GAZİANTEP YARDIM VAKFI MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ

GAZİANTEP YARDIM VAKFI MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ
USTA ÖĞRETİCİLİK KURSU ÇIRAKLIK VE MESLEKİ EĞİTİM İLKELERİ DERSİNE HOŞ GELDİNİZ Tayyar NEMUTLU

USTA ÖĞRETİCİLİK KURS PROĞRAMI
Çıraklık ve Mesleki Eğitim İlkeleri (4 ders) İş Kalitesi ve Maliyet İlişkileri (4 ders) Eğitimde İletişim ve İletişim Araçları (4 ders) İş Güvenliği (4 ders) Eğitim Psikolojisi (3 ders) Atölye ve Meslek Dersleri Öğretim Metodları (8 ders) Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme (3 ders) Meslek Analizleri ve Öğretim Programları Hazırlama (8 ders) Sınav ve Değerlendirme (2 ders) TOPLAM 40 DERS SAATİ

3308 SAYILI MESLEKİ EĞİTİM KANUNU
ÇIRAKLIK VE MESLEK EĞİTİMİNİN BİR DÜZEN VE İNTİZAM İÇERİSİNDE YÜRÜTÜLMESİNİ SAĞLAYAN KANUNDUR

Kanunun amacı(Madde-1); çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda ve işletmelerde yapılacak meslekî eğitime ilişkin esasları düzenlemektir.

Kanunun kapsamı(Madde-2); Bu Kanun, Mesleki Eğitim Kurulunun belirleyeceği mesleklerde, kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğretimi kapsar.

Kanunda geçen Tanımlar (Madde-3); "Bakanlık", Milli Eğitim Bakanlığını; "Aday çırak", çıraklığa başlama yaşını doldurmamış ve çıraklık döneminden önce kendisine işyeri ortamı tanıtılan, sanat ve mesleğinin ön bilgileri verilen kişiyi;

c) "Çırak", çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişiyi;

d) "Öğrenci", işletmelerde, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim görenleri;

e) "Kalfa", bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın gözetimi altında kabul edilebilir standartlarda yapabilen kişiyi;

f) "Usta", bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen; düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişiyi;

g) "Usta öğretici", ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişiyi;

h) "İşletmelerde Mesleki Eğitim", mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri eğitimlerini işletmelerde, teorik eğitimlerini ise mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim birimlerinde yaptıkları eğitim uygulamalarını;

j) “Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumları”, mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren orta öğretim kurumları ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları" ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlarını;

k) “Personel”, kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerlerinde maaş ya da ücret karşılığında çalışan kadrolu veya sözleşmeli elemanlar ile işçileri; l) “İşletme”, mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerlerini;

m) “Eğitici Personel”, mesleki yeterliğe sahip, öğrencilerin işyerindeki eğitiminden sorumlu, iş pedagojisi eğitimi almış, mesleki eğitim yöntem ve tekniklerini bilen ve uygulayan veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında atölye, laboratuvar, meslek dersleri öğretmenliği yapabilme yetkisine sahip kişiyi;

n) “Meslek Alanı”, ortak özelliklere sahip birden fazla meslek dalını içeren; bilgi, beceri, tutum, davranış ve istihdam olanağı sağlayan alanı; o) “Meslek Dalı”, bir meslek alanı içinde yer alan ve belirli konularda uzmanlaşmaya yönelik bilgi, beceri, tutum, davranış gerektiren ve istihdam olanağı sağlayan iş kollarından her birini; İfade eder.

Mesleki Eğitim Kurulu Kurul Madde 4 – Mesleki ve teknik eğitim programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün, yaygın ve çıraklık eğitimi, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları ile işletmelerde yapılacak mesleki eğitimin; planlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi konularında kararlar almak ve Bakanlığa görüş bildirmek üzere, Bakanlıkta Mesleki Eğitim Kurulu kurulur. Bu Kurulun kararları Bakanlık ve ilgili meslek kuruluşlarınca yürütülür.

Mesleki Eğitim Kurulu, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında; a)Bakanlığın mesleki eğitimle görevli Müsteşar yardımcıları, b) İçişleri Bakanlığı Müsteşar yardımcısı, c) Maliye Bakanlığı Müsteşar yardımcısı, d)Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşar yardımcısı, e) Sağlık Bakanlığı Müsteşar yardımcısı, f) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,

g) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar yardımcısı, h) Turizm Bakanlığı Müsteşar yardımcısı, i) Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürü, j) Bakanlığın, mesleki eğitim ile ilgili genel müdürleri, k) Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Başkanı veya üst düzey yetkilisi, l) Türkiye Ticaret,Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Başkanı veya üst düzey yetkilisi,

m) En çok işvereni temsil eden İşveren Sendikaları Konfederasyonu Başkanı veya üst düzey yetkilisi, n) En çok işçiyi temsil eden İşçi Sendikaları Konfedarasyonu Başkanı veya üst düzey yetkilisi, o)Bankalar Birliği Başkanı veya üst düzey yetkilisi, p) Mesleki eğitim alanında görevlendirilecek Yükseköğretim Kurulu temsilcisi, r) Türkiye Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirleri Odaları Birliği Başkanı veya üst düzey yetkilisinden, Oluşur.

Bakanlık, gerekli gördüğü durumlarda, Mesleki Eğitim Kurulu toplantılarına ilgili kurum temsilcilerini de davet eder. Milli Eğitim Bakanı, gerekli gördüğü durumlarda Mesleki Eğitim Kurulu toplantılarına başkanlık eder. Mesleki Eğitim Kurulunun sekretarya hizmetleri Bakanlıkça yürütülür. Mesleki Eğitim Kurulunun toplantı ve çalışma esasları yönetmelikle düzenlenir.

Görevleri Madde 5 – Mesleki Eğitim Kurulunun görevleri şunlardır: a) Gerek bu Kanun ve gerekse bu Kanuna göre çıkarılacak olan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını takip etmek ve değerlendirmesini sağlamak. b) Muhtelif sektör ve branşda çıraklık eğitimi ile meslek eğitimi konusunda eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek ve Bakanlığa bildirmek.

c) Mesleki Eğitim programlarının esasları ve süreleri hakkında Bakanlığa görüş bildirmek. d) Çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitim sınav komisyonlarının kurulması ve çalışması ile sınavların yapılış usullerine ilişkin yönetmelik taslaklarını hazırlamak ve Bakanlığa sunmak. e) Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için sözleşme modellerini hazırlamak ve Bakanlığa sunmak. f) Lüzumu halinde çıraklık ve mesleki eğitim ile ilgili konuların incelenmesi için ihtisas komisyonları kurmak.

g) Çıraklık ve mesleki eğitimle ilgili Bakanlıkça gönderilecek konuları incelemek ve görüş bildirmek. h) Bu Kanuna göre yapılacak çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitimde; uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak yer ve meslekleri belirlemek ve Bakanlığa görüş bildirmek. i) İl Mesleki Eğitim Kurullarının yıllık çalışma raporlarını değerlendirmek. j) Teknolojik gelişmelerin ve iş hayatındaki değişmelerin meslek eğitimine etkilerini izlemek ve Bakanlığa bildirmek.

İl Mesleki Eğitim Kurulu ‘’İL MESLEKİ EĞİTİM KURULU TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANAN İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM KURULLARI’ na dönüştürülmüştür’’

İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM KURULLARI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
Kurulun oluşumu MADDE 5 – (1) Kurul; valinin başkanlığında, belediye başkanı, büyükşehir belediyesi bulunan illerde büyükşehir belediye başkanı veya genel sekreteri ya da genel sekreter yardımcısı, il özel idaresi genel sekreteri, il millî eğitim müdürü, il sanayi ve ticaret müdürü, Kurum il müdürü, il ticaret ve sanayi odası başkanı veya başkanları, işçi konfederasyonlarından birer temsilci, işveren konfederasyonlarından birer temsilci, Sakatlar Konfederasyonundan bir temsilci, il esnaf ve sanatkârlar odaları birliği başkanı, ilde bulunan yüksek öğretim kurumlarının çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümü veya mesleki teknik eğitim bölümlerinden valinin belirleyeceği bir öğretim üyesinden oluşur.

(2) Kurulun gündem maddesindeki konularla ilgili olarak kurul başkanının gerekli görmesi hâlinde konuyla ilgili kurum ve kuruluşlardan bir temsilci kurula bilgi vermek veya görüş bildirmek amacıyla çağrılabilir.

Kurulun görevleri MADDE 6 – (1) Kurulun görevleri şunlardır:
İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM KURULLARI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Kurulun görevleri MADDE 6 – (1) Kurulun görevleri şunlardır: a) İlin istihdam ve mesleki eğitim politikasını oluşturmak, b) İlin muhtelif sektör ve branştaki işgücü ve mesleki eğitim ihtiyacını belirlemek üzere işgücü piyasası analizleri yapmak-yaptırmak, il düzeyinde işgücü piyasası bilgi sistemi ile izleme – değerlendirme sistemini oluşturup uygulamak, bu amaçla gerektiğinde ilgili alan uzmanlarından komisyonlar oluşturmak, bunların görev tanımları çerçevesinde hazırladıkları raporları değerlendirmek, yayınlamak ve gerektiğinde ilgili Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarına sunmak,

c) Millî Eğitim Bakanlığınca gönderilen mesleki ve teknik eğitim çerçeve programlarının işgücü piyasası araştırma sonuçlarına göre ilin ihtiyaçları doğrultusunda düzenlenmesi için görüş bildirmek, ç) Mesleki ve teknik eğitim uygulamalarında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak, d) Mesleki eğitim, işgücü ve istihdam konularında kurum ve kuruluşlardan gelecek görüş ve önerileri incelemek, değerlendirmek ve sonuçlandırmak,

e) İl düzeyinde istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği önleyici tedbirleri belirlemek ve gereği için ilgili kurum ve kuruluşlara bildirmek, f) İşgücü piyasası araştırma sonuçları da dikkate alınarak İl Millî Eğitim Müdürlüğü ve Kurum tarafından hazırlanan işgücü yetiştirme faaliyetlerine ilişkin planları onaylamak ve bunların uygulama sonuçlarını izlemek, g) Mesleki ve teknik eğitimin geliştirilmesine ilişkin tam gün tam yıl eğitim uygulaması ile ilgili görüş bildirmek,

ğ) İşgücü ihtiyaç analizleri sonuçlarını da dikkate alarak, ilde bulunan tüm mesleki ve teknik eğitim veren okul veya kurumların bünyesinde yer alacak alan ve dalların belirlenmesi, kısa, orta ve uzun vadede ilin mesleki ve teknik eğitim okul yatırımlarının planlanması ile beraber eğitimi yapılacak alan ve dal ihtiyaçlarını belirleyerek, Millî Eğitim Bakanlığına görüş sunmak,

h) Deprem, sel ve yangın gibi doğal afet sonucu yörede faal durumdaki işletmelerin eğitim olanakları dikkate alınarak, işletmede mesleki eğitime alınacak ve beceri eğitimi yapacak öğrenci sayısının belirlenmesine ilişkin oranların oluşturulması konusunda 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun 18 inci maddesine göre görüş bildirmek, ı) Çıraklık ve mesleki eğitim kapsamı dışında çocuk çalıştırılmasının önüne geçilmesi konusunda gerekli çalışmaları yapmak, i) Bu madde hükümlerinin il seviyesinde eksiksiz yerine getirilmesi için gerekli tedbirleri almak.

(2) Kurul, üye sayısının salt çoğunluğu ile toplanır.
İL İSTİHDAM VE MESLEKİ EĞİTİM KURULLARI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Kurul toplantıları MADDE 7 – (1) Kurul; her yıl Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında toplanır. Ayrıca, başkanın çağrısı üzerine olağanüstü de toplanabilir. (2) Kurul, üye sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. (3) Kurul gündemi, kurul başkanının görüşü alınarak yürütme kurulunca hazırlanır.

(4) Toplantı tarihi, gündemi ve yeri Kurul üyelerine, toplantı tarihinden on gün önce hazırlanan dokümanlarla birlikte sekreterya tarafından bildirilir. (5) Gündem dışı önerilerin gündeme alınıp alınmamasına kurul tarafından karar verilir. (6) Bir önceki toplantıda alınan kararların uygulama sonuçlarına ilişkin hususlar toplantı gündemlerinde yer alır.

Kurul kararları MADDE 8 – (1) İl istihdam ve mesleki eğitim kurulu tarafından alınan kararlar bağlayıcıdır. Kurul, alınan kararlara ilişkin eylem planı hazırlar, sorumlu kurum ve kuruluşları belirler, uygulamaları ve sonuçlarını takip eder. Alınan kararlarda sorumlu olarak belirlenen kurum ve kuruluşun ildeki en üst düzeydeki yetkilisi bu kararlara ilişkin yapılan çalışmalar hakkında kurula bilgi verir. (2) Kararlar toplantıya katılan üyelerin oy çokluğuyla alınır. Oyların eşitliği hâlinde kurul başkanının kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır.

(3) Kurul Başkanı, alınan kararlar ve gerçekleşmeler hakkında basın yoluyla kamuoyuna bilgi verir. Alınan kararlar ayrıca valilik ile ilgili kurum ve kuruluşların resmi web sitesinde yayınlanır. (4) Kurul tarafından her yıl faaliyet raporu düzenlenir. Düzenlenen rapor izleyen yılın şubat ayı içerisinde Kuruma ve Mesleki Eğitim Kurulunda değerlendirilmek üzere Millî Eğitim Bakanlığına gönderilir. Kurumca hazırlanan nihai rapor Kurum Yönetim Kurulunca değerlendirildikten sonra Mart ayı içerisinde ilgili bakanlıklara gönderilir.

Çıraklık ve Kalfalık Eğitimi Aday çırak Madde 9 – İlköğretim okulunu bitirmiş olanlar, bir mesleğe hazırlık amacı ile çıraklık dönemine kadar işyerlerinde aday çırak olarak eğitilebilirler.(1)

Çıraklık şartları Madde 10 – Çırak olabilmek içın aşağıdaki şartlar aranır. a) 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak.(2) b) En az ilköğretim okulu mezunu olmak. c) Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak.

Ancak, on dokuz yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Ağır, tehlikeli veya özellik arz eden mesleklere alınacak çırakların öğrenim ve yaş durumu ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

Aday çırak ve çırakların statüleri Madde 11 – Aday çırak ve çırak; öğrenci statüsünde olup, öğrencilik haklarından yararlanır. Bunlar işyerinde çalışan işçi sayısına dahil edilmezler.

Eğitim ve çalışma Madde 12 –Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliğine göre haftada sekiz saatten az olmamak üzere genel ve mesleki eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları için aday çırak ve çırak öğrencilere ücretli izin verilir. Mevsime göre özellik arz eden mesleklerde teorik ve pratik eğitim belirli aylarda bloklaştırılmış olarak yapılabilir.

Aday çırak ve çıraklar, pratik eğitimlerini işyerlerinde, işyerindeki eksik kalan pratik eğitimleri ile teorik eğitimlerini mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya Bakanlıkça uygun görülen işyerlerinin eğitim birimlerinde yapar. Teorik ve pratik eğitim birbirlerini tamamlayacak şekilde planlanır ve yürütülür. Pratik eğitim, hazırlanmış eğitim programlarına göre, işyerinin ve mesleğin özelliklerine uygun olarak usta öğreticinin gözetiminde yapılır. Pratik eğitimde 1475 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesi hükmü göz önünde bulundurulur. Çıraklık eğitiminin esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.

Sözleşme yapılması Madde 13 –Bu Kanun kapsamında bulunan il ve mesleklerde faaliyet gösteren iş yerleri, Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında on dokuz yaşından gün almamış kişileri çıraklık sözleşmesi yapmadan çalıştıramazlar. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının örgün eğitim programlarından mezun olanlar ve kalfalık belgesi sahipleri bu hükmün dışında tutulur.

İşyeri sahibi, aday çırağı ve çırağı çalıştırmaya başlamadan önce bunların velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi ile yazılı çıraklık sözleşmesi yapmak zorundadır. Çıraklık sözleşmesi; çırağın sözleşme süresi içinde reşit olması halinde, çırağın rızasıyla, işyeri sahibinin değişmesi halinde yeni işyeri sahibi aynı mesleği sürdürüyorsa ve rızasıyla devam eder, aynı mesleği sürdürmüyorsa sözleşme feshedilir. Fesih halinde çırağın önceki çalışmaları geçerli olup; yeni yapacağı çıraklık sözleşmesi ile çıraklık statüsünü devam ettirerek çıraklık süresini ve eğitimini tamamlar.

Bu Kanunun uygulandığı yer ve meslek dallarında 818 sayılı Borçlar Kanununun çıraklık sözleşmesine dair hükümleri ile on sekiz yaşını doldurduktan sonra sözleşmesi devam eden çıraklar hakkında 1475 sayılı İş Kanununun, İşçi Sağlığı ve Güvenliği başlıklı beşinci bölümünde yer alan hükümleri dışındaki hükümler uygulanmaz.

Çıraklığa başlama ve çıraklık süresi Madde 14 – Çıraklığa bir deneme dönemi ile başlanır. Bu dönem mesleğin özelliğine göre bir aydan az, üç aydan fazla olamaz. Bu süre Bakanlıkça tespit edilir. Deneme döneminden sonra taraflar 10 gün içinde ilgili Mesleki Eğitim Merkezi müdürlüğüne başvurmadığı takdirde çıraklık sözleşmesi kesinleşir ve bu dönem çıraklık süresinden sayılır. Deneme döneminde ücret ödenir. Aday çıraklıktan çıraklığa geçenler deneme dönemini yapmış sayılırlar.

Meslekler itibariyle çıraklık eğitimine girişte aranan eğitim düzeyi ve çıraklık süresi ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri de alınarak Bakanlıkça en az iki, en çok dört yıl olarak belirlenir. Bu süre kesintisiz olarak devam eder. Yıllık izin dışındaki iki aydan fazla devamsızlıklar çıraklık süresine eklenir. Lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra çıraklık eğitimine başlayanlar için eğitim süresi, mesleklerindeki çıraklık eğitimi süresinin yarısına kadar kısaltılabilir. Bu sürenin ne kadar kısaltılabileceği, ilgili meslek kuruluşunun teklifi ve Mesleki Eğitim Kurulunun uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

Ayrıca, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında uygulanan örgün eğitim programlarının herhangi bir kademesinden ayrılanlar ile yaygın eğitim programlarını tamamlayarak belge veya sertifika alanlardan, kendi alanlarında çıraklık eğitimine başlayanlar için çıraklık eğitim süresi daha önce aldığı mesleki eğitim programının içeriği ile devam edeceği çıraklık eğitimi programının içeriği değerlendirilerek Bakanlıkça belirlenir.

Usta öğretici bulundurma şartı Madde 15 – Aday çırak ve çırak almak için işyerinde usta öğretici bulunması şarttır.

Kalfalık imtihanı Madde 16 – Kalfa adayının mesleği ile ilgili bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarına iş hayatınca kabul edilebilir seviyede sahip olup olmadığı kalfalık sınavı ile tespit edilir. Çıraklar kabul edilebilir mazeretleri dışında çıraklık eğitimi süresi sonunda açılacak ilk kalfalık sınavına girmek zorundadırlar. Sınav komisyonunun teşkili ile sınavın esasları ve usulleri yönetmelikle düzenlenir. Çıraklık sözleşmesi ilk kalfalık sınavını izleyen ikinci kalfalık sınavının tamamlanması ile sona erer. Sözleşmenin sona ermesini takip eden aybaşından itibaren Bakanlıkça çıraklar için ödenen her türlü sigorta primlerinin ödenmesine son verilir.

Kalfa unvanını kullanma ve işyeri değiştirme Madde 17 – Bu Kanuna göre kalfalık hakkını elde edenlere kalfalık belgesi verilir. Kalfalık belgesi bulunmayanlar kalfa unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar. Bu belgeye sahip olanlar, kalfalık unvanı kullanılmayan işyerlerinde dengi işlerde çalıştırılırlar. 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamındaki işyerlerinde çalışarak kalfa olanlar en az bir yıl o işyerinde çalışırlar. Bu sürenin sonunda işyerini değiştirmek isteyen kalfaya üç ay önce başvurmak kaydıyla, o işyeri çıkma izni verir. Çıkma izni olmadan başka işyerleri kalfayı işe alamazlar. Kalfaların işten ayrılmalarını gerektiren hususlar yönetmelikle belirlenir.

İşletmelerde Meslek Eğitimi Madde 18 –On ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur. Deprem, sel ve yangın gibi tabii afetler sonucu yörede faal durumda kalan işletmelerin eğitim olanakları dikkate alınarak, bu işletmeler için yukarıda belirtilen oranlar, il mesleki eğitim kurulunun teklifi ve Bakanlığın onayı ile değiştirilebilir.

Mesleki eğitim kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın ondan az personel çalıştıran işletmeler de mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine bu Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi yaptırabilirler. Vardiya usulü veya mevsimlik olarak faaliyet gösteren işletmelerde eğitim görecek öğrenci sayısının tespitinde gündüz vardiyasında veya faaliyet gösterdiği mevsimde çalışan personel sayısı esas alınır.

Bu Kanun kapsamına giren illerde on ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerince her yıl şubat ayı içerisinde il mesleki eğitim kuruluna bildirilir. Beceri eğitimi yaptıracak Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı işletmeler, Bakanlık ve Milli Savunma Bakanlığınca birlikte belirlenir. İşletmelerdeki personel sayısının tespitinde her yılın ocak ayı, yaz mevsiminde faaliyet gösteren işletmelerde temmuz ayı esas alınır. Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır.

İşletmelerde mesleki eğitim uygulaması kapsamına alınacak iller ve meslekler, Mesleki Eğitim Kurulunun görüşü doğrultusunda Bakanlıkça tespit edilir. Bu madde kapsamında on ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagoisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir. Bu maddede belirtilen on personel sayısını beş personele kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Eğitim programları Madde 19 – İşletmelerde uygulanacak ağır ve tehlikeli işlerde yapılacak eğitim dahil meslek eğitimi programları Mesleki Eğitim Kurulunun görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilir.

Teorik eğitim Madde 20 –İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerin teorik eğitimi, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletmelerin eğitim birimlerinde yapılır. Çalışma saatleri içinde yapılacak teorik eğitim haftada on iki saatten az olamaz. Bu eğitim yoğunlaştırılmak suretiyle de yapılabilir. Teorik eğitim günlerinde öğrenciler ücretli izinli sayılır. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında ve işletmelerde yapılan mesleki eğitime ilişkin esas ve usuller ile sınavların yapılış şekilleri, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

İşyeri şartlarına uyma Madde 21 – İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler, işyerlerinin şartlarına ve çalışma düzenine uymak zorundadırlar.

Eğitimin devamı Madde 22 –İşletmelerde grev ve lokavt uygulaması, deprem, yangın ve sel gibi afetler olması halinde mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencileri eğitimlerini kendi mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında sürdürür. İşletmeler beceri eğitimi başladıktan sonra personel sayısında azalma olması halinde de,eğitime alınan öğrenciler okuldan mezun oluncaya kadar eğitimi devam ettirirler.

Beceri eğitimi yaptırabilecek diğer işletmeler Madde 23 – Bakanlıkça "İşletmelerde meslek eğitimi" kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın on ve daha fazla personel çalıştıran işletmelerde, teknik lise ve meslek lisesi öğrencilerine bu Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi yaptırabilirler.

Mesleki eğitime katılma payı Madde 24 – On ve daha fazla personel çalıştıran ve Bakanlıkça işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3'ü nispetinde yirmi ve daha fazla personel çalıştırılması halinde 2/3'ü nispetinde" Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler. Mesleki eğitim şartlarına sahip olan işletmelere Bakanlıkça öğrenci gönderilememesi halinde bu işletmeler, katılma payı ödemezler. Bu sayının tespitinde görev ve çalışma statüsüne bakılmaksızın işyerinde 1475 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalıştırılan personel sayısı dikkate alınır.

Ücret ve Sosyal Güvenlik Madde 25 – Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.

Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur. Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır. Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanununun 33 üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50'si üzerinden Bakanlık ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekle karşılanır.

Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 23, 24, 35 ve 42. maddeleri hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı Kanuna göre iş göremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli iş göremezlik gelirine esas olacak günlük kazançların tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret dikkate alınır.

İzin Madde 26 – Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere işletmelerce her yıl tatil aylarında bir ay ücretli izin verilir.Ayrıca mazeretleri kabul edilenlere okul müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de verilebilir.

Ustalık eğitimi Madde 27 – Kalfalık yeterliğini kazanmış olanların mesleki yönden gelişmelerini ve bağımsız işyeri açabilmelerini temin için gerekli yeterlikleri kazandırmak gayesiyle Bakanlıkça ustalık eğitimi kursları düzenlenir. Bu kursların kapsam ve süreleri Mesleki Eğitim Kurulunun görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilir. Kurslar çalışma saatleri dışında açılır.

Ustalık sınavı Madde 28 – a) Ustalık sınavı, adayın, kendi mesleğinde usta olarak çalışabilmesi için gerekli bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilir standartlara göre bağımsız olarak uygulayıp uygulayamadığını ölçmek amacı ile düzenlenir. Sınavın esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.

b) Kalfaların, ustalık sınavlarına girebilmesi için mesleklerin özelliğine göre Bakanlıkça belirlenecek süre kadar çalışmış ve ustalık eğitimi kurslarını başarı ile tamamlamış olmaları gerekir. c) Kalfalık yeterliğini kazanmış olup mesleklerinde en az beş yıl çalışmış olanlar ustalık sınavlarına doğrudan katılabilirler. Bu sınavları başarı ile tamamlayanlara ustalık belgesi verilir. Ustalık belgesi bulunmayanlar usta unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar.

Meslek lisesi mezunları için ustalık Madde 29 –En az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olanlar, Bakanlıkça düzenlenen ustalık eğitim kurslarına katılabilecekleri gibi doğrudan da ustalık sınavlarına girebilir. Bu kursların kapsam ve süreleri ile sınavların esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Ustalık unvanının kullanılmadığı mesleklerde çalışanlara, ustalık belgesinin hak, yetki ve sorumluluklarını taşıyan belge aynı esaslara göre verilir. Mesleki ve teknik orta öğretim kurumu veya mesleki ve teknik eğitim merkezi mezunlarından, alanlarında Bakanlığa bağlı iki yıllık bir yaygın eğitim kurumundan belge alanlara doğrudan ustalık belgesi verilir.

İşyeri açma Madde 30 – Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilir. Bu Kanun kapsamına alınan il ve mesleklerde; belediyeler ve işyeri açma izni vermeye yetkili diğer kurum ve kuruluşlar işyeri açacaklardan, meslek odaları ise işyeri sahibi olarak üye kaydı yaptıracaklardan, ustalık belgesi istemek zorundadır. Bu işyerlerinde alanında mesleki eğitim almış olanlar istihdam edilir. İstihdam edilenlerin almaları gereken eğitimin seviyesi, türü ile halen çalışanların durumu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

İşyeri sahipleri veya o işyerinde çalışan ustalık belgesi sahipleri, ustalık belgelerini işyerlerine asar. Ustalık belgesi sahibi olanlar bu haklarını on sekiz yaşını tamamlayana kadar kullanamaz. Teknik lise mezunları veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının dört yıllık eğitim programlarından mezun olanlara, ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan, mesleklerinde bağımsız İşyeri Açma Belgesi verilir.

Usta öğreticilik Madde 31 – Ustalık yeterliğini kazanmış olanlar Bakanlıkça açılacak iş pedagojisi kurslarını başarıyla tamamladıkları takdirde kendilerine usta öğreticilik belgesi verilir.

Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Faaliyetlerinin Desteklenmesi Kuruluş Madde 32 – a)Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi geliştirme ve yaygınlaştırma hizmet ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere; 1) Bakanlık bünyesinde bulunan döner sermaye işletmelerinin kârları, 2) Bakanlığa bağlı kurumlarda eğitim öğretimde üretilen malların satışından elde edilen gelirler, 3)Bağış, yardım ve diğer her türlü gelirler, Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılır. Yatırılan bu tutarlar Maliye Bakanlığınca bir yandan genel bütçeye özel gelir, diğer yandan Bakanlık bütçesinde açılacak tertiplere özel ödenek kaydedilir. Bu suretle ödenecek kaydedilen miktarlardan yılı içerisinde harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir.

b)Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi geliştirme ve yaygınlaştırma hizmet ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere Bakanlık bütçesine özel ödenek kaydedilen bu tutarlar aşağıdaki hizmetlerin yerine getirilmesinde kullanılır: 1) Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik öğretim kurumlarında görevli yönetici, öğretmen, uzman, kadrolu ve kadrosuz usta öğreticilerin nitelik ve niceliklerinin yükseltilmesi için yurt içinde eğitilmelerinde, 2) Mesleki ve teknik eğitim metotlarının ve araçlarının araştırılması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasında, 3)Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik öğretim kurumlarının atölye ve laboratuvarları için makine, araç, takım ve teçhizat alınması, gerektiğinde kiralanması, bunların bakım ve tamirinde, 4)Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitim kurumlarında görevli kadrolu ve kadrosuz atölye ve meslek dersi öğretim elemanlarına asli görevleri dışında, okulda ve işyerlerinde yapılan eğitimle ilgili normal maaş ve ücretlerine ilave ek ücret ödenmesinde,

5) Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki teknik eğitimle ilgili her türlü yayınların hazırlatılması, tercümesi, çoğaltılması, satın alınması ve dağıtılmasında, 6) Çeşitli mesleklerde çalışmakta olanlara hizmet içinde ve mesleklerinde gelişmeleri için gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılması için Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında kurslar, seminerler ve eğitim programları düzenlenmesinde, 7) İş öncesi eğitimi, yaygın ve çıraklık eğitiminde, 8) Mesleki Eğitim Kurulu ile İl Mesleki Eğitim Kurulu toplantılarına katılan başkan, üye, müşavir üye, imtihan ve mesleki ihtisas komisyonu üyelerine Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine tespit edilecek miktarda verilecek yolluk ve huzur hakkı ödemelerinde.

Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi teşvik Madde 33 – (Mülga: 20/6/ /10 md.) ALTINCI KISIM Çeşitli Hükümler Sanayi sitelerinde çıraklık eğitimi kurumları Madde 34 – Sanayi ve Ticaret Bakanlığı; bakanlıkla koordineli olarak sanayi sitelerinde çıraklık eğitimi kurumlarının yer almasına yardımcı olur.

Denklik Madde 35 –Kapsamı, şartları ve süresi Bakanlıkça belirlenecek telafi eğitimine katılan ve bu eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olan kalfa, usta ve genel lise mezunlarına, bitirdikleri meslek alanının diploması verilir. Yabancı ülkelerden ve ülkemizdeki mesleki eğitim kuruluşlarından, Bakanlığa bağlı mesleki ve teknik eğitim okulu ve kurumları ile denkliği Bakanlıkça kabul edilen diğer bakanlıklara bağlı okul ve kurumlardan alınmış sertifikalar ve belgeler; çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimine geçişte değerlendirilir. Denklikle ilgili esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Eğitim giderleri Madde 36 – Aday çırak, çırak, kalfa ve işletmelerde mesleki eğitimde kamu ve özel kuruluşlarca yapılan teorik ve pratik eğitim giderleri kendi kurum ve kuruluşlarınca, işyerlerinde yapılan pratik eğitimin giderleri ise işyerlerince karşılanır. İşyerleri pratik eğitim için eğitim mahalli, sınavlar için sınav ortamı, araç ve gereç hazırlarlar.

Meslek kursları Madde 37 – Bakanlık, örgün eğitim sisteminden ayrılmış,istihdam için gerekli yeterliklere sahip olmayan kişileri iş hayatında istihdam imkanı olan görevlere hazırlamak amacıyla meslek kursları düzenler. Kurslara katılanlar kursa devam ettikleri sürece bu Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar. Bakanlık, kursların düzenlenmesinde ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.

Geliştirme ve uyum kursları Madde 38 – Yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler çalıştırdığı personelin işindeki verimini yükseltmek, yeni teknolojilere uyumunu ve mesleklerinde gelişmelerini sağlamak amacıyla çalışma saatleri dışında çeşitli kurslar açarlar veya aynı amaca yönelik diğer kurumlarca açılan kurslara katılmalarını sağlarlar. İşletmeler; kurs programlarının hazırlanmasında, uygulanmasında ve değerlen-dirilmesinde Bakanlık, İş ve İşçi Bulma Kurumu ile işbirliği yaparlar. Kursların açılması ve işleyişine ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.

Özel eğitim kursları Madde 39 – Bakanlık, özel eğitime muhtaç kişilere iş hayatında geçerliliği olan görevlere hazırlayıcı özel meslek kursları düzenler. Kursların düzenlenmesinde ve uygulanmasında bu kişilerin ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınır. Kurslara katılanlar kursa devam ettikleri sürece bu Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar. Yolluk ve huzur hakkı Madde 40 – (Mülga: 20/6/ /10 md.)

Denetleme ve ceza Madde 41 – Bu Kanun hükümlerine göre Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarının dışında kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında yapılan aday çırak, çırak ve kalfaların eğitimi ile işletmelerde yapılan mesleki eğitim, öğrencilerin bu eğitiminden sorumlu işletmelerin bağlı olduğu oda veya birliklerin temsilcilerinin katılımı ile Bakanlıkça; iş ortamı, sosyal güvenlik, iş güvenliği ve sağlık şartları bakımından ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca denetlenir. Denetimle ilgili raporlar valiliğe verilir. Raporlarda belirtilen hususlar valilikçe değerlendirilir ve gereği yapılır.

Denetlemenin esas ve usulleri bu bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu Kanunun; 9, 10, 12, 13, 14, 15, 17, 20, 22, 25, 26, 28 ve 30 uncu maddelerindeki yükümlülükleri yerine getirmeyenlere ihtar cezası verilir. İhtarın tebliğinden itibaren on gün içinde yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerden; a) 9, 10, 25, 26 ve 28 inci maddelerine aykırı davrananlara altı yüz Türk Lirası, b) 12, 13, 14, 15, 17, 20, 22 ve 30 uncu maddelerine aykırı davrananlar ile sözleşmeyi tek taraflı ve haksız olarak fesheden işletmelere dörtyüz Türk Lirası, idarî para cezası verilir.

Fiilin tekrarı hâlinde bu cezalar iki katına çıkarılır. Fiilin sürmesi hâlinde ise meslekten geçici men cezası verilir. Bu maddedeki idarî yaptırımlara karar vermeye mahallî mülkî amir yetkilidir. Bu Kanunun 30 uncu maddesine aykırı olarak açılan işyerleri durumun öğrenilmesinden itibaren İl Mesleki Eğitim Kurulu ile ilgili mercilerin müracaatı üzerine mahallî mülkî amirce yedi gün içinde kapatılır.

Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi Madde 42 – Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitim konularında Bakanlıkça ihtiyaç duyulan planlama, araştırma, geliştirme ve üretim hizmetlerini yapmak veya yaptırmak amacıyla doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşu olarak "Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi" kurulmuştur. Merkezin kuruluş, yönetim,işleyiş ve döner sermaye hizmetlerine ilişkin hususlar ile merkezde görevlendirilecek personelin nitelik ve çalışma esas ve usulleri tüzükle düzenlenir. Merkezde sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Merkezde görevli sözleşmeli personel dışındaki eğitim - öğretim sınıfı personeli; 2914 sayılı Yükseköğretim Kurulu Personel Kanunundaki esaslara göre Üniversitedeki emsalinin mali haklarından aynen faydalandırılır.

Madde 43 – (3423 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanun ile ilgili olup yerine işlenmiştir.) Kaldırılan hükümler Madde 44 – a) 20/6/1977 tarih ve 2089 sayılı Çırak,Kalfa ve Ustalık Kanunu; b) 17/6/1938 tarih ve 3457 sayılı Sınai Müesseselerde ve Maden Ocaklarında Mesleki Kurslar Açılmasına dair Kanun; Yürürlükten kaldırılmıştır.

Mesleki ve teknik eğitim merkezlerinin kuruluşu Ek Madde 1 – (Ek : 29/6/ /21 md.) Öncelikle, Bakanlıkça belirlenecek küçük yerleşim birimlerinde olmak üzere, mesleki ve teknik eğitim merkezleri kurulur. Bu merkezlerde, mesleki ve teknik eğitim alanında orta öğretim diploması, sertifika ve belge veren programlar uygulanır. Mesleki ve teknik eğitim merkezlerinin kurulmasına, eğitim, öğretim, yönetim ve üretim ile ilgili her türlü iş ve işlemlere ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Kalfalık ve ustalık belgesi verilmesi Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; a) Bakanlıkça tespit edilen meslek dallarında çalışmakta olup, bakanlıkça ilan edilecek tarihten itibaren üç ay içerisinde müracaat edenlerden; 1. 18 yaşını doldurmuş olanlar doğrudan, 2. 16 yaşını doldurmuş olanlar kapsam ve süreleri Bakanlıkça belirlenecek eğitime tabi tutulduktan sonra, Kalfalık imtihanlarına alınırlar. İmtihanlarda başarılı olanlara kalfalık belgesi verilir. 3. Kalfalık belgesini almış olup 22 yaşını doldurmuş olanlara ustalık imtihanlarını başarmaları şartı ile ustalık belgesi verilir.

b) 1. (İptal: Ana.Mah.nin 17/2/2004 tarihli ve E.:2002/128, K.:2004/23 sayılı Kararı ile) 2. Lise dengi mesleki ve teknik öğretim kurumlarından öğretim yılı sonuna kadar mezun olanlara; Doğrudan ustalık belgesi verilir.

Kapsamda olmayan il ve mesleklerde kalfalık ve ustalık belgesi verilmesi Geçici Madde 2 – Kanun kapsamına alınmamış il ve mesleklerin Bakanlıkça kanun kapsamına alınması halinde alınma tarihinden itibaren bu il ve mesleklerde kalfalık ve ustalık belgeleri bu kanunun geçici 1 inci madde hükümlerine göre verilir.

Yapılan uygulamaların geçerliliği Geçici Madde 3 – 3457 sayılı Sınai Müesseselerde ve Maden Ocaklarında Mesleki Kurslar Açılmasına Dair Kanun ile 2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanununa göre yapılan uygulamalar ve alınmış olan kalfalık ve ustalık belgeleri geçerlidir.

Sigorta primlerinin ödenmeye başlanması Geçici Madde 4 – Bu Kanunun 25 inci maddesine göre sigorta primlerinin ödenmesine bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden mali yılbaşından itibaren başlanır. Bu tarihe kadar olan sürede primlerin işyeri sahiplerince ödenmesine devam olunur. Geçici Madde 5 – Bu Kanun gereğince çıkarılacak tüzük ve yönetmelikler Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde çıkarılır.

Geçici Madde 6 – Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında öğretim yılında işletmelerde mesleki eğitimin başlatılabilmesi için işletmelerin çalıştırdıkları işçi sayısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğünce 1 Ağustos 1986 tarihine kadar Bakanlığa bildirilir. Geçici Madde 7 – 32 nci maddenin 2 nci fıkrasının (e) bendi 1986 yılı kazançlarına uygulanır. Geçici Madde 8 – (Ek: 2/3/ /1 md.) Bakanlık, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte geçici 1 inci maddedeki şartlara sahip oldukları halde Bakanlıkça ilan edilen tarihlerde belge almak için müracaat edemeyenlere 6 (altı) aya kadar ek müracaat süreleri vermeye yetkilidir.

Geçici Madde 9 – (Ek : 29/6/ /23 md.) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanununun çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki mesleklerde ustalık belgesi sahibi olmadığı halde işyeri açmış olanlara, kapsam ve süresi ilgili meslek kuruluşlarının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenecek telâfi eğitimine katılmaları ve bu eğitim sonundaki sınavlarda başarılı olmaları halinde doğrudan ustalık belgesi verilir. Bu gibilere telâfi eğitimini tamamlamaları için beş yıl süre tanınır.

Çalıştığı meslek dalı çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmadan önce meslek odalarınca mevzuatına uygun olarak verilmiş kalfalık ve ustalık belgeleri, mesleğin o ilde kapsama alınmasından sonra Bakanlıkça yeni belgeler ile doğrudan değiştirilir. Geçici Madde 10 – (Ek : 29/6/ /23 md.) Bu Kanun kapsamı dışındaki mesleklerde, mesleki belgelerin verilmesi işlemi, o meslek kapsama alınıncaya kadar ilgili meslek kuruluşlarınca mevzuat doğrultusunda yapılır.

Yürürlük Madde 45 – Bu Kanunun; a) 32. maddesi 1/1/1987 tarihinde, b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde, Yürürlüğe girer. Yürütme Madde 46 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

MESLEKÎ VE TEKNİK EĞİTİM YÖNETMELİĞİ
Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; a) Mesleki Eğitim Kurulunun kuruluş ve işleyişi, b) Meslekî ve teknik eğitim merkezlerinin kurulması, c) Meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarında; eğitim-öğretim, yönetim ve üretim işlerinin yürütülmesi ile kurul, komisyon ve ekiplerin oluşturulması ve çalışmaları, d) Çıraklık eğitiminde; kalfalık ve ustalık sınav komisyonlarının oluşturulması ve sınavların yapılması ile kalfaların işten ayrılmasını gerektiren hususları, e) En az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarından veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olanların ustalık eğitimi ve bu eğitimin kapsam ve süreleri ile sınavları,

f) Meslek kursları ile geliştirme ve uyum kurslarının açılması ve işleyişi, g) Meslekî eğitimin yaygınlaştırılması için kalfa, usta ve genel lise mezunlarına telâfi eğitimi yoluyla meslekî orta öğretim diploması kazandırılması, h)İşletmelerde yapılan eğitim-öğretim ve denetimi, ı)İşletmelerde eğitim birimlerinin kuruluş ve işleyişi, i)Yurt içi ve yurt dışında mesleki eğitimde alınan diploma, sertifika ve belgelerin denkliği ile kazanılan mesleki yeterliklerin değerlendirilmesi, j) Kapsama alınan il ve mesleklerde; istihdam edilen ve edileceklerin almaları gereken meslekî eğitimin seviyesi, türü ve hâlen çalışanların durumu, ile ilgili esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik ; a)Mesleki Eğitim Kurulunun kuruluş ve işleyişini, b) Meslekî ve teknik eğitim merkezlerinin kurulmasını, c) Meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarında; eğitim-öğretim, yönetim ve üretim işlerinin yürütülmesi ile kurul, komisyon ve ekiplerin oluşturulması ve çalışmalarını, d) Çıraklık eğitiminde, kalfalık ve ustalık sınav komisyonlarının oluşturulması ve sınavlarla ilgili esas ve usuller ile kalfaların işten ayrılmasını gerektiren hususları, e) En az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarından veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olanların ustalık eğitimi ve bu eğitimin kapsam ve süreleri ile sınavlarını,

f) Meslek kursları ile geliştirme ve uyum kurslarının açılması ve işleyişini, g) Meslekî eğitimin yaygınlaştırılması için kalfa, usta ve genel lise mezunlarına meslekî orta öğretim diploması kazandırılması amacıyla uygulanacak telâfi eğitimini, h) Kapsama alınan il ve mesleklerde faaliyet gösteren işletmeler ile bu işletmelerde istihdam edilen ve edilecek olanları, ı)İşletmelerde yapılan meslekî eğitim-öğretim ve denetimi, i)Mesleki eğitimde alınan diploma, sertifika ve belgelerin denkliği ile kazanılan mesleki yeterliklerin değerlendirilmesi, j)İşletmelerdeki eğitim biriminin kuruluş ve işleyişini, kapsar.

Kapsama alma ve çıkarma Madde 24– Kapsama alınacak meslek alan/dalları, il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun görüşü doğrultusunda valilikçe Bakanlığa teklif edilir. Bu teklif, Bakanlıkça incelenerek kapsama alınacak il ve meslek alan/dalları Meslekî Eğitim Kuruluna sunulur. Kurulca da Kanun kapsamına alınmasına karar verilen il ve meslekler yayımlanarak yürürlüğe konur. Çıraklık eğitiminde uygulama kapsamına alınacak il ve meslek dalları yörenin sanayileşme durumu, eğitime katılacakların sayısı, ilgililerin eğitime ve iş birliğine yatkınlıkları ve benzeri hususlar dikkate alınır. Kapsama alınacak meslek alan/dalları ile ilgili olarak Meslekî Eğitim Kuruluna sunulmadan önce gerekli görülmesi halinde Bakanlıkça yerinde inceleme yaptırılabilir. Kanun kapsamında bulunan illerde yeni mesleklerin uygulama kapsamına alınması ve kapsamdan çıkarılması işlemleri de aynı yöntemle yürütülür.

Eğitim-öğretim Madde 25- Eğitim-öğretim etkinlikleri, uygulanan program türlerine ve içeriklerine uygun olarak kurum ve işletmelerde yürütülür. Kurumda, diğer okul ve kurumların programlarında yer alan teknoloji eğitimine ilişkin konuların uygulamalı eğitimine de olanak sağlanır. Özel eğitim gerektiren öğrenci/kursiyerler, bireysel yeterliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme gereksinimlerini karşılamak, iş ve mesleğe hazırlanmalarını sağlamak üzere kurumlarda açılan programlardan yararlandırılır.

Aday çırak ve çırakların eğitimi Madde 26- Aday çırak ve çırakların teorik ve pratik eğitimleri, birbirini tamamlayacak şekilde plânlanır ve yürütülür. Çıraklık eğitiminin amacına uygun olarak her meslek dalının özel amaçları ve bu amaçları gerçekleştirecek derslerin çeşitleri, süreleri, konuları ve uygulamada göz önünde bulundurulacak esaslar, Bakanlıkça hazırlanan çerçeve öğretim programlarında belirtilir. Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliğine göre haftada 8 saatten az olmamak üzere teorik eğitim görürler. Teorik eğitim, pazar günleri dışında haftada bir gün ve çalışma saatleri içinde yapılır. Zorunlu durumlarda, iş yerinin olanak ve koşulları ile öğretmen ve usta öğretici durumu dikkate alınarak teorik eğitim yoğunlaştırılarak da uygulanabilir.

Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliği dikkate alınarak hazırlanan eğitim programlarına göre yılda 11 ay süre ile pratik eğitim yaparlar sayılı İş Kanununun 73 üncü maddesi göz önünde bulundurularak iş yerindeki çalışma saatlerine uygun olarak usta öğretici/eğitici personel gözetiminde çalıştırılırlar. Çıraklık eğitimi, uygulama kapsamındaki meslek dallarında 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanların yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek meslekî eğitim ile lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra çıraklık eğitimine başlayanlar için düzenlenecek eğitim süresinin ne kadar kısaltılacağı, muaf tutulacağı dersler ve benzeri hususlarla ilgili esas ve usuller, Başkanlığın görüşü alınarak ilgili birimce belirlenir. Ayrıca, meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarında uygulanan örgün eğitim programlarının her hangi bir kademesinden ayrılanlar ile yaygın meslekî ve teknik eğitim programlarını tamamlayarak belge veya sertifika alanlardan, kendi alanlarında çıraklık eğitimine başlayanlar için çıraklık eğitim süresi, daha önce aldığı meslekî eğitim programının içeriği ile devam edeceği çıraklık eğitimi programının içeriği değerlendirilerek Bakanlıkça belirlenir.

Kalfaların ustalık eğitimi Madde 27- İsteyen kalfalar için ustalık eğitimleri düzenlenir. Kalfaların katılacağı ustalık eğitiminin kapsam ve süresi, Bakanlıkça hazırlanacak programlarda belirlenir. Bu eğitim; çalışma saatleri dışında valilikçe uygun görülecek yerlerde yapılır. Söz konusu eğitim kurum müdürlüğünce hazırlanacak ve valilikçe onaylanacak çalışma takvimine göre düzenlenir. Ustalık eğitimine kayıt edilen kalfalar, kalfa değerlendirme ve kütük defterine kaydedilir ve bunlar için kalfa kayıt dosyası düzenlenir. İlişiği kesilen veya başka bir kuruma nakli yapılan kalfanın durumu, kalfalık belgesinin arkasına ve kalfa değerlendirme ve kütük defterindeki açıklama bölümüne yazılır.

Ustalık eğitiminde teorik eğitimin yanı sıra pratik eğitime devam esastır. Eğitim süresince kayıtlı kalfaların meslekleri ile ilgili bir iş yerinde çalışıp çalışmadıkları ilgili müdürlükçe izlenir. Kalfaların iş yeri değişikliklerinde iki aydan fazla pratik eğitim eksiklikleri, pratik eğitim süresine eklenir.İşinden ayrıldığı belirlenen kalfaların kayıtları, iki ay içinde yeni bir iş yerinde çalışmaya başlamamaları durumunda silinir. Müdürlükçe bir meslek dalında ustalık eğitimine kaydedilen kalfa sayısının sınıf oluşturacak kadar olmaması ya da ustalık eğitiminin çeşitli olanaksızlıklar nedeniyle yapılamaması durumunda, eğitime alınamayan kalfaların kayıtları,eğitim ve ulaşım olanağı bulunan en yakın kuruma nakledilir. Bu konuda,il istihdam ve mesleki eğitim kurulunca gerekli plânlama yapılır.

Bu kalfaların durumu ve meslek dalları itibarıyla sayısı, ilgili müdürlükçe öğretim yılı başlamadan önce il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun sekreterya görevini yürüten müdürlüğe bildirilir. İl meslekî eğitim kurulu kararıyla başka bir kuruma nakledilemeyecekleri yönünde karar alınması durumunda kalfaların eğitimi, aynı meslek alanı içindeki meslek dallarına ait meslek bilgisi dersleri birleştirilmiş sınıflarda yapılabilir. Birleştirilmiş sınıflarda da eğitime alınamayan kalfalar, beşinci yılın sonunda mesleklerinde beş yıl çalıştıklarını belgelendirmeleri durumunda ustalık sınavlarına katılabilirler. Ustalık eğitimine kayıt yaptıranların ustalık sınavlarına girebilmeleri için kalfalık belgesinin düzenlendiği tarihten sonra, mesleklerinin özelliğine göre Bakanlıkça belirlenecek süre kadar çalışmış olduklarını belgelendirmeleri ve eğitimi başarı ile tamamlamaları gerekir.

Ustalık eğitimine devam ederken askerlik görevi veya mahkûmiyet nedeniyle bu eğitimden ayrılanların askerlik görevi ya da mahkûmiyet süresince aynı meslekte yapmış oldukları çalışmalar, çalışmanın içeriği ve süresini belirten ve ilgili birim amirinin imzasını taşıyan resmî bir belgeyle belgelendirilmesi kaydıyla pratik eğitim süresine dâhil edilir. Ustalık eğitimine kayıt yaptırmayan kalfaların ustalık sınavlarına girebilmeleri için meslekleri ile ilgili işlerde en az 5 yıl süre ile çalışmış olduklarını sosyal güvenlik kuruluşlarından alacakları hizmet belgesi ile belgelendirmeleri gerekir. Meslek kuruluşlarına kayıtlı iş yerlerinde çırak olarak çalışıp kalfa olanlar, aynı işyerinde en az bir yıl kalfa olarak çalışmak zorundadırlar.

Kalfalar; a) Zorunlu askerlik hizmeti, b)İkâmetini başka il/ilçeye taşıması, c) Sağlığının mesleğini sürdürmesini olanaksız kılacak şekilde bozulduğunu sağlık raporu ile belgelendirmesi, d)İş yeri sahibi gerçek kişi ise ölümü, tüzel kişi ise dağılması veya iş yerinin iki aydan fazla süre ile kapalı bulunması ve benzeri nedenlerle iş yerinden ayrılabilirler.

Meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunlarının ustalık eğitimi Madde 28- Meslekî ve teknik orta öğretim kurumları veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olanlardan isteyenlere; bir iş yerini bağımsız olarak yönetmek için gerekli bilgi, beceri ve davranışları kazandırmak ve ustalık sınavlarına hazırlamak amacıyla ustalık eğitimi düzenlenir. Bunlar, kalfalar için açılmış olan ustalık eğitimine devam edebilirler. Ustalık eğitiminde uygulanan programların kapsam ve süreleri, Meslekî Eğitim Kurulu’nun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

Tam gün tam yıl eğitim Madde 29– Kurumların bina, tesis, araç-gereç ve personelinden yararlanılarak daha çok kişiye eğitim verilmesi esastır. Bu amaçla kurumlar hafta sonu, yarıyıl ve yaz tatilleri dahil olmak üzere gerektiğinde saatleri arasında yıl boyunca açık bulundurulur. Tam gün tam yıl eğitim uygulaması kapsamına alınma ve yapılacak eğitim uygulamaları ile ilgili esas ve usuller yönerge ile belirlenir.

Programlar Madde 30- Meslekî eğitim programlarının, ulusal meslek standartlarına uygun olarak modüler yapıda hazırlanması esastır. Bu kurumlarda; a) Meslekî ve teknik eğitim alanında orta öğretim diplomasına götüren programlar, b) Kalfalık, ustalık ve usta öğreticilik belgesine götüren programlar, c) Sertifikaya götüren programlar, d) Bitirme belgesine götüren programlar, e) Olgunlaşma amaçlı yaygın meslekî ve teknik eğitim programları uygulanır.

Meslekî ve teknik orta öğretim programları ile çıraklık eğitimi programları MADDE 31 – Mesleki ve teknik ortaöğretim ile çıraklık eğitiminde, Bakanlığın ilgili birimlerince hazırlanan ve Bakanlıkça uygun görülen haftalık ders çizelgeleriyle çerçeve öğretim programları uygulanır.

Yaygın meslekî ve teknik eğitim programları MADDE 32 – Yaygın mesleki ve teknik eğitimde; a) Meslek kursları, telafi eğitimi, mesleki eğitimi tamamlama kursları, istihdama yönelik kurslar için örgün eğitimde kullanılan modüler çerçeve öğretim programları altındaki modüller kullanılır. Kursun niteliğine göre uygulamadaki modüllerin ihtiyacı karşılamaması durumunda, teknolojik gelişmeler, sektörün beklentileri ve bölgesel eğitim ihtiyaçları doğrultusunda mevcut modüller geliştirilebilir veya yeterliliklere dayalı yeni modüller hazırlanabilir. b) Olgunlaşma enstitüsü programları, Bakanlıkça modüler yapıda hazırlanır.

c) Resmî ve özel kurum/kuruluşlarla imzalanan çeşitli protokol ve projelere dayalı olarak açılacak kurslarda, mevcut modüller dışında programın özelliğine göre taraflar arasında iş birliği yapılarak Bakanlık ve/veya kurumlarca yeni modüler öğretim program/programları hazırlanabilir. d) Geliştirme ve uyum kurslarında; çalışanların işindeki verimini artırmak, yeni teknolojilere uyumunu ve mesleklerinde gelişmelerini sağlamak amacıyla ilgili alan/dal çerçeve öğretim programları yanında, işletmelerle iş birliği yapılarak kurumca modüler öğretim program/programları hazırlanabilir. Kurumlarca hazırlanan programlar, il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun uygun görüşü ve valilik onayı ile uygulamaya konulur. Daha önce onaylanmış ve uygulanmış programlar ile modüler çerçeve öğretim programlarına dayalı olarak oluşturulan kurs/sertifika programları için yeniden onay alınmaz. Sertifika programlarının içeriği, seviyesi ve süresi Mesleki Yeterlilik Kurumunca yürürlüğe konulan ulusal meslek standartlarına uygun olarak hazırlanır.

Programların amaçları Madde 33- Meslekî ve teknik orta öğretim programları ile çıraklık ve yaygın meslekî ve teknik eğitim programlarının amaçları; b) Çıraklık eğitimi programlarında; 1) Aday çırakların ilgi, istek ve yeteneklerine uygun meslek seçimi yapmalarına yardımcı olmak, 2) Çırakların mesleklerinde gerekli bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları kazanmalarını sağlamak ve onları kalfalığa hazırlamak, 3) Kalfalara, mesleklerinin gerektirdiği iş ve işlemleri bağımsız olarak yapabilmeleri ve bir iş yerini yönetebilmeleri için gerekli bilgi, beceri, tutum, davranışlar ile iş alışkanlıkları kazandırmak ve onları ustalığa hazırlamak,

4) Ustalara; aday çırak, çırak ve kalfalar ile öğrenci/kursiyerlerin işletmelerdeki eğitimlerini yaptırmak amacıyla iş pedagojisi kursları düzenlemek, başarılı olanlara usta öğreticilik belgesi vermek, 5)İş güvenliğine ait genel ilkeleri öğretmek, çalışma hayatına uyumu sağlayacak tutum ve davranışlar kazandırmak, 6) Çalışma disiplininin anlam ve önemini kavratmak, c) Sertifika programlarında; eğitim ve iş gücü gereksinimi doğrultusunda ilgili meslek kuruluşlarıyla birlikte meslek standartlarına uygun olarak belirli bir meslek için kazandırılması gerekli yeterlikleri vermek,

Programların süresi Madde 35- Uygulanan programların özelliklerine göre; b) Çıraklık eğitiminde; eğitimin süresi, ilgili kurum ve kuruluşların görüşü de alınarak iki ile dört yıl arasında olmak üzere Bakanlıkça belirlenir. Ortaöğretim ve daha üst düzeyde eğitimden sonra çıraklık eğitimine başlayanlar için eğitim süresi, mesleklerindeki çıraklık eğitim süresinin yarısına kadar kısaltılabilir. Bu sürenin ne kadar kısaltılabileceği, ilgili meslek kuruluşunun önerisi ve Mesleki Eğitim Kurulunun uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. Dersler yoğunlaştırılarak da yapılabilir. Kalfalar için düzenlenecek ustalık eğitiminin kapsam ve süresi Bakanlıkça hazırlanacak eğitim programlarında belirtilir. Kalfalar için düzenlenecek ustalık eğitiminin kapsam ve süresi, Bakanlıkça hazırlanacak eğitim programlarında belirtilir.

Programların uygulanış yeri Madde 36- Programlar; b) Çıraklık eğitiminde; teorik eğitim kurumlarda, pratik eğitim iş yerlerinde, iş yerindeki eksik kalan pratik ve teorik eğitim de kurumlarda veya Bakanlığın uygun gördüğü iş yerlerinin eğitim birimlerinde,

Kayıt-kabul MADDE 38 – Çıraklık eğitimi programlarına kayıt-kabul; a) Çıraklık eğitiminde, iş yerindeki ustaya ait usta öğretici belgesinin örneği, kayıt-kabul belgelerine eklenir. Ancak, yeni kapsama alınan meslek dallarında, mesleğin kapsama alınma tarihinden itibaren altı ay süresince usta öğreticilik belgesi istenmez. b) Çıraklık dönemi içinde sözleşmesi feshedilen ve belli bir süre ara verdikten sonra tekrar kaydolmak isteyen çıraklar, aynı meslekte farklı iş yerine kayıt-kabul koşullarını taşımaları durumunda ayrıldıkları dönemden itibaren sözleşme yapılarak eğitime devam edebilirler. c) Çırağın, aynı iş yerinde çalışırken kurumdaki eğitiminde iki dönem üst üste devamsızlıktan kalması hâlinde kurum müdürlüğünce sözleşmesi iptal edilir. Aynı iş yerinde çalışan çırak ile yeniden sözleşme imzalanmaz. Çırağın, başka bir işyeri ile sözleşme yapması hâlinde eğitim hakkı devam eder.

ç) Bir yerleşim biriminde, birden fazla kurumda çıraklık eğitimi programı uygulanması durumunda, meslek alan/dallarında kayıt-kabul ve eğitim işleri ile ilgili planlama ve koordinasyon, il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun görüşü alınarak yürütülür. d) Çıraklık eğitimine alınacaklar, kayıt-kabul işlemleri için çıraklık programı uygulayan en yakın kurum müdürlüğüne başvururlar. e) Çıraklık eğitimine iki aylık bir deneme dönemi ile başlanır. Aday çırak olarak devam etmiş olanlar, bu dönemi tamamlamış sayılırlar. Çırak olarak eğitime alınacakların meslekleri ile ilgili bir işte çalışıyor olmaları, 14 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. f) 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilirler. 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, işveren ve kendileri tarafından imzalanan mesleki eğitim merkezi müdürünce onaylanan çıraklık sözleşmesine göre pratik eğitimlerini iş yerinde yaparlar.

Kayıt zamanı Madde 40-Aday çırak ve çırakların kayıtları her yıl temmuz-ağustos-eylül ayları ile ocak ayında yapılır.

Çıraklık eğitimi programlarında devam-devamsızlık Madde 74- Çıraklık eğitiminde; a) Aday çırak ve çırak öğrenciler, teorik ve pratik eğitim çalışmalarına düzenli olarak devam etmek zorundadırlar. Teorik eğitimle ilgili devamsızlıkların hesaplanmasında ders saati sayısı esas alınır. Bunların bir dönemdeki teorik eğitimde yapabilecekleri en fazla devamsızlık, hangi nedenle olursa olsun, her ders için bir haftada gördükleri toplam teorik eğitim süresinin dört katını geçemez. Toplam çıraklık eğitimi süresinde yıllık izin dışındaki iki aydan fazla yapılan devamsızlıklar çıraklık eğitimi süresine eklenir. Aday çırak ve çırakların pratik eğitimlerindeki devamsızlıkları işveren ve işletme yetkilisince tespit edilerek bunlar için aylık devamsızlık formu doldurulur. Formlar, en geç ait olduğu ayı izleyen ayın onuncu gününe kadar ilgili kurum müdürlüğüne iletilir. Aday çırak ve çırakların izinsiz olarak yaptıkları sürekli üç günlük devamsızlıkları en geç yedi gün içinde işletme ilgililerince kurum müdürlüğüne bildirilir.

Aday çırak ve çırak öğrencilerin pratik eğitimleri sırasında, bir yıl içinde sağlık raporuna dayalı hastalık ve yıllık izin dışında olmak ve işletmece uygun görülmek kaydıyla 15 iş gününü geçmeyen devamsızlıklarına izin verilebilir. Doğal afet, anne, baba ve kardeş ölümü nedeniyle eğitime devam edemeyenler bu sürelerde özürlü izinli sayılırlar. Pratik eğitimdeki devamsızlığın hesaplanmasında, eylül ayının son pazartesi günü başlangıç olarak alınır. Sözleşmenin feshi nedeniyle teorik eğitim yılını tamamlayamayan çıraklar, yeniden sözleşme imzalamaları durumunda tamamlayamadıkları teorik eğitime devam ederler. Ancak işverence sözleşmeleri usulsüz olarak feshedilen aday çırak ve çıraklar, bu tarihten itibaren iki ay süre ile teorik eğitime devam ettirilir ve hastalık sigorta primlerinin ödenmesine devam edilir. İki ay içinde yeni bir iş yerinde çalışmaya başlamayan çırak öğrencilerin kayıtları silinir. b) Ustalık eğitimine devam eden kalfaların devamsızlıkları her ders için ayrı ayrı tutulur. Kalfalar, eğitim süresinin en az ¾’üne devam etmek zorundadırlar. Daha fazla devamsızlığı olan kalfalar, daha sonraki bir tarihte düzenlenecek olan ustalık eğitiminde devam edemedikleri derslere katılırlar. c) Usta öğreticilerin eğitimi için iş pedagojisi kursuna katılan ustaların devamsızlıkları, her ders için ayrı ayrı tutulur. Ustalar, eğitim süresinin en az ¾’üne devam etmek zorundadırlar. Daha fazla devamsızlığı olanlar, daha sonraki bir tarihte düzenlenecek kurslarda devam edemedikleri derse katılırlar. Aday çırak, çırak, kalfa ve ustaların devam durumu ile ilgili kayıtlar devam-devamsızlık defterine yazılır.

Çıraklık eğitiminde nakil ve geçişler Madde 77- Nakiller; a) Çırağın sözleşme ile çalıştığı işletmenin kapanması veya faaliyetini iki aydan fazla durdurması, b)İşverenin çıraklık sözleşmesini usulüne aykırı veya çırak, veli/vasinin haklı nedenlerle sözleşmeyi feshetmesi, c) Çırağın ikâmetini veya iş yerini başka bir yerleşim birimine nakletmesi, d) Eğitim gördüğü kurumun kapanması, başka bir kurumla birleştirilmesi ya da meslek alan/dalında sınıf oluşturulamaması nedenleriyle yapılır. Nakil ve geçişte çıraklar, iki ay içinde yeni bir işletme ile sözleşme yapmak zorundadır. Bu süre içinde teorik eğitime devam ederler.

Başka bir yerde bulunan işletme ile sözleşme yapan aday çırak ve çıraklar, o yerleşim yerindeki kuruma nakledilir. Bu gibilere, çıraklık sözleşmesi ile çırak nakil ve durum belgesi düzenlenerek kayıt işleminin yapıldığı kurum müdürlüğüne gönderilir. Çırağın yıllara göre sınav notları ile hâlen devam ettiği eğitim yılına ait devam-devamsızlık durumu, sigorta priminin en son ödendiği ay, nakil ve durum belgesinde belirtilir. Bu belgeyi alan ve nakil olacağı yerde en geç iki ay içinde mesleği ile ilgili bir işletme ile sözleşme yapamayan çırakların eski sözleşmesi feshedilir ve öğrencilik hakları sona erer. Çırağın, aynı iş yerinde çalışırken kurumdaki eğitiminde iki dönem üst üste devamsızlıktan kalması hâlinde kurum müdürlüğünce sözleşmesi iptal edilir. Aynı iş yerinde çalışan çırak ile yeniden sözleşme imzalanmaz. Çırağın, başka bir işyeri ile sözleşme yapması hâlinde eğitim hakkı devam eder.

Çıraklık eğitiminde başarının değerlendirilmesi Madde 84- Çıraklık eğitiminde: a) Not verme düzeninde,“Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği”nin ilgili hükümleri uygulanır. b)Teorik derslerde başarının değerlendirilmesi, dersin özelliğine göre yazılı, sözlü veya uygulamalı sınavlarla yapılır. Eğitime katılan çırak öğrenciler, genel bilgi ve meslek derslerinden "geçer" not almaları hâlinde, mesleki uygulama sınavı hariç, kalfalık sınavlarında bu derslerden muaf tutulurlar. Sınav soruları, işlenilen konular esas alınarak hazırlanır. Sözlü sınavlar için ayrı bir ders saati ayrılmaz, aday çırak ve çırağa, sınıf içindeki durumlarına göre sözlü notu verilir. Yazılı ve uygulamalı sınavlar en az bir hafta önceden duyurulur. Yazılı sınavlar kısa cevaplı ve çok sorulu ölçme araçlarıyla yapılır. Yazılı sınavlarda, olanaklar ölçüsünde zümre öğretmenlerince hazırlanacak ortak sorular ve cevap anahtarı kullanılır.

Özürsüz olarak sınava katılmayanlar, o sınavdan başarısız sayılırlar. Kurum müdürlüğünce kabul edilen özürleri nedeniyle sınavlara katılamayanlar, öğretmenin belirleyeceği bir zamanda sınava alınırlar. Sınavlarda kopya yapan veya yapılmasına yardım edenler ile sınavın aksamasına neden olacak tutum ve davranışta bulunanlar o sınavdan başarısız sayılırlar. Durumları kurum müdürlüğüne bildirilir. Her teorik dersin dönem notu, o dönemde alınan notların aritmetik ortalaması, yıl sonu notu ise iki dönem notunun aritmetik ortalamasıdır. Çırak öğrenciler, yıl sonu başarı notu ne olursa olsun yıl tekrarı yapmazlar. c) Aday çırak ve çırakların pratik eğitimleri, iş yerindeki çalışmaları, işe yatkınlıkları, devamları, tutum ve davranışları dikkate alınarak usta öğreticiler tarafından başarısız, geçer, orta, iyi ve pekiyi şeklinde değerlendirilir. Değerlendirme sonuçları, haziran ayı içinde kurum müdürlüğüne gönderilir.

Ustalık eğitiminde başarının değerlendirilmesi Madde 85- Ustalık eğitimine devam edenler, devam ettikleri eğitim sonunda ders öğretmeni tarafından yapılacak yazılı veya yazılı-uygulamalı sınava alınırlar. Eğitime katılan kalfalar, ortak ve ileri meslek derslerinden "geçer" not almaları hâlinde, mesleki uygulama sınavı hariç, ustalık sınavlarında bu derslerden muaf tutulurlar. Eğitim süresi sonunda yapılan sınavlarda bazı derslerden başarısız olanlar, istedikleri takdirde bir sonraki dönemde açılacak ustalık eğitiminde başarısız oldukları derslerin eğitimine devam edebilecekleri gibi başarısız oldukları derslerin sınavlarına da katılabilirler.

Kalfalık, ustalık ve iş pedagojisi kursu sınavları Madde 86- Kalfa veya usta olmak isteyenler için kalfalık veya ustalık sınavı açılır. Bu sınavlar, haziran ve eylül ayları ile şubat ayının son iki haftasında yapılır. Gereksinim duyulması durumunda mart ayı içinde de kalfalık ve ustalık sınavları yapılabilir. Kalfalık ve ustalık sınavlarının gün ve yerleri ile sınavları yapacak komisyonların oluşturulması ve meslek alanlarının özelliğine göre bu sınavların yazılı, sözlü veya hem yazılı hem sözlü ve uygulamalı yapılması,il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun görüşü alınarak valilikçe belirlenir. Bir yerleşim biriminde birden fazla kurumda kalfalık ve ustalık sınavı yapılması durumun da, meslek alan/dalları itibarıyla sınava gireceklerin sınavlarının hangi kurumda yapılacağının plânlanması il istihdam ve mesleki eğitim kurulunca yapılır.

a) Kalfalık sınavına, çıraklık eğitimini tamamlamış, Kanunun denklik veya geçici madde hükümleri doğrultusunda bu sınavlara katılmaya hak kazanmış olanlar girebilirler. b) Ustalık sınavına, en az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim kurumlarından veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarından diploma almış veya ustalık eğitimini başarıyla bitirmiş ve Bakanlıkça belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak çalıştığını belgelendirmiş olanlar girebilirler. c) Kalfalık ve ustalık sınavlarında adaylara, fotoğraflı sınava giriş belgesi düzenlenir. Bu belgede, ilgilinin kimlik ve kayıt bilgileriyle sınav yeri ve sınava gireceği dersler yer alır. Müdür, komisyon üyelerine sınav döneminden önce sınav görevlerini bildirir. Sınavların yapılacağı meslek dalları ile sınavların şekli, yeri, günü ve saatini gösterir bir çizelge ile kalfalık ve ustalık sınavlarına girecek olanların mesleklere göre listeleri, sınav gününden önce ilgili müdürlük tarafından hazırlanıp kurumda uygun bir yerde duyurulur. Yazılı sınavlarda sınav komisyonu, sınavın başlama saatinden en geç iki saat önce toplanır. Sınav soruları, cevap anahtarları ve not baremi; sınav komisyonunca sınavın başlama saatinden önce hazırlanıp müdür tarafından onaylanır. Uzun süre hazırlık gerektiren sınavlarda müdürün uygun bulması durumunda, en geç bir gün önceden komisyonca hazırlık yapılabilir.

Soru kâğıtlarında, sınav süresi ile her sorunun not baremi belirtilir. Soruların açık ve anlaşılır olmasına, uygulama değeri olan konuları ve ders programını kapsamasına özen gösterilir. Yazılı sınavların süresi üç saati geçemez. Pratik sınavların süresi dört saatten az olmayacak şekilde meslek dalının özelliğine göre sınav komisyonunca belirlenir. Aynı meslek alan/dalında pratik ve teorik derslerin sınavları ayrı günlerde yapılır. Pratik sınavı yapacak sınav komisyonu üyeleri, gerektiğinde sınav gününden bir gün önce müdürün başkanlığında toplanarak, sınavın uygulanışı ile ilgili esas ve usulleri belirler. Yazılı sınav, cevap anahtarına ve not baremine göre komisyon üyelerince birlikte incelenir. Verilen notlar, sınav kâğıdı değerlendirme cetveli ile sınav kâğıtlarının üst kısmında yer alan bölüme soruların sıra numarası esas olmak üzere geçirilir. Sınav kâğıtları, komisyon başkanı ve üyelerince imzalanır.

Sınavların değerlendirilmesi ile ilgili bütün işlemler bittikten sonra kalfa ve usta adayının aldığı notlar not çizelgesine yazılır. Sınav evrakı en az bir yıl saklanır. Sınav evrakı, denetlemeye yetkili olmayanlara gösterilmez ve verilmez. Ancak yazılı olarak istenmesi durumunda yetkili mercilere gösterilir. Bu gibi durumlarda zarfın açılması mümkünse aynı komisyon üyeleriyle ya da kurulan bir komisyon önünde açılıp kapatılabilir. Denetimle görevli müfettişlerin açması durumunda yine aynı müfettişler tarafından zarf kapatılır. Sınav evrakının incelenmesinde, üyeler arasında not takdirinde anlaşmazlığa düşülmesi durumunda değerlendirme, her üye tarafından ayrı ayrı yapılır ve verilen notların aritmetik ortalaması alınır. Kalfa ve usta adayları, ikâmetlerinin veya iş yerlerinin başka bir yerleşim birimine taşınması durumunda,il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun uygun görmesi ile sınav nakli yaptırabilirler.

Kalfa ve usta adayı; hastalık, birinci derece akrabalarının ölümü, doğal afet, askerlik görevi ve benzeri zorunlu nedenlerle sınavlara katılamaması durumunda, zorunlu nedenin kalkmasından itibaren bir ay içinde ilgili müdürlüğe durumunu belgelendirdiğinde sınav hakkını kullanmamış sayılır. d) Kalfalık sınavında; çıraklık eğitiminde okutulan, ustalık sınavında ise ustalık eğitiminde okutulan teorik meslek derslerinden yazılı, sözlü ya da hem yazılı hem sözlü sınav yapılır. Kalfa veya usta adayı, teorik meslek derslerinin yanında meslekî uygulama sınavına alınır. Bu sınavda kalfa veya usta adayına, kendisinden beklenilen beceri ve iş alışkanlıklarını ölçecek nitelikte meslekî uygulama yaptırılır. Bu sınavlarda teorik meslek derslerinin her biri ve meslekî uygulama ayrı ayrı değerlendirilir. Kalfa ve usta adaylarının kalfalık ve ustalık sınavlarında başarılı sayılabilmeleri için sınava girdikleri bütün derslerden en az “Geçer” not almaları gerekir. Ancak adayın başarısız ders/derslerinin bulunması durumunda; sınavlarda meslekî uygulamadan en az “Orta”, Türkçe ve meslek dersleri sınavından en az “Geçer” not alması, tüm derslerden sınava girmiş olması ve aritmetik ortalamasının en az 2.00 olması koşuluyla başarılı sayılır.

e) Kalfalık ve ustalık sınavlarında başarısız olanlar, bir sonraki dönemde başarısız oldukları derslerin sınavlarına girebilirler. Zorunlu nedenlerle sınava katılamayanlar, durumlarını belgelendirmeleri hâlinde sınav haklarını kullanmamış sayılırlar. Girdikleri ilk sınav döneminden itibaren 12 dönem içinde başarılı olamayanlar, bir daha sınavlara alınmazlar. Ancak bunlardan özürleri kurum müdürlüğünce uygun görülenlere bir sınav hakkı daha verilir. f) Usta öğreticilerin iş pedagojisi kurs sonu sınavı, test şeklinde yapılır. Soru sayısı,derslerin ders saatleri dikkate alınarak belirlenir. Konuların işlenmesinde ayrı öğretmenlerin görev alması durumunda sorular, ilgili öğretmenlerce hazırlanarak kurs sonunda tek sınav şeklinde uygulanır. Kursa katılanların başarılı sayılabilmeleri için kurs sonunda yapılan sınavda, en az 45 puan “Geçer” not almaları gerekir. Sınavda başarılı olamayanlar, daha sonra açılacak kursların bitiminde yapılacak sınavlara katılabilirler.

Sınav komisyonu Madde 113- Kurumlarda sınav işlerini yürütmek amacıyla; b) Çıraklık eğitiminde müdürün başkanlığında; 1)İki meslek dersleri öğretmeni ile ustalık yeterliğine sahip meslek odalarından ikişer, sanayi ve ticaret odasından bir, bu odaların ayrı ayrı kurulmuş olması hâlinde her iki odadan birer temsilciden, kalfalık ve ustalık sınav komisyonları, 2) Genel bilgi derslerinde dersi okutan/okutabilecek en az iki öğretmenden oluşacak sınav komisyon ya da komisyonları,

Diğer öğrenim belgeleri Madde 128- Kurumlarda; a) Meslekî ve teknik orta öğretim programlarına denk bir yaygın meslekî ve teknik eğitim programının tüm modüllerini başarı ile bitirenlere meslekî eğitimi tamamlama belgesi, b) Ustalık belgesine sahip Bakanlıkça düzenlenen iş pedagojisi kurslarını başarı ile tamamlayanlara usta öğreticilik belgesi, c) Ustalık eğitimi sonucu veya Kanun gereği ustalık sınavına katılıp başaranlar ile ustalık hakkını doğrudan kazananlara ustalık belgesi, d) Çıraklık eğitimi sonucu veya Kanun gereği kalfalık sınavına katılıp başaranlar ile kalfalık hakkını doğrudan kazananlara kalfalık belgesi, e) Bakanlıkça seviyesi belirtilen programları başarı ile bitirenlere sertifika, f) Her tür ve seviyedeki yaygın meslekî ve teknik eğitim programlarını başarı ile tamamlayanlara bitirme belgesi düzenlenir.

Kalfalık ve ustalık unvanlarının kullanılmadığı meslek dallarında, bu unvanların hak ve yetkilerini taşıyan belge verilir. İlgili meslek kuruluşlarının görüşü alınarak meslek standartlarına uygun belgelerde kullanılacak unvan, Bakanlıkça belirlenir. Yaygın meslekî ve teknik eğitim programları sonunda verilen belgelere, pratik ve teorik eğitim süresi saat olarak yazılır. Belgelere fotoğraf yapıştırılmaz. Belgelerini kaybedenlere yenisi verilmez, ancak belge aldığına dair bir yazı verilir. Belgeler soğuk damga ile damgalanır. Kalfalık, ustalık, usta öğreticilik belgelerinin düzenlenmesi Madde 129– Kalfalık, ustalık, usta öğreticilik belgelerinin düzenlenmesine ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir ve yayımlanır.

Disiplin Madde 158- Kurumlarda öğrencilerin ödül ve disiplin işlerinde, “Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Ödül ve Disiplin Yönetmeliği” ile “Uluslar Arası Yarışmalarda Dereceye Giren Öğrencilerin Ödüllendirilmesi Hakkında Yönerge” hükümleri uygulanır. Yaygın meslekî ve teknik eğitimde kursiyerler, kurumun ve iş yerinin kurallarına uymak zorundadırlar. Uyarılara rağmen kurallara uymayan kursiyerlerin kursla ilişkileri kesilir. Çıraklık eğitiminde ödül ve disiplin işleri, Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki Eğitim Merkezleri Ödül ve Disiplin Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür. Kılık-kıyafet Madde 159- Kurumlarda, “Millî Eğitim Bakanlığı ile Diğer Bakanlıklara Bağlı Okullardaki Görevlilerle Öğrencilerin Kılık Kıyafetlerine İlişkin Yönetmelik” hükümleri uygulanır. Yaygın meslekî ve teknik eğitimde kursiyerler ile çıraklık eğitiminde Kanun’a göre öğrencilik haklarından yararlanmayıp dışarıdan sınavlara girenlerin kılık-kıyafetinde sadelik, temizlik ve hizmete uygunluk esastır.

Sınıf/grup oluşturma Madde 162-Çıraklık ve yaygın meslekî ve teknik eğitimde bir programın açılabilmesi için en az 12 kişilik grubun oluşması gerekir. Öğrenci/kursiyer sayısı 8 in altına düşmesi durumunda il/ilçe millî eğitim müdürünün teklifi, mülkî amirin onayı ile eğitime devam edilebilir.

Çıraklık eğitiminde iş yerinde aranacak koşullar Madde 199- Çırak çalıştıran iş yerlerinde, eğitim programlarında belirtilen makine, takım, araç-gereç bulundurulur. Yerleşim yerinin sanayileşme düzeyi göz önüne alınarak il istihdam ve mesleki eğitim kurulu bu araç-gerecin sayı ve niteliğinde değişiklik yapabilir. Aday çırak ve çırak çalıştıran iş yerlerinde usta öğretici bulundurulması zorunludur. Bir usta öğreticinin pratik eğitimden sorumlu olacağı aday çırak ve çırakların toplamı altıdan fazla olamaz. Ancak bir iş yerinde usta öğretici, yanında çalışan her kalfa için bir aday çırak veya çırağın daha pratik eğitim sorumluluğunu alabilir. Bu durumda bir usta öğreticinin, pratik eğitiminden sorumlu olacağı aday çırak ve çırakların toplam sayısı sekizi geçemez. İşyerlerinde usta öğretici olarak istihdam edilip aday çırak ve çırakların pratik eğitim sorumlulukları dışında görevi bulunmayanlar, 16 aday çırak veya çırağın pratik eğitim sorumluluğunu alabilirler. Bünyesinde eğitim birimi oluşturulmuş olan işletmeler, aday çırak ve çırakların pratik eğitimlerini bu eğitim birimlerinde yapabilirler.

Çıraklık eğitiminde işveren veya vekilinin görev ve sorumlulukları Madde 200- İşveren veya vekilinin aday çırak ve çırağa karşı olan görev ve sorumlulukları: a) Aday çırak ve çırağın; 1) Millî, ahlâkî, insanî ve manevî değerlerinin geliştirilmesine yardımcı olmak, 2) Pratik eğitimini eksiksiz yapmasını sağlayarak aday çırakları çıraklığa; çırakları kalfalığa hazırlamak, 3) En iyi şekilde yetiştirilmesi için, mümkün olan özeni göstermek, bu amaçla diğer ilgililerle iş birliği içinde çalışmak, 4)İzin, hastalık ve diğer nedenlerle olan devamsızlığını ilgili kurum müdürlüğüne bildirmek, 5) Pratik eğitimden sorumlu olacak usta öğreticiyi görevlendirmek, 6) Pratik eğitimle ilgili malzemeyi sağlamak, 7) Sözleşmesinde belirtilen koşullara uymak, ücret ve sosyal yardımlarını zamanında vermek,

b) Aday çırak ve çırağa her yıl, teorik eğitimin yapıldığı zamanlar dışında bir ay ücretli izin vermek. c) Teorik eğitime devam etmesini sağlamak için kurum müdürlüğünce belirlenecek programa uygun olarak aday çırak ve çırağa haftada bir gün ücretli izin vermek veya teorik eğitimin iş yerinde yapılması durumunda teorik eğitim süresince ücretli izinli saymak. d) Aday çırağın ilgi ve yeteneğine uygun meslek seçimi yapmasına yardımcı olmak, iş hayatı koşullarına uyumunu sağlamak ve çalışmayı sevmesine yardımcı olmak. e) Çıraklık süresini tamamlayan çırağın, açılacak ilk kalfalık sınavına girmesini sağlamak.

İşletme koşullarına uyma Madde 201- Öğrenci, çırak ve kursiyerler, işletmelerin koşullarına ve çalışma düzenine uymak zorundadır. Bunlar, üretim ve hizmetle ilgili gizliliği gerektiren konularda başkalarına bilgi veremez. Kendilerine verilen işleri özenle yapar, iş yerine ait makine, araç-gereci korur, pratik ve teorik eğitimine düzenli olarak devam eder ve sınavlarına girer, sözleşme koşullarına uyarlar. Öğrenciler sendikal etkinliklere katılamazlar.

Usta öğretici/eğitici personel görevlendirilmesi Madde 209- Eğitim biriminde yeterli sayıda; a) Ustalık yeterliğini kazanmış, öğrenci/kursiyerlerin iş yerindeki eğitiminden sorumlu, meslekî eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan usta öğretici, b) Meslekî yeterliğe sahip öğrenci/kursiyerlerin iş yerindeki eğitiminden sorumlu, iş pedagojisi eğitimi almış, meslekî eğitim yöntem ve tekniklerini bilen ve uygulayan veya kurumlarda atölye, lâboratuar, meslek dersleri öğretmenliği yapabilme yetkisine sahip eğitici personel görevlendirilir.

Aday Çırak, Çırak ve İşletmelerde Beceri Eğitimi Gören Öğrencilerin Sigorta İşlemleri BİRİNCİ BÖLÜM Primlerin Hesaplanması Prim MADDE 211 –Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenci/kursiyerlerin sigorta primleri, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince belirlenen, yaşlarına uygun asgarî ücretin % 50'si üzerinden, sigortalı ve işveren hissesi ayrılmadan Bakanlık bütçesine konulan ödenekten karşılanır. Çıraklık eğitimine devam ederken 19 yaşından gün almış ve sözleşmesi işveren tarafından feshedilen çırak öğrencilerin, sözleşme fesih tarihinden itibaren eğitime ara vermeksizin iki ay içinde yeni bir iş yeri ile sözleşme yapmaları durumunda eğitime devamları sağlanır ve sigorta primlerinin ödenmesine devam edilir.

İş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortası primlerinin hesaplanması Madde 212- Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler için ödenecek iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigorta primlerinin hesaplanmasında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri uygulanır.

MADDE 213 –Kurum müdürlüklerince; ilk defa sigortalı olacak aday çırak, çırak ve öğrenci/kursiyerler için üç nüsha "Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi" düzenlenerek işe başlamadan bir gün önce Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından onaylanan bildirgeden iki nüshası kurum müdürlüklerine gönderilir. Kurum müdürlüklerince, bildirgenin bir nüshası saklanmak üzere dosyasına konulur. Diğer nüshası aday çırak, çırak veya öğrenci/kursiyere verilir. Daha önce sigortalı olan aday çırak, çırak ve öğrenciler için sigorta giriş işlemi Internet şifresi almış Kurumlarca, Sosyal Güvenlik Kurumunun web adresinden yapılır. İki nüsha Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi yazıcıdan alınarak bir nüshası saklanmak üzere dosyasına konulur. Diğer nüshası aday çırak, çırak veya öğrenciye verilir.’’BÜTÜN İŞLEMLER İNTERNET ORTAMINDA SGK’NUN WEB SİTESİNDEN İŞE BAŞLAYACAĞI BİR GÜN ÖNCESİNDEN SİSTEME GİRİLEREK SİGORTALILIK İŞLEMİ BAŞLATILIR’’

Kurum müdürlüklerince; sözleşmeli aday çırak, çırak ve öğrenci/kursiyerlerin prim ödeme gün ve prime esas kazanç tutarlarını gösteren liste, Sosyal Güvenlik Kurumunun Internet adresinden elektronik ortamda her ay güncellenerek onaylanır. Onaylanan aylık prim ve hizmet belgesinin çıktısı alınıp en geç, izleyen ayın sonuna kadar bir örneği ödemenin Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılması için, ilgili saymanlık/malmüdürlüğüne gönderilir. Bu belgenin bir örneği de kurumda saklanır.

Sicil kartı Madde 214- İlk defa sigortalı olanlara Sosyal Güvenlik Kurumunca“Sicil Kartı” verilir. Bu kart, istenildiğinde gösterilmek üzere aday çırak, çırak ve öğrenciler tarafından saklanır.’’BÜTÜN İŞLEMLER İNTERNET ÜZERİNDEN T.C. KİMLİK NUMARASIYLA TAKİP EDİLMEMKTEDİR’’ Prim belgeleri Madde 215- Kurum müdürlüklerince doldurularak Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilecek prim belgeleri,Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” ve Kanuna tâbi aday çırak, çırak ve öğrencilerin listesinden oluşur.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin doldurulması Madde 216- Kurum müdürlüklerince, aday çırak, çırak ve öğrencilerin o ay içinde sigorta primleri hesabına esas tutulacak prime esas kazanç, prim ödeme gün sayılarını ve sigorta primleri için gerekli diğer bilgileri gösteren Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”, dört nüsha olarak doldurulur ve aslı en geç izleyen ayın sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna, iki örneği de ilgili saymanlık/mal müdürlüğüne gönderilir ve bir örneği kurumda saklanır.

Aday çırak, çırak ve öğrenci listelerinin düzenlenmesi Madde 217- Kurum müdürlüklerince, sözleşmeli aday çırak, çırak ve öğrencileri gösteren liste, dört nüsha olarak düzenlenir ve bir örneği Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ekinde Sosyal Güvenlik Kurumuna, iki örneği de ilgili saymanlık/mal müdürlüğüne gönderilir ve bir örneği kurumda saklanır.

Sözleşmenin niteliği Madde 218- İşletme sahibinin; aday çırak ve çırağı çalıştırmadan önce velisi, vasisi veya 18 yaşını dolduranlarla yaptığı çıraklık sözleşmesi ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerle ilgili olarak kurum müdürü arasında yapılan sözleşmeler, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince belirlenen asgari ücretler, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine göre düzenlenip Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık sigorta primleri bildirgeleri niteliğindedir. Sözleşmelerde; eğitime katılma, eğitim koşulları, yıllık izin, tarafların görev ve sorumlulukları, sözleşmenin fesih nedenleri, ödenecek ücret ve gerekli görülen diğer hususlar bulunur. Sözleşme formları, Bakanlıkça veya izin vereceği kurum ve kuruluşlar tarafından çoğaltılır. İzinsiz olarak çoğaltılan sözleşme formları, kurum müdürlüğünce işleme konulmaz. Dört örnek olarak düzenlenen ve kurum müdürlüğünce onaylanarak yürürlüğe giren sözleşmenin birer örneği ilgili taraflara, bir örneği ilgili meslek kuruluşuna verilir, bir örneği de kurumda saklanır.

Primlerin Ödenmesi Madde 219- Aday çırak ve çırakların sigorta primleri, sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren aday çıraklık veya çıraklık süresinin sona ermesi veya sözleşmenin iptaline kadar; öğrencilerin sigorta primleri ise sözleşme hükümlerine göre işletmelerde beceri eğitimine başladıkları tarihten itibaren söz konusu eğitimin sona ermesine kadar Bakanlık tarafından ödenir.

Primlerin ödenme süresi Madde 220- Kurum müdürlükleri, Bakanlıkça ödenmesi gereken sigorta primlerini Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince en geç bir sonraki ayın sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’na öderler veya hesabına aktarırlar. Malî yılın son ayındaki ödemeler, malî yıl sona ermeden yapılır. Sigorta primlerini, ödeneği bulunduğu hâlde zamanında ödemeyenler hakkında gerekli yasal işlem yapılır. Ödenek olmadığında, sigorta primlerinin ödenemeyeceği saymanlık/mal müdürlüklerinden belgelendirilir.

Sigorta İşlemleri ile İlgili Diğer Hükümler İşveren MADDE 221 –Aday çırak, çırak ve öğrenci/kursiyerlerin esas işverenleri, mesleki eğitim gördükleri işletme sahipleridir. İş yeri bildirgesi Madde 222- “İşyeri Bildirgesi”,< işverenler tarafından düzenlenerek kurum müdürlüğüne verilir. Bildirgenin zamanında düzenlenmesi için, kurum müdürlüğü ile iş birliği yapılır. Kursiyerlerin sigorta primleri MADDE 223 – İş hayatında istihdam olanağı önceliği esas alınarak Bakanlıkça belirlenecek meslek kurslarına kaydolan ve işletmelerde beceri eğitimi gören kursiyerler için 3308 sayılı Kanunun 37 nci maddesi ve bu Yönetmelik hükümlerine göre sigorta primleri ödenir.

Primlerin ödenmemesi Madde 224- Aday çırak, çırak ve öğrencilerin izin, istirahat veya değişik bir nedenle ay içinde işletmelerde pratik eğitim görmemeleri durumunda o ay için iş kazaları ve meslek hastalıkları primi ödenmez, yalnız hastalık sigortası primi ödenir. Aday çırak, çırak ve öğrencinin ücretsiz izin kullanması durumunda herhangi bir prim ödenmez. Hastalık sigortası Madde 225- Hastalık sigortasından aday çırak, çırak ve öğrencilerin sadece kendileri yararlanır. Bunlar hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 23, 24, 35 ve 42 nci maddeleri hükmü uygulanmaz.

Devamsızlık bildirimi MADDE 226 – İşveren; aday çırak, çırak ve öğrenci/kursiyerlerden özürsüz olarak devamsızlık yapanlar hakkında koordinatör öğretmeni bilgilendirmek, üst üste üç iş günü işletmeye gelmeyenleri de en geç beş iş günü içinde ilgili kurum müdürlüğüne yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bu bildirimi yapmayarak haksız prim ödenmesine neden olan işverenlerden söz konusu primler yasal faizleriyle birlikte tahsil edilir. İşletmede bulunması gereken günlerde özürlü olarak devam etmeyenlerin durumu, kurum müdürlüğünce ilgili işletmeye bildirilir. Hastaneye sevk MADDE 227 –Aday çırak, çırak ve öğrenci/kursiyerlerin iş kazası, hastalık veya meslek hastalıkları durumunda, sağlık kuruluşlarına sevkleri kurum müdürlüğünce; acil durumlarda ise çalıştıkları veya pratik eğitim gördükleri işletmece yapılır. Kullanılacak formlar Madde 228- Sigorta işlemlerinde Sosyal Güvenlik Kurumunca düzenlenen formlar kullanılır.

Denklik İlkesi, Değerlendirilecek Belgeler, Değerlendirme Esasları ve Yetkisi Denklik ilkesi Madde 229- Bu Yönetmeliğe göre yapılacak değerlendirmelerde denklik ilkesi uygulanır. Değerlendirilecek belgeler Madde 230- Bu Yönetmeliğe göre; Bakanlıkça veya Bakanlık ile diğer kurum ve kuruluşların iş birliği sonucunda verilmiş veya dış ülkelerden alınmış diploma, kurs bitirme belgesi, yetki belgesi, hizmet belgesi, sertifika ve benzeri belgeler değerlendirilir.

Değerlendirme esasları Madde 231- Çıraklık eğitimi sisteminde belgelerin değerlendirilebilmesi için hizmet belgelerinde, belge sahibinin çalıştığı meslek alan/dalının belirtilmesi gerekir. Değerlendirmede; a) 6/1/1998 tarihinden önce uygulama kapsamına alınan mesleklerde, bu tarihten sonraki hizmetlere ait primlerin, sosyal güvenlik kuruluşlarından birine yatırıldığı belgelendirilir. Bu durumdakilerin başvurduğu ilde, mesleğinin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarih ile 6/1/1998 tarihi arasında 18 yaşını tamamladığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate alınır. 6/1/1998 tarihinde veya sonraki bir tarihte çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan mesleklerde, mesleğin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarihten sonrasına ait olan hizmet primlerinin sosyal güvenlik kuruluşlarından birine yatırılmış olduğunun belgelendirilmesi zorunludur. Bu tür hizmet belgelendirmelerinde, her aylık hizmet için en az 20 iş günü prim yatırılmış olması gerekir.

b)Belge sahibinin ortaokul veya imam-hatip ortaokulunu tamamlaması gerekir Öğretim Yılı ve daha önceki yıllarda ilkokulu bitirmiş olanların değerlendirme işlemleri ilkokul diploması ile yapılır. c) Meslekî eğitim veya kurs süresinin saat olarak belgelendirilmesi istenir. d) Meslek alan/dalı ile ilgili her tür meslekî eğitim belgeleri birlikte değerlendirilir. Bir meslek alan/dalında alınmış birden fazla belgeden, belge sahibinin lehine olanı dikkate alınır. b) Değerlendirme, belgelerin aslı ile yapılır. f) Diploma veya öğrenim belgesinin arkasına denklik işleminin hangi meslek alan/dalında yapıldığı yazılır ve mühürlenir.

g) Değerlendirmede, kişinin çalıştığı meslek alan/dalına ait hizmet belgeleri esas alınır. Hizmet belgesinde, belgeyi düzenleyen iş yerinin hizmetin geçtiği sürede vergiye kayıtlı olduğunun belgelendirilmesi gerekir. h) Kalfalık belgesi veya bu belgenin görev yetki ve sorumluluklarını taşıyan belge sahiplerinin, ustalık sınavlarına girişte meslekleri ile ilgili artan çalışma süreleri değerlendirilir. ı)Kalfalık belgesi sahipleri, ustalık eğitimine devam etmeleri durumunda ustalık sınavına girebilmek için mesleklerinin özelliğine göre Bakanlıkça belirlenecek süre kadar çalışmış olduklarını belgelendirmeleri gerekir. Değerlendirme yetkisi

Değerlendirme yetkisi Madde 232- Meslek alan/dalı Kanun kapsamına alınan illerde başvuru ve değerlendirme işlemleri valilikçe belirlenen ve çıraklık eğitimi yapan müdürlükçe yürütülür. Denklik belgesi ilgili müdürlükçe il millî eğitim müdürlüğüne onaylatılır. Bu Yönetmelikte değerlendirme esası belirtilmeyen veya tereddüde düşülen belgelerin değerlendirilmesi ilgili Genel Müdürlükçe yapılır.

Belgelerin Değerlendirilmesi Diplomaların değerlendirilmesi Madde 233-Teknik lise mezunları veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının dört yıllık eğitim programlarından mezun olanlara ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan, mesleklerinde bağımsız İşyeri Açma Belgesi verilir. Ancak iş yeri açma izni özel kanunlarla düzenlenmiş olan alan/dallar için bu kapsamda belge düzenlenmez. Bağımsız İşyeri Açma Belgesi öğrencinin mezun olduğu kurum müdürlüğünce düzenlenir. Bunların dışında kimlere çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki meslek dallarında sınavla veya doğrudan ustalık belgesi veya bu belgenin yetki ve sorumluluklarını taşıyan belge verileceğine ilişkin esas ve usuller ile sınavlarda muaf tutulacak dersler, Başkanlığın görüşü alınarak ilgili birimce belirlenir.

Meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunlarına ustalık belgesi verilmesi Madde 234- En az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunlarına ustalık belgesi verilebilmesi için aşağıdaki esaslar dikkate alınır: a) Meslekî ve teknik orta öğretim programlarından Öğretim Yılından sonra mezun olanlar doğrudan ustalık sınavlarına girerler. b) Kalfalık döneminde okutulan genel bilgi derslerinden bazılarını meslekî ve teknik orta öğretim programlarında görenler, ustalık sınavında bu derslerden sorumlu tutulmazlar. c) Meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunlarının mesleğinde ustalık belgesi alabilmeleri için o mesleğin herhangi bir ilde çıraklık eğitimi uygulama kapsamında bulunması gerekir. d) En az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunu olup alan/dallarında Bakanlığa bağlı iki yıllık bir yaygın meslekî ve teknik eğitim programından belge alanlara çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki meslek dallarında doğrudan ustalık belgesi verilir.

Meslekî ve teknik orta öğretim programlarının ara sınıflarından ayrılanların çıraklık eğitimi sistemine geçmesi Madde 235- Meslekî ve teknik orta öğretim programlarının ara sınıflarından ayrılanların çıraklık eğitimi sistemine geçmesine ilişkin esas ve usuller Başkanlığın görüşü alınarak ilgili birimce belirlenir.

Yetki belgelerinin değerlendirilmesi Madde 236- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce “Elektrik Tesisatçıları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre düzenlenen kurslardan; a) Elektrik Tesisatçılığı birinci sınıf veya Öğretim Yılı sonuna kadar ikinci sınıf yetki belgesi alanlara doğrudan ustalık belgesi verilir. b) Öğretim Yılından sonra ikinci sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi alanlar ise bu belgeyi almaya hak kazandıkları tarihten sonra ustalık sınavına girer. c) Üçüncü sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi alanlara doğrudan kalfalık belgesi verilir. Ancak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra birinci ve üçüncü sınıf yetki belgesi alanlardan, çıraklık dönemi ve ustalık eğitimi programlarında yer alan, okumadıkları dersler ile okudukları halde haftalık ders saati farkı birden fazla olan derslerden kalfalık ve ustalık sınavlarına alınırlar. Benzer diğer belgelerin değerlendirilmesi, Başkanlığın görüşü doğrultusunda ilgili birimce yapılır.

Meslek odalarından alınan belgelerin değerlendirilmesi Madde 237- Çalıştığı meslek dalı çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmadan önce, meslek odalarınca ve Bakanlık iş birliğiyle hazırlanan mevzuata uygun olarak verilmiş kalfalık, ustalık veya iş yeri açmaya yetki veren belgeler, mesleğin o ilde kapsama alınmasından sonra ilgili müdürlükçe dengi belgelerle değiştirilir. Yapılan incelemede mevzuatına uygun olarak verilmediği anlaşılan belgeler değerlendirilmez. Meslek odalarının ildeki üst kuruluşları, kapsama alınan meslek dallarında verdikleri belgelerin listelerini, kapsama alma tarihini izleyen 30 gün içinde il millî eğitim müdürlüğüne gönderir.

Kalfalık ve ustalık belgelerinin açık öğretimde değerlendirilmesi MADDE 238 – Kalfalık ve ustalık belgesi olanlardan; a) Öğretim Yılı öncesi ilkokul mezunu olup Açık Öğretim Ortaokuluna kayıt yaptırmak isteyenlere “Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Ortaokulu Yönetmeliği”, Öğretim Yılı sonrası ilköğretim okulu mezunu olup Açık Öğretim Lisesine kayıt yaptırmak isteyenlere “Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliği” hükümleri uygulanır. b) Ortaokul veya imam-hatip ortaokulu öğrenimini tamamlamış olup Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki Açık Öğretim Lisesi programlarına devam etmek isteyen kalfa ve ustalar, 9 uncu sınıfta okutulan ortak derslerden sorumlu tutulmazlar. Ancak, bu durumda olanların branşları itibarıyla hangi mesleki ve teknik eğitim programına kayıt yaptıracakları ve bu programın hangi derslerinden sorumlu tutulmayacakları Başkanlıkça belirlenir.

Çıraklık okulu diplomalarının değerlendirilmesi Madde /6/1986 tarihinden önce “Çıraklık Okulu Diploması” alanlara doğrudan kalfalık belgesi verilir. Yurt dışından alınan belgelerin değerlendirilmesi Madde 240- Yurt dışında kalfalık veya kalifiye işçilik belgesi alanlara kalfalık, bağımsız iş yeri açma yetkisi veren belge veya ustalık belgesi alanlara da ustalık belgesi, doğrudan verilir. Bunların dışındaki diploma ve sertifika ile kazanılan mesleki yeterliliklere ilişkin belgelerin denkliği, ilgili birimce yapılır.

Çıraklık eğitiminde ara sınıflardan ayrılanların kalfalık sınavları ve başka bir daldan kalfalık ve ustalık belgesi alınması Madde 241- Çıraklık eğitiminde ara sınıflardan ayrılanlar, ayrıldıkları tarihten itibaren kalan sürenin iki katı kadar meslekleri ile ilgili bir işletmede çalışmış olduklarını belgelendirmeleri durumunda kalfalık sınavına alınır. Bir meslek dalında kalfalık veya ustalık belgesi sahibi olanlar, farklı derslerin ve/veya modüllerin eğitimini almak ve girecekleri sınavda başarılı olmak kaydıyla aynı alandaki diğer dallardan da belge alabilirler.

Çıraklık eğitimi dışında alınan belgelerin değerlendirilmesi Madde 242-Çıraklık eğitimi dışında; Bakanlığın izni ile açılan kurslardan alınan belgeler, fiili askerlik veya mahkûmiyet süresi içinde alınan mesleki eğitime ilişkin belgeler, hizmet belgesi veya bunun yerine geçen belgeler ile yurt dışından alınan belgeler, çıraklık ve kalfalık döneminde görülen teorik ve pratik eğitime denklikleri açısından değerlendirilir.

Değerlendirmede aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulur: a)Çıraklık eğitiminde bir öğretim yılı, 256 saat teorik eğitim ile 8 saatlik çalışma bir gün kabul edilmek kaydıyla 200 işgünlük pratik eğitime denk sayılır. b)Bakanlığın izni ile açılan kurslardaki teorik ders saatleri, çıraklık eğitiminde teorik eğitim, uygulama ve beceriye ayrılan saatler ise pratik eğitim sayılır. Fiili askerlik görevi süresi içinde veya mahkûm olunan sürede yapılan mesleki çalışmalar dâhil, hizmet belgeleri veya bunun yerine geçen belgeler de pratik eğitim karşılığı olarak değerlendirilir.

c)Ortaokul veya imam-hatip ortaokulunu tamamlayanlardan gördükleri meslekî eğitim süresi; 1) 256 – 511 saat arasında olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için iki, üç yıl olan meslek dalları için üç, dört yıl olan meslek dalları için dört yıl, 2) 512 – 767 saat arasında olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için bir buçuk, üç yıl olan meslek dalları için iki, dört yıl olan meslek dalları için üç yıl, 3) 768 –1023 saat arasında olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için bir, üç yıl olan meslek dalları için bir buçuk, dört yıl olan meslek dalları için iki yıl, 4) 1024 saat ve daha fazla olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için dokuz ay; üç yıl olan meslek dalları için bir yıl, dört yıl olan meslek dalları için bir buçuk yıl meslekleri ile ilgili bir işletmede çalışmış olduklarını belgelendirenler ile bir meslek dalında pratik eğitim karşılığı kabul edilen başarılı hizmet süresi çıraklık eğitimi süresinin iki katı olanlar doğrudan kalfalık sınavlarına alınırlar. Genel lise, meslekî ve teknik ortaöğretim programlarından mezun olanlar ile daha üst düzeyde eğitim görenlerden mesleği dışında bir alanda kalfalık sınavına katılmak isteyenlerin işletmelerdeki çalışma süreleri, tabi olacakları eğitim süresinin iki katı kadardır. Bunların sınavlarda muaf tutulacağı dersler, Başkanlığın görüşü alınarak ilgili birimlerce belirlenir.

d) Kalfalık sınavında başarılı olanlardan artan hizmet süresi en az beş yıl olanlar doğrudan, hizmet süresi beş yıldan az olanlar ise bu süreyi tamamladıktan sonra ustalık sınavına girerler. e) Kalfalık ve ustalık belgeleri ile bunların yetki ve sorumluluklarını taşıyan diğer belgelere sahip olanlar, çalışma sürelerini ve meslekî eğitimlerini belgelendirmeleri durumunda birden fazla meslek dalında doğrudan veya sınavla kalfalık ve ustalık belgesi alabilirler. Bunların, eğitim programları göz önünde tutularak, hangi meslek dallarında doğrudan veya sınavla belge alabilecekleri, sınavlara girebilmeleri için hangi derslerden eğitime alınacakları ya da muaf tutulacaklarına ve çalışmaları gereken sürelere ilişkin esas ve usuller Başkanlığın görüşü alınarak ilgili birimce belirlenir. Birinci fıkrada belirtilen belge ve kurumda yapılan yaygın mesleki eğitimin denkliğinde, pratik eğitim süresinin sigortalı olması zorunluluğu aranmaz.

Çıraklık eğitimi sistemine geçişte istenecek belgeler. Madde 243- Çıraklık eğitimi sistemi dışında kazanılmış olan meslekî bilgi ve becerilerinin bu sistemde değerlendirilmesini isteyenlerden; a) Dilekçe, b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği, c) Meslekî eğitim gördüğü kurumca verilmiş belge veya diplomanın aslı ve örneği, d) Yurt içinde mesleği ile ilgili işlerde çalışmışsa sosyal güvenlik kuruluşlarından alınmış çalışma süresini gösterir belge, e)Yurt dışından alınmış çalışma belgelerinin aslı ile yetkilendirilmiş makam, kurum ve kuruluşlarca yapılmış Türkçe çevirisi, f)Yurt dışında mesleki eğitim görenler, diploma veya belgeleriyle gördükleri mesleki eğitimin süresini ve derslerini belirtir belge veya varsa sınavlarda aldıkları notları gösterir belgelerin aslı ile yetkilendirilmiş makam, kurum ve kuruluşlarca yapılmış Türkçe çevirisi, g)Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, h) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu istenir.

Meslekî ve teknik orta öğretim ile yükseköğretim mezunlarından iş yeri açma ve ustalık belgesi için istenecek belgeler Madde 244- Meslekî ve teknik orta öğretim okul ve kurumu ile ön lisans ve daha üst düzey kurum mezunlarından iş yeri açma veya ustalık belgesi almak üzere başvuruda bulunanlardan aşağıdaki belgeler istenir: a) Dilekçe. b)Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası. c) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği. d) Üç adet vesikalık fotoğraf. e) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu. Öğrenim belgesinin örneği, kurum müdürlüğünce onaylandıktan sonra aslının arkası mühürlenerek iade edilir.

Meslek odalarından alınan belgelerin değerlendirilmesinde istenecek belgeler Madde Çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmadan önce, meslek odalarınca mevzuatına uygun olarak verilmiş kalfalık ve ustalık belgelerinin, mesleğin o ilde kapsama alınmasından sonra değiştirilmesi için başvuruda bulunanlardan aşağıdaki belgeler istenir: a) Dilekçe. b) Meslek odasınca verilen belgenin aslı ve örneği. c)Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası. d) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği. e) Üç adet vesikalık fotoğraf f) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu. Öğrenim belgesinin örneği kurum müdürlüğünce onaylandıktan sonra aslının arkası mühürlenerek geri verilir. Meslek odasınca doğrudan ustalık belgesi verilenlerin vergi mükellefiyetinin başlama tarihi ilgili vergi dairesinden istenir. Sınavla alınan kalfalık ve ustalık belgelerinde Bakanlık sınav komisyonu üyesinin adı soyadı ve imzasının bulunması gerekir.

Çıraklık Eğitimi ve Mesleki Eğitimin Amacı
1. Çıraklık yaşında olup okul sistemi dışında bulunan gençlere temel meslek eğitimi vermek ve bunları işe yerleştirmek. 2. Çıraklık sistemine girecek gençlerin uygun meslek seçimine rehberlik yapmak.

3. yaş gurubunda olup geleceğini bir işyerinde çalışarak kurmaya çalışan gençlere çıraklık sistemi yoluyla meslek eğitimi vermek 4. İş hayatı içinde bulunup yaş grubunda olan gençleri eğitim süresince sosyal güvenlik şemsiyesi altına almak.

5. Ülke genelinde çeşitli mesleklerde kalfalık ve ustalık standardını belirlemek. 6. iş yerlerinde öğrenilemeyen iş ve işlemleri ders araç ve gereçleriyle zenginleştirilmiş laboratuar atölyelerde öğretmek. 7. Kalfa ve ustaların meslek kurslarıyla mesleklerinde gelişmelerini sağlamak.

8. Ustaların işyerlerinde çırak öğrencilere sanatlarını daha iyi öğretmelerini sağlamak amacıyla USTA ÖĞRETİCİLİK kurslarıyla gelişmelerini sağlamak. 9. İş hayatında çalışma disiplinini sağlamak.

10. Eğitim kurumlarıyla iş hayatı arasında işbirliği geliştirmek iş hayatının belirli bir düzene bağlanmasına katkı sağlamak. 11. Yapılan işlerin teknolojisinin kalitesinin ve veriminin yükselmesini sağlamak

SİSTEMİN İŞYERİNE SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR
Öğrencinin sosyal güvencesi olan SGK. Primleri Devlet tarafından ödenir. (İşletmeler SGK. primlerini kendileri ödeseler dahi yine öğrenci yaşındaki kişileri eğitim merkezlerine göndermek zorundadırlar.) Damga vergisi ödenmez, Gelir vergisi ödenmez, Vergi iadesi ödenmez, Kıdem tazminatı ödenmez, Verilen ücret gider gösterilebilir, Öğrenciler işçi sayısına dahil edilmez

SİSTEMİN ÖĞRENCİYE SAĞLADIĞI İMKANLAR
Kıdem tazminatı ödenmez, Sigortadan yararlanır; her türlü tedavi (Acil olanlar hariç) SGK’ ile anlaşmalı bir sağlık kuruluşunda yapılabilmektedir. Mesleki ve teknik bilgi kazanır. Öğrencilik haklarından yararlanır, (İndirimli Seyahat Kartı, Askerlik Tecili vb). Yetki ehliyeti devlet adına tescil edilmiş olur,

3308 sayılı kanuna uygun olarak gerçekleştirilen eğitimleri tamamlayanlara; şartlarına uygun belge verilir. * KALFALIK BELGESİ *USTALIK BELGESİ * USTA ÖĞRETİCİLİK BELGESİ * İŞYERİ AÇMA BELGESİ

ya kendisinin "Ustalık Belgesi" olmalı
Bir kişinin kapsamda bulunan 152 meslek dallarından birinde kendisine ait işyeri açabilmesi için: ya kendisinin "Ustalık Belgesi" olmalı yada ustalık belgesi sahibi birini işyerinde çalıştırıyor olmalıdır.. Aksi takdirde kendisine ait işyeri açması mümkün değildir. Ayrıca işyerinde çırak çalıştırabilmesi içinde kanunen ya kendisinin "Usta Öğreticilik Belgesi" olmalı yada usta öğretici belgesi sahibi birini yanında çalıştırıyor olmalıdır. Ustalık Belgesi ve Usta Öğreticilik Belgesi olmayan işyeri sahipleri Bu belgeleri almak için kendilerine en yakın Mesleki Eğitim Merkezlerine başvuruda bulunmalıdırlar.

MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİNDE VERİLEN BELGELER
NOT: VERİLEN BELGELER ULUSLARARASI NİTELİK TAŞIR. AB ÜLKELERİNİN TAMAMINDA GEÇERLİDİR BU BELGELERİ VERMEYE YETKİLİ TEK KURULUŞ MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİDİR……….

KALFALIK BELGESİ ALMAK
1) 19 Yaşından gün almamış olan ve kanun kapsamında bir meslek dalında çalışanlar Mesleki Eğitim Merkezlerinde meslek dallarının eğitim süresi boyunca haftada bir gün öğrenim gördükten sonra girecekleri kalfalık sınavlarında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi :16) 2) 19 yaşından gün almış olanlar ise Mesleki Eğitim Merkezlerinde açılacak yoğunlaştırılmış eğitime tabi tutulduktan sonra girecekleri kalfalık sınavlarında başarılı olmaları halinde “Kalfalık Belgesi” alabilirler. 3) Mesleğin Kanun kapsamına alındığı tarihte 18 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almış olanlar Bakanlıkça ilan edilecek tarihlerde Mesleki Eğitim Merkezlerine başvuruda bulunmaları halinde doğrudan kalfalık sınavlarına katılabilir ve bu sınavlarda başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” alabilirler.(Kanun maddesi: Geçici 1a/1).(Bu başvuru ancak af çıktığı zaman yapılır) Başvuru Şartları: a) Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte yaşlarında olmak b) Mesleğin kanun kapsamında alındığı tarihte çalışıyor olmak. "Kalfalık Belgesi" başvurusunda istenilen belgeler nelerdir? 1) Tamamı doldurulmuş EK II formu 2) Öğrenim belgesi aslı ve örneği 3) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği 4) Dört adet vesikalık fotoğraf 5) Sağlık ve fiziki durumunun mesleğinin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu

USTALIK BELGESİ ALMAK a) Kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde ustalık eğitimi çalışma süresi kadar çalışmış ve bakanlıkça açılan Ustalık Eğitim Kurslarını başarılı olarak bitirenler ustalık sınavlarına katılarak başarılı olmaları halinde “Ustalık Belgesi” alabilirler.( Kanun maddesi:28/b) b) Kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde en az 5 yıl SSK’lı olarak çalışanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılıp başarılı olmaları durumunda “Ustalık Belgesi” alabilirler.(Kanun maddesi: 28/c) (Ek III formu) Meslek Lisesi Mezunları : a) Eğitim-Öğretim yılı sonuna kadar meslek lisesinden mezun olanlar mezun oldukları meslek dalında doğrudan “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: Geçici 1b/2) b) Eğitim-Öğretim yılından sonra meslek lisesinden mezun olanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılarak sınavlarda başarılı olmaları halinde “Ustalık Belgesi” alabilirler. (kanun maddesi:29) Vergiye Kayıtlı İşyeri Sahipleri : Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihten önce vergiye kayıtlı ve bir mesleki teşekküle kayıtlı işyeri sahibi olan ve bu işyerinde fiilen usta olarak çalışan ve bakanlıkça ilan edilecek tarihlerde başvuruda bulunanlar doğrudan “Ustalık Belgesi” alabilirler.(kanun maddesi: geçici 1b/1).(Bu başvuru ancak af çıktığı zaman yapılır). (Ek IV formu) Not: Anayasaya mahkemesi tarafından bu maddeye göre doğrudan ustalık belgesi alınması iptal edilmiştir.Yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar geçerli değildir.

USTA ÖĞRETİCİLİK BELGESİ ALMAK
Ustalık belgesi sahibi olup Mesleki Eğitim Merkezlerinde açılan İş Pedagojisi Kurslarını başarı ile tamamlayanlara “Usta Öğreticilik Belgesi” verilir. (kanun maddesi:31) Başvuru için istenilen belgeler: 1- Dilekçe (okulda hazır var) 2- Ustalık belgesi aslı ve fotokopisi (aslı onaylanıp iade edilir) 3- 3 adet vesikalık fotoğraf 4- Okul diploma yada tasdiknamesi aslı ve fotokopisi (aslı onaylanıp iade edilir) 5- Nüfus cüzdan fotokopisi 6-Sağlık raporu

İŞYERİ AÇMA BELGESİ ALMAK
1) Genel liselerden birinden mezun olup ta ön lisans seviyesinde mesleki ve teknik öğrenim görenler ile, meslek lisesi mezunu olup ta alanı dışında bir meslek dalında ön lisans eğitimi görenlere mesleğinde en az 1 yıl SGK lı olarak çalıştıktan sonra ustalık sınavlarına girerek. 2) Lisans seviyesinde mesleki ve teknik eğitim görenler ile, meslek lisesi mezunu olup ta mesleği ile ilgili meslek dalında ön lisans eğitimi alanlara doğrudan işyeri açma belgesi verilir. (Kanun maddesi :30) Başvuruda İstenilenler : 1-Okul diplomalarının aslı ve fotokopisi 2-Nüfüs Cüzdanı aslı ve fotokopisi 3-3 adet vesikalık fotoğraf 4-Sağlık ve fiziki durumunun mesleğinin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu 5-Dilekçe (okulda hazır var)

UYARI !!!!!!!!!! ÇIRAKLIK EĞİTİMİ İSTEĞE BAĞLI BİR MESLEK EĞİTİMİ DEĞİLDİR. ZORUNLU BİR MESLEKİ EĞİTİMDİR BU NEDENLE ; İŞYERİNİZDE ÇIRAK OLARAK ÇALIŞTIRDIĞINIZ KİŞİLERİ MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİNE BİLDİRİP, KAYDINI YAPTIRMANIZ KANUNEN ZORUNLUDUR……… MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİNE KAYDI YAPILAN ÇIRAĞIN SİGORTASI, EĞİTİMİ SÜRESİNCE KURUM TARAFINDAN ÖDENMEKTEDİR….

ÇIRAKLIĞA GİRİŞ ŞARTLARI
1. Ortaokul veya İmam Hatip Ortaokulu mezunu olmak, yaşını doldurmuş olmak; üst yaş sınırı yoktur. 3. Bünyesi ve sağlık durumu, gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak. 4. Eğitim görmek istediği meslekte , bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak. KAYITLARDA ÖĞRENCİLERDEN İSTENECEK EVRAKLAR: 1. 4 Adet Doldurulmuş ve Onaylanmış Sözleşme ( Okuldan Alınacak ) 2. 2 Adet Nüfus Cüzdanı Fotokopisi ( T.C Kimlik Numaralı ) 3. 4 Adet vesikalık Fotoğraf 4. Varsa Sigorta Kartı 5. Ustasının Varsa Ustalık ve Usta Öğreticilik Belgesi Fotokopisi 6. Öğrenim Belgesi (Diploma) Aslı ve Fotokopisi 7. Sağlık Raporu ( Sağlık Ocağı vb. Yerlerden ) 8. 5 Adet Posta Pulu Kayıt olan çırak öğrenciler kapsamda bulunan Meslek dallarından birinde bilgi ve beceri kazanarak Kalfalık Belgesini almak üzere sözleşme yapmak suretiyle haftada bir gün Mesleki Eğitim Merkezlerinde (Büyük İşletmeler gerekli koşulları oluştururlarsa kendi düzenledikleri yerlerde eğitim verilebilir) diğer günler işyerlerinde Pratik Eğitim görerek öğrencilik haklarından yararlanırlar.

ÇIRAK SÖZLEŞMESİ

GENEL HÜKÜMLER MADDE 1 - Bu sözleşme, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile bu Kanuna göre hazırlanan yönetmeliklere ve konu ile ilgili olarak Milli Eğitim Bakanlığınca alınan kararlara uygun olarak çırak adayının kendisi, velisi veya vasisi ile işyeri sahibi veya temsilcisi arasında imzalanır. MADDE 2 - Sözleşmeye yazılan bilgilerin doğruluğundan sözleşmede imzası bulunan kişiler sorumludur. MADDE 3 - Dört suret olarak düzenlenecek olan çıraklık sözleşmesinin birer sureti ilgili taraflarda.bir sureti bağlı bulunduğu meslek kuruluşunda, bir sureti de çırağın teorik eğitim göreceği çıraklık eğitimi merkezi müdürlüğünde bulunur. MADDE 4 - Çıraklık sözleşmesinin İşverende kalan suretinin her öğretim yılı sonunda ilgili çıraklık eğitimi merkezi müdürlüğüne götürülerek İmzalattırılması zorunludur. sözleşmenin bozulması halinde işverende bulunan suret en geç 6 is günü içinde ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne teslim edilir.

GENEL HÜKÜMLER MADDE 5 - Deneme dönemi aydır. Bu sure sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihte başlar. Deneme döneminin sona erdiği günden itibaren en geç 10 gün içinde, taraflardan birinin sözleşmeyi deneme dönemi içinde feshettiğini ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne bildirmemesi halinde, sözleşme kesinleşir. Aynı işyerinde aday çıraklıktan çıraklığa geçerek çıraklık sözleşmesi imzalayanlar deneme dönemini tamamlamış sayılırlar. Bu çeşit sözleşmeler yürürlük tarihinde kesinleşmiş olur. MADDE 6 - İşyeri sahibinin değişmesi halinde; yeni işyeri sahibi aynı mesleği sürdürüyorsa 30 gün içinde sözleşmenin feshine veya devamına karar verir. İşyeri sahibinin veya işyeri unvanının değişmesi halinde bu değişiklik 30 gün İçinde ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne bildirilir.

İZİN VE ÜCRET MADDE 7 - Çırağa her yıl, teorik eğitim yapıldığı zamanlar dışında bir ay ücretli izin verilir. Ayrıca mazeretleri kabul edilenlere Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de verilebilir. MADDE 8 - Bu sözleşmenin 16. ve 17. maddeleri hükmüne göre, sözleşmenin feshi halinde; işveren 18. maddede belirtilen esaslar çerçevesinde belirlenecek sure içerisinde çırağa haftada 1 gün ücretli is arama izni verir. Çırak İsterse is arama iznini toplu olarak kullanabilir. MADDE 9 - Çırağa işveren veya işveren vekili tarafından, teorik eğitim görmesi için, ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğünde yapılacak programa uygun olarak haftada bir gün ücretli izin verilir. Teorik eğitimin işyerinde yapılması halinde, çıraklar teorik eğitim süresince ücretli İzinli sayılırlar.

İZİN VE ÜCRET MADDE 10 - Çırağa. sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, her ay; 1. Yılda TL. 2. Yılda TL. 3. Yılda TL. 4. Yılda TL 5. Yılda TL. Ücret ödenecektir. Asgari ücrette artış olması halinde bu artışlar aynı oranda çırak ücretine yansıtılır. Çırak öğrencinin yıl sonu başarısının en az "BAŞARILI" olması halinde, alacağı ücrete, bir sonraki teorik eğitim 'yılı sonuna kadar ayrıca en az %5 oranında zam yapılır.

SÖZLEŞMENİN FESHİ Deneme Döneminde Fesih MADDE 13- Deneme döneminde taraflar bu sözleşmeyi bildirimsiz olarak feshedebilirler. Ancak, fesih kararının deneme döneminin bittiği tarihten itibaren en geç 10 gün içinde ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Karşılıklı Anlaşarak Fesih MADDE 14- Taraflar karşılıklı anlaşmak suretiyle bu sözleşmeyi feshedebilirler. ancak, sözleşmenin feshi ile ilgili müşterek kararın fesih tarihinden itibaren en geç 3 is gücü içinde ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Sure Bitiminde Fesih MADDE 15- Bu sözleşme, çırağın teorik ve pratik eğitimini tamamlamasından sonra girebileceği İlk kalfalık imtihan dönemi sonunda feshedilmiş sayılır. Ancak ilk imtihan hakkında kalfalık belgesi almaya hak kazanamayanların sözleşmeleri İkinci kalfalık imtihan dönemi sonuna kadar uzatılmış sayılır.

SÖZLEŞMENİN FESHİ Tek Taraflı ve Önceden Bildirmek Suretiyle Fesih
MADDE 16- Çırağın velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi aşağıda yazılı hallerde bu sözleşmeyi önceden bildirmek şartıyla bozabilir. a)- Çırağın, zorunlu sebeplerle, ailesi ile birlikte veya yalnız olarak ikametgahını uzak bir yere taşıması sonucunda; İçine devamının fiilen mümkün olmaması veya devamının kendisine ağır külfet yüklemesi, b) İşyerinin uzak bir yere nakli dolayısıyla çırağın' işine devam etmesine fiilen imkan kalmaması veya devamının ona ağır külfet yüklemesi,, c) İşyerindeki makine araç ve gereçlerin çırağın mesleğini Öğrenmesini imkansız kılacak derecede azalması d) çırağın uzun sure mesleğini öğrenmesi ile ilgili olmayan İşlerde çalıştırılması, Bu madde hükmüne göre kullanılacak fesih hakkının, olayın meydana gelmemesinden itibaren en geç bir ay içinde kullanılması gerekir. Bu sure içinde kullanılmayan hak zayi edilmiş sayılır.

SÖZLEŞMENİN FESHİ MADDE 17 - İşveren veya işveren vekili aşağıda yazılı hallerde bu sözleşmeyi önceden bildirmek şartıyla bozabilir. a)Çırağın, bir Öğretim yılında toplam 20 saatten fazla teorik eğitime mazeretsiz olarak devam etmemesi, b)Çırağın, bir yılda aralıklı 5 veya aralıksız 3 is günü mazeretsiz olarak işine gitmemesi, c)Çırağın, kendi hatası sebebiyle işyerine verdiği zararın üç aylık ücreti tutanından fazla olması. Bu madde hükmüne göre kullanılacak fesih hakkının, olayın meydana gelmesinden itibaren en geç bir ay içinde kullanılması gerekir. Bu sure içinde kullanılmayan hak zayi edilmiş sayılır. MADDE 18 - Sözleşmenin 16. ve 17. maddelerine göre yapılacak feshin gerekçeli olarak karşı taraf İle, ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 3 iş günü içinde bildirilmesi zorunludur. .

SÖZLEŞMENİN FESHİ Sözleşme;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan çırak için, bildirimin yapılmasından başlayarak iki hafta sonra, b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan çırak İçin, bildirimin yapılmasından başlayarak dört hafta sonra, c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan çıraklar için bildirimin yapılmasından altı hafta sonra. d) İşi üç yıldan fazla sürmüş olanlar için, bildirimin yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş olur. Bildirimin şartına uymayan taraf yukarıda yazılı sürelere ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır

SÖZLEŞMENİN FESHİ Bildirimsiz Fesih
MADDE 19 - Çırağın velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi, aşağıda yazılı hallerde bu sözleşmeyi bildirimsiz feshedebilir. a) Çırağın, hastalık ve diğer sebeplerle, sanatını öğrenmesini engelleyen bir halin meydana gelmesi. b) Çırağın, yaptığı isin veya işyerindeki durumun, onun sağlığı veya ahlakı bakımından sakıncalı olduğunun sonradan anlaşılması. c) Çırağın, usta Öğreticisinin işten ayrılması veya en az aralıksız iki ay süren hastalığı veya yüz kızartıcı bir suçtan hüküm giymesi halinde; çırağın eğitim sorumluluğundan başka bir usta öğreticiye verilmemesi. d) İşveren ve usta öğreticinin çırağa karşı olan görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi, ona kötü davranması, e) İşyeri sahibi gerçek kişi ise ölümü veya tüze! kişi ise dağılması, iflası veya herhangi bir sebeple işyerinin İki aydan fazla sure ile faaliyetini tatil etmesi, Bu madde hükmüne göre alınacak fesih karan sebepleriyle birlikte İşveren veya İşveren vekiliyle, İlgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 3 is günü İçinde bildirilir.

SÖZLEŞMENİN FESHİ MADDE 20 - İşveren veya İşveren vekili, aşağıda yazılı hallerde bu sözleşmeyi bildirimsiz feshedebilir. a) Çırağın: işyeri sahibi, temsilcisi, usta öğreticisi veya bunların aile üyelerinden birinin şeref ve haysiyetine dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut bunlar hakkında şeref ve haysiyet kıncı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması, b) Çırağın, bir yılda aralıklı 10 veya aralıksız 5 is günü mazeretsiz işine gelmemesi, c) Çırağın, aralıksız iki ay veya daha fazla devamsızlığına sebep o!an, yahut işyerinde çalışanların sağlığı bakımından tehlike arz eden bir hastalığa tutulması, d) Çırağın, işyerine karşı görevlerini yerine getirmemesi, e) Çırağın, işyeri iç yönetmeliğinin çıraklarla ilgili hükümlerine aykırı davranışlarda bulunması, iç yönetmeliği bulunmayan işyerleri için, işyeri sahipleri veya ustanın koyduğu iş düzenini bozucu hareketlerde ısrar etmesi, Bu madde hükmüne göre alınacak fesih karan sebepleriyle birlikte çırağın velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi İle ilgili Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 3 is günü içinde bildirilir.

SÖZLEŞMENİN FESHİ Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğünce Fesih
MADDE 21- Aşağıda yazılı hallerde, ilgili Mesleki Eğitim merkezi müdürlüğü bu sözleşmeyi feshederek durumu taraflara yazılı olarak bildirir. a) Çırağın bir öğretim yılındaki teorik eğitim devamsızlığının; 1. Mazeretsiz olarak, bir haftada gördüğü teorik ders saatleri sayısının üç katından daha fazla olması, 2. Mazereti ve mazeretsiz devamsızlıklarının toplamının bir haftada gördüğü teorik ders saatleri sayısının dört katından fazla olması, 3. Yönetmelikle belirlenen zorunlu sebeplerle birlikte bir haftada gördüğü teorik ders saatleri sayısının altı katından fazla olması,

SÖZLEŞMENİN FESHİ b) çırağın bir yılda işyerine aralıklı 15 is günü veya aralıksız 5 is günü mazeretsiz olarak devam etmediğinin anlaşılması, c) Çırağın bir yılda çeşitli sebeplerle aralıklı veya aralıksız olarak İşyerine yaptığı devamsızlığının toplam İki aydan fazla olması (Yıllık izin hariç), d) Çırağın işlediği disiplin suçu sebebiyle, aldığı ceza sonucu, ilgili Mesleki Eğitim Merkezinde teorik eğitiminin devam ettirmesine imkan kalmaması,

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER MADDE 22- Bu sözleşme 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile ilgili Yönetmelik hükümlerini de kapsar. MADDE 23- Çalışma şartlan ile çırağa sağlanacak sosyal ödemeler ve özel hükümler aşağıya çıkarılmıştır. Çalışma Saatleri : Başlama saati : Yemek - dinlenme saati : . Bitiş saati : Ara dinlenme saatleri : Diğer imkanlar : Yemek : Giyecek :

YÜRÜRLÜK MADDE 24 - Taraflarca imzalanan bu sözleşme ...../..../ tarihinde yürürlüğe girecektir Taraflar, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu sözleşmenin hükümlerine uymak zorundadırlar Bu Sözleşme ...../..../ günü, çırak adayı Velisi / vasisi ve işyeri sahibi / vekili arasında yapılmıştır Çırak Adayı Çırak Adayının Velisi / Vasisi işven Sahibi / Vekil Adi Soyadı ve Adi, Soyadı ve Adi, Soyadı ve İmzası İmzası İmzası Bu sözleşmede adı geçen çırak adayı derneğinde / odasında numarasıyla kaydı yapılmıştır ....../...../ Oda Başkanı İmza ve Kase Bu sözleşmede adı geçen çırak öğrenci Mesleki Eğitim Merkezine numarayla kaydedilmiştir Yürürlük tarihinden itibaren çırak öğrenci 3308 sayılı Kanun'un sağladığı haklardan faydalanır Mesleki Eğitim Merkezi Müdürü İmza ve Kase

Gaziantep Yardım Vakfı Mesleki Eğitim Merkezi
TEŞEKKÜRLER

GAZİANTEP YARDIM VAKFI MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "GAZİANTEP YARDIM VAKFI MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

GAZİANTEP YARDIM VAKFI MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "GAZİANTEP YARDIM VAKFI MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim