BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ

... konulu sunumlar: " BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ"— Sunum transkripti:

1 Felsefe Performans Ödevi BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ FATİH Y. MUSTAFA Ç. FATİH B. ÜMİT S. ARDA Ö.

2 . 15-17. yüzyıl felsefesinin etkili olmasında önde gelen kişiler, şüphesiz o dönem yaşamış olan düşünürlerdir. Bu açıdan 15-17. yüzyıl felsefesinin öne çıkan düşünürleri arasında Nicolaus Kopernik, Francis Bacon, Galileo Galilei ve Isaac Newton sayılabilir. BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YÜZYIL- 17. YÜZYIL FELSEFESİNE ETKİSİ

3 BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ NİCOLAUS COPERNİCUS:  Yaşamı boyunca matematik profesörlüğü, devlet adamlığı gibi görevler üstlenmiştir.  Gezegenlerin güneşin etrafında döndüğünü iddia ettiği ‘’Göksel Kürelerin Dönüşleri Üzerine’’ eserini kiliseden çekindiği için yaşamının son yıllarında yayınlamıştır.  Kopernik’e göre gezegenler sanılanın aksine Dünyanın değil Güneşin etrafında dönerler.  Dünyanın da kendi dönüşleri vardır, durağan değildir.  Dünya kendi ekseni etrafında bir günde, Güneşin etrafınsa bir yılda dönmektedir.  Kopernik’e kadar Batlamyus’un görüşleri kabul edilirdi. (Dünya merkezde sabit durur, gezegenler onun etrafında döner.)  Kopernik bu anlayışa ilk olarak 12. yy’da karşı çıkmıştır. Kopernik, kendinden önce yaşamış İslam filozofu İbn Bacce’den etkilenmiştir.

4 Not: Copernicus’tan önce Aristoteles etkisi altında Ptolemy (Batlamyus)tarafından ileri sürülen evren sistemi kabul edilirdi. Bu sisteme göre evren, ay altı ve ay üstü olarak iki kısımdan oluşur ve bunların yasaları farklı görülürdü. Dünya, merkezde sabit hâlde durur ve diğer gezegenler, yıldızlar ve Güneş; Dünya’nın etrafında dönerdi. Not: Kopernik’in güneş merkezli evren görüşü, düalist evren anlayışından monist evren anlayışına geçilmesinde etkili olması bakımından öncelikle 15-17. yüzyıl felsefesini etkilemiştir. BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ

5 FRANCİS BACON: Denemeler, Yeni Organon, Yeni Atlantis eserlerinden bazılarıdır.  Aristoteles’in tümdengelim yöntemine karşı tümevarım yöntemini savunmuştur.  Bacon’a göre doğru düşünmenin önünde engeller yanlış fikirler ‘’İdoller’’ vardır.  Francis Bacon’a göre doğayı bilmek, ona yönelimle başlar.  Doğru sonuçlara ulaşmak için tecrübe ve fikirlerden aklın kurtulması gerekir.  Zihin, önyargılardan, kuruntulardan, kalıplaşmış yargılardan (idollerden) kurtulmalıdır. Bacon’a göre zihne engel 4 put (idol) vardır: 1.Kabile 2. Mağara 3. Çarşı-Pazar 4. Tiyatro  Yanlış fikirlerden kurtulmanın yolu tümevarımdır.

6 BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ FRANCİS BACON’UN İDOLLERİ İDOLLER 1.Kabile (Soy) İdolleri: İnsan doğasına yerleşmiş ön yargılardır. Duyuların nesneleri kavrayışında ilk olarak aklın doğal yapısından kaynaklanan hatalar meydana gelmektedir. Akıl, bilme süreci içinde nesnelere kendince benzetmeler yaparak bilgi oluşturur. Bu bilgilerde hata barınabilir. Örneğin fırtınanın öfkeli olarak algılanması 2.Mağara İdolleri: Bu idoller kişisel özelliklerden oluşur. Bir tür algıda seçiciliktir. Mağara isimlendirmesi, Platon felsefesindeki mağara benzetmesinden gelir; her insan, kendi ruhsal mağarasının ışık ve gölgelerinden etkilenir. Örneğin bir kişinin kendi beğenisinden yola çıkarak “En güzel müzik poptur.” iddiası 3.Çarşı-Pazar İdolleri: İnsanın toplumsal yapısının bir yönü olan dil alanındaki ön yargı ve putlardır. Sözcüklerin kullanımıyla oluşan farklı anlamların yarattığı yanılsamalar vardır. Bu idoller, iyi tanımlanmamış ve kabaca soyutlanmış şeylerin isimlerinden oluşur. Örneğin “canavar” kelimesinin herkes için farklı anlamlar içermesi 4.Tiyatro İdolleri: Bu idol, bazı düşüncelerin otorite olarak kabul edilmesinden kaynaklanır. Bununla birlikte yanlış kanıtlama yöntemleri de bu idolün oluşmasını sağlar. Örneğin ürün reklamlarında bilim insanlarının kullanılması

7 BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ GALİLEO GALİLEİ: İtalya’da doğmuş, matematik profesörlüğü yapmış ve astronomi ile ilgilenmiştir. “ Dünyanın İki Büyük Sistemi Üzerine Diyaloglar’’, ‘’Küçük Terazi’’‘’Mekanik’’, ‘’Güneş Lekesi Üzerine Mektuplar’’ adlı eserleri vardır.  Galilei mekanik ve dinamik alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır.  Duran bir cisme dışarıdan müdahale edilmediği sürece cismin hareketsizliğini sürdürdüğünü belirten ‘’eylemsizlik ilkesi’’ ve yüksek bir yerden sabit bırakılan cisimlerin sabit ivme göstereceğini belirten ‘’serbest düşme yasası’’ çalışmalarının önde gelenidir.  Galilei gökyüzünü incelemek için teleskopu kullanan ilk bilim insanıdır.  Kopernik gibi Galilei de Güneş merkezli evren sistemini savunmuştur. Bu nedenle kilise tarafından engizisyon mahkemesine gönderilmiştir. Galileo’nun teleskobu.

8 BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN 15. YY – 17. YY FELSEFESİNE ETKİSİ İSAAC NEWTON: İngiltere’de doğmuş, ‘’Prensipler’’ ve ‘’Optik’’ adlı eserler yazmıştır.  Galilei’nin ‘’eylemsizlik ilkesi’’ üzerine çalışmalar yapmış, buna ‘’Kütle’’ kavramını da eklemiştir.  Fiziğin en önemli yasalarından kabul edilen ‘’Hareket Yasaları’’nı ortaya koymuştur.  Cismin hareketinin matematiksel olarak hesaplanmasının önünü açmıştır.  Newton ‘’Kütle Çekim Yasası’’nı keşfetmiştir.  Newton’a göre havaya atılan bir cismin yere düşmesinin nedeni, yer kürenin havaya atılan cisimden kütle olarak daha ağır olmasıdır.  Gök cisimlerinin hareket düzenini de bu çekim kuvveti belirler.  Newton, çalışmalarıyla felsefe ve bilime yeni bakış açıları geliştirmiştir.

9 Duran bir cisme dışarıdan bir kuvvetle müdahale edilmediği sürece cismin hareketsizliğini sürdürdüğünü belirten çalışma “eylemsizlik ilkesi” denir. Yüksek bir yerden serbest bırakılan cisimlerin sabit ivme göstereceğini belirten çalışma “serbest düşme yasası” denir. ÖĞRENELİM !

10 Aşağıdaki eşleştirmeleri yapalım ()() V. Batlamyus

11 Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız. 1.Bacon’a göre doğru düşüncenin önünde ………. den kaynaklanan engeller vardır. 2.………………………., Güneş merkezli evren sistemini savunduğu için engizisyon mahkemesinde yargılanan bilim insanıdır. 3.İnsanın merkeze alınarak aklın öne plana çıkarılması anlayışına..........................… denir. 4.İslam coğrafyasından yapılan …………………… faaliyetleri Rönesans’ın ortaya çıkışında etkili olmuştur. ETKİNLİK

12 Bizi dinleyip bize zaman ayırdığınız için, sonsuz şükranlar ile teşekkürler eder ve hayatınızın geri kalanını esenliklerle yaşamanızı dileriz. Hazırlayan: Fatih Y. Sunum: Fatih Y. Fatih B., Arda Ö., Mustafa Ç.,Ümit S..