İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ

... konulu sunumlar: "İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ"— Sunum transkripti:

1 İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
istanbul altın borsası İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ 17 Ekim 2012

2 istanbul altın borsası
KIYMETLİ MADENLER Altın Gümüş Platin Paladyum

3 istanbul altın borsası
ALTIN MADENİNİN ÖZELLİKLERİ Altın, Milattan önce başlayarak günümüze kadar gelen yıllar içerisinde önemini giderek artıran, insanlığın değer saklama birimi olan, M.Ö. 7 Y.Y. Lydia uygarlığından başlayarak para olarak kullanılan ve M.S. 19. Y.Y. ortalarından sonra gelişen teknoloji ile birçok endüstri dalında kullanılmaya başlanan bir madendir. Kimyasal Özellikleri: Özgül Ağırlık : 19.3 gr/cm³ Erime Noktası : ºC Sertliği : 25 Mohs Atom Ağırlığı : 197 Atom Numarası : 70 Dayanıklılık : 119 kg/m² Esneklik :42

4 istanbul altın borsası
GÜMÜŞ MADENİNİN ÖZELLİKLERİ Gümüşün kendine has özellikleri dayanaklılığı, dövülebilirliği ve kolayca şekil olma kabiliyeti, elektrik ve ısı iletkenliği, ışığa hassasiyeti ve ışığı yansıtması ile kıymetli maden olarak sınıflandırılmasına karşın katalizörlerde ve fotoğrafçılık alanında kullanılmasının başlıca sebeplerinde olan kimyasal tepkimeye girmesi bulunmaktadır. Bu kadar çok yönlü özelliğe sahip olması ve fiyatının diğer kıymetli madenlere göre oldukça ucuz olması gümüşün birçok uygulamada tercih edilme sebebidir. Kuyumculuk sektöründe de altının saflığının ayarlanmasında gümüşe ihtiyaç duyulması, bu metalin önemini artırmakta ve altın piyasalarının kurulduğu ülkelerde gümüşün de işle görmesini kaçınılmaz hale getirmektedir. Kimyasal Özellikleri: Erime Noktası : 961,9 ºC Atom Ağırlığı : 107,87 Atom Numarası : 47 Dayanıklılık : 119 kg/m² Özgül Ağırlık : 10,5 g/cm³

5 istanbul altın borsası
PLATİN MADENİNİN ÖZELLİKLERİ Platin, paladyum, rodyum, iridyum, rutenyum ve osmiyum’dan oluşan platin grubu metaller doğada aynı maden damarlarında bulunurlar. Platin grubu metaller, birbirlerinden farklı ve kendilerine has özelliklerinden dolayı ortak biçimde katalist olarak kullanılıyor olsalar da, bunun dışında birçok farklı kullanım alanlarına sahip olmalarından dolayı birbirleri yerine ikame mal olarak kullanım imkanları oldukça sınırlıdır. Dünya Platin üretimi, altın üretiminin yüzde 5’i kadardır. Kimyasal Özellikleri: Erime Noktası : 1.768,3 ºC Atom Ağırlığı : 195,084 g/mol Atom Numarası : 47 Dayanıklılık : 119 kg/m² Esneklik :42

6 istanbul altın borsası
ALTIN MADENİ GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KADAR NEDEN KIYMETLİ BİR MADEN OLARAK KALMIŞTIR? İnelastik Arz Yapısı Aynı veya benzer özelliğe sahip başka bir madenin olmayışı Rezerv aracı olması

7 istanbul altın borsası
DÜNYA ALTIN ARZ VE TALEBİ 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ARZ Maden Üretimi 2.646 2.619 2.624 2.496 2.550 2.482 2.476 2.408 2.589 2.689 2.822 Resmi Sektör Satışları 520 547 620 479 663 365 484 235 34 - Hurda Altın Arzı 749 874 991 881 902 1.133 982 1.316 1.695 1.645 1.665 Diğer 59 TOPLAM ARZ 3.915 4.039 4.234 3.856 4.116 3.980 3.941 4.018 4.318 4.334 4.497 TALEP Kuyumculuk 3009 2662 2484 2616 2719 2300 2423 2304 1814 2017 1974 474 481 518 563 585 657 679 718 697 762 453 Toplam Fabrikasyon 3483 3143 3002 3179 3304 2956 3102 3023 2511 2779 2427 Resmi Sektör Satışı 73 Fiziki Bar Yatırımı 259 240 183 222 258 237 244 645 531 880 1505 Net Üretici Hedging İşlemleri 151 379 289 438 92 434 440 350 236 103 185 22 277 761 17 461 353 155 1040 499 458 TOPLAM TALEP 3.195 Altın Fiyatı (London PM, us$/oz) 271,04 309,68 363,32 409,17 444,45 603,77 695,39 871,96 972,35 1.224,52 1.571,52 Kaynak: WGC

8 istanbul altın borsası
DÜNYA ALTIN REZERVİ 2006 yılı verilerine göre dünyadaki altın rezervleri işletilebilir rezerv olarak ton, görünür muhtemel rezerv olarak ise bin tondur. Dünya Altın Üretiminde İlk 6 Ülke Çin (350 ton) Avustralya (260 ton) ABD (230 ton) Rusya (200 ton) Güney Afrika (200 ton) Peru (160 ton)

9 istanbul altın borsası
TÜRKİYE ALTIN REZERVİ Türkiye’nin altın potansiyelinin ton olduğu tahmin edilmektedir. Son 15 yıldır sürdürülen altın madeni arama çalışmaları sonunda bu potansiyelin 700 tonunun nerede olduğu tespit edilmiştir. MADEN FİRMALARININ CEVHER (ALTIN) ÜRETİM BİLDİRİMLERİ (KG) TARİH 2008 2009 2010 2011 2012 TOPLAM 11.209,01 14.345,80 16.431,12 23.966,71 18.154,47 MADEN FİRMALARININ CEVHER (GÜMÜŞ) ÜRETİM BİLDİRİMLERİ ,64 ,30 ,61 ,53 ,84

10 istanbul altın borsası
MERKEZ BANKALARI ALTIN REZERVLERİ 1-ABD (8.134 ton) 2-Almanya (3.401 ton) 3-IMF (2.814 ton) 4-İtalya (2.452 ton) 5-Fransa (2.435 ton) 6-Çin (1.054 ton) 18-Türkiye (295,5 ton) (TCMB rezervi+zorunlu karşılık) Ekim 2012 itibariyle Kaynak: WGC

11 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER Altın Fiyatları (USD/ONS) Kaynak: Thomson Reuters

12 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER Gümüş Fiyatları (AO) (USD/ONS) Kaynak: Thomson Reuters

13 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – DÜNYA ALTIN PİYASALARI Tezgahüstü Piyasalar Londra, İsviçre, Dubai, Spot Piyasalar Hong Kong, Şanghay, Hindistan, İstanbul Türev Piyasalar CME, Tokyo,Hindistan, Dubai, Tayvan

14 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – DÜNYA ALTIN PİYASALARI Bugün dünyada altın birçok piyasada, günün her saatinde işlem görmektedir. Dünya altın piyasalarında altın işlemleri spot ve vadeli piyasalarda yoğunlaşmıştır. Londra ve New York piyasaları dünyanın en önemli altın piyasaları konumundadırlar. Londra, dünyanın en eski ve en büyük fiziki altın piyasasıdır. Altın, esas olarak tezgah üstü piyasalarda işlem görmektedir.

15 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – DÜNYA ALTIN PİYASALARI Spot piyasa işlemlerinin gelişiminde, başlıca üç faktör rol oynamaktadır. Piyasada işlem görecek altın arzının gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir. İkinci şart, sermayenin merkezileştiği bir piyasanın gerekliliğidir. Coğrafi konum.

16 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – DÜNYA ALTIN PİYASALARI Vadeli Piyasalar Vadeli piyasa ürünlerinin ucuz olması yani standart malların asgari maliyette oluşan fiyattan alınıp satılması bu piyasalara olan talebi artırmıştır. Bu piyasalarda likiditenin ve derinliğin olması, istenildiği anda en küçük fiyat aralığında ters pozisyon alınarak pozisyon kapatılmasını sağlamaktadır. Vadeli piyasalarda takas merkezini alıcıya ve satıcıya karşı mal sorumlulukları üstlenmesi sebebiyle güvence mekanizmasının varlığı bu piyasaların tercih edilmesinde önemli rol oynamıştır.

17 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – DÜNYA ALTIN PİYASALARI Türkiye Dünya’da altın para üretiminde 1’inci Mücevherat ihracatında İtalya’dan sonra 2’nci

18 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – DÜNYA ALTIN PİYASALARI Kıymetli Maden İşlemlerinde Türkiye’nin Avantajları Türkiye’nin Coğrafi konumu Gelişmiş altın kültürü Altın ticaretinin serbestleştirilmiş olması Zaman Dilimi Altın Borsa’sının varlığı Türk halkının altına ilgisi Gelenek ve görenekler

19 TÜRK KUYUMCULUK SEKTÖRÜ
istanbul altın borsası TÜRK KUYUMCULUK SEKTÖRÜ Türk kuyumculuk sektörü 5000 yıllık bir geleneğin mirasçısıdır. Günümüzde gelenek ve modern dizayn ileri teknolojik altyapı ile bütünleşmiştir. Türkiye altın mücevherat imalatında ilk 6 ülkeden biri ve mücevher tüketiminde ilk 4 ülkeden biridir. Türkiye mücevher dizaynında önde gelen 2 ülkeden biridir. Türkiye’de civarında kuyumcu vardır. (imalathane + perakende satış mağazaları) Perakende satış mağazaları piyasaya yön vermekte olup, franchising sistemi altında birleşmeler artmaktadır.

20 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER BASILAN CUMHURİYET ALTIN MİKTARI (TON)

21 MÜCEVHER TÜKETİMİ TALeP (2011ton) HİNDİSTAN 657,2 ÇİN 451,8 ABD 128,6
istanbul altın borsası MÜCEVHER TÜKETİMİ TALeP (2011ton) HİNDİSTAN ,2 ÇİN ,8 ABD ,6 TÜrkİyE ,6 s. arabİSTAN ,6 * Gold Survey GFMS

22 Ton HİNDİSTAN 366 ÇİN 259 ALmanyA 159 İSVİÇRE 116 TÜrkİyE 80
istanbul altın borsası ToPLAM KÜLÇE VE SİKKE YATIRIMI (2011) Ton HİNDİSTAN 366 ÇİN ALmanyA 159 İSVİÇRE TÜrkİyE Kaynak: * Gold Demand Trends 2011 – Dünya Altın Konseyi

23 ALTININ YOLCULUĞU istanbul altın borsası IGE Londra Zürih
Kuyumculuk Sektörü IGE Türkiye’deki Altın Madenleri Külçe (hurda+maden) Yurtdışı

24 Piyasaya hurda arzı istanbul altın borsası
Hurda altın arzındaki artış büyük ölçüde fiyata bağlıdır – altın fiyatı yıllardır Dolar, Euro ve Türk Lirası bazında ard arda rekor seviyelere ulaşmıştır. Türkiye’de özellikle, ABD Doları cinsinden altın fiyatı artışıyla beraber hurda altın arzı seviyesindeki artış, aşağıdakilerle eş zamanlıdır; Yerel para birimindeki önemli değer kaybıyla, Yurtiçi ekonomideki endişelerle – altın, zor dönemlerde gereken parayı temin etmek amacıyla satılmış olup sıkı ekonomik şartlardan dolayı bir miktar satış yapıldığı açıktır. Piyasaya gelen hurda altın arzındaki keskin artış 2009 yılında 217 ton, 2010 yılında da 122 tondur.

25 Değerli Maden ve Mücevherat İhracatı (bin USD)
istanbul altın borsası İHRACAT – İTHALAT Yıllar Değerli Maden ve Mücevherat İhracatı (bin USD) 71 no.lu Fasıl İhracatı (inciler, kıymetli taş ve metal mamülleri, madeni paralar) (bin USD) 71 no.lu Fasıl İthalatı (inciler, kıymetli taş ve metal mamülleri, madeni paralar) (bin USD) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 * ** ** Kaynak: TİM,TUİK *: Eylül Sonu **: Ağustos Sonu

26 istanbul altın borsası
Kıymetli Maden Depo Hesapları Toplam Sektör (milyon TL) Kaynak: BDDK

27 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASININ KURULUŞU 1980 sonrasında liberalleşme süreci ile birlikte altının finansal sisteme dahil edilmesi amacıyla altın sektöründe yeniden yapılanma başlamıştır. 1983 ve 1984 yıllarında alınan kararlarla altın ithalatı belirlenen esaslara uymak kaydıyla serbest bırakılarak, altının ve döviz kurlarının, Türk Lirası karşısındaki değerinin tespitinde TCMB yetki verilmiştir. TCMB bünyesinde 1984 yılında Türk Lirası karşılığı, 1989 yılında Döviz Karşılığı Altın Piyasası kurulmuştur. Bu piyasalarda Merkez Bankası tarafından ithal edilen altınlar işlem görmüştür.

28 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASININ KURULUŞU Bakanlar Kurulu tarafından 1989 yılında yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’la sermaye hareketleri serbestleştirilmiştir. 32 Sayılı Karar ile işlenmemiş kıymetli madenlerin Merkez Bankasıca belirlenecek esaslar dahilinde bankalar, yetkili müesseseler ve özel finans kurumlarınca satın alındıktan sonra yurt içindeki alım-satımı serbest bırakılmıştır. Ayrıca kıymetli madenlerin ithali ve ihracı Bakanlıkça belirlenecek esaslara uymak kaydıyla serbestleştirilmiştir yılının Temmuz ayına kadar Türkiye’ye altın ithalatı TCMB tarafından gerçekleştirilmiştir yılının Temmuz ayında İstanbul Altın Borsası faaliyete geçtikten sonra altın ithalat yetkisi TCMB’nin yanı sıra İstanbul Altın Borsası üyelerine de geçmiştir.

29 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASININ KURULUŞU Kıymetli Madenler Borsası olarak kurulan İstanbul Altın Borsası’nın teşkil edilmesi için gerekli hukuki çerçeve, tarih ve 3794 sayılı Kanun değişikliği ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenen 40/A maddesi ile oluşturulmuştur. Mevzuatın tamamlanmasını müteakip, Devlet Bakanlığı Makamı’nın 5 Ekim 1993 tarihli onayıyla İstanbul’da kurulması kararlaştırılan İstanbul Altın Borsası, 26 Temmuz 1995 tarihinde resmi olarak faaliyete geçmiştir.

30 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI ORGANLARI Kıymetli Madenler Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Genel Yönetmeliğin 6. Maddesinde Borsanın Organları belirtilmiştir. Genel Kurul Yönetim Kurulu Denetim Kurulu Borsa Başkanlığı

31 ALTIN İTHALAT REJİMİ istanbul altın borsası
KIYMETLİ MADENLER SADECE İAB ÜYELERİ TARAFINDAN İTHAL EDİLEBİLMEKTEDİR.

32 İAB ÜYELİK YAPISI TOPLAM 86 istanbul altın borsası Bankalar (22)
Yetkili Müesseseler (34) Kıymetli Madenler Üretimi veya Ticareti ile İştigal Eden Anonim Şirketler (10) Kıymetli Maden Aracı Kurumları (20) TOPLAM 86

33 KIYMETLİ MADEN İŞLEMLERİ
istanbul altın borsası KIYMETLİ MADEN İŞLEMLERİ Altın İşlemleri 26 Temmuz 1995 Gümüş ve Platin İşlemleri 9 Temmuz 1999 Standart dışı Altın İşlemleri 1 Ekim 1999 Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası 4 Nisan 2012

34 İNTERNET ÜZERİNDEN İŞLEM
istanbul altın borsası ELEKTRONİK İŞLEM SÜRECİ ONLINE İŞLEM SEANSI (Eylül 2006) UZAKTAN ERİŞİM (Mayıs 2007) OPEN-OUT CRY (Temmuz 1995) İNTERNET ÜZERİNDEN ERİŞİM (7 gün 24 saat 365 gün kesintisiz işlem) (Ağustos 2012) İNTERNET ÜZERİNDEN İŞLEM (17:45 – 09:40 arası) (Ocak 2008)

35 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER ALTIN İTHALATI (TON) * 1 Ekim 2012 itibariyle

36 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER GÜMÜŞ İTHALATI (TON) *1 Ekim 2012 itibariyle

37 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER ALTIN İŞLEM MİKTARI (TON) *15 Ekim 2012 itibariyle

38 istanbul altın borsası
İSTANBUL ALTIN BORSASI – İSTATİSTİKİ BİLGİLER GÜMÜŞ İŞLEM MİKTARI (TON) *15 Ekim 2012 itibariyle

39 Altın Yatırım Fonu(Kg) Gümüş Yatırım Fonu(Kg)
istanbul altın borsası İSTANBUL ALTIN BORSASI – ALTIN FONLARI YATIRIM FONU ALTIN - 44 – ADET YATIRIM ORTAKLIĞI (ALTIN) – 1 – ADET BORSA YATIRIM FONU(ALTIN) ADET BORSA YATIRIM FONU(GÜMÜŞ) ADET YILLAR İTİBARİYLE YATIRIM FONU ALTIN MİKTARLARI YIL Altın Yatırım Fonu(Kg) Gümüş Yatırım Fonu(Kg) 2007 1.863,00 2008 1.782,00 2009 5.862,00 2010 7.917,00 2011 15.801,00 30 Eylül 2012 11.195,00 18.800,00

40 ELMAS VE KIYMETLİ TAŞ PİYASASI
istanbul altın borsası ELMAS VE KIYMETLİ TAŞ PİYASASI İstanbul Altın Borsası Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası 4 Nisan 2012 tarihinde açılmıştır. Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası üye sayısı 121 - Kuyumculuk Sektörü Üyeleri 67 - Borsa Üyeleri 54

41 ULUSLARARASI ÜYELİKLER
istanbul altın borsası ULUSLARARASI ÜYELİKLER İstanbul Altın Borsası 3 Mart 2008 tarihinde Londra Külçe Piyasası Birliği (LBMA) yardımcı üyeliğine kabul edildi. İstanbul Altın Borsası Dünya Elmas Borsaları Federasyonu üyeliğine 13 Mayıs 2008 tarihinde kabul edildi. İAB Euro-Asya Menkul Kıymet Borsaları Federasyonu’nun (FEAS) üyeliğine 12 Şubat 2010 tarihinde kabul edildi.

42 1. Lbma ÜYELİĞİ istanbul altın borsası
LBMA üyeleri ve dünyanın en büyük altın piyasası olan Londra altın piyasasındaki diğer katılımcılar adına yürütülen faaliyetlerin koordinatörü olarak hareket eden ticari birliktir. Yardımcı üyelik Londra altın piyasası ile güçlü bağları olan şirketler için tasarlanmıştır.

43 2. Wfdb ÜYELİĞİ istanbul altın borsası
WFDB 1947 yılında ham ve parlatılmış elmas ve kıymetli taşların işlem gördüğü borsaları bağlamak ve ortak ticari uygulamaları getirmek amacıyla kurulmuştur. Aynı zamanda Hakemlik Prosedürleri ve Disiplin Prosedürleri de sağlayan WFDB’nin kuralları ile etik davranışlar, dürüst ve ahlaklı iş yürütme şartları sağlanır.

44 3. KIMBERLEY ÜYELİĞİ istanbul altın borsası
14 Ağustos 2007 tarihi itibarıyla Kimberley Süreci Sertifika Sistemi'ne resmen üye olmuştur. Kimberley Sertifika sistemi, Çatışma Bölgesi Elmaslarını yasal ticaretin dışında tutmak için tasarlanmış bir ham elmas sertifika sistemidir. Kimberley Sertifika Sisteminin Amacı; Afrika ülkelerindeki çatışma bölgesi elmaslarının ülke pazarlarına girişini engellemek. Yasal elmas endüstrisini korumak. Sürece dahil olmayan ülkelerin ham elmas ithal ve ihracına izin vermemek.

45 4. Feas ÜYELİĞİ istanbul altın borsası
FEAS 1995 yılında 12 kurucu üye ile kurulmuştur. FEAS’ın hedefi kotasyona alma, alım satım ve teslimat vasıtasıyla ve üyeler arasında sınırlar arası işlem bağlantılarını geliştirerek ticarete getirilen sınırlamaları en aza indirmektir. FEAS 33 üye ve 12 yardımcı üyeye sahiptir. FEAS’ın hedefi üyeleri ve işlem yaptıkları bölgeler arasında adil, etkin ve şeffaf piyasa ortamları yaratmaya yardımcı olmaktır.

46 GELECEKTEKİ HEDEFLER 2012 yılında, İAB aşağıdakileri hedeflemektedir:
istanbul altın borsası GELECEKTEKİ HEDEFLER 2012 yılında, İAB aşağıdakileri hedeflemektedir: Müşteri bazlı emir verme ve işlem yapma sistemi ve mobil işlem sistemi kurmak, Türkiye’deki bankalar arasında altın transfer sistemi kurmak, İAB’de Baz Metal Piyasası’nı hayata geçirmek, İAB’de Karbon, Maden İşletme Hakları ve Lisans Piyasaları kurmak.

47 http://www.iab.gov.tr iab@iab.gov.tr
istanbul altın borsası Teşekkürler