İYİ BİR DOKTORA TEZİ NASIL YAZILIR?

... konulu sunumlar: "İYİ BİR DOKTORA TEZİ NASIL YAZILIR?"— Sunum transkripti:

1 İYİ BİR DOKTORA TEZİ NASIL YAZILIR?
ÖĞR. GÖR. DR. GÖNÜL SAKIZ MARMARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ KONFERANS SALONU SAAT: 14:00-16:00

2 DOKTORA NEDİR? Doktora, ileri düzey araştırma becerilerinin kazanılmasını hedefleyen bir eğitim sürecidir. Hedef problem doğrultusunda planlama, geliştirme, uygulama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde profesyonellik kazanılan bir süreçtir. 2

3 DOKTORA TEZİNİN ÖNEMİ Uzun süredir çözümlenememiş sorunlara hiç denenmemiş yollar kullanarak orijinal çözümler sunma Alanda uygulaması yapılmamış bir teorinin uygulamasını yaparak geçerliğini test etme Herkes tarafından kabul görmüş bir teorinin zayıflıklarını keşfederek alanda tekrar sorgulanmasını sağlama Yeni ölçme ve değerlendirme araçları geliştirme Çığır açacak bir keşifte bulunma Yeni bir alanın oluşmasına öncülük etme Gerçek anlamda araştırma yapmayı öğrenme 3

4 SAĞLIKLI BİR TEZ SÜRECİ İÇİN
Tez konusuna karar verme Sürece yönelik etkili bir planlama/ zaman çizelgesi oluşturma Tez taslağının oluşturulması YAZARKEN Yoğun araştırma ve okuma Zihni farklı düşünce ve yöntemlere açma Her aşamada eleştirel yaklaşım sergileme GEREKEN Sürece hakimiyet Dirayet gösterme/zorluklardan etkilenmeme Pozitif düşünce ve inanç 4

5 PLANLAMA BULGULAR SONUÇ TASLAK Giriş (Araştırma alanı) …… Problem
(araştırmanın merkezinde yer alan sorun) Literatür bu probleme yönelik olarak ne diyor? (yapılan çalışmalar, kullanılan yöntemler, elde edilen sonuçlar, probleme ne kadar çözüm sunabildikleri, eksiklik ve yetersizlikler) ….. Bu probleme çözüm olarak ne önerilebilir? …. Öneriyi desteklemek için nasıl bir yöntem kullanılabilir? Sonuçlar BULGULAR SONUÇ Easterbrook, S. (2004). How theses get written: Some cool tips. 5

6 BULGULAR SONUÇ PLANLAMA (TASLAK) 6 Giriş (Araştırma alanı)
Doktora sürecinin başarıyla sonlanması doktora tezinin tamamlanarak komiteye teslim edilmesine bağlıdır. Problem (araştırmanın merkezinde yer alan sorun) Bir çok doktora öğrencisi tezlerini dört yılda tamamlama noktasında başarısız olmaktadırlar. Literatür bu probleme yönelik olarak ne diyor? (yapılan çalışmalar, kullanılan yöntemler, elde edilen sonuçlar, probleme ne kadar çözüm sunabildikleri, eksikler) Günümüze kadar yapılan araştırmalar gösteriyor ki öğrencilerin tezlerini verilen zamanda teslim edememeleri ile tez yazım sürecine geç başlamaları arasında anlamlı bir ilişki vardır (….,2005, …., 2008, ….) Bu probleme çözüm olarak ne önerilebilir? Doktora öğrencilerinin tez yazımına erken başlamalarını teşvik edici bir model gereklidir. Öneriyi desteklemek için nasıl bir yöntem kullanılabilir? Böyle bir model öğrencileri tez sürecini etkili bir şekilde planlamaya ve her bir bölüm için gerekli materyalleri toplamaya teşvik eder. Sonuçlar Bu modelin uygulanması ile tezin zamanında teslim edilme oranları arasında pozitif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. BULGULAR SONUÇ 6 Easterbrook, S. (2004). How theses get written: Some cool tips.

7 ZAMAN ÇİZELGESİ Bir başka çizelge: 7
Süreç Adımları 2010 2011 Ekim Kasımm Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Literatür taraması Tezin içeriğinin belirlenmesi Okuma metinlerinin belirlenmesi Ekrandan okunacak okuma metinlerinin hazırlanması Okuduğunu anlama ön test-son testlerinin geliştirilmesi Motivasyon ölçeğinin geliştirilmesi Pilot uygulamanın yapılması ve analizi Öğretmen ve öğrenci eğitiminin verilmesi Ön testlerin uygulanması Deney ve kontrol gruplarının belirlenmesi Uygulamaların yapılması Son testlerin uygulanması Toplanan verilerin düzenlenmesi Kalıcılık testinin yapılması Tezin teslimi Hazırlayan: Zeynep İleri Aydemir Bir başka çizelge: Resources\DISSERTATION PROCESS Kim+Don pdf 7

8 DOKTORA TEZİNİN KAPSAMI
GİRİŞ LİTERATÜR YÖNTEM BULGULAR SONUÇ KAYNAKÇA

9 BİR TEZDE OLMAZSA OLMAZLAR
Başlık – tezin mesajını/amacını yansıtır (çok uzun olmamalıdır) Özet – tezin ziplenmiş halidir. Okuyucunun ilk okuduğu bölümdür İçindekiler – tezin bölüm ve alt bölümlerini, kullanılan şekil, tablo , kısaltmalar vb. sırasını verir Giriş – tezde odaklanılacak olan konu ve problemi yansıtır Literatür –tez sahibinin tez konusuna ne kadar hakim olduğunu gösterir Yöntem – probleme yaklaşımı yansıtır Bulgular – sırasıyla belli bir düzen dahilinde sunulur Sonuç/tartışma – literatür desteğiyle bulgular yorumlanır Sınırlılıklar – çalışmadaki eksikliklerin farkında olunduğu sergilenir Öneriler – hangi alanlarda uygulamalarının yapılabileceği, buradan yola çıkarak hangi çalışmaların yapılabileceği gösterilir Kaynakça – sorun alanını en iyi şekilde kapsamalı, ana kaynaklar eklenmiş olmalı Ekler – çalışmaya yönelik izinler, ek tablolar, şekiller, analiz çıktıları, fotoğraflar Uyarlama yapılan kaynak: Easterbrook (2004) 9

10 GİRİŞ Bir tezin giriş bölümü genelden özele doğru sırasıyla:
problem alanını ve problem durumunu amaç ve hipotezleri çalışmanın önemini sınırlılıkları sayıltıları tanımlamaları kapsar. 10

11 GİRİŞ/Problem Alanı ve Problem
Problem genelden özele doğru sunulmalıdır. Problem alanının okuyucular tarafından bilindiği varsayılarak hızlı bir geçiş yapılmamalıdır. Problemin özgünlüğü ve eğitsel açıdan önemi ve katkısı bu bölümde vurgulanmalıdır. Son paragrafta problem cümlesi verilmelidir. 11

12 GİRİŞ/Amaç ve Hipotezler
Bu bölümde, çalışmanın amacı açıklanır. Amaca yönelik araştırma yöntemi ve hipotezler sunulur. Örneğin deneysel bir araştırma yapılıyorsa: Deney ve kontrol grupları ön test puanları arasında anlamlı bir fark yoktur. Deney ve kontrol grup son test puanları arasında anlamlı bir fark vardır. Kontrol grubu ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark yoktur. Deney grubu ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark vardır. 12

13 GİRİŞ (Amaç ve Hipotezler)
Nitel bir araştırma yapılıyorsa, çalışmanın amacı belirtildikten sonra, hangi araştırma türüne göre, örneğin: fenomonolojik, gömülü teori, etnografi, vaka incelemesi vb. yapıldığı belirtilmeli ve gerekli açıklamalar yapılmalıdır. 13

14 GİRİŞ/Önem Araştırmadan elde edilen bulguların nerede, kime ve ne şekilde katkı sağlayacağı belirtilir. Örneğin, MEB Talim ve Terbiye Kurulunun program geliştirme çalışmalarına katkı sağlama. Önem bölümünde problemin öneminden değil, bulguların sağlayacağı işlevsel katkılardan söz edilmelidir. Örneğin, Okul müdürlerinin iletişim biçimleri hakkında farkındalıklarının arttırılması yoluyla, öğretmen motivasyonun arttırılması ve neticede daha sağlıklı ve etkili bir kurumsal işleyişin oluşturulmasına katkıda bulunma. 14

15 GİRİŞ/Sınırlılıklar Sınırlılıklar bölümünde, sadece araştırmacının belirlediği zaman, örneklem ve konuya yönelik sınırlılıklar (delimitation) belirtilmelidir. Örneğin, Araştırma, eğitim dönemi Bahar yarı yılı ile sınırlıdır. Çalışma, ilköğretim 2. sınıf öğrencileri ile sınırlıdır. Araştırma, ilköğretim 1. kademe 5. sınıfta yer alan kaynaştırma öğrencileri ile sınırlıdır. Çalışma, 5. sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme davranışları ile sınırlıdır. 15

16 GİRİŞ/Sayıltılar Sayıltılar bölümünde çalışmanın sonucunu etkileyebilecek fakat kontrol edilmesi mümkün olmayan değişkenlerle ilgili ön kabuller sunulur. Örneğin, Öğrencilerin ölçeğe samimi cevaplar verdiği varsayılmıştır. Araştırmacı tarafından kontrol edilebilen değişkenler sayıltı olarak kabul edilmez. Örneğin, Çalışmada kullanılan ölçek geçerli ve güvenilirdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin zeka düzeyleri eşit kabul edilmektedir. 16

17 GİRİŞ/Tanımlamalar Çalışmayla ilgili temel değişkenlere yönelik tanımlamalara yer verilen bölümdür. Temel değişkenlerin tanımlanmasında literatürden yararlanılabilir. Tanımlarla ilgili tartışmalara yer verilmez. Araştırmadaki her terimin açıklanmasına gerek yoktur. Tezin “sözlük” bölümü olarak algılanmamalıdır. Kısaltma ve sembollere bu bölümde yer verilmez. (İçindekiler bölümünden sonra verilmelidir) 17

18 LİTERATÜR Literatür, ilgili alanın geniş bir özeti demek değildir. Araştırma konusu ile doğrudan ilişkisi olmayan konulara yer verilmemeli, bütünlük bozulmamalıdır. Tezin literatür kısmı, tez sahibinin akademik araştırma yapma becerisi, analiz ve sentez kabiliyeti hakkında bilgi verir. Literatür, problem alanına yönelik geniş bir perspektiften başlayıp problem durumuna doğru daralan şekilde verilmelidir. 18

19 LİTERATÜR Literatürde bulunması gereken 3 ana kriter:
Benzer çalışmaların sonuçlarını sunma Çalışma sonuçlarını birbirleriyle karşılaştırma Alanda süregelen tartışmalarla ya da sorunlarla yapılan araştırmayı ilişkilendirme (Creswell (1994), cf. Boote & Beile, (2005)) 19

20 LİTERATÜR Alan yazında önerilen 5 aşama:
Çalışmadaki ana kavramların belirlenmesi (anahtar kelimeler) İlgili literatürün belirlenmesi Belirlenen literatürün okunarak, araştırma ile ilişki derecesine karar verilmesi Seçilen literatürün organize edilmesi Literatür yazımı Literatür yazımında kullanılabilecek bir ölçüt ReviewGuideline\DissertationLitReview.pdf (Creswell (1994), cf. Boote & Beile, (2005)) 20

21 LİTERATÜR Literatür güncel olmalıdır.
Bir konudan diğerine geçişte uyum ve akıcılık olmalıdır. Literatürü özetleme davranışından kaçınılmalıdır. Problem durumuna hazırlayıcı eleştirel bir yaklaşım sergilenmelidir (Örneğin, ilgili araştırmalarda kullanılan yöntemler irdelenerek eksiklikler hissettirilebilir). Sadece Türk veya Avrupa-Amerika bağlantılı çalışmalar değil, daha geniş kapsamlı uluslar arası incelemeler literatüre eklenmelidir. 21

22 LİTERATÜR Literatürde araştırma dayanağı olmayan kişisel yorum ve değerlendirmelere yer verilmemelidir. Aynı kaynaktan sürekli olarak arka arkaya alıntı yapılmamalıdır. Ders notları ve ödevler kaynak olarak kullanılmamalıdır. İnternet kaynaklarının kullanımında, akademik niteliği olmayan web sitelerinden alıntı yapmaktan kaçınılmalıdır. Resmi kurumlar, akademik bilgi bankaları, üniversite kütüphanelerinin online veri tabanları, ulusal ve uluslar arası online hakemli dergiler dışındaki web siteleri mümkün olduğunca kullanılmamalıdır. 22

23 LİTERATÜR/ETİK YAKLAŞIM
Literatür yazımında alıntılar yapılırken kopyala-yapıştır davranışından kesinlikle kaçınılmalıdır. Atıflarda, ulaşma sıkıntısı yoksa, birincil kaynaktan aktarma yapmaya özen gösterilmelidir. Başka bir kaynaktan aktarma yapıp, ilk kaynaktan yapar gibi verilmeye çalışılmamalıdır. Hatalı çeviri ya da yanlış anlamalar sonucu hatalı aktarmalar olabilir. Aktarandan aktarmaların çok olması bu hataların yayılmasına da zemin hazırlar. Başka kaynaklardan alınan model, şekil, tablo vb. araçlar literatüre eklenmeden önce mutlaka kişi ve yayınevlerinden izin alınmalıdır. 23

24 YÖNTEM Tez konusuna yönelik doğru yöntem seçimi tezin en önemli aşamalarındandır. Doğru yöntem seçimi alanda çok okuma yaparak geliştirilebilir. Yöntemde kolaycılıktan kesinlikle kaçınılmalıdır. 24

25 YÖNTEM Bir tezin yöntem bölümünde bulunması gerekenler:
Araştırma Soruları / Hipotezler (hatırlatma) Araştırmanın Modeli (tarama; deneysel; vaka incelemesi; fenomonolojik yaklaşım vb.) Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu Veri Toplama Araçları (ölçek; anket; kişisel bilgi formu; gözlem; mülakat vb.) Veri Toplama Süreci (veri ne zaman, nerede, ne şekilde toplandı?) Veri Analiz/Çözümleme (hangi analiz tekniklerinden, ne şekilde faydalanıldı? SPSS, AMOS, LISREL, NVIVO vb) 25

26 YÖNTEM Bir istatistiksel metoda karar verilmeye çalışılıyorsa, birçok istatistiksel metoda hakim olunması; bir nitel analiz tekniğine karar verilecekse bütün teknikler hakkında bilgi sahibi olunması gerekir. Seçilen yöntem doğrultusunda detaylı bir araştırma yapılarak o yöntemin uzmanlığı elde edilmelidir. Örneğin, analizlerde ileri analiz yöntemlerinden yapısalcı eşitlik modeli kullanılacaksa, yöntem derinlemesine öğrenilmeli, başkalarının uzmanlığına güvenilmemelidir. 26

27 YÖNTEM Yöntem seçiminde danışman ve doktora öğrencisinin ortak kararı önemlidir. Eğer yönteme yönelik yeni beceriler geliştirilmesi gerekiyorsa, planlamanın birlikte yapılması gerekir (Örn: bu beceri nasıl, nerede, ne zaman ve kimin yardımıyla geliştirilecek?) 27

28 YÖNTEM Yöntem kısmında mutlaka yöntemin seçim nedenleri, diğerlerinden farkı tartışılmalıdır. Kullanılan yönteme yönelik akademik literatüre yer verilmeli (yöntemin avantaj ve dezavantajlarını ortaya koymaya yardımcı olur) Aynı yöntemi kullanmış en az bir çalışma kaynak verilmeli Yöntemin geçmiş çalışmalarda nasıl işlediğinden bahsedilmeli 28

29 YÖNTEM Yöntemde evren değerlerine ulaşılabiliyorsa mutlaka yer verilmelidir (Örn: Türkiye’de ilköğretim I. kademede yer alan öğrenci sayısı) Örneklemin evreni temsil edebilir nitelikte olduğuna dair bilgiler paylaşılmalıdır. Örneklemin evreni temsil yeteneğine sahip olabilmesi için çeşitli örnekleme yöntemlerinden yararlanılır (örn: yansız seçim). Örnekleme yöntemi literatür dayanağı ile açıklanmalıdır. Evren ile ilgili genelleme yapılamayan durumlarda, örneklem yerine çalışma grubu ifadesi kullanılmalıdır. Nitel ya da deneysel araştırmalarda evren kullanılmaz, katılımcılar çalışma grubu olarak ifade edilir. 29

30 YÖNTEM Özellikle nitel çalışmalarda, ilk taslakta yöntem içeriğine her şey eklenebilir. Sonraki düzeltmelerde yavaş yavaş eklentiler indirgenir ki, araştırmada önem arz eden parçalar unutulmuş olmasın. Nicel çalışmalarda, kullanılan ölçeklere ait bütün psikometrik özellikler (geçerlik, güvenirlik, faktör yapısı) paylaşılmalıdır. Ölçek/ler bir başka araştırmadan alınıyorsa, uygulama yapılmadan önce mutlaka izinler alınmalıdır. Araştırmanın yapılacağı uygulama merkezlerine ait izinler alınmış olmalıdır. Araştırmada kullanılan ölçekler tezin ekler kısmında verilmelidir (Eğer araştırmacı tarafından geliştirilmişse). 30

31 YÖNTEM/ETİK YAKLAŞIM Etik ilkelere uygun hareket etmek son derece önemlidir. Uygulama yapılan okul ismi, öğrenci/öğretmen/yönetici ismi vb. paylaşılması etik olarak gizlilik ilkesine aykırıdır ve kişilere zarar verebilir. Bu nedenle, özel isimler paylaşılmamalıdır. Gerçek isimleri yerine takma isimler kullanılabilir. Bölge ve şehir isimleri anılabilir. Uygulamanın yapıldığı okulun bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik durumu, bölgeyi tanımlayıcı diğer önemli faktörler (araştırmayı etkileyebilecek) ve okulun yapısı ve işleyişi paylaşılabilir. 31

32 BULGULAR Bulgular, probleme yönelik olarak toplanan verilerin analizi neticesinde elde edilen sonuçların sunulduğu bölümdür. Bulgular bölümüne problem hatırlatılarak başlanmalıdır. En sık rastlanan hatalardan biri, sunulan sonuçların problem ve yöntem kısmında açıklanan sırayı takip etmemesi ve hatta çalışmanın çerçevesi içersinde yer almayan bulguların da sunulmasıdır. Elde edilen bulgular, problem ve alt problemlerin sıralamalarına ve içeriğine özen gösterilerek , yöntem kısmında verilen aşamaları düzenli bir şekilde takip ederek sunulmalıdır. 32

33 BULGULAR Bulgular kısmında sadece analiz sonuçları yer almalı, literatüre yer verilmemeli, analiz sonuçları tartışılmamalı, yorumlanmamalıdır. Nicel bir araştırmada bulgular yaklaşık sayfa arasındadır. Bulgular hem tablo, hem de metin birebir aynı olacak şekilde verilmemeli, tekrarlardan kaçınılmalıdır. Eğer tablo ve metin aynı bilgiyi paylaşıyorsa tablo Ekler bölümünde verilmelidir. 33

34 BULGULAR/APA STİLİ APA stiline uygunluğa özen gösterilmelidir.
Bütün tablo ve şekiller siyah-beyaz sunulmalıdır. Renklendirmelerden kaçınılmalıdır. İstatistiksel verilerin sunumunda p değeri .001’ e kadar olan bütün değerler, gerçek değeri gösterecek şekilde sunulmalıdır (Örn: p > .05 yerine p = .08; p < .05 yerine p = .03; p < .01 yerine p = şeklinde) Değer olarak .001’den küçük olanlar p < .001 olarak gösterilmelidir. 34

35 BULGULAR Hipotezlerin test edilip rapor edilmesinde söylemlere özen gösterilmelidir. Örneğin, analiz sonucunda p > .05 elde edilmişse “iki değişken arasında anlamlı bir ilişki yoktur” denemez. Gerçekte böyle bir ilişki var olabilir. “Çalışmada iki değişken arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir” ya da “bulunamamıştır” veya “araştırmada anlamlı bir ilişki tespit etme noktasında yeterince kuvvetli kanıt elde edilememiştir/yeterli kanıt yoktur” denebilir. Bu söylemler ilişkinin anlamsız olduğu ya da var olmadığı sonucunu doğurmaz (Hapisten salıverilen her zanlı suçsuz değildir, bazıları sadece yeterli kanıt bulunamadığından serbest bırakılırlar (Simon, 2006)). 35

36 BULGULAR Nitel çalışmalarda bulgular, analizlerde ortaya çıkan probleme dönük ana temaların önem dereceleri ve problemin sunuluş şekli göz önüne alınarak bir düzen dahilinde sunulmalıdır. Ana temaların alt temaları da önem derecelerine göre verilmelidir. Katılımcıların küçük bir yüzdesi tarafından ortaya konan, diğer temalara göre zayıf kalmış temalarda (outlier) detaylı bir biçimde irdelenme gereği olmasa da sunulmalıdır. Beklenmedik bir tema, yüzdelik oranı küçük olsa da, önemli sonuçlar doğurabilir. 36

37 SONUÇ/YARGI Bu bölüm, bulgular kısmında açıklanan sonuçları özetler.
Problem hatırlatılarak başlanır. Araştırma soruları ve bulgularla sıralama ve içerik açısından uyumlu ve benzer bir akışta sergilenmelidir. Problem ve bulgular bölümünde söz edilmemiş herhangi bir analiz sonucu yargı kısmına eklenmemelidir. İstatistiksel veriler sunulmamalıdır. 37

38 SONUÇ/TARTIŞMA Tartışma bölümü, araştırmacının bulgularını var olan literatürle ilişkilendirerek tartıştığı bölümdür. Literatürle benzerlik ve farklılıklar ve elde edilen sonuçların olası nedenleri tartışılmalıdır. Tartışma, problem, bulgu ve yargılarla uyumlu ve benzer bir düzende sergilenmelidir. ÖNEMLİ: Önceki bölümlerde söz edilmemiş herhangi bir analiz sonucu tartışma kısmına eklenmemelidir. 38

39 SONUÇ/ÖNERİLER Öneriler, araştırma sonunda elde edilen bulguların kimin, nerede, nasıl, ne işine yarayacağına dair bilgiler verir. Öneriler, araştırmacılar ve uygulayıcılar için ayrı ayrıdır. Problem durumuyla ve bulgularla ilişkili olarak, geleceğe dönük araştırma alanları hakkında da önerilerde bulunulur. Öneriler genel olmamalıdır. Soyut ve temenni niteliğindeki önerilerden kaçınılmalıdır. ÖNEMLİ: Bütün öneriler problem ve bulgulardan yola çıkılarak verilmelidir. Problem çerçevesinde yer almayan önerilerde bulunulmamasına özen gösterilmelidir. 39

40 KAYNAKÇA Kaynakça yazımında APA stili özenle kullanılmalıdır. APA stilini dikkatle uygulayan bazı dergilerde basılan güncel makalelerin kaynakça bölümleri incelenebilir. (Örn: Journal of School Psychology, Journal of Educational Psychology, School Psychology Review) İkincil bir kaynaktan aktarılmış çalışmalar kaynakçada yer almamalı, sadece ikincil kaynak verilmelidir (Örn., “Maslow (1954), Akt. Özdemir (2009)” durumunda Maslow kaynakçada verilmez. Sadece Özdemir verilir). 40

41 KAYNAKÇA Metinde geçen her kaynağın kaynakçada ve kaynakça da yer alan her kaynağın da metinde yer aldığından emin olunmalıdır. ÖNEMLİ: Alanın uzmanları tezin Kaynakça bölümünü kontrol ederek, araştırmacının problem alanına ne kadar hakim olduğunu ölçerler. Bu nedenle, probleme yönelik “olmazsa olmaz” kaynaklar gözden kaçırılmamalıdır. Yazarı belli olmayan, profesyonel bir incelemeden geçmemiş internet siteleri kaynak olarak kullanılmamalıdır (Örn: Wikipedia, Wikihow gibi). 41

42 KAÇINILMASI GEREKEN 10 HATA
Araştırmanın odağının net olarak belirtilmemiş olması Yapılan çalışmanın neden önemli olduğunun belirtilmemesi Araştırma sorularına çözüm bulabilmek adına seçilen yöntemin neden seçilmiş olduğunun açıkça belirtilmemesi veya savunulmaması Araştırmanın literatürdeki diğer araştırmalarla ilişkilendirilmesinin yapılmaması Araştırmanın literatürdeki diğer araştırmalardan farkının belirtilmemiş olması Sayıltıların tamamının belirtilip savunulmamış olması Bölümlerde yeterince detay ve açıklamanın verilmemiş olması Araştırmanın alana katkılarının belirtilmemesi Uygulayıcılar ve araştırmacılara yönelik uygulama ve önerilerin geliştirilmemiş olması Son okumaların yapılmamış, hataların düzeltilmemiş olması (eksik kelime, eksik atıf, anlam kaybı olan cümle, başlık düzeninde, tablo ve şekillerde hatalar vb.) Wolfe, J. How not to write a PhD thesis? 42

43 TAVSİYELER Her yıl çeşitli alanlarda “en iyi doktora tezi” ödülleri verilmektedir (University Association for Contemporary European Studies (UACES): Best Ph.D. Thesis. American Educational Research Association (AERA): Outstanding Dissertation Awards. Bu ödüllere layık görülen tezler i alıp, araştırmacıların; çalışmalarını nasıl geliştirdikleri problemlerini nasıl yapılandırdıkları literatürü ne şekilde kullandıkları yöntem seçimleri bulgularını nasıl yorumladıkları noktalarını inceleyin. 43

44 TAVSİYELER Dünya çapında takip edilen eğitim dergilerinde basılmış makaleleri inceleyin Zorlu hakem süzgecinden geçmiş bu araştırmaları nitelik yönünden diğerlerinden farklı kılan faktörleri anlamaya çalışın Örnek dergiler: Learning and Instruction, Journal of Educational Psychology, Review of Educational Research, Educational Psychology Review 44

45 TAVSİYELER Danışmanınızla mutlaka bir araya gelerek tez sürecini planlayın. Görüşme gün ve saatlerinizi aylık veya dönemlik olarak belirlemeye çalışın. Danışmanlarınızın yoğun programlara sahip olduğunu unutmayın Kısa vadede çok rehberlik beklemek yerine, bunu zaman dilimlerine bölün. Yüz yüze görüşemediğiniz durumlarda telekomünikasyon yoluyla da iletişiminizi devam ettirebileceğinizi unutmayın. Gerekiyorsa, ikinci bir danışmanla aldığınız desteği arttırabilirsiniz. 45

46 TAVSİYELER Tez sürecinizde her ay yapılması gerekenleri listeleyin, hazırladığınız planın gerçekçiliği ve sürdürebilirliğini danışmanınızla tartışın Planlanan sürece ne kadar sadık kalabildiğinizi düzenli olarak izleyin. Beklenmedik durumlara karşı önceden mutlaka B veya C planları geliştirin. 46

47 TAVSİYELER Ana ve alt problemlerinizi ve tezinizin asıl mesajını teziniz üzerinde çalışırken her an aklınızda bulundurun. Teze eklemelerde bulunurken problem durumundan sapmadığınızdan, konuyu gereksiz ve ilgisiz bir şekilde genişletmediğinizden emin olun. 47

48 TAVSİYELER Cümlelerinizi basit, kısa ve anlaşılır kurmaya dikkat edin.
Tez yazımında çok uzun yol almadan, belli aralıklarla mutlaka danışmanınızdan geri bildirim alın (Danışmanınız sizin tarafınızdadır. O nedenle verilen geri bildirimler (bazen ne kadar ağır görünse de) sizi üzmemeli) 48

49 TAVSİYELER Tezin kalitesini kaç sayfa olduğu belirlemez. Önemli olan nitelik ve orjinalliktir. Bu nedenle, gereksiz detaylardan kaçının. Ünlü matematikçi John Forbes Nash’ın Nobel ödülü aldığı doktora tezi sadece 27 sayfaydı. 49

50 ÜMİTSİZLİK VE YILGINLIK
Tez yazım sürecinde: “Neden doktora yapıyor olduğunuzu” sorguladığınız , Tezinizin sonsuza kadar bitmeyeceğini düşündüğünüz , Üretemediğiniz, yazamadığınız ve konsantre olamadığınız zamanlar olacaktır. 50

51 SİZİ ANLIYORUZ Birçoklarımızın yaşadığı bu duygu hali gelip geçicidir. Sağlıklı bir tez süreci için: Tez yazan diğer öğrencilerle destek grupları oluşturun Sosyal aktivitelere de zaman ayırın Bir hobi edinin Düzenli egzersiz yapın Tatil yapın 51

52 YALNIZ DEĞİLSİNİZ Şu anda dünya üzerinde sayısız öğrenci doktora tezi üzerinde çalışıyor. Bazıları ise tez savunmasındalar . O gün sizin içinde UZAK DEĞİL! SADECE planlarınızı zamanında ve gerçekçi bir biçimde yapılandırdığınızdan gelişmeleri ve değişimleri izleyip, değerlendirebildiğinizden inanç ve motivasyonunuzu yüksek tuttuğunuzdan EMİN OLUN. 52

53 KAYNAKÇA Blum, K. (2006). Teaching students how to write a chapter four and five of a dissertation. Blum, K., & Muirhead, B. (2005). Conquering the mountain. Framework for succesful chair advising of online dissertation students. Boote, D. N., & Beile, P. (2005). Scholars before researchers: On the centrality of the dissertation literature review in research preparation. Educational Researcher, 34, Delamont, S., Atkinson, P., & Parry, O. (2001). Supervising the PhD: A guide to success. Buckingham, UK: Open University Press. Easterbrook, S. (2004). How theses get written? Some cool tips. University of Toronto: Department of Computer Sciences. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (2011). Tez Yazma Kılavuzu. Simon, M. (2006). Dissertation and Scholarly Research: Recipes for Success. Dubuque, IA: Kendall Hunt Pub Co. Walsh, T. How to write a thesis. UCC & Uppsala. Wolfe, J. How to write a PhD thesis? How not to write a PhD thesis? 53

54 Atatürk Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği A.B.D.
BAŞARILAR Öğr. Gör. Dr. Gönül SAKIZ Atatürk Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği A.B.D.