Yırtıcı Açık Erişimli Dergiler Bülent Karasözen 17 Aralık 2013 Bilkent Üniversitesi.

... konulu sunumlar: "Yırtıcı Açık Erişimli Dergiler Bülent Karasözen 17 Aralık 2013 Bilkent Üniversitesi."— Sunum transkripti:

1 Yırtıcı Açık Erişimli Dergiler Bülent Karasözen 17 Aralık 2013 Bilkent Üniversitesi

2 Predatory publishers are corrupting open access “Yırtıcı yayıncılar açık erişimi suistimal ediyorlar” Jeffrey Beall, Denver’de University of Colorado’da kütüphaneci Yazarların yayınladıkları makalelere ücret ödemesine dayalı model bilimsel yayıncılığa zarar veriyor ve bilim insanlarını etik olmayan yayın yapmalarını teşvik ediyor http://en.wikipedia.org/wiki/Predatory_open_access_publishing Olası yırtıcı açık erişimli dergilerin listesii, 1 Aralık 2012 http://scholarlyoa.com/publishers/

3 Vahşi açık erişimli dergileri saptama ölçütleri • http://scholarlyoa.com/2012/11/30/criteria-for-determining- predatory-open-access-publishers-2nd-edition/ http://scholarlyoa.com/2012/11/30/criteria-for-determining- predatory-open-access-publishers-2nd-edition/ • Yayınevinin yayınladığı dergilerin bilimsel kalitesini, işleyiş şekillerini ve web sitelerini yayıncılar birliklerinin aşagıdaki yayın standartlarına göre değerlendir: • A. Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) Code of Conduct • B. Committee on Publication Ethics (COPE) Code of Conduct for Journal PublishersCode of Conduct for Journal Publishers • C. International Association of Scientific, Technical & Medical Publishers (STM) Code of ConductCode of Conduct • Genelde birden fazla dergi yayınlıyorlar

4 Editor ve dergi çalışanları • Yayıncı kendini tüm dergiler için editör olarak gösteriyor • Bazı dergilerin editörü de gözükmüyor • Editörler kurulu gözükmüyor • Editörle ilgili akademik bir bilgiye rastlanmıyor • Birden fazla derginin aynı editörler kurulu var

5 Dergi işletim şekli • Şeffaf değiller • Dijital kopyaların nasıl saklanacağına dair politikaları yok • Yazarların ödiyecekleri ücrete bağlı olarak çalışıyor • Ödenecek ücretlerin miktarı genellikle belirtimiyor • Ücretler makalede kabul edildikten sonra yazarlara bildiriliyor.

6 Derginin bütünlüğü • Derginin adı, derginin misyonuyla çelişiyor • Derginin adından, hangi üklede yayınlandığı belli değil • Sahte bir dergi etki faktörü beliriliyor • Sahte bir endeksde yer aldıklarını gösteriyorlar

7 Hakemlikten kim korkar "Who's Afraid of Peer Review?" • http://en.wikipedia.org/wiki/Who%27s_Afraid_of_Peer_Review %3F http://en.wikipedia.org/wiki/Who%27s_Afraid_of_Peer_Review %3F • Bohannon, John (2013). "Who's Afraid of Peer Review?". Science 342 (6154): 60 65.doi:10.1126/science.342.6154.60 Science dergisinden John Bohannon tarafından kaleme alınan “altın açık erişimli dergilerde” hakemlik sürecini araştıran bir makale"Who's Afraid of Peer Review?"doi10.1126/science.342.6154.60ScienceJohn Bohannon • Ocak-Agustos 2103 arasında uyduruk bir makaleyi 304 “altın açık erişimli dergiye” gönderiyor • Dergilerin % 60’ı kabul ediyor • 157 dergi kabul ediyor, 98’i redediyor • Kabul edilen 255 makalede çoğunlukla bir hakem raporuna rastlanmıyor

8 • Rededen yayınevleri çoğunlukla doğrudan redddetmişler • Sadece rededilen 36 makale için hakem raporu yazılmış • 16 makale hakem raporu yazılarak kabul edilmiş • Kabul eden yayınevleri arasında Elsevier, Sage, Wolters Kluwer, ve çok sayıda üniversite yayıncısıElsevierSageWolters Kluwer • Rededen yayınevleri PLOS, BioMed Central, ve HindawiPLOSHindawi • Beall'in listesindeki yayınevlerinden % 82 is Kabul etmiş • DOAJ listesindeki dergilerden % 45 i kabul etmiş

9

10 Coğrafi dağılım • Hindistan: 64 yayıncının % 90’ı kabul etmiş • Amerika’da 29 yayıncı kabul etmiş, 26’sı redetmiş • Nijerya’daki yayıncıların hepsi kabul etmiş

11 Açık erişim yayıncılaını tepkileri • DOAJ websitesinde yeni bir kriter yayınlıyor • The Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA olayı incelemek için bir komite oluşturuyorOpen Access Scholarly Publishers Association • OASPA makaleyi kabukl eden iki yayıncıyı Dove Medical Press and Hikari Ltd. üyelikten çıkartıyor • Sage, makaleyi kabul eden dergiyi incelemeye aldıklarını, ancak üyelikten çıkartmıyacaklarını bildiriyor • Kluwer Medknow dergi listesindeki “Journal of NaturalPharmaceuticals” dergiyi kapatıyor • Elsevier “Drug Invention Today” dergisinin kendilerinin olmadığını bildiriyor

12 Bilim çevrelerinin tepkileri • Sorun açık erişimde degil, hakemlik sürecinde • Peter Suber makalenin açık erişimli dergileri hedef almasını eleştiriyor • Birçok kişi olumlu yanıt verip, hakemlik sürecinin daha şeffaf olması gerektiğini vurguluyor • Açık erişimli dergiler için belki “etki faktörü” benzeri bir uygulama yararlı olabilir

13 Harita http://www.sciencemag.org/content/342/6154/60/suppl/DC1

14 Türkiye The editor-in-chief of the European Journal of Chemistry, Hakan Arslan, a professor of chemistry at Mersin University in Turkey, does not see this as a failure of peer review but rather a breakdown in trust. When a paper is submitted, he writes in an e-mail, “We believe that your article is original and [all of] your supplied information is correct.”