısa ve orta etkili insülinin önceden karıştırılmış halidir Bu nedenle her üç tipin etkilerini kapsar Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

24 Karışım İnsülin Analoğu
NovoMix 30: %30 İnsülin Aspart, %70 Protamin Kristalli İnsülin Aspart Humalog Mix 25: %25 İnsülin Lispro, %75 İnsulin Lispro Protamin Süspansiyon Humalog Mix 50: %50 İnsülin Lispro, %50 İnsulin Lispro Protamin Süspansiyon Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

25 Karışım İnsülin Analoğu
Hızlı (Analog) ve orta etkili insülinin karışımıdır İçerisinde hızlı etkili insülin bulunduğu için, insülin yapılır yapılmaz yemeğin yenmesi gerekmektedir Karışım insülin analogları bulanık renktedirler Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

26 Karışım İnsan İnsülini
Mixtard 70/30: %30 Actrapid, %70 NPH Humulin M 70/30: %30 Humulin R, %70 NPH Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

27 Karışım İnsan İnsülini
Kısa (Regüler) ve orta etkili (NPH) insülinin karışımıdır İçerisinde kısa etkili insülin bulunduğu için, insülinin yemekten 15 dakika önce yapılması gerekmektedir Karışım insan insülinleri bulanık renktedirler Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

28 Standart tedavi seçenekleri olsa da protokoller hastaya göre değişir
Tedavi Protokolleri Standart tedavi seçenekleri olsa da protokoller hastaya göre değişir Konvansiyonel ve intensif tedavi yöntemlerimiz mevcuttur Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

29 Tedavi Protokolleri Sabah Öğle Akşam Gece NPH(orta etkili) Mixt
Uzun etkili (Levemir-lantus) NPH (orta etkili) Kısa etkili Orta yada uzun etkili Hızlı etkili Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

30 Oral Antidiyabetik İlaçlar-OAD
OAD`lerin etki mekanizmaları farklı olduğu için hastaya veriliş saatlerine ve dozlarına dikkat edilmelidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

31 Oral Antidiyabetik İlaçlar-OAD Ticari adı Alınma Zamanı
Glucotrol XL 5,10 mg Günde 1 kez yemekle Diamicron Diamicron MR Betanorm Günde 1-3 kez yemekten 30dk.önce Amaryl ,Glimax Novanorm,Novade Günde 1-3 kez yemekle Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

32 Oral Antidiyabetik İlaçlar-OAD Ticari adı Alınma Zamanı
Starlix Günde 1-3 kez yemekten 30dk.önce Glucophage, Glifor,Diaformin-Matofin, Glikofen Günde kez yemekten sonra (tok) Glifix,Dropia, Piogtan Günde 1 kez yemekten bağımsız Glucobay, Glinose Günde 1-3 kez yemeğin ilk lokmasıyla Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

33 Oral Antidiyabetik İlaçlar-OAD Ticari adı Alınma zamanı
Januvia Günde 1 kez yemekten bağımsız Galvus Günde 1-2 kez yemekle yada yemekten sonra Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

34 Hastadan hastaya değişebilmekle birlikte;
Kan Şekeri Değerleri Hastadan hastaya değişebilmekle birlikte; Açlık kan şekeri mg/dl Tokluk kan şekeri mg/dl arasında olmalıdır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

35 Kan glikozunun olması gereken değerlerin altına düşmesidir
Hipoglisemi Kan glikozunun olması gereken değerlerin altına düşmesidir En sık görülen akut komplikasyondur Özellikle beyin metabolizmasındaki olumsuz etkileriyle ciddi mortalite nedenidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

36 El ve bacaklarda titreme Halsizlik Baş ağrısı Baş dönmesi Açlık hissi
Hipoglisemi Belirtileri Soğuk terleme Çarpıntı El ve bacaklarda titreme Halsizlik Baş ağrısı Baş dönmesi Açlık hissi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

37 Uyuşukluk Ruh hali değişikliği Görme bozukluğu Konuşma bozukluğu
Hipoglisemi Belirtileri Uyuşukluk Ruh hali değişikliği Görme bozukluğu Konuşma bozukluğu Konvülziyon Koma Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

38 Hemen hastanın kan şekeri, şeker ölçüm cihazı ile ölçülmelidir
Hipoglisemi Tedavisi Hemen hastanın kan şekeri, şeker ölçüm cihazı ile ölçülmelidir Ölçülen sonuç 70 mg/dl’nin altında ise hasta hipoglisemiye girmiş demektir Kan şekeri düşüklüğü mutlaka tedavi edilmelidi Tedavi edilmezse hasta komaya girer ve bilinç kaybı olur Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

39 Hipoglisemi Tedavisi Hastanın bilinci açık, hipoglisemi geliştiğini farkediyor ise, yapılması gereken ağızdan şeker içeren yiyecekler verilmesidir Bunlar; 2-3 adet kesme şeker veya 2 tatlı kaşığı suda eritilmiş toz şeker veya bir büyük çay bardağı meyve suyu Bu yiyecekler düşen kan şekerini genellikle 5 dakika içinde yükseltirler Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

40 Hipoglisemi Tedavisi Ağızdan alınan şeker içeren yiyeceklerle dakika içinde düzelme olmaz ise; verdiğiniz yiyeceği tekrarlayınız Kesme şeker verdiyseniz kesme şeker, meyve suyu içirdiyseniz meyve suyu gibi…. Aynı yiyeceği tekrarlarsanız aynı oranda bir yükselme sağlarsınız. Farklı yiyecek verirseniz, emilimi farklı olacağından, hastanın kan şekerini çok fazla yükseltebilirsiniz Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

41 Bir sonraki öğün zamanı yakın değil ise; bir ara öğün verilmelidir
Hipoglisemi Tedavisi Hipoglisemiyi, ağızdan verdiğiniz şeker içeren yiyeceklerle tedavi edip, hastanın kan şekerini normale döndürdükten sonra; Bir sonraki öğün zamanı yakın değil ise; bir ara öğün verilmelidir Verilen bu ara öğün diğer öğüne kadar hastanın kan şekerinin düşmesini uzun vadede önleyecektir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

42 Hastanın kan şekeri hemen hemşire tarafından ölçülmelidir
Hipoglisemi Tedavisi Hipoglisemiye bağlı olarak hastanın bilinci kapanmış, komaya girmiş ise; ağızdan hiçbir yiyecek verilmez Aksi takdirde solunum yollarını tıkayabilir ve hastanın nefes almasını engelleyerek hayati tehlike yaşamasına neden olur Hastanın kan şekeri hemen hemşire tarafından ölçülmelidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

43 Doktor istemine göre mayi miktarı ayarlanmalıdır
Hipoglisemi Tedavisi En güvenilir, hızlı ve etkili yöntem Glukagon Kit enjeksiyonunun yapılmasıdır Bu esnada hastaya damar yolu açılmalı, %10 ya da %20 DEKSTROZ takılmalıdır Doktor istemine göre mayi miktarı ayarlanmalıdır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

44 Hipoglisemi Tedavisi Hastanın bilinci açılana kadar yaşam bulguları açısından yakın takip edilir Hasta bilinci açıldıktan sonra 30 gr karbonhidrat verilir (meyve + süt, ayran veya yoğurt) Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

45 Hastanın 24 saat boyunca kan şekeri takibi yapılır
Hipoglisemi Tedavisi Hastanın 24 saat boyunca kan şekeri takibi yapılır Hastayla iletişim kurulduktan sonra hipoglisemi nedenleri sorgulanır Diyabet Eğitim Hemşiresiyle iletişime geçilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

46 Genellikle kan şekeri kontrolünün bozulduğunu gösterir
Hiperglisemi Kan şekerinin normalin çok üzerinde olması halidir (Açlık Kan Şekeri: 140 mg/dl, Tokluk Kan Şekeri: 180 mg/dl) Genellikle kan şekeri kontrolünün bozulduğunu gösterir Hasta kendisini ilk teşhis konulduğundaki gibi kötü hisseder Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

47 Her zamankinden fazla su içme (polidipsi) Fazla idrara çıkma (poliüri)
Hiperglisemi Belirtileri Her zamankinden fazla su içme (polidipsi) Fazla idrara çıkma (poliüri) Fazla yemek yeme (polifaji) Deride kuruma kaşıntı Halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı Uyku hali ve bulanık görme Yaralarda geç kapanma Dehidratasyon Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

48 Hastanın vital bulguları alınır ve kaydedilir Kan şekeri ölçülür
Hiperglisemi Tedavisi Hastanın vital bulguları alınır ve kaydedilir Kan şekeri ölçülür Kan şekeri 250 mg/dl’ nin üzerinde ise; idrarda veya kanda keton bakılır Dehidratasyon bulguları izlenir Enfeksiyon bulguları kontrol edilir (idrar yolu enfeksiyonu,diş apsesi gibi) Hasta ağızdan sıvı almaya teşvik edilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

49 Hastanın doktoru ile işbirliği yapılarak gerekirse İV mayi takılır
Hiperglisemi Tedavisi Eğer hastanın başka bir rahatsızlığı yoksa (kalp - böbrek hastalığı gibi) 1 saatte 1,5-2 litre sıvı alması sağlanır Hastanın doktoru ile işbirliği yapılarak gerekirse İV mayi takılır İnsülin saati geldiğinde doktorun istemiyle doz artırımı yapılarak insülini uygulanır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

50 2-4 saat ara ile hastanın kan şekeri bakılır
Hiperglisemi Tedavisi İdrarda veya kanda keton negatif (-) ise ve kan şekeri düşmeye başlamışsa hastanın hareket etmesi sağlanır 2-4 saat ara ile hastanın kan şekeri bakılır İdrarda keton pozitif (+) ise ve kan şekeri düşmüyorsa doktor ile işbirliği yapılarak İ.V. insülin infüzyonu başlanır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

51 Diyabet Eğitim Hemşireleri ile diyaloğa geçilir
Hiperglisemi Tedavisi Kan şekeri normal seviyeye gelince yüksekliğe neden olabilecek sebepler araştırılır (fazla yemek, enfeksiyon gibi) Diyabet Eğitim Hemşireleri ile diyaloğa geçilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

52 DKA daha çok Tip 1 Diyabetli hastalarda görülür
Diyabetik Ketoasidoz Diyabetik ketoasidoz, insülin ve insülin karşıtı olan hormonlar (glukagon,büyüme hormonu, kortizol) arasındaki dengenin insülin aleyhine bozulmasıdır DKA glikoz, yağ ve protein metabolizmalarının kompleks bir bozukluğudur DKA daha çok Tip 1 Diyabetli hastalarda görülür Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

53 Nadirde olsa Tip 2 Diyabetlilerde de görülmektedir
Diyabetik Ketoasidoz Nadirde olsa Tip 2 Diyabetlilerde de görülmektedir DKA hiperglisemi ile gelişir Enfeksiyonlar, stres, araya giren başka hastalıklar, insülin yetersizliği buna nedendir DKA dan ölüm oranı tüm diyabetliler arasında % 6-10 kadardır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

54 İştahsızlık, kilo kaybı, halsizlik Bulantı kusma, karında ağrı
Diyabetik Ketoasidoz Belirtileri Ağız kuruluğu İştahsızlık, kilo kaybı, halsizlik Bulantı kusma, karında ağrı Kas krampları Poliüri, polidipsi, hipotansiyon, taşikardi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

55 Dehidratasyon, nefeste aseton kokusu
Diyabetik Ketoasidoz Belirtileri Dehidratasyon, nefeste aseton kokusu Hiperventilasyon, hipotermi, hiperglisemi Düşük plazma sodyumu Şuur bulanıklığı Koma Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

56 Hastanın vital bulguları alınır ve kayıt edilir Kan şekerine bakılır
Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı Hastanın vital bulguları alınır ve kayıt edilir Kan şekerine bakılır Damar yolu açılır Hastanın oral alması engellenir gerekirse nazogastrik sonda takılır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

57 Hastaya idrar sondası takılır Aldığı çıkardığı izlenir
Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı Hidrasyon sağlanır Hastaya idrar sondası takılır Aldığı çıkardığı izlenir Dehidratasyon belirtileri takip edilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

58 Cilt kuru ve temiz tutularak, hasta travmalardan korunur
Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı Cilt kuru ve temiz tutularak, hasta travmalardan korunur Hastaya ağız bakımı verilir Elektrolitler, tam idrar, kan PH’sı bakılır Saatlik kan şekeri takibi yapılır Saatlik idrarda veya kanda keton takibi yapılır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

59 Hastaya %09 izotonik takılır (damar içi volümü arttırmak için)
Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı İNTRAVENÖZ SIVI TEDAVİSİ Doktor istemine göre; Hastaya %09 izotonik takılır (damar içi volümü arttırmak için) saat bu tedavi devam ederken farklı serumlar eklenebilir (%5 dextroz gibi) Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

60 Potasyum Klorür (K) ampul hasta idrara çıktıktan sonra başlanır
Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı İNTRAVENÖZ SIVI TEDAVİSİ Potasyum Klorür (K) ampul hasta idrara çıktıktan sonra başlanır 2 saatte bir Potasyum Klorür takibi yapılır EKG düzenli izlenir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

61 Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı
İNSÜLİN TEDAVİSİ DKA tedavisinde Kristalize İnsülin (Humulin R ve Actrapid) dışında başka bir insülin kullanılmaz Hastanın kan şekeri saatte mg/dl den fazla düşürülmemelidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

62 Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı
İNSÜLİN TEDAVİSİ Kan şekeri 150 mg/dl den aşağı düşürülmemelidir Hastaya verilen insülin infüzyonu 5 saatte bir değiştirilmelidir Sodyum bikarbonat hastanın kan PHsı 6.9 veya daha düşükse verilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

63 Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı
İNSÜLİN TEDAVİSİ 24 saat sonra keton( - ) ise hasta ağızdan beslenmeye başlanır İnsülin tedavisi doktor tarafından düzenlenir ve başlanır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

64 Diyabetik Ketoasidozda Hemşirelik Bakımı
İNSÜLİN TEDAVİSİ İV infüzyon hemen kesilmez doktor istemine göre 1-2 saat daha devam ettirilir Kan şekeri 2 saatte bir takip edilir hasta stabilleşince eğitim için Diyabet Eğitim Hemşirelerine haber verilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

65 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Yerleri
İnsülin uygulaması için önerilen bölgeler karın, kolların üst kısmı ve bacakların üst kısmıdır Gerekli olduğunda kalçaların üst bölümü de kullanılabilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

66 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Yerleri
Gündüz uygulanan insülinler için, hızlı emilim nedeniyle, karın ve kol bölgesi tercih edilmelidir Gece yapılan insülinin yavaş emilimi istendiğinden, bacak bölgesi tercih edilmelidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

67 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Yerleri
İnsülin uygulanacak deri temiz ve kuru olmalıdır Deri temiz değilse alkollü pamuk ile temizlenmeli, enjeksiyon alkol tamamen kuruduktan sonra yapılmalıdır Deri; işaret parmağı ve başparmağın arasında kavranarak kaldırılır Deri altı yağ dokusu kas dokusundan uzaklaştırılır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

68 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Yerleri
40 ünite ve üzeri insülin dozu ikiye bölünerek uygulanır Kalem ve iğneler kişisel malzemelerdir ve sadece aynı kişi tarafından kullanılmalıdır Kullanılmış iğne uçları tıbbi atık kutusuna atılmalıdır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

69 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Önerileri
İnsülin kalemi iğne uçları tek kullanımlıktır… Her enjeksiyondan sonra iğne ucu kalemden çıkarılmalı ve atılmalıdır İğne ucu kalemde takılı olarak bırakılmamalıdır Bunun nedeni, kartuştan insülin sızmasının ve kartuşa hava girmesinin önlenmesidir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

70 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Önerileri
İnsülin kaleminin koruyucu kapağını kapatınız. Kullanılan insülin kalemini buzdolabına koymayınız Kalemin içindeki insülin özelliğini 28 gün boyunca korur Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

71 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Önerileri
Servisinizde flakon insülin kullanıyorsanız açtıktan sonra üzerine açılma tarihini yazınız ve flakonu 28 gün sonra imha ediniz Mayi içerisinde verilen insülinleri 5 saatte bir mutlaka değiştiriniz Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

72 İnsülin Enjeksiyonu Uygulama Önerileri
Bulanık insülinleri iyice çalkalamadan kesinlikle yapmayınız Son kullanma tarihi geçmiş insülinleri asla kullanmayınız Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

73 İnsülin Pompaları Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

74 Tip 1 diyabetlilerde tercih edilen bir yöntemdir
İnsülin Pompaları Tip 1 diyabetlilerde tercih edilen bir yöntemdir Hastanın tedaviye uyumu çok önemlidir. Her hastaya uygulanmaz Pankreasın çalışmasına en yakın yöntemdir 24 saat boyunca hastaya insülin verir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

75 Kullanımda dikkat edilmesi gereken noktalar:
Kan Şekeri Ölçümü Kliniklerde kan şekerini takip etmek için glukometre dediğimiz kan şekeri ölçüm cihazları kullanılmaktadır Kullanımda dikkat edilmesi gereken noktalar: Cihaza strip yerleştirilir.Cihazdaki kodla strip kutusunun kodunun aynı olmasına dikkat edilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

76 Kan Şekeri Ölçümünde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Cihazın kapillerde olmasına(C) dikkat edilmelidir Venöz yada arteriyel kanda ölçüm yapılacaksa cihaz bu duruma ayarlanmalıdır Ayar yapılmazsa sonuç yanlış çıkacaktır Kan almak için kullanılacak parmak ucu alkollü pamuk ile temizlenir.Hasta elini yeni yıkamış ve iyice kurulamışsa bu işleme gerek yoktur Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

77 Kan Şekeri Ölçümü İçin Parmağın Delinme İşlemi
Kan almak için elimizin tüm parmakları kullanılabilir Fakat öncelikle orta parmağı, yüzük parmağını veya küçük parmağı tercih edin (işaret parmağı ve başparmakta cilt genellikle daha kalın olduğundan, kan almak daha zor olur) Kan almak için parmak ucunun dış tarafını yani parmak ucunun yan kısmını kullanın Her ölçümde farklı parmak kullanınız, devamlı aynı parmağı delerseniz ağrı ve enfeksiyon gelişebilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

78 Kan Şekeri Ölçümü İçin Parmağın Delinme İşlemi
Delme işlemi daha ağrılı olacağı için parmağın tepe kısmını tercih etmeyiniz Kanı daha iyi alabilmek için, kanın alınacağı parmak ucunu hafifçe ovarak masaj yapabilirsiniz Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

79 Kan Şekeri Ölçümü İçin Parmağın Delinme İşlemi
Parmak delme cihazını parmak ucunun dış tarafına koyun ve kan alma düğmesine basın Parmakta hafif bir baskı hissiyle birlikte, istediğiniz kan damlasını elde edersiniz Parmağı çok fazla sıkmayın, aksi takdirde kan damlası doku sıvısıyla karışarak sulanır ve bu durumda kan şekeri ölçümü yanlış çıkabilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

80 Parmak yıkanıp kurulandıysa ilk kan damlası ölçüm için kullanılabilir
Kan Şekeri Ölçümü ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Parmak yıkanıp kurulandıysa ilk kan damlası ölçüm için kullanılabilir Parmak alkolle veya ıslak mendille silinmişse ilk kan damlası kuru pamuk ile silinir, ikinci kan damlası ölçüm için kullanılır Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

81 Kan Şekeri Ölçümü ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Kan damlasını şeker ölçüm çubuğunun üzerine uygun bir şekilde (cihazın özelliğine göre çubuğa kan damlası 90 derece açı ile, yandan veya çubuk üzerine damlatılarak) değdirin Cihazdan yeterli kan alındığına dair uyarı sesi gelene kadar kan damlasını çubuğun üzerinde tutun Uyarı sesi gelince cihazı düz bir zemine bırakın ve cihaz ekranındaki ölçüm sonucunu bekleyin Delinen parmak ucuna kuru pamukla bir süre tampon yapınız

82 Ölçüm sonucu kan şekeri takip kağıdına kaydedilir
Kan Şekeri Ölçümü ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Kan şekeri ölçüm cihazlarının özelliklerine göre ölçüm saniye sonra tamamlanır ve cihaz kan şekeri değerini gösterir Ölçüm sonucu kan şekeri takip kağıdına kaydedilir Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

83 Bu durumlarda cihazınızın bozuk olduğunu düşünmeyin
Kan Şekeri Ölçümü ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Ölçüm cihazının ekranında Low yazısı görürseniz kan şekeri cihaz tarafından ölçülemeyecek kadar düşük, High yazısı görürseniz kan şekeri cihaz tarafından ölçülemeyecek kadar yüksek demektir Bu durumlarda cihazınızın bozuk olduğunu düşünmeyin Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

84 Kan Şekeri Ölçümünden Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Ölçüm yapılan kan şekeri ölçüm çubuğunu cihazdan uygun bir şekilde çıkarıp tıbbi atık kutusuna atınız Kullanılmış lanseti çıkarmak için parmak delme cihazının koruyucu kapağını çevirerek ayırın Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

85 Lanseti lanset tutucusundan çevirerek veya dışa doğru çekerek çıkarın
Kan Şekeri Ölçümünden Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Lanseti lanset tutucusundan çevirerek veya dışa doğru çekerek çıkarın Parmak delme işlemi için kullandığınız lansetin çöpe atılması sırasında yaralanmaları önlemek için, kullanılmış lansetin koruyucu kapağını lansetin ucuna geçirip tıbbi atık kutusuna atınız Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

86 Parmak delme kaleminin koruyucu kapağını kapatın
Kan Şekeri Ölçümünden Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Parmak delme kaleminin koruyucu kapağını kapatın Parmak delme işlemi için lansetleri bir kez kullanınız ve her işlemden önce yeni bir lanset takınız Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

87 SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ