RAHŞAN YILMAZ ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ

... konulu sunumlar: "RAHŞAN YILMAZ ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ"— Sunum transkripti:

1 RAHŞAN YILMAZ ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ
İLKYARDIM BİLGİLERİ İLKYARDIM BİLGİLERİ RAHŞAN YILMAZ ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ RAHŞAN YILMAZ ACİL SERVİS SORUMLU HEMŞİRESİ

2 Ağızdan Ağıza Suni Teneffüs Metodu
Kişiyi düz bir yere sırt üstü yatırınız. Çenesini yukarı başını geriye çekerek solunum yollarını açınız. Ağız çevresini temizleyiniz. Çeneye bastırarak ağzının açılmasını sağlayıp, diğer elinizle burun deliklerini tıkayınız. Derin nefes alıp ağızdan ağıza dakikada defa üfleyiniz. Göğüs kafesinin yükselip, yükselmediğini kontrol ediniz. Solunum normale dönünceye kadar veya hastaneye ulaştırıncaya kadar işleme devam ediniz.

3 ALLERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM
Alerji (aşırı duyarlık), genel anlamda aynı maddelerle karşılaşıldığında bazı kişilerde değişik belirtilerde görülen bir rahatsızlıktır. Saman nezlesi, alerjik konjunktivit astım, ürtiker (kurdeşen), serum hastalığı bazı ilaçlara karşı görülen alerjik reaksiyonlar gibi çok hastalıklar bu grup içindedir.

4 ALLERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM
Alerji yaptığını bildiğiniz maddelerden uzakta durunuz. Özellikle ilkbaharda ağaç ve çiçek polenlerinin havadaki miktarının çoğaldığı zamanlarda kapı ve pencerelerinizi kapatınız. Alerji yaptığını bildiğiniz bir ilaç varsa almayınız. Önceden doktorunuza söyleyiniz. Kedi köpek kılına karşı alerjiniz varsa evinizde evcil hayvan beslemeyiniz. Eğer pişmemiş gıda dokunuyorsa pişiriniz. Sütte olduğu gibi ısıtma ile gıdanın alerjik özelliğini azaltabilirsiniz. Doktorunuzun önerdiği ilaç varsa(antihistaminik) onu alınız.

5 ALERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM
Alerji gelişen bölgeyi kaşımayınız. Kaşıntıyı giderici ilaç varsa kullanınız. Eğer eklemlerinizde ağrı oluyorsa aspirine karşı allerjiniz yoksa aspirin alınız. Şuur yerinde değilse yeterli derecede solunum yapamıyorsa öne doğru meyilli olacak şekilde yana yatırınız. En yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz

6 ALERJİK DURUMLARDA İLKYARDIM
Solunum yollarında ileri derecede şişlikler olabilir. Hasta soluk almayacak duruma gelebilir. Ses değişikliği soluk almada zorluk başlıyorsa zaman geçirmeden hastaneye gidiniz. Tetanos serumu gibi bir serum yapılacaksa daha önceden ne cins serum ve ne zaman yapıldığını doktorunuza söyleyiniz. İkinci kez serum yapılması ile serum hastalığı olur.

7 ARI VE SİNEK SOKMALARINDA İLKYARDIM
Arı, sivri sinek sokmalarına karşı: Kesme şekeri hafif ıslatın sokulan kısmın üzerine hafifçe bastırın, zehiri alır, kaşınmayı ve şişmeyi önler.

8 BANDAJ VE SARGILAR Pansumanları yerinde tutmak, organları uygun bir şekilde sarmak, tespit etmek, gerektiğinde o bölge üzerinde basınç uygulamak vücudun o kısmının hareketini azaltmak ya da bütünüyle engellemek ve vücudun bir kısmının kan akımını azaltmak amacı ile kullanılan malzemeye denir.

9 SARGI ÇEŞİTLERİ : 1. Silindir (Rulo) Sargılar 2. Üçgen Sargılar
3. Özel Sargılar

10 BANDAJ VE SARGILAR İlkyardımcı yaralıya dönük. Rulo sağ elde.
1- SİLİNDİR (RULO) SARGILAR İlkyardımcı yaralıya dönük. Rulo sağ elde. Sargının ucu sol elde. Bilek kısmında iki kez tespit yapınız. Sargıyı aşağıdan yukarıya, içten dışa ve birbiri üzerine 2/3 oranda örtecek şekilde sarınız. Sargı çok bol veya damarları, sinirleri sıkıştıracak kadar da sıkı sarılmamalıdır. Sarılma bittikten sonra; serbest kalan uç ikiye ayrılarak bir düğüm atıldıktan sonra o bölge etrafında dolanarak bağlanır ya da sargı ucu kendi üzerine çengelli iğne ile veya flasterle tutturulur.

11 Sekiz sargı Özellikle diz, dirsek gibi eklem bölgelerinde ya da bu bölgelerin yakınlarının sarılmasında uygulanır. Sarım, Sekiz sayışı yapacak şekilde, bir aşağı ve bir yukarı kısımdan dolanarak yapılır.

12 Spika sargı Özellikle omuz, kalça eklemi gibi yerlerin sarımın-da kullanılır. Omuz ekleminde kolun üst kısmı sarıldıktan sonra sargı rulosu omuz üzerinden geçirilir. Omuz arkasına, oradan göğüsün arka kısmına getirilir. Buradan göğüsün ön tarafı dolanıp, tekrar omuza getirilir, Omuz önünde sargılar birbirini çapraz ve sekiz şeklinde bir sarılma yapılmış olur.

13 SİLİNDİR (RULO)SARGILARIN UYGULAMA YERLERİ
El sargısı : 2,5-5 cm, enindeki rulo şeklindeki sargı ile önce elin ön kısmından başlanarak, bir kez çepeçevre dolanır. Sonra elin baş parmak tarafından el sırtına oradan bileğin arkasına geçilir. Buradan tekrar el sırtına geçilerek karşı tarafa gelinir. Böylece el sırtını örtene kadar sarılır. Sonra el bileği etrafında 1, 2 kez dolanıp sargılama bitirilir.

14 Parmak sargısı Sargıya bilekten başlanır, bilek etrafında bir kaç kez dolanır. Parmak ucundan başlanarak spiral olarak parmak sarılır. Tekrar elin arka yüzünden el bileğine gelinir. Birden fazla parmak sarılacaksa; her parmak sarıldıktan sonra sargı bilek etrafında bir kez dolanır ve sonra el sırtından sarılarak parmağa geçer.

15 Baş sargısı : —Yaralı kişiyi bir sandalyeye oturtunuz. — Yaralının arkasına geçiniz. — Her iki silindir sargının rulo kısımlarım birer elinizde tutunuz. — Sargının alt kenarını alında kaşların hemen üst kısmına yakın olarak koyunuz. — Kulakların üst kısmından geçecek şekilde başın arkasına doğru sargı dolanır. — Arka kısımda her iki sargı birbiri ile çapraz yaptıktan sonra üstte bulunan sargı başın önüne doğru dolanır. — Altta bulunan sargı ise, başın orta yönünde olmak üzere öne doğru alma kadar getirilir. — Alında tekrar her iki sargı çapraz yapılarak arkaya doğru dolanır, alttaki sargı başın orta yönünde arkaya doğru ve ilk sargı bir miktar örtecek şekilde çekilir. — Bu şekilde, sarım bitirilir, serbest uç önde kendi üzerine tutturulur.

16 2- ÜÇGEN SARGILAR : Bir metrekarelik bez yada başörtü karşılıklı köşeleri üst üste gelecek şekilde katlandıktan sonra çapraz olarak kesilerek iki üçgen sargı meydana getirilir. Üçgen sargının en uzun kenarına taban, sivri olan ucuna tepe denir. Açık olarak (Göğüste, askıya almada) Geniş sargı halinde (Kaburga, köprücük, kol kırıklarında) Dar sargı halinde (Rulo sargıların yerine çene kırıklarında)

17 ÜÇGEN SARGILARIN UYGULAMA YERLERİ
Baş sargısı : Üçgen sargının tabanını 5 cm. katlayın. Başın üst kısmına yerleştirin. Tabanın iki ucunu arkadan birbirine çapraz geçirin. Altında bağlayın. Sargının tepesini biraz çekiniz ve yukarı katlayıp iğneleyiniz. Başa bir cisim batmış ise; Cismi çıkarmadan, simitçik yapıp, cismin hareketini önleyiniz. Simitçik (Simit yastık); Dar sargı 2-3 kez parmak üzerinden üst üste gelecek şekilde sarılıp, serbest kalan uç içten aynı yönde çevrilerek döndürülürse

18 Omuz sargısı : Merkezi omuza gelmek üzere açık bir sargı kullanınız. — Sargının tabanını 5 cm. Bükünüz. — Tabanın uçlarını içten karşılıklı dolayınız. Dıştan bağlayınız. — Bir üçgen sargı ile kolu askıya alınız. — Tepeyi aşağıya döndürüp çengelli iğne ile bağlayınız.

19 Göğüs sargısı Sargının tabanını 6 cm, katlayın, tepesini omuzun üzerinden geçiriniz. Tabanın iki ucunu arkada bağlayın. Arka düğümün bir ucunu tepe ile bağlayınız. Göğüs ve Karın sargısı Vücudun önüne açık bir sargı koyunuz. Tepe altta kalacak. Taban koltuk altından geçecektir, Sargı üstte 5 cm. kadar kıvrılmalıdır. Tabanın uçlarını arkada bağlayınız. İkinci bir sargıyı, tepe yukarıda olmak üzere yine öne koyunuz. Taban kalça hizasında olmalı ve kıvrılmalıdır, Tepe birincisinin altına kıvrılmalı ve iğnelenmelidir. İkinci sargıda arkaya bağlanmalıdır. Birinci sargının tepesi üste ve yukarı kıvrılmalı ve iğnelenmelidir.

20 BAYILMALARDA İLKYARDIM
Bayılma beynin kısa bir süre oksijen azlığı ya da yokluğuna bağlı olarak kısa süreli gelip geçici tam ya da kısmen şuur (bilinç) kaybıdır. Geçici ve çok kısa süre ile solunum ve dolaşım durabilir. Kişi yere düşer hatta bazen idrarını ve büyük abdestini kaçırabilir. Yere düşmesi ile beyine yeterli miktarda kan ve oksijen gelir. Bu nedenle hasta kendisine gelmiş olur.

21 BAYILMALARDA İLKYARDIM
— Yere düşen kişiyi hemen ayağa kaldırmayınız. — Uygun olmayan bir yere düşmüşse çekerek uygun bir yere taşıyınız. — Yakasını, kemerini elbiselerinin önünü açınız. — Takma dişi varsa çıkarınız. — Bayılmada kusma sık olarak görülür. Bu bakımdan çıkardığı soluk borusuna kaçabilir. Başını yana çeviriniz. — Etrafındaki kalabalığı dağıtınız, rahat soluk almasını sağlayınız — Hastanın ayaklarını tutup yukarı kaldırınız. — Başının altına kesinlikle yastık koymayınız. — Ağızdan sulu yada katı yiyecek vermeyiniz. — Yüzüne, başına soğuk su serpiniz, yüzünü ıslak bezle silip ovuşturunuz. — Varsa amonyak yada kolonya koklatarak solunum yolunu hafifçe tahriş ediniz. Böylece derin soluk almasını sağlayınız. — Gerekirse ağızdan ağıza yapay solunum ve kapalı kalp kompresyonu yapınız. — Kol ve bacaklara ayaktan kalbe doğru masaj yapınız .

22 BEL AĞRILARINDA İLKYARDIM
Ağır yük kaldırma, çekme veya itme ile bele özellikle omurlar arasında bulunan disk denilen kıkırdaklara binen yük artar. Bel iskeleti, kasları ve bağları zorlanır, Belde ağrı olur. Bu ağrı bacaklara kadar yayılabilir, uyuşukluk, karıncalanma hissi kuvvet azlığı olabilir.

23 BEL AĞRILARINDA İLKYARDIM
— Sırt üstü yatınız. Yatağın altına geniş tahta koydurunuz. — Dizlerinizi ve kalçalarınızı 90 derece bükünüz. Bacaklarınızın altına 2-3 yastık koyunuz. Bu şekilde dinlenme belinizin rahatlamasını sağlar. — Bele sıcak uygulayabilirsiniz. Ağrı dindirici ve kasları gevşetici ilaç alabilirsiniz. — Ikınmayınız. Ağır cisimleri çekmeyiniz. İtmeyiniz ya da kaldırmayınız. Belinize döndürücü hareket yaptırmayınız. — Kabızsanız mülayim yapıcı (Laksatif) ilaç alınız. — Yataktan kalkarken yavaşça yanınıza döndükten sonra oturunuz. — Eğer bir kapı kenarına veya o yükseklikteki bir demir boruya elbiselerinizle tutturup vücudunuzu aşağıya sarkıtırsanız çok rahatlayabilirsiniz. — Bel ağrısının nedeninin saptanması için ortopedi ve travmatoloji veya fizik tedavi uzmanına muayene olunuz.

24 BEYİN KANAMALARINDA İLKYARDIM
Beyin kanaması genellikle tansiyonu yüksek olan yaşlı kişilerde görüldüğü gibi beyin içindeki doğuştan hatalı bir damarın yırtılmasıyla da olur. Bunun sonucu olarak ani felçler gelişir. Bazen üç beş ay sonra bile beyin ile beyin zarı arasında kanama yavaş yavaş toplanarak geçte olsa tehlikeli beyin kanaması ve felçler olabilir. En çok vücudun bir tarafında, kol ve bacaklarda felç olur. Kısa bir süre şuur kaybolur. Solunumu düzensiz ve yüzeyseldir. Yüz kırmızıdır. Nabzı hızla atar. Gözbebeği diğer tarafa göre daha geniş olur.

25 BEYİN KANAMALRINDA İLKYARDIM
Başı hafifçe yukarı doğru meyilli gelecek şekilde yatırınız. Elbiselerin önünü açınız, gevşetiniz. Başa havluyla sarılmış buz torbası koyunuz. Hastayı tuvalet için ayağa kaldırmayınız. Kusarsa başını yana çeviriniz. Ağzını temizleyiniz. Boğaz bölgesindeki kasları felç olanlarda bu çok tehlikelidir. Çünkü kustuğu, soluk yoluna kaçıp tıkayabilir. İlaç vermeyiniz. Hemen doktor çağırınız veya yan oturur durumda sedye ile hastaneye taşıyınız.

26 BOĞULMALARDA İLKYARDIM
Yaşam için gerekli temiz havanın alınıp kirli hava olarak geri atılmasına SOLUNUM, çeşitli nedenlerle solunum durması haline de BOĞULMA denir.

27 BOĞULMA NEDENLERİ — Solunum yolu; şuursuz olarak dilin arkaya gitmesi, başın öne doğru bükülmesiyle, yabancı cisim, takma dış, ağızda biriken kan veya solunum yollarının yaralanması, ses tellerinin şişmesi ya da kasılması gibi nedenlerle tıkanabilir. — Çeşitli zehirli gazlar, kafa yaralanmaları gibi nedenlerle santral sinir sisteminin çalışmasının yavaşlaması, suda veya iple boğulmalar nedeniyle solunum yavaşlar veya durur. — Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, karbon monoksit zehirlenmesi nedeniyle de solunum durabilir. — Göğüs duvarının delici yaralanmaları da boğulma nedenlerindendir.

28 BOĞULMA (ASPHXA) BELİRTİLERİ :
Bunlar asfeksinin derece ve şiddetine göre ikiye ayrılırlar. İlk aşamada görülenler: Baş dönmesi ve halsizlik. Nefes darlığı Nabızda sürat Kısmı şuur kaybı. Boyun damarlarında şişme. Yanak ve dudaklarda morarma ile birlikte yüzde kızarma, kan toplanması. Sonraki aşamalarda görülenler : Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak parmakları mavimtırak gridir. Solunum kesik kesiktir veya hiç yoktur. Nabız yavaş ve intizamsızdır. Tam şuur kaybı vardır.

29 BOĞULMALARDA İLKYARDIM
Solunum yoluna kaçan cisimlerin solunum yolunu tıkaması halinde Heimlich Manevrası uygulayın. (Bebekler için Heimlich Manevrası) (Bilinçsiz yatan hastalarda Heimlich Manevrası) Bilinç kaybı olan hastanın ağız içini işaret parmağınızla temizleyin ve hastayı sırtüstü yatırın. Çeneyi yukarı kaldırın ve dili öne doğru çekerek solunum yolunu normal anatomik konuma getirin. Acil yardım isteyin.

30 BOĞULMALARDA İLKYARDIM
Suni solunum ve kalp masajına hazırlanın. Solunum yollarının açılması ilk üç dakika içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla oksijensizliğe dayanamaz.

31 Suda boğulmada ilkyardım
Suda boğulma tehlikesi geçiren kişiyi karaya çıkarıp, sırtüstü yatırın. Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetip açın. Takma dişini varsa çıkarın. Ağzının içindeki yabancı cisimleri temizleyin. Ağızdan ağıza yapay solunum yapın. Soluk verdiği zaman kişinin başını çabuk yana çevirin, bu hareketi 5-6 kez tekrarlayın. Böylece; fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da yaptırılmış olur. Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye sarın. Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnın altından tutarak hastayı yukarı kaldırınız. Bu suretle hava yolundaki suların boşalmasına yardım etmiş olursunuz

32 BURKULMALARDA İLKYARDIM
Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarının; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına "BURKULMA" denir. Eklemde şişlik, ağrı morluk olur. Bu yapılar normalden fazla gerilebilir. Hatta yırtılabilir. Hareketler ağrılıdır.

33 BURKULMALARDA İLKYARDIM
Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz. O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. Burkulmuş ayağınızın üzerine basmayınız. Ayağınızın altına 4-5 yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız. Burkulmuş yerinizi sarkıtmayınız. Şişlik, kanama ve ağrı olabilir. Burkulma kolunuzda ise kolunuz kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolunuzu boynunuza asınız. Sıcak havlu yada termofor uygulamayınız. Ovuşturmayınız. O ekleminizi dinlendiriniz. Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız. Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalışırınız. Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız. Ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz.

34 Buruna yabancı cisim kaçması halinde yapılacak ilkyardım
Buruna da kulakta olduğu gibi bazı yabancı cisimler kaçabilir. Kuru buğday, bezelye, nohut gibi tahıllar kaçarsa burundaki nemlilikten ya da buruna kaçırılan sudan dolayı şişerler. Bu yabancı cismi çıkarmak için uğraştığınız sırada bunları daha derine itmek ve çıkartılmasını zorlaştırmak olasıdır. Hastayı hafifçe sümkürtünüz. Varsa burun damlası yada gliserin damlatınız. Sonra tekrar sümkürtünüz. Bu basit önlemlerle çıkmıyorsa kulak burun boğaz kliniğine gidiniz.

35 Çocuklardaki havalelerde ilkyardım
Genellikle 1-4 yaş arasındaki çocuklarda ateşin yükselmesi sonucu kasılmalar olur. Bu yaşlarda beyin ileri derecede ateş yükselmelerine karşı diğer yaşlara göre daha duyarlıdır. Bazı ailelerde böyle bir duyarlılık bulunabilir. Anne veya babası çocukken havale geçirmişlerdir. Yanaklarının kırmızı olması veya terleme ateşin olacağını haber verir. 1-2 yaşları arasındaki havale geçirme diğer yaşlara göre daha fazladır.

36 Çocuklardaki havalelerde ilkyardım
Çocuğu sakin olarak yatırınız. Odasının penceresini açınız. Üzerine çok kalın yorgan yada battaniye ile örtmeyiniz. Ilık su dolu küvete yatırınız. Dirseğinizle su sıcaklığını kontrol ediniz. Koltuk altlarına ve kasık bölgelerine alkolle ıslatılmış pamuk koyunuz. Çocuğa ıslak, ılık su ile ıslatılmış sünger ile baştan ayağa kadar siliniz, Aynı zamanda gazete vs. ile yelpaze yapılarak vücut üzerindeki nemin buharlaşmasını ve ateşin düşmesini sağlayınız. Basit önlemlerle vücut ısısı düşmüyorsa ve çocuktaki kasılmalar (havale) geçmiyorsa beklemeden hastaneye gönderiniz.

37 ÇIKIKLARDA İLKYARDIM Bir eklemi oluşturan kemiklerden bir veya hepsinin birbiri üzerinde yer değiştirerek normal eklem ilişkisinin değişmesine "ÇIKIK" denir. Çıkık ile eklem kapsülü denen eklemi çevreleyen zar bağları da yırtılabilir, Bu ise sık sık çıkıklara, burkulmalara yol açar. Çıkık olan eklemde ağrı şişlik hareket sınırlılığı vardır. Çıkık eklemi bükme ile eklemin tekrar eski çıkık durumuna geldiği görülür.

38 ÇIKIKLARDA İLKYARDIM Çıkık olan eklemi yerme koymaya çalışmayınız.
Kırıkta olduğu gibi çıkık eklemi tespit ediniz. Çıkıktan şüphelendiğiniz zaman eklemde ve onun yanındaki kemiklerde kırığın eklem bağında yırtığın da olabileceğini unutmayınız. Çıkık eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz. Kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. Ortopedi ve travmatoloji kliniğine gidiniz.

39 ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM
Elektrikle çarpılmak için akımın vücuttan geçerek + ve - kutuplar arasındaki devreyi tamamlaması gerekir. Pil, batarya, ve akümülatörler doğru akım üretirler. Doğru akım volttan sonra çarpılma hissi vermekte ancak tahribat yapmamaktadır. Pil ve oto aküsü ile çarpılmak olası değildir.

40 ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM
30 volt üstü doğru akım (DC) kaynakları tehlikelidir. Evde kullanılan elektrik alternatif akım (AC) tipindedir. Alternatif akım, 15 volt üstünde çarpılma hissi verir, tahribat yapmaz. 20 volt üstü tehlikeli sayılabilir. Elektriğe temas eden noktalar arası mesafe kısa ise arada kalan doku şiddetle ısınır ve yanar. Yanık, elektrik akımının kuvvetine bağlı olarak artar. Alternatif akım, kalp üzerinden geçecek olursa, kalbin sinirsel ileti sistemini bozar, kalp durur.

41 ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLKYARDIM
Yıldırım, doğal elektrik kaynaklarıdır. Yıldırım havadaki durağan elektriğin bir ark ile boşalması demektir. Bu nedenle çocukların yağışlı ve fırtınalı havalarda uçurtma uçurmaları tehlikelidir. Çünkü ıslanan uçurtma ipi iletken hale gelir ve elektirk, ipi elle tutan kişi üzerine boşalabilir.

42 Elektrik çarpmalarında yapılması gerekenler :
— Elektriği kesmek için sigortaları kullanın. — Kuru tahta, sopa, ip, deri kemer yada kuru gazete tomarı ile yaralının elektrik teli ile olan ilişkisini kesiniz. — Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın. — Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın. — Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın. — Şuursuz ve soluk almıyorsa, ağızdan ağıza yapay solunum yapınız. — Şuursuz fakat soluk alıyorsa, şok durumunu önleyin, ayaklarını yukarı kaldırın. — Şuurlu ve soluk alıyorsa, sakin olarak dinlendiriniz ve bir çay kaşığı yemek sodası ve bir çay kaşığı tuzu 1/3 litre suda eritip, ilk yarım saat içensinde içiriniz. Kendisine gelince ambulansla hastaneye gönderiniz.

43 Elektrik çarpmalarında yapılmaması gerekenler :
— Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın. — Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin. — Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın. — Çocukları olay yerinden uzak tutun. — Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın

44 EZİLMELERDE İLKYARDIM
Vücudun bir yerine örneğin; kol ya da bacağa ağır bir cisim düştüğü ya da çarptığı zaman deri ve altındaki dokular, kaslar ezilir, yırtılabilir, kanama şişlik olur. Elastik sargı sarıp o yerinizi yüksekte tutunuz. O bölgeye buz uygulayınız. O bölgenizi dinlendiriniz.

45 GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM
Gözünüzü ovuşturmayın, yabancı cisimlerin daha derinlere girmesine yol açarsını Gözünüzü bir kaç dakika kapatınız. Yabancı cismin tahrişi ile artan göz yaşı yabancı cismin dışarı atılmasını sağlayabilir. Kişiye sümkürür gibi yapmasını söyleyiniz. Bu şekilde yabancı cismin alt göz kapağına geçmesine yardımcı olabilirsiniz. Gözünüzü bolca su ile yıkayınız.

46 GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM
Eğer yabancı cisim hala gözde ise görmek için önce alt göz kapağını kontrol ediniz. Görürseniz. temiz bir mendilin ucu ile sivrilttiğiniz bir pamuk parçası ile siliniz. Sonra üst göz kapağının iç yüzünü kontrol ediniz. Bunun için baş ve işaret parmağının ucu ile üst göz kapağım tutunuz. Kapağın üzerine bir kibrit çöpü yerleştirip bu çöp üzerine kapağı ters çeviriniz. Bu sırada hastaya aşağıya bakmasını söyleyiniz. Yabancı cismi görürseniz temiz bir mendilin ucu ile aynı işlemi yapın. Eğer göze, örneğin; tahta kıymığı küçük demir parçası gibi yabancı cisim saplanmış ise çıkarmaya çalışmayınız. Gözün üzerine bastırmadan temiz bir mendille örtünüz. Doktora başvurunuz

47 KALP DURMASI VE KALP MASAJI
KALP DURMASINDA : Hasta bilincini yitirir. Deri kül rengi olur. Bilekte ve boyunda nabız atışı hissedilmez. Gözbebekleri çok büyür.

48 KAPALI KALP MASAJI Hasta sırt üstü sert bir zemine yatırılır.
Sıkı yerleri gevşetilir. Hastanın yanına diz çökülür. Hastanın göğüs kemiği (iman tahtası)'nın 1/3 alt kısmı tespit edilir. Tespit edilen yere el ayası konur, diğer el çaprazlama bunun üzerine yerleştirilir. Dirsekleri kırmadan vücut ağırlığını göğüs kafesini 5-7cm bastıracak kadar kuvvet uygulanır ve kaldırılır. Bu hareket dakikada defa tekrarlanır. Çocuklarda bu hareket elle ve daha hızlı yapılabilir. Kalp masajı suni teneffüs metodu ile birlikte uygulanırken;

49 Kalp masajı suni teneffüs metodu ile birlikte uygulanırken
a) Uygulayıcı tek kişi ise, 2 defa suni solunum yaptırıldıktan sonra 15 defa kalp masajı uygulanarak devam edilir. b) Uygulayıcı iki kişi ise; bir suni solunuma karşılık diğer kişi 5 defa kalp masajı yapar. Kalp masajına nabız normale dönünceye kadar yada hastaneye götürülünceye kadar devam edilir.

50 KALP KRİZİNDE İLKYARDIM
Kalp kasını besleyen kan damarının uzun süre büzüşmüş kalması (spazmı) yada tıkanması sonucu o kalp kası bölgesine yeterli kan gidemez. O kalp kası ölür. O bölgedeki oksijen azlığı yada yokluğu çok şiddetli ve uzun süren ağrı yapar. Buna kalp krizi (kalp enfarktüsü) denir.

51 KALP KRİZİNDE İLKYARDIM
Hastayı sakin olarak sırtüstü yatırınız. Soluk almada zorluk çekiyorsa baş ve arkasına yastık koyup göğsü yükselterek yarı oturur duruma getiriniz. Daha önce doktor tarafından önerilen ilaçları varsa veriniz. Soğuktan koruyunuz. Hareket ettirmeyiniz. Doktor çağırınız. Hemen hastaneye gönderiniz. Sedye ile yatar durumda ve sarsmadan

52 KANAMALARDA İLKYARDIM
Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına kanama denir. Yetişkin bir kimsede 5-6 kg. kan vardır. 1-1,5 kg. kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer. O HALDE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR. Genelde iç ve dış kanama olmak üzere kanamaları ikiye ayırabiliriz. İÇ KANAMALAR DIŞ KANAMALAR

53 İÇ KANAMALAR : İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması veya zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasına iç kanama denir. İç kanamalar iki şekilde olur; 1) Gözle görülebilen: Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler v.b. kanamalar. 2) Gözle görülmeyen: Karaciğer, dalak, pankreas

54 KANAMALARDA İLKYARDIM
İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir. Bulguları : — Baygınlık hali, baş dönmesi vardır. — Huzursuzluk vardır. — Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır. — Deri nemli ve soğuktur. — Susama hissi vardır. — Nabız hızlı ve zayıftır. Güçlükle hissedilir. — Solunum hızlıdır. — Sanki hava alamıyormuş gibi bir his (hava açlığı) olur. — Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur. .

55 İÇ KANAMALARDA YAPILACAK İLK YARDIM
— Yaralı sırt üstü yatırılır. — Baş yana çevrilir. — Soka karşı tedbir alınır. — Ağızdan içecek madde verilmez. — Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür

56 DIŞ KANAMALAR : Kanın damardan vücut dışına çıkmasına dış kanama denir. Genellikle yaralanmalar sonucu olur. Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklinde görülür

57 KANAMALARDA İLKYARDIM
Yapılacak ilkyardım: Yara ufak ve kanama az ise; Yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla bastırın. Yara içindeki yabancı cisimleri çıkarmadan kravat, eşarp veya varsa sargı bezini yara üzerine temiz bir pansuman koyduktan sonra sıkıca sarın. Yaralı veya kanayan kısmın kalp seviyesi üzerine yükseltilmesi ile kanama oldukça azalır hatta durulabilir.

58 DAMAR ÜZERİNE BASINÇ YAPARAK KANAMAYI DURDURMAK(TAZYİK NOKTALARI):
Şakak bölgesinde : Kulak önüne parmağınızla bastırın. Yüz bölgesinde : Kanamanın olduğu taraf alt çene kemiğinin orta kısmına parmağınızla bastırın. Baş ve yüzün bir bölgesinde : — Önce yaralının arkasına geçin. — Hastanın basını kanayan yana doğru eğin. — 4 parmakla alt çene köşesinin hemen altına kanayan tarafta boyuna bastırın.

59 DAMAR ÜZERİNE BASINÇ YAPARAK KANAMAYI DURDURMAK(TAZYİK NOKTALARI):
Kol bölgesinde : — Yaralının önüne durun. — Başını kanayan tarata doğru eğin. — Baş parmağınızla o taraf köprücük kemiğinin üçte bir iç kısmının arka ve alt tarafına doğru bastırın. Bacak bölgesinde : — Yaralıyı sırt üstü ve düz yatırın. — İlkyardımcı kanayan tarafta yer alır. — Kasık kıvrımının üçte bir kısmından geçen atardamarı sıkıştıracak bir kuvvetle bastırın. — Bacağı kalp seviyesinin yukarısına kaldırın.

60 KAS KRAMPLARINDA İLKYARDIM
Bir ya da birkaç kas grubunda birdenbire ve istemimiz dışında olan kısa ya da uzun süreli kasılma kramp olarak tarif edilir. Zorlu antrenman yorgunluk ya da tuz kaybı kramplara yol açabileceği gibi hiç bir neden olmadan da gece uykuda olabilir. En çok ayak ve baldır kaslarında olur. Bazen 10 dakika kadar devam edebilir. Yaşlı kişiler, hamileler, şeker hastalığı, damar hastalığı,suni böbrek tedavisi görenlerde risk yüksektir. Kanda kalsiyum azalması "tetani" denen kramplar görülebilir. İshal, kusma ya da terleme basıncının yüksek olması kanda potasyum miktarının düşük olması da kas kramplarına ortam hazırlar. İlaçlarda krampların ortaya çıkmasında kolaylık yaratırlar.

61 KAS KRAMPLARINDA İLKYARDIM
— Kişiyi sakin olarak yatırınız. — Bir elinizle kramp girmiş ayak uçundan tutup yukarı doğru bükerek normal durumuna getirmeye çalışınız. — Eğer yüzüyorsanız sırt üzen yatarak dinleniniz. — Sırt üzen yüzerek karaya çıkmaya çalışınız. — Kramp girmiş kasın bir kaç yerini çimdikleyiniz. — Elinizin kenarı ile kramp girmiş bölgeye hafifçe vurunuz. — El ayası ile kramp girmiş kası ovuşturunuz. — Kasın üzerine havluya sarılmış termofor koyarak sıcak uygulayınız. Bundan sonra tekrar masaj yapınız. — Krampa neden fazla sıcak sonucu su ve tuz kaybı olabilir. 1 litre su ya da ayrana 1 çeyrek çay kaşığı kadar tuz koyarak karıştırıp içiriniz. — Kesinlikle alkol almış olarak denize girmeyiniz. — Kramp geçtikten sonra kramp giren ayak ve baldır kaslarınızı geriniz.

62 KULAĞA YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM
Dış kulak yoluna genellikle buğday tanesi, fasulye,bezelye, kum gibi küçük cisimler veya böcek kaçabilir. Kesinlikle bunları çıkartmak için tel, iğne, çöp gibi cisimler kullanmayınız.

63 KULAĞA YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM
Hastanın başını yana çeviriniz. Eğer yabancı cisim, ufaksa nem çekerek şişmemişse ve çok derine kaçmamışsa bazen kendiliğinden de düşebilir. Kulak kepçesini arkaya ve aşağıya çekerek yabancı cismin dış kulak yolundan dışarı çıkmasına yardım ediniz. Ayrıca başı yana döndürünüz. Kulağa su damlatmayınız. Kuru buğday, bezelye, gibi tahıllar su ile şişerek dışarı çıkmaları zorlaşır. Bunun yerine gliserin damlatınız. Kulağa böcek kaçmışsa el feneri tutuğunuzda ışık onların bulunduğu yerden dışarı çıkmasını sağlayabilir. Ayrıca kulağa bir kaç damla gliserin yoksa zeytinyağı damlatırsanız bu böceğin ölmesine ve dışarı atılmasına yardımcı olabilir.

64 KULAĞA YABANCI CİSİM KAÇMASI HALİNDE YAPILACAK İLKYARDIM
Eğer bu basit önlemlerle çıkaramıyorsanız ısrar etmeyiniz. Kulak-burun-boğaz kliniğine gönderiniz Çocuklarda kulak ağrısına çok sık olarak rastlanır.Bazı hastalıklardan sonra mikroplar ortakulaktan boğaza açılan östaki borusu ile gelebildiği gibi kan yoluyla da gelebilir. Örneğin; nezle, soğuk algınlığı gibi durumlarda zorlu sümkürme sonucu mikroplar ortakulağa geçebilir ve orta kulak iltihabı yapabilir. Kulak üzerine havlu sarılmış sıcak termofor yada sıcak havlu koyunuz. Kulağa 1-2 damla gliserin yada varsa kulak damlası damlatınız, bunlar yoksa bir kaç damla ılık zeytinyağı damlatınız. Ağrısı için aspirin veriniz. Eğer kulak ağrısı bir kaç saatte geçmiyorsa hatta ağrı geçtikten sonra bile doktora gidiniz.

65 KÜÇÜK YANIKLAR İÇİN İLKYARDIM
Küçük yanıklar için: Temiz bir süngeri hafifçe ıslatın buzdolabınızın derin dondurucu bölümüne koyun. Yanmış yerin üzerine hafif hafif kompres yapın.

66 KIRIKLARDA İLKYARDIM KIRIKLAR Herhangi bir kuvvet zoru ile kemik bütünlüğünün bozulmasına "KIRIK" denir. KIRIK ÇEŞİTLERİ : a. Açık Kırık b. Kapalı Kırık c. Müşterek Kırık (Önemli organların mide, bağırsak, ciğer,beyin gibi önemli organların tahribatıyla birlikte görülen kırıklar)

67 KIRIKLARDA GENEL DUYGU VE BULGULAR :
— Kırık yerinde ve yakınında ağrı — Dokunmaya karşı hassasiyet — Şekil bozukluğu — Şişlik, morluk — Haraketsizlik ve kuvvetsizlik — Kırık kemiklerin birbirine sürtünme sesi

68 KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI
Yara içinde görülen kemik parçalarını çıkarmaya çalışmayınız. Damar ve sinirleri yaralayabilirsiniz. O kısmın üzerine steril pansuman koyunuz. Sonra bir bezi simit şeklinde katlayıp delik olan kısmı ortaya gelecek şekilde yerleştiriniz. En üst kısmına kalın pamuk ya da sünger tabakası koyunuz. Sarınız.

69 KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI
Eğer deride yara varsa üzerine steril bir pansuman ya da mendil koyup sarınız. Kırık olup olmadığını önce elbisesi üzerinden hafifçe elle muayene ederek saptamaya çalışınız. Önce sağlam tarafın elbise kolunu çıkarınız. Gerekirse elbise yerini dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz. Elle hoyratça muayene etmeyiniz. Kırık bulunan yeri oynatmayınız. Ağrı şoka yol açabilir. Kırık kemik uçları damar ve sinirleri yaralayabilir.

70 KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI :
Kırık kemik uçlarını hareketsiz hale getirmek için kırık yerini tespit ediniz. Kol ya da bacağın her iki yanına kalın karton ya da tahta koyup sargı bezi, eşarp, kravat ya da gömlek parçaları ile sarınız. Tespit için kullanılan karton, tahta gibi gereçler kırık yerinin bir üst ve birde alt tarafındaki eklemlerin ötesine kadar gelecek uzunlukta olmalıdır. Bu araçlara "ATEL" adı verilir. Atellerin tene gelen kısımları pamuk ve bezlerle beslenmelidir.

71 KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI :
Şok varsa önleyiniz. Kanama varsa bilinen önlemlerle kanamasını durdurunuz. Kırık yerin üzerine havluya sarılı buz torbası koyunuz. Yaralıyı battaniye ile örtünüz. Dinlendiriniz. Yaralı kısmı kalp seviyesinin yukarısına kaldırınız. Kırılan uzvu hangi durumda bulunduysanız o durumda tespit ediniz. Kırığı yerine koymaya çalışmayınız. Gereksiz dokunmalardan kaçınınız. Ambulansla ortapedi ve travmatoloji kliniğine gidiniz.

72 OMURGA KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Çoğu kez yüksek bir yerden düşme yada trafik kazaları sonucu omurgada kırık ve/veya bazen içinden geçen omurilikte değişik derecelerde yaralanmalar olabilir. Yaralıyı muayene etmeden, belinde yada boynunda ağrısı ya da başka bir şikayeti olup olmadığını sorunuz.Yaralıyı döndürmeyiniz ve ayağa kaldırmayınız. Kesin tam bilinmedikçe belinde ağrısı olan bir yaralıda kırığın da olabileceğini unutmayınız. Kırık olmadığı kesin olarak saptanıncaya kadar kırık var gibi hareket ediniz.

73 OMURGA KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Yaralıyı yerinden kaldırmadan altına genişçe bir tahta ya da kapı yerleştiriniz. Baş ve boyunun her iki yanına ayakkabılarını ve katlayarak elbiselerini koyarak boynunun oynamasını önleyiniz. Eğer elinizde kum torbası varsa onu da koyabilirsiniz. Naylon torba içine kum veya toprak doldurarak kum torbası yapabilirsiniz.

74 OMURGA KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Yaralıyı omuzlar, havsala, uyluk diz altı ve ayak bileğinin üzerinden geçecek şekilde geniş bezlerle tahtaya bağlayınız.Ayağa kaldırmayınız. Aksi durumda kendiliğinden iyi olabilecek bir omurga kırığı, yaralı kişinin kaba bir şekilde taşınması, ayağa kaldırılması ya da uygun olmayan taşıma koşulları nedeniyle omurilik zedelenmesine yol açabilir. Bunun sonucu bacaklarda felç, halsizlik, idrar ve büyük abdestini tutamama gibi çok önemli sonuçlar doğabilir. Yara varsa, yaraya steril pansuman koyunuz. Şok durumuna göre önlem alınız. Yaralının ağrısını dindiriniz.

75 PARMAK KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Kırık olan parmak altına parmak genişliğinde bir tahta ya da eğer elinizde varsa hazır dar bir alüminyum şerit (atel) koyarak sarınız. Gerekirse kırık parmağı yandaki sağlam parmağa flasterle ya da sargı bezi ile sararak tespit ediniz. Kırık bulunan bölgeyi kalp seviyesinin üzerinde tutunuz Kırık bulunan bölge üzerine buz koyunuz. Yaralının ağrısı varsa ağrı dindirici ilaç veriniz. Parmaktaki yüzüğü keserek çıkarınız. (Yüzük nedeniyle şişlik olur. Yüzük parmağı sıkarak kangrene oluşmasına sebep olabilir.) Yaralıyı hastaneye gönderiniz.

76 ÖNKOL KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Kazanın olduğu yerde yaralının ceketini çıkartmadan kırık olan tarafın eli karşı omuza gelecek şekilde kolu, göğüs üzerine koyunuz ve göğüse sarınız. Önkolu üçgen sargı yada tülbentle boyuna asınız.

77 ÖNKOL KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Eğer elinizde tesbit için hazır gereçler (atel) yada tahta, kalın karton varsa kol yada önkolun her iki yüzüne bunları uygulayınız. Gömleğinizden yırttığınız bezlerle kravat, eşarp yada sargı bezi ile kırık yerinin yukarısından ve aşağısından bağlayınız. Kolu göğüs üzerine koyup başka bir eşarp yada üçgen sargı ile sarınız. Önkolu da üçgen sargı, tülbent yada eşarp ile boyuna asınız. Kolun kalp seviyesinin üzerinde durmasını sağlayınız. Böylelikle daha az şişlik olur. Kırık bulunan bölgenin üzerine buz koyunuz.

78 KÜREK VE KÖPRÜCÜK KEMİĞİ KIRIKLARINDA İLKYARDIM :
Koltuk altına katı bir bez koyup kolu eşarp ile boyuna asınız. Kırık bulunan bölge üzerine buz koyunuz. Yaralıyı oturur durumda ve ambulansla hastaneye gönderiniz. Eğer üçgen sargı ya da eşarp yoksa yaralı elinizi ceketinizin iki düğmesi arasından içeri sokup aynı taraf ceket eteğini yukarı kaldırıp iğneleyiniz. Bir omuz üzerinden gelen sargıyı (katlanmış bir tülbent) karşı taraf koltuk altından geçirip arkada bağlayınız. Bunları yaparken omuzları arkaya doğru çekiniz.

79 BACAK KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Yaralının pantolunu çıkarmaya çalışmayınız. Eğer yara varsa pantolonu, dikiş yerinden sökünüz yada kesiniz. Yara üzerine temiz mendil yada pansuman koyup üzerinden sarınız.

80 BACAK KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Eğer elinizde uzun tahta yada kalın karton varsa dışta ayak bileğinden bele kadar, kısa olanını da iç tarafta ayak bileğinden kasığa gelecek şekilde bacağın her iki yanına yerleştiriniz. Ayak bileğinin üzerinden diz altından ve üstünden gömlek parçası, eşarp, kravat yada sargı bezi ile bağlayınız. Eğer elinizde kullanmaya hazır, tesbit için gereç, alet varsa içine katlanmış bez yada pamuk koyup bacağı yavaşça yerleştiriniz sonra bunun üzerinden sarınız. Eğer elinizde tespit için hiç bir gereç yoksa kırık olan bacağı sağlam bacağa sararak tespit ediniz. Kırık bulunan bölge üzerine buz koyunuz. Yaralıyı sırtüstü yatar durumda ve sedye ile hastaneye gönderiniz.

81 KIRIKLARDA İLKYARDIM AYAK VE AYAKBİLEĞİ KIRIKLARINDA İLKYARDIM
Kişinin yaralanmış ayağındaki yaraların üzerine temiz bir mendil yada pansuman koyup sarınız. Yumuşak bir kare şeklindeki.bir yastığın ortasına ayağı yerleştiriniz. Yastığın kenarlarını önde birbirine yaklaştırınız, çengelli iğne ile tutturunuz. Gerekiyorsa üzerinden sargı bezi ile sarınız.

82 SOKMA VE ISIRMALARDA İLKYARDIM
Köpek Isırmasında ilkyardım : Bu tür yaralanmalara sık olarak rastlanmaktadır. Daha çok bacak ve kolda ısırma sonucu olan yara, ısırma şekline ve ısıran hayvanın büyüklüğüne göre yarım cm. yada daha büyük olup, kol yada bacağın her iki yüzünde görülebilir. Köpek ısırmalarında ilk akla gelecek durum "Kuduz" tehlikesidir. Çünkü; köpek salyası ile kuduz virüsünü dişleri ile açtığı yaradan vücuda verir. Kuduz köpeğin ısırdığı insan veya hayvanlarla da kuduzun diğer canlılara bulaştığı bilinmektedir.

83 Köpek Isırmasında ilkyardım
Köpek tutularak gözlem altına alınmalıdır. Köpeğin kuduz olup olmadığını anlamak için 10 gün karantina uygulanır. Bazen çok uzun süreden sonra da kuduzun belirtilerinin görülebileceğini unutmayınız. Eğer köpek kuduz ise 48 saat sonra kuduz belirtileri görülmeye başlar. Ağzını kapatmakta güçlük çeker. Kuyruğunu bacaklarının arasına alır. Salyası akar. Etrafına saldırır. Sudan korkar, gözleri şaşı gibi olur. Gözbebeği düzensiz büyüklüktedir. Köpeğin kimin olduğu, aşılı olup olmadığı saptanmalıdır.

84 Köpek Isırmasında ilkyardım
Kuduz bir köpek ısırması varsa durum polise ve ilgili sağlık kuruluşuna haber verilmelidir. Köpek ısırma olayı sırasında yada karantina süresi içinde ölürse köpeğin başı antiseptik solüsyon ile ıslatılmış bir beze sarılarak ilgili laboratuara gönderilmelidir. Isırılan kişiye her olasılığa karşı kuduz serumu ve aşısı yapılmalıdır. Hastaneye gitmeden önce ısırılan yeri bolca su ile yıkayınız. Üzerine temiz bir mendil kapatınız. Köpeğin ağzında kuduzdan başka diğer hastalık yapan mikroplarında bulunabileceği düşünülerek yaraya hastanede pansuman yapılmalıdır. Gerekirse hastanede tetanosa karşı aşı yapılır. Daha önce aşılanmamışsa tetanos serumu yapılır.

85 Akrep sokmasında ilkyardım
Akrep, kuyruğundaki iğnesini sokarak zehrini vücuda verir. Zehirli santral (merkezi) sinir sistemine (beyin, beyincik ve omurilik soğanı) ve kalbe zararlı etki yapar. Bazen çocuklarda ve büyüklerde ölüme yol açabilir. Sokulan yerde ağrı, yanma ve uyuşukluk olur.

86 Akrep sokmasında ilkyardım
Tükürük bezlerinin salgısı artar. Baş ağrısı, kaslarda kasılmalar, idrar, büyük abdes kaçırma ve felçler görülür. Akrep sokulan kişiyi yürütmeyiniz, hareket ettirmeyiniz. Sokulan yerin yukarısına turnike uygulanır. Bölgeye havluya sarılı buz koyunuz Sokulan yere amonyak sürünüz. Eğer solunum durması yada zayıflaması otursa ağızdan ağıza yapay solunum yapınız. Doktora başvurunuz

87 Arı sokmasında ilkyardım
Arı arka kısmındaki iğnesini deriye batırarak sokar. O kısımda ağrı, bir kaç dakika sonra yanma, arkasından şişme ve deride kırmızı kabarcıklar olur. Çok duyarlı kişilerde daha önemli durumlar ve hatta ölüm de görülebilir. Sokulan bölgeyi hareket ettirmeyiniz.Buz koyunuz Deride kalmış olan arı iğnesini alkol alevinde yaktığınız bir iğnenin ucu ile çıkarınız.

88 Arı sokmasında ilkyardım
Sokulan yer üzerine amonyak sürünüz. Kaşıntıyı azaltır. Kaşıntı giderici ilaç kullanılır. Daha sonra yemek sodası (karbonat) eritilmiş su ile ısıtılmış bezi sokulan yer üzerine koyunuz. Eğer solunum durması olursa ağızdan ağıza yapay solunum yapınız. Bu önlemlerle şikayetlerinde azalma olmuyorsa doktora başvurun. Eğer astımınız varsa arı sokması ile astım şikayetlerinizde de artma olabilir Eğer ağzın içinden sokulmuşsa hemen bir buz parçasını ağızda eminiz .Doktora başvurunuz. Duyarlı olan kişilerde şişlik yanma fazla olur. Hatta deride morluklar görülebilir. Hemen hastaneye gidiniz. Arı sokulan yere çamur sürmeyiniz. Mikrop kaparak iltihaplanabildiği gibi tetanos da olabilir.

89 Yılan sokmasında ilkyardım
Daha çok kobra ve engerek türü yılanların ısırması tehlikelidir. Isırılan yerde ağrı, yanma duygusu, şişlik, morluk olur. Daha sonra şişlik ve morluk yukarı doğru yayılabilir. Isırılan yerde birden fazla iğne gibi diş izleri görülür. Vücuda giren yılan zehrinin miktarı zehrin şiddeti, emilen zehrin miktarına ve vücudun büyüklüğüne göre yılan ısırmasının tehlikesi değişir. Çocuklarda tehlikelidir. Yılan zehirleri en çok santral (merkezi) sistemine (beyin, beyincik ve omurilik) ve kan sistemine etkisini gösterir. İnsanda uyuklama, mide bulantısı, kusma diyagrama ve diğer solunum kaslarında felç, solunumun durması ve ölüm olabilir.

90 Yılan sokmasında ilkyardım
Yarlıyı sırt üzeri yatırınız.Yaralı bölgeyi oynatmayınız. Tespit ediniz. Isırılan yeri kalp seviyesinin yukarısına tutulur. Isırılan yerin yukarısından eşarp mendil, kravat vs. ile sıkınız. Eğer elinizde varsa parmak genişliğinde 50 cm. uzunluğundaki bir lastik boru ile (turnike) de sıkabilirsiniz. Bir saatten fazla sıkmayınız. Eğer yılan serumu yoksa o zaman sargıyı her yarım saatte bir hafifçe 5-10 dakika gevşeterek zehrin yavaş yavaş vücuda karışmasını sağlayınız. Yılan serumu verdikten sonra turnike uygulamanın faydası yoktur. Yılan ısırmasından sonra bir saat geçmişse turnikenin faydası yoktur. Yılan zararsızsa, zehiri hafifse turnike uygulamayınız. Isırılan yeri kaynatılmış soğutulmuş su ile bolca yıkayınız. Buz uygulayınız. Diğer uygulanan etkin önlemlere göre etkisi şüphelidir.

91 Yılan sokmasında ilkyardım
Isırılan kişiyi kesinlikle sarsmadan ısırılan yeri oynatmadan hastaneye taşıyınız. Masaj yapmayınız. Yılan serumu ölüm oranını % 10 kadar düşürür. Yalnız gereksiz yere yılan serumu yapılmamalıdır, ileride tekrar yılan serumu yapma karşısında önemli alerjik durumlar (serum hastalığı) olur. Tetanos aşısı yaptırmayı unutmayınız. Eğer bu işlemler bir kaç saat içinde yapılırsa fazla miktarda zehrin kana karışması önlenmiş olur. Şişlik morluk daha yukarı doğru ilerliyorsa bu kez bunun yukarısından sıkarak turnike uygulayınız. Alkollü içki vermeyiniz. Zehrin etkisi geçtikten 2-3 gün sonra ısırılan yerdeki şişliği azaltmak için ısırılan yeri kalp seviyesinin yukarısına kaldırınız. Şiddetli ağrı için elimizde bulunan ağrı dindirici ilacı veriniz. Kesinlikle yılanın soktuğu yeri ateşle dağlamayınız. Isıran yılanı öldürünüz, kuyruğundan tutarak taşıyınız. Yılanın cinsinin teşhisi hakkında bilgi verir.

92 SOKMA VE ISIRMALARDA İLKYARDIM
ISIRILAN YERİN KESİLİP EMİLMESİ : İşlem sonrasında yara yerinin iltihaplanması ve kesilmesi sırasında o bölge için çok önemli damar ve sinirlerinde yaralanması olasılıklar içindedir. Bazı kitaplar bu işlemle en usta ellerde ve ilk 10 dakika içinde yapılırsa vücuda giren zehrin ancak % 20 sini dışarı atmak olanağının olduğunu yazmaktadır. Bütün bunların dışında zararsız çok sayıda yılanın olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan bulunduğunuz bölgede rastlanan yılan türleri hakkında önceden bilgi sahibi olmalısınız. Çağdaş ilkyardım kitaplarında ısırılan yerin kesilip emilmesi kesinlikle önerilmemektedir.

93 SICAK ÇARPMASI VE ÖNLEMLER
Aşırı sıcaklar, vücut ısısında dengesizlikler insan sağlığını tehdit eden ciddi sorunlar yaratabilir. Sıcak ve nemli ortamlarda uzun süre kalma veya bu ortamlarda uzun süre spor yapıldığında oluşabilir. Belirtileri Nelerdir? * Özellikle hastanın ateşi dereceye kadar çıkmışsa, * Davranış anlama ve algılama bozuklukları varsa * Kalp atışları giderek yavaşlıyorsa ve hızlı soluyorsa * Şiddetli baş ağrısı varsa, * Bulantı ve kusması varsa,

94 SICAK ÇARPMASI VE ÖNLEMLER
İlk yapılması gerekenler; * Hastayı bulunduğu sıcak ortamdan çıkartarak, hemen serin ve korunaklı bir yere taşımalıdır. * Elbiselerini çıkarılır ve hasta serinletilmelidir. * Hastaya soğuk uygulama yapılmalıdır, en doğru yöntem buz kompresleridir.(mutlaka beze sarılarak yapılması gerekmekte yoksa buz yanığı oluşabilir.) * Düzenli olarak hastanın ateşi ölçülerek dereceye düşürülmeye çalışılmalıdır. * Hastanın genel durumunda 30 dakikada bir iyileşme yoksa ve davranış anlama ve algılama bozuklukları artıyorsa en yakın sağlık merkezine götürülmelidir.

95 SICAK ÇARPMASINDA NASIL KORUNMALIDIR
Aşırı sıcaklardan korunmak için saatleri arasında sokağa çıkılmamalı Aşırı sıcaklarda gölgede oturulması, Şemsiye veya geniş şapkalar kullanılması, ince ve açık renk bol giysiler giyilmesi Yanınızda mutlaka bol su taşınması gereklidir. Sık sık duş yapıp serinlemeye çalışılmalıdır Güneşe yavaş yavaş alışmak ve bu konuda aşırıya kaçmamaktır.

96 YANIKLAR VE HAŞLANMALARDA İLKYARDIM
Yanık, kendisini meydana getiren fiziksel etkenin adıyla anılır. Sıcak su yanıkları, sıcak buhar yanıkları, sıcak yüzey yanıkları (soba, ütü...), alev yanıkları (ocak, mangal), elektrik yanıkları ve kimyasal maddelerin meydana getirdiği yanıklar, yanık çeşitlerinden bazılarıdır. Yanığı oluşturan fiziksel etkenin vücutta meydana getirdiği tahribat, deri, deri altı, daha derindeki kas ve kemiklerin olaydan zarar görmesiyle sonuçlanır. Bu harabiyetin oluş şiddeti, etkenin enerji olarak yoğun oluşununa ve etkenin vücuda temas süresine göre değişir.

97 YANIKLAR VE HAŞLANMALARDA İLKYARDIM
Yanığın derinliği yanında, yanık yüzeyinin genişliği de önemlidir. Yanık yüzeyinin genişliği yaralının hayatta kalma şansı ile doğrudan bağlantılıdır. Bebeklerde %10, erişkinlerde 'den geniş yanıklar muhakkak yataklı kurumlarda tedavi edilmelidir. Yanık, dış etkilerden ve bakterilerden koruyan deriyi devre dışı bıraktığı için hastalar kolayca enfeksiyon tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar.

98 YANIKLAR VE HAŞLANMALARDA İLKYARDIM
Bu durum dirençin kırılmasına ve ağır bir sistematik iltihap tablosunun ortaya çıkmasına sebep olur. Diğer taraftan bu açık yüzeyden dışarı sızan serum, vücut sıvılarının süratle azalmasına yol açar. Vücutta kaybolan gündelik sıvı miktarı, yanık yüzeyinin genişliğine bağlıdır ve litre arasında değişir. Bu açığın kapatılmaması, dolaşımın zayıflamasına ve böbreklerin iflasına yol açarak ölüme sebep olur. Ateş, sıcak bir cisim, elektrik, radyasyon, asit ve bazla oluşan doku harabiyetine yanık, sıcak su, buhar vs. sebeple oluşan doku harabiyetine ise haşlanma

99 YANIKLARIN DERECELERİ
1. Derece yanıklar : Deri yüzeysel olarak etkilenir. Tüm deri katları olaydan zarar görmez. Gözle bakıldığında derideki kızarıklıklar görülebilir. Uzun süre güneşte yatan bir insanın derisinin kızarmasını örnek olarak verebiliriz. 2. Derece yanıklar : Derinin en üst tabakası ve ortalama 1,5 mm kalınlığındaki epidermis tabakasının tamamen harap olması anlamına gelmektedir. Bu tür yanıklarda, deri yüzeyinin hemen altında toplanan serum sızıntısı, içi sıvı dolu kabarcıklar oluşturur. Bu sıvı tabakasını örten zar, tamamen ölmüş deriden oluşur. 3. Derece yanıklar : Derinin tüm katmanlarının ısıl etken nedeniyle tamamen tahrip olması demektir. Yanığı doğuran etkenin deriyle temas süresinin uzun olduğu anlaşılır. Bölge bu nedenle tamamen kömürleşir. Yara içine bakıldığında kasların ortaya çıktığı, bazen kemiklerin bile kömürleştiği görülebilir.

100 Yanmalar ve Haşlanmalarda yapılması gerekenler
Yanığa elle dokunmamaya çalışın. Yanığın derecesini saptayın. Yanık bölgesini derhal musluk suyu ile soğutun. Yanık bölgesini steril olduğunu bildiğiniz bir pansuman malzemesi ile örtün. Sadece kızarıklık varsa, yanığı bol su ve sabunla yıkayın. Tam teşekküllü bir hastanenin acil merkezine başvurun. Kazaya uğrayan kişiyi, aşırı sıcak ve aşırı soğuk ortamda tutmayın. Tetanoz aşısı yaptırmayı unutmayın. Asit yanıklarında, giysileri çıkarınız, bol su ile yıkayınız, alkali solüsyon sürünüz. (karbonatlı, hamur sodalı su). Bazı yanıklarında, asit yanıklarındaki gibi davranınız. Ancak asit solüsyon (sirkeli veya limonlu su) sürünüz. Elektrik sonucu oluşan yanıklarla, doktora başvurunuz.

101 Yanmalar ve Haşlanmalarda yapılmaması gerekenler
Yanık yüzeyini direkt buzla temas ettirerek soğutmaya kalkışmayın. 2. derece yanığı dezenfeltanla temizlemeye çalışmayın (alkol, tentürüdyot, savlon) Yoğurt, yağ, sabun, diş macunu, yağlı kremler vb. yabancı maddeler sürmeyin. İçi sıvı dolu kabarcıkları patlatmayın. Eczane ve pansumancıya gitmeyin, doktora gidin. Yanık yüzeyine hava üflemeyin. Yanık yüzeyine çıplak el, parmak gibi mikropsuz olduğundan emin olmadığınız şeyleri temas ettirmeyin. Yanık yüzeylere yapışan kumaş vb. şeyleri kazıyıp kaldırmaya çalışmayın. Evde tedavi yapmaya kalkışmayın.

102 Güneş yanıklarında ilkyardım :
Güneş yanıkları yalnız güneş ışınları ile değil, bazı güzellik salonlarında cildi esmerleştirmek için yapılan UV radyasyonları (solaryum) ile de oluşabilmektedir. Derinin kısa süreli olarak güneş ışınlarına maruz kalması bazı vitaminlerin oluşmasına ve kemiklerin sağlıklı büyümesine yarar. Uzun süreli güneş ışınına maruz kalmak deri kanserine, derinin erken yaşlanmasına sebep olur. Güneş ışınlarına ulturaviyole ışınları da denir. İki tür UV ışını vardır : 1.UVA denen ışın, solaryumlarda kullanılır. Ancak bu ışınlar diğerlerinden daha derin katlara nüfus eden deri kanserine, deri yaşlanmasına, gözlerin zedelenmesine ve derinin bağışıklık direncinin azalmasına sebep olur. 2.UVB denen ışın deri kanseri yapan ve deriyi yakan ışın türüdür.

103 Güneş yanıklarında ilkyardım
Güneş yanıkları çoğu kez birinci derece yanık grubundadır. İleri durumlarda içi su dolu kabarcıklar olur. Büyük yanıklar çok rahatsızlık verir. Ağrı yapar. En çok bir hafta içinde herhangi bir tedavi yapılmadan da iyi olabilir. — Soğuk su ile ıslatılmış temiz bir bezi yanık yerin üzerine seriniz. — Yanıklı kısmın ağrısını ve ateşini azaltmak için aspirin veriniz. — Bir litre suya dörtte bir çay kaşığı tuz karıştırıp bol miktarda içiriniz. Ya da tuzlu ayran veriniz. — Kullanacağımız yanık pomadı yanık yerin hava ile temasını keserek yanıktan ilen gelen ağrıyı azaltır. — Ağır durumlarda hastaneye gönderiniz

104 SICAK ÇARPMASI VE BAYILMALARDA İLKYARDIM
Su ve tuz kaybı nedeniyle halsizlik, baş dönmesi, görme bulanıklığı, nabız hızlanması, şuur kaybı, genel huzursuzluk görülür. Kişiyi serin bir yere taşıyınız. Elbiselerini çıkarınız. Bacaklarını yukarı kaldırarak yatırınız. Dinlendiriniz. Soğuk, ıslak havlu ile sarınız. Serin tutunuz. Ayakları ve elleri soğuk su bulunan kovalara sokunuz. Bacaklarını aşağı, yukarı hareket ettiriniz. Bacaklara ve gövdesine masaj yapınız. Bir litre su içine veya ayrana çeyrek çay kaşığı kadar tuz karıştırıp bunu her saat başı içiriniz. Ateşi çok yükselmişse soğuk su bulunan bir küvete sokarak ateşin 38°C dereceye kadar düşmesini sağlayınız. Alına, bütün vücuda soğuk su ile ıslatılmış çarşaf örtünüz. Gerekirse vantilatöre karşı tutunuz. Bu önlemlerden sonra hemen hastaneye götürünüz.

105 YARALANMALARDA İLKYARDIM
Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması ya da bir kısmının kaybına yara denir. Deri altına ulaşan kesikler büyük sinir, kiriş ve damarları keserek kopmalarına, yoğun kanamalara sebep olabilir. Kesici aletlerin sebep olduğu yaraların oluş biçimi ve anatomik olarak gösterdiği özellikler yara zemininin rahatça görülmesine olanak verir. Delici yaralarda ise yaranın eni ve boyu çok küçüktür. Bu tür yaralar bazen ince-uzun kesici aletler, bazen sivri dal ve çubuklar bazen de ateşli silahlar yol açar. Bıçak, şiş, sivri cam gibi nesnelerle meydana gelen yaralanmalarda isabet alan yere göre hani organın ne derece yaralandığını kestirme son derece zordur. Yaralar iki şekilde görülebilir: a. Açık yaralar b. Kapalı yaralar

106 YARALANMALARDA İLKYARDIM
Açık yaralar : Deri yüzeyinde görülebilen yaralara açık yaralar denir. — Sıyrık şeklindeki yaralar. — Kesik şeklindeki yaralar. — Delici yaralar. — Ezici yara. — Yırtılma şeklindeki yaralar. — Ateşli silah yaraları — Isırma yaraları. — Yanık yaraları. Kapalı yaralar : Deri yüzeyinden görülmeyen, deri altı derin doku yaralanmalarına kapalı yara denir. — Hematom — Ekimoz — Bül

107 YARALANMALARDA YAPILACAKLAR
Fışkıran tarzda kanayan kesiklerde hemen hastaneye gidin. Hastaneye ulaşana kadar, yaranın üstüne temiz bir bez ile bastırmaya devam edin. Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz veya yatırınız. Varsa önce kanamayı durdurunuz. Yara üzerindeki varsa giysileri dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz. Yara üzerine pansuman koyduktan sonra yaranın etrafını yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz. Yara kirli ise pansumanı kaldırıp, yarayı merkezden, dış çevreye doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız.

108 YARALANMALARDA YAPILACAKLAR
Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile sarınız. Yaralı kısmın altına kalın karton v.b. koyup sararak tespit ediniz. Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için havluya sarılı buz koyunuz. Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız. Yaralı extremite (kol, bacak, parmak vb.) yukarı kaldırılmalıdır. Damarları açan kesikleri için bir turnike uygulayın. Delici yaralanmalarda, batarak vücutta kırılmış delici cisimleri yerinde bırakarak bir bandajla bölgeyi sargılayın ve doktora başvurun. Delici göğüs yaralanmalarında göğüs kafesindeki deliği bantlarla hava ile irtibat etmesin diye kapatın ve acilen hastayı hastaneye ulaştırın.

109 PARMAK VE KÜÇÜK ORGAN KOPMALARINDA YAPILMASI GEREKENLER
Kanayan bölgeye baskı yaparak kanamayı kontrol altına alın. Kopan organı plastik bir torbaya koyun. Bu torbayı içi buz dolu bir kaba koyun ve acilen hastaneye baş vurun. Hastaneye ulaşana kadar kanayan bölgeye baskı uygulamaya devam edin.

110 KAFA YARALANMALARINDA İLKYARDIM :
Çeşitli nedenlerle ve değişik derecelerde kafa yaralanmaları olmaktadır. Beyin Sarsıntısı: Başa gelen darbe ile beyin sarsıntısı olur. Değişik derecelerde şuur kaybı olabilir. Basit bir kusmadan sonra şuur kaybı geçebildiği gibi beyin kanaması nedeniyle ölebilir. Yara üzerine temiz bir mendil ya da varsa pansuman koyup üzerinden yara kenarına elle bastırınız. Gerekirse o bölgeye giden atardamar üzerine basınç yaparak kanamayı durdurunuz. Yaranın temizlenmesi ve dikilmesi gerekir, hastaneye gönderiniz.

111 KAFA YARALANMALARINDA İLKYARDIM :
Yaralıyı akıntının geldiği yer üzerine yan olarak yatırınız. Akıntının geldiği kısma, temiz mikropsuz pansuman, yoksa mendil koyunuz. Kesinlikle burun ve kulağa pamuk tıkamayınız. Kafa içindeki basıncı arttırarak zarar vermiş olursunuz. Hemen hastaneye gönderiniz. Eğer doktor ya da hastaneye gönderme çeşitli nedenlerden olamıyorsa ve çok gecikecekse o zaman yukarıda belirtilen önlemlere devam ediniz. 2-3 gün bolca gelen akıntı ortalama 10 günde durabilir. Hastayı yarı oturur duruma getiriniz. Yaralıya burundan kuvvetlice hava vermemesini söyleyiniz. Aksi durumda mikropların burundan kafa içine geçmesine ve kafa içi basıncının artmasına yol açabilirsiniz.

112 KAFA YARALANMALARINDA İLKYARDIM:
Solunum yollarını açınız. Gerekirse ağızdan ağıza yapay solunum yapınız. Şuursuz ise öne meyilli olarak yanına yatırınız. Aksi durumda sırt üzeri düz olarak yatırınız. Şoku önlemek için gerekli önlemleri alınız. Yarasını sarınız. Kanaması varsa durdurunuz. Yaralı pek etkilenmemişse doktora gitmek istemiyorsa yalnız bırakmayınız. İkna etmeye çalışınız. Kafa içi kanama tehlikesi nedeniyle ilk 24 saat kontrol altında tutunuz. Şuurunda değişiklik olabilir. Hatta ölebilir. Eğer nabız yavaşlarsa kafa içi kanama nedeniyle kafa içi basıncın arttığı belirtisidir.

113 KAFA YARALANMALARINDA İLKYARDIM:
Kafa yaralanmalarından sonra geç olarak kafa içinde kanama olabileceğini unutmayınız En kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurunuz. Bazen kırık yerine, kafa derisi altında şişlik yapacak derecede çok kan birikmesi olabilir. Hastayı sırt üzeri yatırınız. Sarsmadan muayene ediniz Şişlik üzerine buz uygulayınız. Hemen hastaneye gönderiniz.

114 İLKYARDIM ÇANTASI İlk Yardım,yaşamın devamı ve o ince ipin kopmaması için atılabilecek çok önemli bir adımdı. Trafik kazalarında seyirci rolü oynamak ve "Ambulans Yok mu?" "Doktor yok mu?" gibi feryatlarla çırpınmak işte bu vurdum duymazlığımızın en basit örnekleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Şimdi kendi aramızda bir anket düzenlemiş olsak; kaçımızın bu konuda yeterli bilgiye sahip olduğunu, kaçımızın evinde "Acil İlk Yardım Çantası" bulunduğu ve hatta çok önemlisi "Hızır Acil Sevis" numarasını bile hemen hatırlayanımızın bile yüzde yüz çıkmayacağı bir gerçektir.

115 İLKYARDIM ÇANTASI Bu konu insan hayatıyla bire bir örtüştüğü ve ilgilendirdiği için ailemiz içerisinde sadece anne ve babaların bilgi sahibi olması ne yazık ki yeterli de değildir. Çünkü, anne ve babalar çocuklarıyla ilgili bir sağlık sorununda bilgi sahibi olmaları neticesinde müdahalede bulunacakları halde, anne ve babaların başlarına gelebilecek sağlık sorunlarında ilk yardımı o an için uygulayarak belki de hayat kurtarabilecekler de erişkin denilebilecek yaşlardaki çocuklarımız olabilir. İşte bu nedenle; aile içi bilgi çok önemlidir. Burada anne ve babalara çok önemli görevler düşmektedir. Aile içerisinde acil ilk yardım uygulamalarına yönelik her türlü bilgiyi ve uygulamayı ne kadar çok tekrarlarsak, günü geldiğinde o kadar faydasını göreceğimiz de bir gerçektir.

116 İLKYARDIM ÇANTASI Acil İlk Yardım çantası denilen çok basit gibi gözüken, ama gerektiği anlarda bir hayatı kurtarabilecek öneme sahip bu çantalar evlerde, okullarda, iş yerlerinde, hem hususi hem de toplu taşıma araçlarında mutlaka bulundurulması ve içeriğinin kullanımı konusunda da bilgi sahibi olunması gerekir. Çünkü amaç önce can kurtarmaktır. Bu da bilinçli, yerinde ve zamanında yapılan müdahalelerle daha çabuk başarıya ulaşır.

117 ECZADOLABI VE İLK YARDIM ÇANTASI 'nda bulundurulması gereken malzemeler
1- Üçgen sargı bezleri 2- Rulo sargı bezleri 3- Steril gazlı bezler 4- Flaster 5- Çengelli iğneler 6- Pamuk 7- Yara bandları 8- Turnike lastiği ? 9- İlkyardım rehberi 10- Ağrı kesici 11- Tebeşir 12- Makas 13- Cep feneri 14- Kağıt, kalem 15- Boyunluk (servikal kollar) 16- Antiseptik solüsyonlar (Batikon/Mersol 50 ml/100 ml )

118 İLKYARDIMDA TURNİKE UYGULAMASI
Kol ve bacaklardaki büyük kanamalarda atardamarı deri ile kemik arasına sıkıştırarak kanamayı durdurma yöntemidir. Tek kemikler üzerine uygulanır. Uygulamada, dar sargı, kravat, kemer, eşarp, mendil, ince lastik v.b. malzeme kullanılabilir. Kesinlikle tel, zincir kullanılmamalıdır.

119 TURNİKE UYGULAMASI Turnike uygulanacak yer tespit edilir.
Turnike malzemesi sıkıca 2-3 kez sarılır ve bağlanır. Sıkıştırma çubuğu (Turnike ağacı) yerleştirilir tekrar bağlanır. Kan duruncaya kadar sıkıştırma çubuğu döndürülür, kan durunca çubuk sabitleştirilir. Turnike bağlandıktan sonra uygulama zamanı bir kağıda kaydedilir ve görülecek şekilde vücuda asılır. Her 20 dakikada bir 5-10 saniye turnike gevşetilir. Uygulanan turnike bir saatten fazla uygulanmamalı, şayet uzun kalacaksa gevşetme aralıkları sıklaştırılmalıdır. Kol ve bacak kopmaları varsa, kopan uzuvla birlikte hastaneye götürülmelidir.

120 ŞOFBEN KAZALARINDA İLKYARDIM
Elektrikle çalışanlar daha çok termostat arızası nedeniyle kazan patlamalarına sebep olmakta, hastalar sıcak su yanıkları ile karşılaşmaktadırlar. LPG ile çalışan şofbenler de bazen kazalara sebep olmaktadırlar. Ancak bu kazalar, ortamdaki oksijenin yanma sırasında tüketilmesine bağlıdır. LPG zehirli değildir ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, kazazedeler bu yüzden kaybedilmektedirler.

121 ŞOFBEN KAZALARINDA İLKYARDIM
Hastayı bulunduğu yerden çıkarın. Zehirlenen kişiyi sırtüstü yatırın, soluk alıp almadığını kontrol edin. Nabız atışlarını araştırın. Nabız ve solunum yoksa suni solunum ve kalp masajına hazırlanın. Gaz kaçağında evi hemen havalandırın. Çukur ve kuytu yerleri süpürerek LPG'yi havalandırın. Suni solunum ve kalp masajı uygulayın. Acil tıbbi yardım çağrısını tekrarlayın.

122 Şofben kazalarında yapılmaması gerekenler
Paniğe kapılmayın. Hastayı düştüğü yerde tedavi etmeyin. Gaz kaçağı olan mekanlarda 1 dakikadan uzun süre bulunmayın. Pencereleri ve kapıları kapalı tutmayın. Elektrik düğmesine dokunmayın. Ateş yakmayın.

123 ŞOK DURUMUNDA İLKYARDIM
Kelime anlamı SARSILMA demektir. Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucunda ortaya çıkar.

124 ŞOK BELİRTİLERİ : Kaza yerinde sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen bir yaralının şuuru genelde yerinde olmayabilir. Rengi soluk. Vücudu soğuk ve terli. Gözleri göz çukuruna batmış şekilde sanki burnu sivrilmiş gibidir. Nabız zayıftır ve hızlıdır. Solunum hızlanmıştır.

125 ŞOK DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
Uygun bir yere sırt üstü yatırınız. Etrafındaki kalabalığı dağıtınız. Az hareket ettirmeye çalışınız. Beyninde kanın dolaşmasını kolaylaştırmak için başta kanama yoksa başı 15°-30° aşağı getirip, ayak ucunu cm kaldırınız. Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz. Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz.

126 ŞOK DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı yapınız. Kanaması varsa kanamayı durduracak önlemi alınız. Kırık varsa tahta parçası ile tesbiti yapınız. — Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz. Yaralıyı battaniye ile örtünüz yaralı şuursuz ise katı yiyecekler vermeyiniz. İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç damla su ile ıslatınız. İç kanama yoksa ve tıbbi bakım gecikecekse yarım bardak su içme bir çay kaşığı tuz veya karbonat karıştırıp 15 dakika ara ile içiriniz.

127 BİLİNMESİ GEREKEN TELEFON NUMARALARI
110 İtfaiye 112 Ambulans 114 Zehir Danışma Merkezi (Sağlık Bakanlığı) 155 Polis imdat 156 Jandarma imdat Hayat önemlidir...Hayata tutunmaya yarayan tüm bilgi ve araç gereçler de bu önemin vazgeçilmez birer parçalarıdır.