Çok katmanlı bir yapıya sahip olan trafik güvenliği, hepimizi ilgilendiren ve ülkemiz açısından en önemli toplumsal/yaşamsal sorunlardan biri. Dünya Sağlık.

... konulu sunumlar: "Çok katmanlı bir yapıya sahip olan trafik güvenliği, hepimizi ilgilendiren ve ülkemiz açısından en önemli toplumsal/yaşamsal sorunlardan biri. Dünya Sağlık."— Sunum transkripti:

1

2 Çok katmanlı bir yapıya sahip olan trafik güvenliği, hepimizi ilgilendiren ve ülkemiz açısından en önemli toplumsal/yaşamsal sorunlardan biri. Dünya Sağlık Örgütü’nün tüm dünyada yaptığı çalışmalar, trafik kazalarının insan ölüm nedenleri arasında şu anda 9’uncu sırada yer aldığını gösteriyor. Ancak trafik güvenliği konusunda olumlu bir davranış değişikliği yaratmayı başaramazsak, 2030 yılına geldiğimizde trafik kazaları yaşam kaybı nedenleri arasında 5’inci sıraya yükselecek. Yine Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, yaş arası kişilerin ölüm nedenleri arasında trafik kazaları ilk sırada yer alıyor. Yani trafik güvenliğinde gençler, en riskli grubu oluşturuyor. En verimli çağlarında, hayata en fazla katıldıkları dönemde gençlerin trafik kazalarından korunması, onlarda yaratacağımız öz farkındalıkla ilişkilli olarak yaşamsal önem taşıyor. Çünkü toplumumuzun yarınlarını oluşturacak olan gençler, aynı zamanda trafik kültürünün olumlu yönde değişmesini sağlayacak en önemli güç ve kaynak olacak.

3 Trafikte Sorumluluk Hareketi
Trafikte Sorumluluk Hareketi, TC Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı koordinasyonunda, trafik güvenliği alanında çalışma yapan kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde, TÜVTURK’ün desteğiyle trafikte can güvenliğini artıracak önlemler almak ve toplumda farkındalık yaratarak, sorumluluk bilincini geliştirmek amacıyla hayata geçirilmiştir. Proje 4 Mayıs 2010 tarihinde başlamıştır. Koordinasyon Alt projeler Hedef gruplar

4 Trafikte Sorumluluk Hareketi
Paydaşlar T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü Karayolları Genel Müdürlüğü T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Jandarma Genel Komutanlığı T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Boğaziçi Üniversitesi Erzincan Üniversitesi Gazi Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Koç Üniversitesi Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara Büyükşehir Belediyesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Erzincan Belediyesi Türk Akreditasyon Kurumu Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu IRU Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği TRT- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu TÜVTURK

5 Trafikte Sorumluluk Hareketi
Üç alt proje ile çalışmalarına devam eden Trafikte Sorumluluk Hareketi eğitim ve etkinlikleriyle bugüne dek 585 bin kişiye doğrudan ve 2 milyondan fazla kişiye de çeşitli eğitim ve iletişim araçlarıyla ulaşıldı. Güvenli Taşıt Hareketi ile 3 bin 500 kişiye doğrudan eğitim verildi, saha etkinlikleri ile 225 bin kişiye ulaşıldı. Can Dostları Hareketi ile Türkiye çapında 296 okulda 3 bin 200 sınıf öğretmeni, 100 bin öğrenci, 200 bin veli ve 6 bin okul servis şoförüne doğrudan temas edildi. Sorumlu Vatandaş Hareketi’nde ise 2 bin 500 usta öğretici vasıtasıyla 50 binden fazla kişiye trafik güvenliği eğitimi verildi.

6 Trafikte Sorumluluk Hareketi
Şimdiye dek çalışmaların Can Dostları Hareketi, Güvenli Taşıt Hareketi ve Sorumlu Vatandaş Hareketi alt projeleri ile devam eden Trafikte Sorumluluk hareketi, bugünden itibaren yeni bir hedef kitleye daha ulaşıyor. Trafikte Sorumluluk Hareketi kapsamında gerçekleştirilecek olan Trafikte Gençlik Hareketi ile trafik güvenliği konusunda ortaöğretim öğrencilerine yönelik eğitim ve etkinlikler düzenlencek.

7 TC Ulaştırma , Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı koordinasyonu ve TÜVTURK Araç Muayene İstasyonları’nın desteğiyle yürütülen Trafikte Sorumluluk Hareketi kapsamında Goodyear Lastikleri’nin desteğiyle hayata geçirilen Trafikte Gençlik Hareketi eğitim projesi, özellikle lise döneminde bulunan gençlerimizde trafik güvenliği konusunda olumlu bir davranış değişikliği yaratmayı amaçlıyor. Trafik ve İlk Yardım dersi kapsamında öğrencilere, trafikte tehlike yaratmamak, tehlikelerden korunmak, sürücü, yaya, yolcu olarak trafik kurallarına uymak ve duyarlı olmak, sorumlu davranmak konusunda olumlu tutum kazandırmayı hedefleyen Trafikte Gençlik Hareketi , aynı zamanda ortaöğretim öğrencilerinin Trafik Güvenliği ve İlk Yardım Kulüplerinin faaliyetlerine gönüllülük esasıyla katılımlarını artırmayı da amaçlıyor.

8 Bu projede sizlerin de gönüllü desteğinizi beklemekteyiz.
Okulumuz, ders yılında Trafik Güvenliği ve İlk Yardım Kulübü etkinliği olarak «Trafikte Sorumlu Davranıyorum» ve «Trafik Olimpiyatları’na Katılıyorum» çalışmaları için pilot okul seçilmiştir. Bu projede öğrencilerimiz, trafik konulu sosyal sorumluluk kampanyaları hazırlayacak ve ulusal bir yarışmaya katılacaklardır. Bu projede sizlerin de gönüllü desteğinizi beklemekteyiz.

9 Trafik kazaları Dünyada her gün 3 bin 500 insan
Her 3 dakikada 1 çocuk yollarda ölüyor

10 Bir şeyler değişmeli Türkiye’de sorun çok daha ağır ve trafik kazalarında dünyada ilk 10’da Her gün trafik kazalarında 20’den fazla kişi ölüyor Ailesinde, yakınları arasında trafik kazası nedeniyle kayıp yaşamayanımız yok Kazaların önlenmesi için olumlu bir güvenlik kültürünün yerleşmesi gerekiyor

11 Dünyada ölüm nedenleri sıralaması
Trafik kazalarında ölenler kim? 15-29 yaş: 1. sıra 5-14 yaş: 2. sıra 30-44 yaş: 3. sıra 45-69 yaş: 8.sıra 70 ve üstü: 20.sıra Hayata katılımı daha yüksek olan gençler risk altında! 15-29 yaş: 1. sıra

12 Duyarlılık kazandırılması gereken kavramlar
Dünya Sağlık Örgütü, düşük ve orta sosyo-ekonomik düzeye sahip ülkelerde trafik kazalarına bağlı ölümlerle baş etmek için aşağıdaki faktörlere odaklanılmasını önermektedir: Hız Alkol Emniyet Kemeri ve Çocuk Güvenlik Koltukları Kask Görünürlük Kolay Zarar Görebilen/Kendi Kendine Yetemeyen Kişiler

13 Tehlike ve risk Tehlike ve risk aynı anlama gelmez Trafik güvenliği açısından tehlike ve riski ayırt etmeliyiz. Tehlike Risk Aslan insan için doğada tehlikeli bir hayvandır, pek çok zarar verebilir. Hayvanat bahçesinde kafeste ise yarattığı risk kontrol edilmiştir, insana zarar veremez. Aslan bir tehlike kaynağıdır, onun yaşam sahasında yürüyüş yapmak ise riskli davranmaktır. Aslanı hayvanat bahçesinde ziyaret ederek yaşamımız riske atmadığımız gibi, trafikteki tehlike kaynaklarını da güvenli davranarak etkisiz hale getirebiliriz.

14 Tehlikeleri önceden tahmin
edebilir misiniz? Önleminizi buna göre alabilir misiniz? Trafik kazalarının nerede ve ne zaman olacağını bilmiyoruz Ancak, trafik kurallarının trafiği düzenleyici ve tehlikeleri azaltıcı işlevleri olduğunu biliyoruz. Kurallara uyarak, trafikte güvenliğimizi artırdığımızı, bunun da kazaları azalttığını biliyoruz Yeterince bilmediğimiz, trafik kazalarının riskli ortamlarda bulunmakla ve riskli davranışlarla artış gösterdiğidir Eğer bu ortamları ve hangi davranışlarımızın trafikteki riskleri artırdığını bilir ya da önceden tahmin edebilirsek, kurallara uymanın ötesinde hem kendi güvenliğimiz için çok değerli bir adım atmış oluruz hem de trafik güvenliği kültürünü oluşturmaya katkıda bulunuruz

15 Güvenli kullanıyorum Güvenli bir yolculuktaki en önemli rol, araç sürücüsüne aittir Sürücü: Trafik kurallarına uymak Trafikteki tehlikeleri ayırt ederek güvenli sürüş davranışlarında bulunmak Kendine yetemeyen bireylerin güvenliğini sağlamak, (çocuklar, engelliler gibi) Acil durumlar için hazırlıklı olmak zorundadır

16 Türkiye trafik kazaları istatistiği
Yıllar Kaza Sayısı Ölenler Yaralananlar 2000 5.566 2001 4.386 2002 4.169 2003 3.959 2004 4.427 2005 4.505 2006 4.633 2007 5.007 2008 4.236 2009 4.300 2010 2.738 2011 2.582 Kaza nedenlerinin yüzde 96’sı insan davranışları olmasına rağmen, temsil eden örneklemin yüzde 98’i trafikte sorumlu davrandığını belirtmektedir. Kişiler sorumlu davrandıklarını düşünüyorken yanılıyor olabilirler mi? Trafikte hangi tehlikeler kendi kontrolü altında, düşünmemiş olabilirler mi?

17 Trafikteki tehlikeler
Kontrol Edebileceklerim: Sürücü olarak kendi davranışlarım ve yaptığım hareketler Aracımın güvenlik açısından özellikleri, bakımı Kontrol Edemeyeceklerim: Yol koşulları Hava koşulları Yayalar ve diğer yol kullanıcılarının davranışları Diğer sürücülerin davranışları ve yaptıkları hareketler Diğer sürücülerin araçlarının güvenliği ve bakımı

18 Neyi kontrol edebilirim?
“Ben”: Güvenlikteki kilit etken Kendi davranışlarımı ve yaptığım hareketleri Aracımın güvenlik açısından özelliklerini, bakımını Öğrenciler ve velileri, kendi kontrolleri altındaki Faktörleri yönetmeleri konusunda etkileyebilirim Trafik ortamında gençler daha fazla risk altındadır, daha fazla kazaya uğramakta ve zarar görmektedirler Trafik ortamı tehlike kaynakları ile doluysa da trafik kazaları önlenebilir Bu tehlikeleri güvenli davranışları yaşamımızda istisnasız uygulayarak önleyebilir ve trafik kültürünün oluşmasına katkı sağlayabiliriz

19 Trafik güvenliğini insanlar sağlar
Trafik güvenliğini sağlamada sonuçlara en fazla insan davranışları etki eder 10 kazadan 9’unun, sürücülerin trafik kurallarına uymamasından ve aracını yanlış biçimde kullanmasından kaynaklandığı belirlenmiştir

20 Güvenli bir trafik ortamına katkı için yapılması gerekenler
Kurallara uyma bilinci Kuralların eksiksiz uygulanması Trafikte konsantrasyon Risk almadan hareket edecek şekilde karar vermek Trafik ortamı kamuya aittir, yani hepimizindir Trafik ortamının önemli araç gereçleri olan trafik işaretleri, aydınlatma araçları ve trafik ışıklarına zarar verilmemelidir Trafik ortamına sahip çıkmak ve bunlara ait aksaklıkları ilgililere bildirmek, trafiğe katılan bireylerin sorumlulukları arasındadır

21 Trafik,sadece otomobillere ait bir ortam değildir
Trafikte yayaların, araçlara göre önceliği vardır Yaşlı, çocuk ve kendine yetemeyen bireylerin de trafikte olmaya hakkı olduğu bilinci ile korunup kollanmaları gerekir Trafik ortamını güvenli hale getirecek ve davranışlarımızı olumlu yönde geliştirecek toplumsal değerler Kurallara uyma Sabır Sorumluluk Saygı Hoşgörü Nezaket Yardımlaşma Ve duyarlılıktır

22 Trafik işaretleri grupları
TRAFİK TANZİM İŞARETLERİ TEHLİKE UYARI İŞARETLERİ OTOYOL İŞARETLERİ DURMA VE PARK ETME BİLGİ İŞARETLERİ

23 Durabilir misiniz? “Dur” ve “Yol Ver” işaretleri ile “Kırmızı yanan trafik ışığı” araç ve yayaları kazalardan koruyan en önemli trafik işaretleridir Bu işaretleri tanımak ve bunlara uymak hayati önem taşır Durma, duraklama, park etme, yolcu bindirme ve indirme kurallarını bilmek de yaşamsal öneme sahiptir

24 Trafik güvenliğini “paylaştığımız bir değer” haline getirebiliriz
Trafik güvenliğinin artırılmasına en büyük katkı yaya, sürücü veya yolcu olarak davranışlarımızla ilintili ortak anlayışımızın değişimiyle sağlanabilir Anlayış değişimi için öncelikle trafik kazaları ve yoldaki davranışlarımız arasındaki ahlaki, duygusal ve zihinsel bağı kuracak bir kamu vicdanını ve onu ayakta tutan güvenlik değer sistemini yaratmalıyız Hızlı araç kullanmak, kırmızı ışıkta geçmek, kaldırıma park etmek, emniyet kemeri takmamak, çocukları ön koltuğa oturtmak gibi yaygın ihlalleri yapanlar, bu davranışlarından dolayı yakınları tarafından suçlanmıyorsa, kendileri de herhangi bir suçluluk hissetmiyorsa, farkındalık ve değişim yaratmak mümkün değildir Kaynak: SÜMER, N.Kent İçi Trafik Güvenliği: Problemler Ve Çözüm Önerileri, Turkish Journal of Transportation and Traffic Safety, 1(1): 5-9, (2007)

25 Trafikte stres ve baş etme
Bazı durumların yolunda gitmediğine, İhtiyaçların karşılanmadığına, Dengenin bozulduğuna işaret eden Fizyolojik - duygusal- davranışsal işaretlerdir BAŞ ETME YÖNTEMLERİ Etkisiz yöntemlerden uzak durmak, azaltmak Etkili yöntemleri devreye sokmak Bilgilenmek Danışmanlık ve diğer desteklere ulaşmak 25

26 Öfke Öfke uygun ifade edildiğinde, son derece sağlıklı ve doğal bir duygudur. Ancak kontrolden çıkıp da yıkıcı hale dönüşürse okul-iş hayatında, kişisel ilişkilerde ve genel yaşam kalitesinde sorunlara yol açar Pek çok kişisel ve sosyal problemlerin (Örneğin, çocuk istismarı, aile içi şiddet, fiziksel ya da sözel saldırganlık, toplumsal şiddet) temelinde öfke vardır. Öfke hem dış hem de içsel bazı olaylarla ortaya çıkar Arkadaşınız, anneniz, kardeşiniz, sokaktaki bir adam, öğretmeniniz gibi belli bir insana öfkelenebileceğiniz gibi, trafik sıkışıklığı, iptal edilen bir randevu gibi bir olaya da öfkelenebilirsiniz

27 Öfke kontrolü Öfkeyi doğru ifade etme becerisini kazanmaya “öfke kontrolü” denir Öfke kontrolünde temel amaç, saldırganlıktan uzak, şiddet içermeyen, kişinin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeyecek şekilde duygusunu ifade etme becerisini kazanmasıdır Araştırmalar, kızgınlık duygusunun “boşaltılması”nın kızgınlık, öfke ve saldırganlığı daha çok arttırdığını ve sorunu çözmek için hiçbir yararı olmadığını göstermektedir Onun için en iyisi, kızgınlığınızı neyin tetiklediğini bulmanız ve kendinizi kaybetmeden, bu nedenlerle başa çıkabileceğiniz stratejileri geliştirmenizdir

28 Trafikte öfke kontrolü
Trafik, özellikle büyük şehirlerde kişilerin öfkelenmesine neden olan etkenlerden biridir Kişi, trafikte hızla öfkeleniyor ve öfkesini kontrol etmekte zorluk çekiyorsa, araç kullanmaktan uzak durmalıdır Toplu taşıma araçlarını kullanma yolunu seçmelidir

29 Trafikte öfke unsurları
Trafikteki kişileri öfkelendiren konulardan biri de hak ihlalleri ve kural ihlalleri yapan veya trafik güvenliğini tehlikeye atan sürücülerdir Yayalara öncelik vermeyen, geçiş üstünlüğü olan ambulans gibi araçlara yol vermeyen, güvenlik şeridini kullanan, süratle araca yaklaşarak taciz edici biçimde yol isteyen veya kornayı gereksiz yere kullanan, hatta el kol işaretleri yapıp küfür eden sürücüler diğerlerini öfkelendirebilir Bu durumlarla karşılaşanların anormal davranış sayılacak bu davranışlara karşılık vermemeyi ve güvenli davranmayı seçmesi önemlidir. Bu davranışlar cezaya tabi davranışlardır ve asayiş konusudur Yayalar ve sürücüler tarafından yapılan ihlal ve hataların trafik polisine bildirilmesi önerilir

30 Trafik güvenliğini “paylaştığımız bir değer” haline getirebiliriz
Trafik ortamını güvenli kılmada yardımcı ve davranışlarımızı etkileyen toplumsal değerlerin Kurallara uyma Sabır Sorumluluk Saygı Hoşgörü Nezaket Yardımlaşma Ve duyarlılık olmasını sağlamak hepimizin elindedir

31 Trafik güvenliğinin unsurları
Yol İnsan Araç

32 Trafik ve insan Engelliler Yaşlılar Taşıt sürücüleri Bisikletliler
Kendi kendine yetemeyen/zorlanan birey Çocuklar Engelliler Yaşlılar Kendi kendine yetebilen birey Taşıt sürücüleri Bisikletliler Motosikletliler Yayalar Yolcular

33 Türkiye’de trafik kazaları
Trafik Kazasında Hayatını Kaybedenlerin Oranı % 24’ü sürücü %31’i yolcu % 19’u yayadır Kaynak: WorldHealthOrganization (2009). Global StatusReport on RoadSafety: Time forAction. Geneva: WHO Press. ( injury_prevention/road_safety_status/2009)

34 Görüş ve görünme Sürücünün ve yayanın trafik unsurlarını görebilmesi ve kendisinin de aracının da trafikte rahatlıkla görünmesini sağlaması gerekir. Bunun için: Gece yayaların fosforlu giysiler giymesi Bisiklet gibi araçların fosfor ve ışık düzenekleri olmadan kullanılmaması Araçların far ve sinyallerinin tam olarak çalışması Aynaların temizliği ve açılarının doğruluğu Görüş alanının açık olması, camların temizliği, yıkama sisteminin çalışır durumda olması, sistemde su bulunması sağlanmalıdır… Ayrıca trafik levhalarını görebilmek de pek çok tehlikeyi erken fark etme olanağı verecektir. Gündüz farların açık tutulması, araçların görünürlüğünü artırarak güvenli sürüşe katkıda bulunmaktadır

35 Trafikte bulunmak herkes, ancak özellikle çocuklar, gençler, yaşlılar ve engelli bireyler için oldukça tehlikelidir Bu tehlike, yaya olarak trafikte bulunulduğunda ve caddelerde karşıdan karşıya geçişlerde daha da artar Yayalar her ne kadar öncelikli olsalar da, buna özen göstermeyen sürücüler olabilir. Kişilerin dikkatlerini toplayarak seri biçimde karşıdan karşıya geçmeleri gerekir İlköğretim öğrencileri yaşları gereği, ortaöğretim öğrencileri ise çevre ve arkadaşlarıyla diyalogları gereği bu yoğun konsantrasyonu sıklıkla sağlayamazlar Yapılan özel uyarı ve bilgilendirmenin sıklığı güvenli davranışların kazandırılması için gereklidir

36 Hava şartlarına dikkat
Karlı ve yağmurlu havalar, sürücülere olduğu kadar yayalara da olumsuz, trafik güvenliğini azaltıcı ortamlar hazırlar. Görüşün kısıtlanması tehlikeler yaratır Ancak bu hava şartlarının getirdiği en önemli risk, yol yüzeyinin ıslanması, kar ya da buzla kaplı olması nedeniyle fren mesafesinin uzamasıdır. Daha da olumsuz koşullarda, araçların yayaların beklemediği, ters manevralar, savrulmalar ve taklalar ile frenin hiç etkili olamadığı kayma durumlarıdır Bu tür havalarda, yaya olarak trafikte bulunurken,çok daha dikkatli ve araçlardan gelebilecek riskleri dikkate alacak davranışlar içinde olmamız gerekir. Araçlarla geçişlerde aramızda olacak mesafenin uzun tutulması, ani hareketlerden kaçınılması ilk akla gelen önlemlerdir Bu tür havalar, yayaların kendi hareketlerini de güçleştirirler. Beklenmedik kaymalar, düşmeler kaldırımda yürürken, karşıya geçerken ve araçlara binip-inerken ilave tehlikeler yaratırlar. Koşullara uygun ayakkabılar giyilmesi ve ani hareketlerden kaçınılması yararlı olabilir

37 Servise öğrenci almak ve servisten indirmek
Hemen birçok şehirde, yerleşimlerin gelişimi ve trafiğin artmasıyla, evden okula giden veya okuldan eve dönen çocuklar servisleri kullanmaktadır. Bu, daha güvenli bir seyahat için önerilmektedir Servis araçlarının her dört tarafından yaklaşık 3’er metrelik mesafeler, araçla ilgili potansiyel tehlike alanlarıdır Kaldırım üzerinde, güvenli bir yerde servisi bekleyen çocuklar hızla ve dikkatsizce yoldan geçmeye çalışabilir Çoğunlukla da servisi yakalamak için hızla, dikkatsizce karşıya geçerler O sırada aniden geçen bir başka aracın yaratacağı tehlikeler çok açıktır, öğrencileri zamanında hazır olmaları için uyarınız, acele etmeden inip binmelerini sağlayınız

38 Araç muayenesi Araç muayenesi, trafiğe çıkan tüm motorlu ve motorsuz araçların teknik yeterliliklerinin muayene ile tespit edilmesidir Muayene süresi dolduğu halde muayene edilmemiş araç kullanmak cezaya tabidir Araç muayenesi ne işe yarar? Araç muayenesi, tüm taşıtların güvenlik seviyesinin topluca yükseltilmesini sağlar 38

39 Araç muayenesinin trafik güvenliğine katkısı
Uluslararası standartlarda muayene hizmetinin başladığı tarih: 11 Ocak 2008 11 Ocak Temmuz 2012: 21 milyon 350 bin adet periyodik muayene yapıldı. Ücretsiz muayene tekrarları, egzoz gazı emisyon ölçümleri ve tespit işlemleri ile birlikte 34 milyona yakın muayene gerçekleştirildi Periyodik muayenesi yapılan 21 milyon 350 bin aracın: Yüzde 38’i (8,2 milyon), trafik ve taşıt güvenliği açısından tehlike arz edecek nitelikte kusur veya eksiklik nedeniyle “ağır kusurlu” ya da “emniyetsiz” raporu aldı İkinci muayenesine gelen yaklaşık 8,1 milyon araçtan yüzde 97,5’i, eksiklik ve kusurlarını gidererek muayeneden başarı ile geçti Yani: 8 milyonun üzerindeki araç, var olan kusurlarını gidermiş, daha önce güvensiz bir şekilde yollarda dolaşırken güvenli hale getirilmiştir

40 Araç sahipliliği ve sorumluluklar
Trafik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Periyodik Araç Bakımı Periyodik Araç Muayenesi 40

41 Araçta bulundurulması zorunlu malzemeler
İlk yardım çantası: Traktörler, motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda 1 adet Büyük sargı bezi (10 cm x 3-5 m), 2 Adet Hidrofil gaz steril (10x10 cm 50’lik kutu), 1 Kutu Üçgen sargı, 3 Adet Antiseptik solüsyon (50 ml), 1 Adet Flaster (2 cm x 5 m), 1 Adet Çengelli İğne, 10 Adet Küçük makas (paslanmaz çelik), 1 Adet Esmark bandajı, 1 Adet Turnike (En az 50 cm örgülü tekstil malzemeden), 1 Adet Yara bandı, 10 Adet Alüminyum yanık örtüsü, 1 Adet Tıbbı eldiven, 2 Çift El feneri, 1 Adet Üçgen Reflektör: Motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda 2 adet Yangın Söndürme Cihazı: Sayısı, cinsi ve kapasitesi araç sınıfına ve aracın kullanım amacına göre değişiklik gösterir Stepne: Motosikletler ve lastik tekerlekli traktörler hariç bütün araçlar ile tarım orman römorkları da dahil olmak üzere tüm römorklarda her zaman kullanılabilir durumda bulundurulacaktır Runfled lastikleri olan, orijinalinde stepne bulunmayan ve lastik tamiri kiti bulunan araçlarda stepne bulundurma koşulu aranmamaktadır Yangın tüpü: Binek araçlarda 1 adet 1 kg Yolcu sayısı 26 ya kadar olan otobüsler için 2 adet 2 kg Azami ağırlığı 12 tondan küçük olan kamyonlarda 1 adet 4 kg Araç tehlikeli madde taşıyor ise 2 adet 6 kg  

42 Emniyet kemeri Doğru takılmış bir emniyet kemeri insan bedenini çarpma etkisiyle vücutta meydana gelen sarsıntıdan korur Kemer, kaza anında meydana gelen çarpma etkisini vücut yapısındaki en güçlü noktalara yönelterek, çarpma etkisinin vücutta tek noktada toplanmayıp dağılmasını sağlar Çarpma ve çarpışma anında koltuktan fırlamayı engeller Hassas ve en önemli organların yer aldığı kafa ve omuriliğin herhangi bir yere çarpmasını önleyerek korur

43 Emniyet kemeri Özel araçlarda meydana gelen ölümleri yüzde 45, ağır yaralanmaları ise yüzde 50 azaltmaktadır Hafif kamyon sürücüleri arasında araç içi ölümleri yüzde 60, ağır yaralanmaları ise yüzde 65 azaltmaktadır İkinci çarpışma/beden çarpışması Çarpışmalar veya ani frenleme sonucunda duran araçta, araç içindeki kişilerin duramayarak aracın torpido, ön cam, direksiyon gibi kısımlarına çarpmalarıdır Emniyet kemeri, ikinci çarpışmadan korur

44 emniyet kemeri takmalı?
Ne zaman ve nerede emniyet kemeri takmalı? ŞEHİRİÇİ ÖLÜ 2.197 YARALI 59.979 ŞEHİRDIŞI ÖLÜ 2.984 YARALI 46.167 İstatistikler, her zaman emniyet kemeri takmanın gereğini ortaya koyuyor.

45 Emniyet kemeri Kullanılmaması durumunda
30 km/saat hızda olan çarpışmalarda vücutta oluşan hasar 1 birim ise, 50 km/saat olan çarpışmalarda bu hasar 9 katına çıkmaktadır Ölümle sonuçlanan kazalarda oluşan yaralanmalar incelendiğinde yoğunlaşma, Yüzde 48 ile baş-boyun yaralanmaları Yüzde 37 ile göğüs-karın-kalça yaralanmaları Yüzde 8 ile omurga ve göğüs duvarı yaralanmalarıdır Bir kaza sonrası aracın içinde kalmak kişileri ölümden kurtarabilir Emniyet kemeri kullanılmadan karışılan bir kazada, araç dışına fırlama halinde ölüm riski tam 25 kat artar

46 Çocuk güvenlik koltuğu
Boyu 150 santimetrenin, ağırlığı da 36 kilogramın altındaki çocukların güvenlik koltuğunda seyahat etmeleri zorunludur Kendine yetemeyen bireylerin trafikte güvenliğinin sağlanmasından hepimiz sorumluyuz

47 Güvenli sürüş için şartlar
Tüm zihinsel süreçlerin yola ve araca yönlendirilmesi gerekir Bu odaklanma, tehlikeleri erken fark etmek ve en kısa sürede, doğru tepkileri vermek için gereklidir İki el koordinasyonu, direksiyon ve manevra hakimiyeti için gereklidir. Her zaman direksiyonu iki elle tutarak kullanmak gerekir. Diğer elle başka bir şeyi tutmaya çalışmamak gerekir Cep telefonu ile görüşme ve mesajlaşma, güvenli sürüş için gerekli şartları tamamen bozar

48 Araç kullananları olumsuz yönde etkileyen bağımlılıklar
Eylem bağımlılıkları Cep telefonu görüşmeleri Cep telefonu ile mesaj yazma Sigara Yemek Bağımlılığın geliştiği bir davranış uyarıldığında, kişi bu davranışı göstermek zorundadır. Davranışı göstermese de bireyin dikkati artık bu yöne kaymıştır: Örnek: SMS uyarı sesi. Sürücü bu sesi duyduğunda, bağımlılık söz konusu ise mesaja cevap vermekten daha öncelikli bir şey yoktur Dikkati kesinlikle bu yöne kaymıştır

49 Cep telefonu Cep telefonlarından kaynaklanan kaza olasılığı, alkollü araç kullanmaya bağlı olasılık düzeyine yakındır: Telefon görüşmeleri, zihnin tamamen konuşulan konuya kaymasına neden olur Yola ve araca verilen dikkat kesinlikle bölünür Araç kullanımı otomatikleşir Telefon görüşmelerinde araç kitlerinin kullanımı aynı düzeyde dikkat bölünmesine neden olmaktadır

50 Cep telefonu ile mesaj gönderiminde risk daha da yüksek:
Cep telefonu - SMS Cep telefonu ile mesaj gönderiminde risk daha da yüksek: Zihinsel odaklanmada kayma Mesajları okumak için gözün yoldan ayrılması Uzun süre direksiyonu tek elle kullanma gerekliliği

51 Çoğumuz, güvenliği yaşamımızın her alanında öncelikli ve vazgeçilmez olarak göremiyoruz
Araç kullanırken cep telefonuyla arama yapmak, çalan telefona cevap vermek, mesaj yazmak gibi davranışlar sürücünün dikkatinin dağılmasına neden olur, kazaya yol açabilir Cep telefonuyla konuşan bir sürücü çevresindeki tehlikeli durumların bazılarını hiç fark edememektedir Cep telefonuyla meşgul olmak, araç kiti dahi kullanılsa, güvenli sürüş için ihtiyaç duyulan konsantrasyonun bozulmasına neden olur Cep telefonlarından kaynaklanan kaza olasılığı, alkollü araç kullanmaya bağlı olasılık düzeyine yakındır

52 Alkolün etkisi YATIŞTIRICI ETKİSİ FONKSİYONLAR UYARICI ETKİSİ
Yorgunluk Dikkatte azalma Hafıza kaybı Tepkilerde yavaşlama Dikkatsizlik Uyuşukluk Tepki eksikliği, yanlış karar Acil durumda kontrol kaybı FONKSİYONLAR Dürtüler Kavrama Genel Davranışlar Araç Kullanma Yetisi UYARICI ETKİSİ Korkunun azalması Kendine güvenin artması Alışkanlıklardan vazgeçme Kendini kontrol edememe Cesaret artışı Düzensizlik, dengesizlik Aşırı hız, tehlikeli manevra Acil durumda kontrol kaybı

53 Alkolün istenmeyen etkileri
Saldırgan araç kullanma eğilimi Yakın takip Hız Diğer araçları taciz Kolay öfkelenme Dikkatin dağılması Aşırı coşku ya da durgunluk sonucunda dikkati odaklamada zorlanma Görüş alanında dar bir aralığa odaklanma

54 Trafik ve araç KAZA ÖNCESİ KAZA ANI KAZA SONRASI AKTİF GÜVENLİK
ÖNLEMLERİ PASİF GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ACİL MÜDAHALE VE YARDIM

55 Araçların dışı, deformasyon, emniyet kemeri, hava yastıkları, kafes barlar, çocuk koltukları…
Aktif güvenlik elemanları Pasif güvenlik elemanları Dış güvenlik İç güvenlik Sürücünün kazadan kaçınmasını sağlayan sistemler Taşıtın kumanda ve frenleme sistemleri Bilgilendirme sistemleri Ergonomik olarak yerleştirilmiş kumandalar Bir kaza durumunda taşıtın içerisindeki kişilere; Etki eden ivme ve kuvvetleri en aza indiren Hayati hacim sağlayan Kazadan sonra taşıtın dışına çıkarmayı kolaylaştıran sistemler Taşıtın çarptığı yayalar, bisiklet ve motosiklet sürücülerinin yaralanmalarını en aza indirmek için taşıta kazandırılması gereken tüm tasarım özellikleri

56 Güvenli taşıt için önemli noktalar
Görüş ve görünme Hareket ve duruş Taşıma Emniyet 56

57 Güvenli taşıt Görüş ve görünme Görüş alanı açıklığı Aynaların
temizliği Aynaların açısı Farların tam olarak çalışması Yıkama suyu ve yıkama sistemi Sinyallerin tam olarak çalışması Camların sürekli temizliği 57

58 Güvenli taşıt Hareket ve duruş Araçta yük sınırına uyulması
Frenleme sisteminin tam ve fonksiyonel olması Lastik ölçülerinin kabul edilebilir sınırlarda olması Rot balans ayarlarının düzgün olması Fren ayarlarının sağlam olması 58

59 Güvenli taşıt Taşıma Araçta yük sınırına ve taşıma usullerine uyulması
Araç tadilatlarının AITM yönetmeliğine uygun olması Karoser bağlantılarının sağlam olması Araç tadilatlarının araç muayene istasyonlarında denetlenmesi 59

60 Güvenli taşıt Emniyet LPG ve yakıt sistem emniyet kontrollerinin düzenli yapılması Tadilatın sadece proje onayı ile yapılması Ağır vasıtalarda arka işaret levhaları Kaza durumları için üçgen reflektör ve ilk yardım ekipmaları 60

61 Kişisel sorumluluk alanları
Güvenli taşıt Kişisel sorumluluk alanları Kullanmadan önce… Tüm lastiklerinizin havasını kontrol edin Camlarınızı, aynalarınızı temizleyin. Cam yıkama sisteminizi, cam suyu seviyenizi kontrol edin Sinyallerinizin ve far sistemlerinizin çalıştığından emin olun Ayna ayarlarınızın doğru olduğundan emin olun Kesinlikle araç kapasitenizin üzerinde yolcu veya yük kabul etmeyin 61

62 Kişisel sorumluluk alanları
Güvenli taşıt Kişisel sorumluluk alanları Seyir halinde... Aracınızın yol tutuşunda ya da frenlemesinde anormallik hissediyorsanız , hızınızı azaltarak en yakın hizmet noktasına gidin ya da bir çekici çağırın Aracınız yolda düz bir hatta gitmiyorsa lastikleri kontrol edin. Lastiklerinizde problem yoksa, bir servis noktasına gidin 62

63 Kişisel sorumluluk alanları
Güvenli taşıt Kişisel sorumluluk alanları Düzenli olarak... Lastiklerinizi, fren sistemlerinizi ve diğer yürüyen aksamı mutlaka kontrol ettirin Yangın söndürme cihazının ve ilk yardım setinin içeriğini ve kullanım tarihlerini kontrol edin Aracınızın periyodik araç muayenesini ve egzoz gazı emisyon ölçümünü zamanında yaptırın 63

64 Lastikler neden önemli?
Lastiklerin doğru şekilde şişirilmesi virajlarda aracın tutuş performansı için çok önemlidir Fark edilmeyen basınç kaybı ve lastiğin az şişmiş olması durumunda aracın ağırlığı, lastik sırtının dış kısmı üzerine biner ve basıncın lastiğin genişliği boyunca eşit olarak yayılmasına engel olur Lastik döndükçe yan duvarın olması gerekenden daha fazla ısınması, hem performansı hem de güvenliği olumsuz olarak etkiler Lastikleri az şişirmek basıncın, yol üzerinde eşit derecede dağılmaması anlamına gelir. Bu durum, lastiklerin yol tutuşunu engeller ve özellikle ağır yüke sahip araçların sürüşünü olumsuz etkiler. Durma mesafesi uzar ve viraj alma becerisi azalır

65 Lastiklerin kontrolü Lastikler tekmelenerek değil, hava basıncı ve diş derinliği ölçülerek kontrol edilir Lastikler, günlük süreçler nedeniyle hava basıncını kaybedebilir. Yapılan araştırmalar, araçların yüzde 64’ünden fazlasının lastiklerindeki hava basıncının az olduğunu göstermektedir Sıcaklık: Yaz aylarındaki sıcaklık, lastiklerin hava basıncını da artırmaktadır. Bu nedenle lastik basıncı sadece lastiklerin ‘soğuk’ olduğu durumlarda kontrol edilmelidir. Ayrıca araçta lastiğin patlaması halinde veya lastik içerisindeki hava basıncının tamamen bitmesi sonrasında bile maksimum 80km/saat hızla 80 kilometre yol gidebilen modern lastikler kullanılmıyorsa, yedek lastiğin de havasının kontrol edilmesi gerekir Lastiklerin diş derinliği: Sürücüler hava basıncına ek olarak, lastiklerinin durumunu da kontrol etmelidir. Yola çıkmadan önce lastiklerin dişlilerinin aşınıp aşınmadığını kontrol edilmelidir. Özellikle aracın ıslak zemin üzerindeki performansı açısından yeterli derinliğe sahip olduklarından emin olarak yola çıkılmalıdır Ağır yükler aracın manevra kabiliyetini azaltır: Tatile çıkmak genellikle ailenin ve ağır bagajların araca yüklenmesi anlamına gelir. Sadece ağır yükler bile aracın manevra kabiliyetini azaltır. Ağır yük, karavan veya römork çekme, araç ve lastiklere ekstra yük bindirir. Aracın yolcu ve bagajlar ile tamamen doldurulmuş olması halinde, kullanım kılavuzu doğrultusunda lastik basıncının artırılması gerekmektedir Az şişirilmiş lastikler masrafa neden olur: Az ya da fazla şişirilmiş lastikler, tüm dişli alanını eşit oranda kullanamaz. Her iki durumda da lastiğin kilometre performansı düşerken lastiğin dişlisi hızla ve düzensiz bir şekilde yıpranır. Normalden az hava ile şişirilmiş lastikler daha fazla enerjiye ihtiyaç duyması nedeniyle yakıt tüketimini artırır

66 Kış lastiği ve trafik güvenliği
Trafik güvenliği ile ilgili yanlış bilinen konulardan biri de kış lastiği kullanımı hakkındadır. Doğu ve Orta Anadolu bölgeleri hariç ülkemiz bir kar ve sert kış ülkesi olmamasına rağmen, yaygın kanaatin aksine, kış lastiği bizim ülkemizde de trafik güvenliği için önemlidir. Kış lastiği kullanımının en büyük avantajı, beraberinde getirdiği yol güvenliğidir. Isının +7 derecenin altına düşmesiyle birlikte kış lastiklerinin kullanılmaya başlanması, kar yağmasının beklenmemesi tavsiye edilmektedir.

67 Kış lastiklerinin avantajları
Sürücüler zorlu kış koşullarında kış lastiklerini kullanarak şunları sağlayabilirler: Daha fazla fren emniyeti Aracı yönlendirme kabiliyeti Üstün çekiş Etkin su boşaltımı Islak ve buzlu zeminlerde yola tam temas Suda kızaklamaya karşı direnç +7C'nin altında bile yola iyi tutunma

68 Güvenli sürüş performansı
Yaz  lastiklerinde  kullanılan  kauçuk, +7C'nin altında tutunma özelliğini kaybeder ve karlı - buzlu  yollarda performans düşüklüğü ortaya çıkar. Oysa, kış lastiklerinde kullanılan özel kauçuk sayesinde, lastik +7C'nin altında da tutunma özelliğini korur. Kış lastiğinin diş derinliği yaz lastiğine göre daha fazladır. Böylece kış lastiğinin karlı ve buzlu zeminde yol tutuşu artar. Bu da sürücüler için güvenli sürüş performansı anlamına gelmektedir.

69 Kış lastiği seçerken nelere dikkat edilmelidir?
Lastik  tercihi  yapılırken aracın özelliklerine, sürücünün kullanım biçimine ve yaşanan bölgedeki mevsim  koşullarına  göre  karar verilmelidir. Yaşanan bölgede kış koşulları çok zorlu ve sert geçiyorsa, çivilenebilir kış lastikleri tercih edilebilir. Kış  lastikleri, en zorlu kış koşullarında bile sürücülere maksimum güvenlik ve ideal sürüş konforu sağlar.

70 Hız Çarpışma anındaki hız
50 km/saate çıktığında, etkileyecek çarpışma 3’üncü kattan 70 km/saate çıktığında 6’ncı kattan 90 km/saatte ise 10’uncu kattan düşmeye eş olacaktır

71 Hız ve ölümcül yaralanmalar
Dünyanın en güvenli otomobilleri, emniyet kemeri takılı ve hava yastığı açıkken 70 km/saat hıza kadar can güvenliği sunabiliyor Hıza bağlı olarak: Çarpışma olasılığı artar Tepki mesafesi artar Durma mesafesi artar Çarpışmadan kaynaklanan kuvvet artar Yaralanmaların ciddiyeti yükselir Sürücü, hatalarını telafi edecek zaman bulamaz Speed management: a road safety manual for decision-makers and practitioners. Geneva, Global Road Safety Partnership, 2008

72 Hız ve fren mesafesi Yüksek hızda araç kullanma davranışı, kaza sayısı
Bunu biliyor muydunuz? 90 km/s hızla giderken çarpışmanın etkisi, bir binanın 10’uncu katından düşmek gibi bir etki yaratır Yüksek hızda araç kullanma davranışı, kaza sayısı üzerinde doğrudan etkide bulunan çok önemli bir trafik ihlalidir Hız arttıkça aracın kontrol edilmesi de o oranda güçleşir Aracın hızını kontrol etmek, kazaları önleyebilir ve meydana gelebilecek kazalarda oluşabilecek zararı ve kayıpları azaltır Güvenli takip mesafesi de hızla orantılı katlanarak artar 13 Kaynak: Speed management: a road safety manual for decision-makers and practitioners. Geneva, Global Road Safety Partnership, 2008. 30 km/s hızla giderken 13 metre ileride yola bir çocuk çıkarsa, ona çarpmadan durabilirsiniz. Ama 40 km/s hızla gidiyorsanız 13 metrede duramaz ve çocuğa çarparsınız.

73 Hız ihlalinin miktarı Belirtilen hız sınırının saatte kilometre üstüne çıkılması: - Kaza sonucunda meydana gelen yaralanmaların ciddiyetini artırması açısından yüksek öneme sahiptir - Uç değerlerdeki hız ihlallerine göre daha önemlidir Çünkü, daha sık karşılaşılmaktadır Sürücü tarafından zararsız gibi algılanabilecek hız ihlallerinden kaçınılmalıdır

74 Düşük hızın faydaları Tehlikeli durumları fark etmek için sürücüye daha çok zaman tanır. Tehlikeli duruma tepki verilirken aracın kat ettiği mesafe azalmış olur. Frene bastıktan sonra durmak için ihtiyaç duyulan mesafe azalmış olur. Çarpma öncesinde diğer yol kullanıcılarının, aracın hızını tahmin edebilme imkanı artar. Diğer yol kullanıcılarının bir çarpışmadan kaçınmak için daha fazla şansı olur. Sürücünün, aracın kontrolünü kaybetme ihtimali azalır.

75 Katıldığınız için teşekkürler…