ROTOR Öğr.Gör. Ferhat HALAT.

... konulu sunumlar: "ROTOR Öğr.Gör. Ferhat HALAT."— Sunum transkripti:

1 ROTOR Öğr.Gör. Ferhat HALAT

2 Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir.
Rotor; gelen rüzgar hareketini, şaft vasıtasıyla dişli kutusuna, oradan da jeneratöre gönderen en dış birimdir. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Rotor kanadından etkiyen rüzgar, kanadın gövdesine ve rotorun merkezine doğru hareketlendikçe, daha dik bir açıdan gelir. Eğer, rotor kanadı çok dik bir rüzgar geliş açısı etkisinde kalırsa, rüzgarın kanadı kaldırma kuvveti azalır ve sıfırlanır. Bu nedenle rotor kanadı burulmak zorundadır. Öğr.Gör. Ferhat HALAT

3 Rotora iki veya üç kanat bağlıdır
Rotora iki veya üç kanat bağlıdır. Üç kanatlı rotor sürekli üretim sağlar ve sessiz çalışır, ancak fiyatı yüksektir.   500 kW ile 3 MW arasındaki türbinler için rotor çapı (D) m olmaktadır.  Rotor genellikle kulenin önünde yer alır ve türbin önünde rüzgar doğrultusuna göre ayarlanabilmesi için elektrikli yönlendirici bulunur. Rotorun kulenin arkasında kalması halinde kulenin yarattığı türbülans türbin verimini düşürmektedir.  Öğr.Gör. Ferhat HALAT

4 OTOMATİK YÖNELTME MEKANİZMASI
Çeşitli yönlerden esen rüzgarlardan yaralanmak için hareket sağlayan çarkın, her an rüzgar doğrultusuna dikey konumda olması istenir. Yöneltme işlemi 2 şekilde sağlanır Çark düzlemine dikey olan büyük düzeyli bir dümen aracılığıyla, Yardımcı bir çarkla otomatik olarak. Öğr.Gör. Ferhat HALAT

5 FRENLEME DÜZENİ Öğr.Gör. Ferhat HALAT

6 Mekanik fren, dişli kutusuna yerleştirilen bir diskten oluşur.
Devir sayısının belirli bir değerden sonra sabit tutulması, belirli bir sınırı aşmasına engel olması, çarkın pallerin korunması için çok önemlidir. Özellikle fırtınalı havalarda rüzgara karşı küçük bir yüzey çıkarmak, hatta tesisten yararlanılmayacaksa tamamen durdurmak gerekir. Mekanik fren, dişli kutusuna yerleştirilen bir diskten oluşur. Fren diski çelikten yapılır ve mil üzerine sabitlenir. Olabilecek arızalara karşı frenleme sistemini korumak için hidrolik yağ basıncı gerekmektedir. Frenleme işlemi, fren bloğu ile disk arasındaki sürtünmenin bir sonucunda gerçekleşir Öğr.Gör. Ferhat HALAT

7 Öğr.Gör. Ferhat HALAT

8 YAW SİSTEMİ Öğr.Gör. Ferhat HALAT

9 Jeneratörden en yüksek miktarda güç elde edebilmek için, büyük rüzgar türbinleri yaw sistemi ile donatılır. Yaw sistemi, anemometre ve türbin kontrol sistemi yardımıyla, kaportanın doğrultusunu rüzgar yönü ve kuvvetine bağlı olarak ayarlama olanağı sağlar. Yaw sistemi türbin büyüklüğüne bağlı olarak, elektrikli fren motorları bir veya daha fazla seyyar dişli kutusundan oluşur. Dişli kutuları genellikle, torkları en fazla N.m arasındadır. Öğr.Gör. Ferhat HALAT

10 Yatay eksenli rüzgar türbinlerinde yaw döndürme kuvveti kullanılır.
Kulenin en üst kısmına, çıkış milleri ve pinyon dişlileri aşağıya bakacak ve yaw halkası ile bağlantılı olacak şekilde düşey olarak yerleştirilir. Bu türbinlerde, rüzgara karşı elektrik motoru ve dişli kutuları kullanılarak, döndürülen türbini tutan bir mekanizma vardır. Türbin çalıştığında, pervane kanadı konumunu belirli zaman aralıklarında elektronik kontrollerle yaw mekanizması vasıtasıyla hareket ettirir. Öğr.Gör. Ferhat HALAT

11 Öğr.Gör. Ferhat HALAT

12 KULE Öğr.Gör. Ferhat HALAT

13 Kule yüksekliğinin belirlenmesinde; zeminden yükseldikçe rüzgar hızının artma miktarı, maliyet ve türbin maliyetinin artmasına karşılık üretilecek elektrik miktarı dikkate alınır. Büyük ve Modern rüzgar türbinleri için, normal olarak konik çelik boru şeklinde kuleler kullanılır. Bu kulelerin kullanılmasının en önemli üstünlüğü, daha güvenli olması ve rüzgar türbini bakım ve onarımının daha rahat ve güvenli bir şekilde yapılabilmesidir. Öğr.Gör. Ferhat HALAT

14 Türbinlerde aşağıdaki kule tasarımları kullanılır:
Silindirik Çelik Kuleler Çelik Kafes Kuleler Çelik Halat Destekli Kuleler Beton Kuleler Dökme Beton Kuleler Karma Kuleler Öğr.Gör. Ferhat HALAT