İKLİM ELEMANLARINDAN NEMLİLİK VE YAĞIŞ.

... konulu sunumlar: "İKLİM ELEMANLARINDAN NEMLİLİK VE YAĞIŞ."— Sunum transkripti:

1 İKLİM ELEMANLARINDAN NEMLİLİK VE YAĞIŞ

2 NEM VE NEMLİLİK Çeşitli gazlardan oluşan atmosfer içerisindeki su buharına nem denir. Atmosferdeki bu gazın miktarı nemlilik olarak adlandırılır ve nemlilik 3 şekilde ifade edilmektedir. 1- MUTLAK NEM 2- MAKSİMUM NEM 3- BAĞIL NEM

3 1- MUTLAK NEM 1 m3 hava içindeki su buharının gram olarak ağırlığına mutlak nem denir ve m3/gr. olarak ifade edilir. Bu değer atmosfer içindeki su buharı miktarını gösterir.

4 1- MUTLAK NEM Mutlak nem miktarı sıcaklıkla doğru orantılıdır. Buna göre mutlak nemin en fazla olduğu yer ekvator ve çevresi olurken, mutlak nemin en düşük olduğu yer kutuplar ve çevresidir.

5 1- MUTLAK NEM Diğer bir ifade ile mutlak nemin bu dağılışında enlem faktörünün etkili olduğu görülmektedir. Bunun sebebi ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe hava sıcaklığı azalmaktadır ve hava sıcaklığı azaldıkça havanın nem alabilme yeteneği de azalır.

6 2- MAKSİMUM NEM 1 m3 havanın alabileceği en fazla nem miktarına maksimum nem denir. Hava alabileceği en fazla nemi almışsa buna doymuş hava denir. Bu durumda hava doyma noktasına ulaşmıştır.

7 2- MAKSİMUM NEM Maksimum nem sıcaklıkla doğru orantılıdır. Bu durumda maksimum nem sıcaklığa bağlı olarak değişir. Isınan hava genişler ve genişledikçe de nem alma kapasitesi artar, daha fazla nemi bünyesine alabilir. Soğuyan hava ise daralır ve daraldıkça da nem alma kapasitesi azalır.

8 3- BAĞIL NEM Havadaki mevcut su buharı miktarının, havanın doymuşken alabileceği miktarı oranına; diğer bir ifadeyle mutlak nemin maksimum neme oranına bağıl nem denir. % olarak ifade edilir.

9 3- BAĞIL NEM Bağıl nem ile sıcaklık ters orantılıdır. Sıcaklık düştükçe maksimum nem azalacağından bağıl nem yükselir. Sıcaklık yükseldikçe maksimum nem artacağından bağıl nem düşer.

10 1 m3 havanın içinde bulunan nem miktarının gram olarak değerine mutlak nem denir.
Buna göre, mutlak nem ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Ekvatordan kutuplara doğru mutlak nem azalır. Yerden yükseldikçe mutlak nem azalır. Yazdan kışa geçildiğinde mutlak nem azalır. Buharlaşma arttıkça mutlak nem artar. Denizden karaya doğru mutlak nem artar.

11 1 m3 havanın içinde bulunan nem miktarının gram olarak değerine mutlak nem denir.
Buna göre, mutlak nem ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Ekvatordan kutuplara doğru mutlak nem azalır. Yerden yükseldikçe mutlak nem azalır. Yazdan kışa geçildiğinde mutlak nem azalır. Buharlaşma arttıkça mutlak nem azalır. Denizden karaya doğru mutlak nem artar.

12 Aşağıda nem ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sıcaklık artarsa bağıl nem azalır. Bağıl nem %100 ‘ü aşınca yağış başlar. Mutlak nem artarsa bağıl nem artar. Sıcaklığı azalan havanın nem taşıma kapasitesi azalır. Bağıl nemi azalan havanın nem açığı azalır.

13 Aşağıda nem ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sıcaklık artarsa bağıl nem azalır. Bağıl nem %100 ‘ü aşınca yağış başlar. Mutlak nem artarsa bağıl nem artar. Sıcaklığı azalan havanın nem taşıma kapasitesi azalır. Bağıl nemi azalan havanın nem açığı azalır.

14 BUHARLAŞMA Buharlaşma, suyun sıvı halden gaz haline dönüşmesidir. Bu sebeple buharlaşma havadaki su buharının oluşmasında bir etkendir. Buharlaşmanın gerçekleşebilmesi için bazı şartlar gereklidir.

15 BUHARLAŞMAYI ETKİLEYEN ETMENLER
1- Bağıl Nem: Havanın bağıl nemi buharlaşmayı etkileyen en önemli etkendir. Bağıl nem azsa, buharlaşma fazladır; bağıl nem çoksa, buharlaşma azdır. Çünkü bağıl nemin çok olması havanın neme doyduğunu göstermektedir ve doymuş bir havanın nem alma kapasitesi daha azdır. Bağıl nem az olduğunda ise en soğuk havalarda bile buharlaşma olabilir.

16 BUHARLAŞMAYI ETKİLEYEN ETKENLER
2- Sıcaklık: Sıcaklık bağıl nemi etkileyerek buharlaşmayı azaltır veya çoğaltır. Sıcaklık arttıkça buharlaşma artar, sıcaklık azaldıkça buharlaşma da azalır.

17 BUHARLAŞMAYI ETKİLEYEN ETKENLER
3- Hava Hareketleri: Buharlaşma hava hareketlerinin hızına bağlıdır. Durgun bir havada, atmosferin alt katları hızla doygun hale gelerek buharlaşma kısa sürer ve az olur. Dikey veya yatay hava hareketleri varsa, su buharı kolay bir şekilde komşu bölgelere veya üst hava katlarına taşınacağından, buharlaşmanın olduğu yüzeye dokunan hareketli hava doygun hale gelemez. Rüzgar ve dikey hava hareketleri ne kadar hızlıysa buharlaşma o kadar çok olur.

18 BUHARLAŞMAYI ETKİLEYEN ETKENLER
4- Hava Basıncı: Basıncın yüksekliği ölçüsünde havanın alabileceği gerçek(mutlak)nem artıp,onunla ters orantılı olan bağıl nem azaldığından;basınç arttıkça buharlaşma da artar.

19 BUHARLAŞMAYI ETKİLEYEN ETKENLER
5- Topoğrafya Şartları: Buharlaşma olan yüzeyin genişliği ve buharlaşmanın tümünü karşılayabilecek su bulunup bulunmaması da buharlaşma miktarını etkiler. Bir yerin yüksekliği, bakısı, yüzey şekilleri, su kaynakları (deniz,göl vs.) buharlaşmayı etkileyen faktörlerdir.

20 BUHARLAŞMAYI ETKİLEYEN ETKENLER
6- Toprak ve Bitki: Toprak özelliği ve bitkilerin terlemesi de buharlaşmayı etkiler.

21 Merkez Bağıl nem (%) K 75 L 50 M 25 Yukarıdaki tabloda nem oranları verilen merkezler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? K merkezinin nem açığı daha azdır. M merkezinde fiziksel parçalanma görülür. L merkezinde buharlaşma en fazladır. K merkezinin iklimi M’den daha ılımandır. M merkezi doyma noktasına en uzaktır.

22 Merkez Bağıl nem (%) K 75 L 50 M 25 Yukarıdaki tabloda nem oranları verilen merkezler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? K merkezinin nem açığı daha azdır. M merkezinde fiziksel parçalanma görülür. L merkezinde buharlaşma en fazladır. K merkezinin iklimi M’den daha ılımandır. M merkezi doyma noktasına en uzaktır.

23 YOĞUNLAŞMA Havadaki su buharının sıvı ya da katı hale dönüşmesine yoğunlaşma denir. Hava doyma miktarından daha fazla su buharı içerdiğinde, yani bağıl nem %100’ü aşınca, fazla olan bu su buharı yoğunlaşarak su veya buz tanecikleri haline geçer.

24 YOĞUNLAŞMA Bu durumda atmosferde gözle görülmeyen su buharı, gözle görülebilir bir hale geçerek sis veya bulutları oluşturur. Atmosferdeki bağıl nemin artması havadaki mutlak nemin artmasına ve hava sıcaklığının düşmesine bağlıdır.

25 BULUTLAR VE BULUTLULUK
Yoğunlaşma sonucu atmosferdeki su buharının gaz halinden küçük su zerrecikleri veya buz kristalleri haline geçmesiyle bulutlar oluşur. Bulutlar oluştukları yüksekliklere göre 3 ana guruba ayrılmıştır.

26 OLUŞTUKLARI YÜKSEKLİKLERE GÖRE BULUTLARIN SINIFLANDIRILMASI
Yüksek Bulutlar (Sirüsler) Bu bulutlar genelde yağış getirmeyen fakat havanın bozacağını işaret eden bulutlardır. Atmosferin yükseklerinde oluşurlar ve saçak, tüy, ince iplikler şeklinde görülürler.

27 OLUŞTUKLARI YÜKSEKLİKLERE GÖRE BULUTLARIN SINIFLANDIRILMASI
Orta Yükseklikteki Bulutlar (Kümülüsler) Atmosferin orta yüksekliklerinde kümeler biçiminde oluşmuş bulutlardır. Genellikle alt kısımları düzdür ve renkleri oldukça koyudur. Alt kısımlarının düz olmasının sebebi yoğunlaşmanın aynı seviyeden başlamasıdır. Renklerinin koyu olması ise iri su taneciklerinden meydana gelmiş olmasındandır. Bu bulutlar sağanak yağmurları getirirler.

28 Alçak Bulutlar (Stratüsler)
OLUŞTUKLARI YÜKSEKLİKLERE GÖRE BULUTLARIN SINIFLANDIRILMASI Alçak Bulutlar (Stratüsler) Atmosferin yeryüzüne çok yakın kısımlarında asılı gibi duran koyu renkli bulutlardır. Genellikle yağış bırakırlar.

29 BULUTLULUK Belirli bir anda gökyüzünün bulutlarla kaplı kısmının tüm gökyüzüne oranına bulutluluk denir. Bulutluluk oranı çeşitli aynalardan oluşan nefometre adı verilen bir aletle ölçülür. Buna göre, gökyüzünün oranı 10 değerinde kabul edilerek bulutluluk değerlendirmesi yapılmaktadır.

30 BULUTLULUK DEĞERLERİ 0-2 Açık hava 2-8 Bulutlu hava 8-10 Kapalı hava

31 SİS Sıcak ve nemli havanın daha soğuk bir yerle teması sonucu oluşurlar. Bunlara yeryüzüne çökmüş bulutlarda denilebilir.

32 SİS OLUŞUMU -Ilık denizlerden soğuk karaya doğru esen rüzgar, karada sis oluşturur. -Sıcak denizlerden soğuk denizlere doğru esen rüzgar, soğuk sular üzerinde sis oluşturur. -Sıcak karalardan soğuk denizlere doğru esen rüzgar, deniz üzerinde sis oluşturur. -Serin denizler üzerindeki alçalan hava kütlesi deniz üzerinde sis oluşturur.

33 YAĞIŞ ÇEŞİTLERİ Atmosferindeki su buharının yoğunlaşarak sıvı ya da katı halde yeryüzüne düşmesine yağış denir.

34 YAĞIŞ ÇEŞİTLERİ Başlıca yağış çeşitleri şunlardır.
-Çiy: havadaki su buharının soğuk zeminler üzerinde, su tanecikleri şeklinde yoğunlaşmasıyla oluşur. Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında görülür. -Kırağı: havadaki su buharının soğuk cisimler üzerinde, 0o C’den düşük sıcaklıklarda kristaller şeklinde yoğunlaşmasıyla oluşur. Sonbahar aylarında ve kış aylarında görülür.

35 YAĞIŞ ÇEŞİTLERİ Kırç: Havadaki su buharının çok soğumuş ağaç dalları, tel vs. cisimler üzerinde yoğunlaşarak buz tabakası haline gelmesidir.

36 YAĞIŞ ÇEŞİTLERİ -Yağmur: Bulutu oluşturan su taneciklerinin büyümesiyle oluşan su damlalarıdır. Yoğunlaşma ile ağırlığı artan su damlaları yağış halinde yere düşer. -Kar: Su buharının atmosferin yükseklerinde 00 C’nin altında yavaş yavaş yoğunlaşmasıyla oluşan buz kristallerinin ağırlaşarak yere düşer. -Dolu: hava sıcaklığının birden bire ve büyük ölçüde azalmasıyla yağmur damlaları donarak buz parçacıkları halinde yere düşer.

37 OLUŞUMLARINA GÖRE YAĞIŞLAR
YAMAÇ YAĞIŞLARI (OROGRAFİK YAĞIŞ) Nemli hava kütlelerinin yatay yönde hareket ederken dağ yamaçlarına çarparak yükselmesi ve soğuması sonucu oluşan yağışlardır. Ülkemizde Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde görülür. Bu bölgelerde dağlar kıyıya paralel olduğu için yamaç yağışları oluşur.

38 OLUŞUMLARINA GÖRE YAĞIŞLAR
KONVEKSİYONEL YAĞIŞLAR (YÜKSELİM YAĞIŞLARI) Güneşli ve rüzgarlı günlerde ısınan hava yükselerek soğur ve belli bir yükseltiden sonra yoğunlaşmanın artmasıyla yağış oluşur. Özellikle ekvatoral bölgelerde görülür. Ülkemizde ilkbahar aylarında ve yaz başlarında iç Anadolu bölgesinde görülür.

39 OLUŞUMLARINA GÖRE YAĞIŞLAR
Cephe yağışları Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması ile oluşur. Bu karşılaşmada sıcak hava, soğuk havaya oranla daha hafif olduğu için soğuk havanın üzerine çıkar. Sıcak hava cephe boyunca yükselirken soğur, bağıl nemi artar, nem taşıma kapasitesi azalır ve doygunluğa ulaşınca da yağış bırakır.

40 Aşağıda nem ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sıcaklık artarsa bağıl nem azalır. Bağıl nem %100 ‘ü aşınca yağış başlar. Mutlak nem artarsa bağıl nem artar. Sıcaklığı azalan havanın nem taşıma kapasitesi azalır. Bağıl nemi azalan havanın nem açığı azalır.

41 Aşağıda nem ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sıcaklık artarsa bağıl nem azalır. Bağıl nem %100 ‘ü aşınca yağış başlar. Mutlak nem artarsa bağıl nem artar. Sıcaklığı azalan havanın nem taşıma kapasitesi azalır. Bağıl nemi azalan havanın nem açığı azalır.

42 Aşağıdaki hava hareketlerinden hangisinin yağış bırakması beklenmez?
C) D) E)

43 Aşağıdaki hava hareketlerinden hangisinin yağış bırakması beklenmez?
C) D) E)

44 Fatih KARAGÖZ