Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
Yayınlayanİrana Gorchiyeva Değiştirilmiş 3 yıl önce
1
JİNEKOLOJİK KANSER TARAMALARI DR.İRANE GORÇİYEVA
2
Etkin Tarama için WHO Kriterleri Hastalığın sık görülmesi ve mortalitenin yüksek olması Premalign veya erken evrede tanı konulur ve tedavi edilebilir olması Tarama testi popülasyon tarafından kabul edilebilir olmalı Cost-effective olmalı Yüksek sens, spes, NPV,PPV olmalı
3
Serviks kanseri Endometrium kanseri Over kanseri Taranacak jinekolojik kanserler
4
SERVİKS KANSERİ TARAMASI
5
Serviks Kanseri Gelişimi
6
PRİMER KORUMA:AŞILANMA SEKONDER KORUMA:TARAMA KANSER TEDAVİSİ PALYATİF BAKIM Servikal kanser koruma ve kontrol
7
Tarama Sıklığı
8
%15-50 Örnekleme aracından lam’a geçiş %20 Örnekleme hataları Tespit sırasında Kurutma hataları ve artefaktlar Değerlendirme hataları Kan Enfeksiyon Mukus ve debris Üst üste binen hücrelerin varlığı Zaman Pap Test Yalancı Negatifliği
9
ACS/ASCCP/ASCP KILAVUZ ÖNERİLERİ
10
Sitolojisi ASC-US olan kadınlarda kolposkopi gerekliliğini belirlemek (refleks test) 30-65 yaş ve daha üstü kadınlarda servikal kanser taramasında sitolojiye ek olarak (co-test) 2014’de FDA onayı ile 25 yaş ve üstü kadınlarda tek başına servikal kanser taramasında önerilmekteydi. HPV testinde sadece yüksek riskli HPV çalışılmalıdır, düşük riskli HPV genotiplerinin belirlenmesinin klinik rolü yoktur ve çalışılmamalıdır. HPV test kullanım endikasyonları
11
Serviks kanseri 20 yaş altında nadirdir.Daha önce başlandığında regrese olacak lezyonlar için overtreatment söz konusu ola bilir. TARAMA BAŞLANĞICI NEDEN 21 YAŞ
12
TOTAL HİSTEREKTOMİZE CIN hikayesi yoksa tarama sonlandırılır SUBTOTAL HİSTEREKTOMİZE Tarama önerileri değişmez HİSTEREKTOMİZE + CIN HİKAYESİ (+) Taramaya 20 yıl daha devam edilir Histerektomize Hastalar
13
TCSB SERVİKAL KANSER TARAMASI
14
OVER KANSERİ TARAMASI
15
Stage I: %90 survival Stage III-IV: %30 survival Over kanserinin erken evrede teşhisi mortalite oranlarını çok etkilemektedir Tarama çok önemli. Over Kanserinde tarama
16
Over Kanserinde Tarama Neden Zor? Evre I’den Evre III’e geçiş zamanı bilinmiyor. Prekürsör lezyon bilinmiyor. Over kanserinin yaklaşık %90’ı sporadik. Taramanın postmenopozal kadınlarda sınırlı olması gerekir. Over kanserinde prevelans çok düşük olduğu için (50 yaşın üzerindeki kadınlarda 40/100.000) kullanılacak tarama yönteminin sens. ve spes. çok yüksek olmalı.
17
Taramada Kullanılan Mevcut Yöntemler Jinekolojik muayene Serum Markerları Pelvik USG Multimodal stratejiler
18
Jinekolojik Muayene ile Tarama Bir erken evre over kanseri yakalamak için asemptomatik kadınlarda yapılması gereken jinekolojik muayene sayısı 10.000 Tek başına jinekolojik muayene ile tarama yetersiz.
19
Cancer Antigen 125 (CA 125) CA 125 coelomic epithelium’dan oluşan dokulardan expresse olmaktadır. 35U/L altı Normal CA 125 EOC’lerinin %80’inde yüksektir. Erken evre EOC’lerinin sadece %50’sinde yükselmektedir. Tarama testi olarak erken evre over kanseri yakalamada sensitivitesi çok sınırlıdır.
20
Tek Başına Ca-125 ile Tarama Yapalım mı? İleri evre over kanserlerinin % 85-90’da yüksek Sensitivitesi düşüktür (Evre I olguların sadece %50’sinde yükseliyor) Spesifisitesi düşük. (Benign patolojilerde de yükselir) Müsinöz tümörlerde sensitivite düşük Tek Başına tarama için etkin değil
21
Human Epididymis protein (HE4) Epididimis sekretuar protein prekürsörüdür ve EOC’de yükselmektedir. Clear cell’lerin %50’sinde, serözlerin %93’ünde ve endometrioid kanserlerin %100’ünde yükselir. Müsinöz tümörlerde yükselmez. Premenopozal dönemdeki kadınlarda yüksek spesifiteye sahiptir ve endometrioma gibi benign durumlarda yükselmez. Pelvik kitle mevcutsa, malign benign ayırımında HE4+CA125 kombinasyonu faydalı
22
RMİ The Risk of Malignancy (RMI ) ; Adneksiyal kitle mevcudiyetinde CA 125 düzeyi, ultrason skoru ve menopozal durum ile malignite olasılığının değerlendirilmesi ROMA ROMA (Risk of malignancy Algorhythm): Postmenopozal Serum HE4 ve CA 125 düzeyleri ile değerlendirme OVA1 OVA1 test; Kitlede spektrometri ve proteomic ölçümüne dayalı RMİ ROMA OVA1
23
Pelvik kitle mevcutsa faydalıGenel popülasyon tarama testi değildir Kitleye cerrahi gerekli mi? Karar vermede faydalı. RMİ/ROMA/OVA1
24
Görüntüleme Yöntemleri Pelvik USG birçok over kanseri skrining modalitesinde kullanıldı Sensitivite ROMA’da %84.7, RMI’da %76 USG kalitesi ve USG Kullanan kişiye göre sonuçlar değişebilir TV-USG Adneksiyel kitle mevcudiyetinde malignite riskini değerlendirmede faydalıdır.
25
Kombine Tarama Modaliteleri Tek başına Kullanılan yöntemler over kanseri taramasında yeterli değil. Multimodalite; CA 125 ve Ultrasonografi ile risk hesaplamaları Primer Ca-125 ile tara ilave USG veya Primer USG ile tara ilave Ca-125 ekle Avantaj; Yüksek sensitivite Dezavantaj; Yüksek maliyet, yüksek yalancı +, daha fazla cerrahi
26
The Prostat, Lung, Colorectal, and Ovarian Cancer Screening Trial (PLCO) Multi-Center Randomized Control Trial; 55-74 yaşında, asemptomatik 78.216 kadın TV-USG ve CA 125 ile 3 yıl ve takip eden iki yıl sadece Ca-125 Median follow-up 12.4 yıl izlem TV-USG ve CA 125 ile tarama yapmanın mortalite üzerine olumlu etkisi yok
27
Zararları; 3258 olguda yalancı pozitiflik 1080 olguya cerrahi müdahale Hastaların %15’ inde en az 1 büyük komplikasyon Genel popülasyonda Ca-125 ve USG ile yapılan tarama over kanseri mortalite oranını azaltmaz! PLCO SONUÇ
28
BRCA1, BRCA2 mutasyonu ve mis-match repair (MMR) gen mutasyonu olan kadınlarda Kümülatif over kanseri riski sırasıyla, %40-50 ve %20- 30 Yüksek riskli kadınlarda tarama
29
Yüksek Riskli Kadınlarda Anne, Kız kardeş gibi birinci derece akrabada over ca. varsa BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonu taşıyıcılığı varsa Doğurganlığını Tamamlamış kadınlarda Profilaktik ooferektomi düşünülebilir Doğurganlığını Tamamlamış kadınlarda Profilaktik ooferektomi düşünülebilir Over Ca. Önlenmesi Yüksek riskli kadınlarda kombine yöntemler ( Ca-125 ve TV USG) ile tarama önerilir
30
Kolorektal ve servikal kanserin prekürsör lezyonlarının olması taramadaki başarıyı arttırmıştır Prekürsör lezyonlarlar over kanserinin sub tipi ile ilişkilidir. High grade seröz kanserlerde fimbria ve fallopian tüp içerisinde prekürsör lezyonun varlığına inanılmaktadır. Serous tubal intraepithealial carcinoma (STIC). Teoriye göre ovarian kortikal inklizyon kisti içine fibriya parçacıkları implante olmaktadır. Geleceğe Yönelik Düşünceler
31
Cancer Specific Biomarkers Tip I OC ve borderline’da BRAF ve KRAS mutasyonu, tip II’de TP53 mutasyonu var İleri evre Over kanserli hastaların serumlarında circulating tumor DNA (ctDNA) tespit edilebilmiştir. Gelecekte teknolojik ilerlemelerle TP53 ctDNA ölçebilmek erken dönemde kanseri tanımada çok önemli olabilir.
32
Over Kanseri Servikal Smear ile Tespit Edilebilirmi? Bazı çalışmalarda Over Kanserlerinin bir kısmında rutin pelvik muayene sırasında standart servikal sıvı bazlı sitolojide tümör DNA’sı tespit edilebilmiştir. Endometrial pipelleye benzer bir instruman ile teorik olarak fallop tupünden ve overden gelen hücreler toplanarak tümör DNA ları tespit edilebilecektir.
33
Öneriler American College of Obstetricians and Gynecologists; Asemptomatik kadınlarda over kanseri taraması önermemektedir. The American Cancer Society ; Over kanserinin erken dönemde teşhis edilmesinde tarama testleri etkili değildir. Ancak; TVUSG ve Ca-125 yüksek riskli kadınların taranmasında etkin bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Major medikal ve halk sağlığı organizasyonları genel popülasyonda henüz over kanseri için tarama önermemektedir.
34
ENDOMETRİUM KANSERİ TARAMASI
35
Endometrium kanserli kadınların 95% hastada semptom: vajinal kanama Genel popülyasyonda endometrial kanser taramasının etkinliği gösteren çalışma yok Vakaların 70% i evre Ia hastalıktır Tarama gerekli mi?
36
Genel popülasyonda endometrium kanseri taramasına yönelik bir kanıt yoktur Obezite, PKOS, diyabet, infertilite, nulliparite veya geç menopoz gibi durumları olan asemptomatik kadınlarda rutin tarama ve takip önerilmemektedir Adult Granüloza Hücreli tümörü olan kadınlarda histerektomi yapılmayacaksa endometrial örnekleme önerilmektedir. Burada pre/malign bir durum için bir bulgu yoksa endometrial maligniteler açısından ek taramaya gerek yoktur Asemptomatik kadınlarda tarama ve takip nasıl olmalı?
37
Asemptomatik tamoksifen kullanan kadınlarda rutin tarama önerilmemektedir Fertilite koruyucu cerrahi yapılacak epitelyal over kanseri hastalarında, tanı anında endometrial örnekleme de önerilmektedir Asemptomatik kadınlarda tarama ve takip nasıl olmalı?
38
TVS Smear (atipik glandüler hücreler*) Endometrial biyopsi (Pipelle,D&C) Histeroskopi Tarama Yöntemleri
39
TARAMADA ÖZEL GRUPLAR Tamoksifen tedavisi alan hastalar LYNCH (HNPCC) sendromu Taramada özel gruplar
40
En sık MLH 1 ve MLH2 gen mutasyonu Toplumda prevalansı 2-4% Taşıyıcı kadınlarda hayat boyu over ca riski-24% e kadar,endometrium ca riski 13-71% Endometrium ca riski kolorektal kanser riskinden daha fazla LYNCH sendromu
41
30-35 yaşından veya ailede aynı nedenle kanser olan en genç hastanın yaşından 3-5yaş daha erken tarama başlanmalı 35 yaşından itibaren (histerektomiye kadar yıllık) endometriumun jinekolojik muayene, transvaginal ultrasonografi ve biyopsi ile takibi yapılmalıdır Profilaktik cerrahi (histerektomi ve bilateral salpingo- ooferektomi), tercihan minimal invaziv yaklaşımla 40 yaşından itibaren LS mutasyon taşıyıcılarına endometrial ve overyan kanser gelişimini önlemek tüm yönleriyle tartışılmalıdır LYNCH sendromu
42
Taramada TVS,SİS,endometrial biyopsi ve histeroskopi kullanılabilir. Subepitelial endometrial stromal hipertrofi nedeniyle endometrium kalınlığı artar-sonografi yanıltıcı ola bilir. Asemptomatik kadınlarda tarama önerilmez. Endometrial biyopsi yalnız vaginal kanama varlığında önerilir. Tamoksifen tedavisi
43
Endometrium kanseri iyi prognozlu olduğu için tarama ile mortalitenin azaltılabileceği şüphelidir. Endometrium Kanserinde popülasyon taramasının yararı gösterilememiştir. Sonuç
44
Dikkatiniz için teşekkür ederim
Benzer bir sunumlar
© 2025 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.