BLGM471 Özdevinirler Kuramı

... konulu sunumlar: "BLGM471 Özdevinirler Kuramı"— Sunum transkripti:

1 BLGM471 Özdevinirler Kuramı
Neden özdevinirleri çalışalım? Ders ne hakkındadır?

2 Neden Özdevinirleri Çalışalım?
5 yıldır iş hayatında çalışan Satnford mezunlarına en çok hangi dersin işlerine yaradığı sorulmuş Bilgisayara giriş dersleri en üst sıralardaymış Ancak seçmeli dersler arasında Özdevinirler teorisi en yukarılardaymış. Yapay zeka’nın üç katı puan almış

3 Bu nasıl olabilir? Düzenli deyimler birçok sistemde kullanılır
Ör., UNIX a.*b. Ör., DTD XML taglarını düzenli deyim formatında anlatır: person (name, addr, child*). Sonlu özdevinirler protokolleri ve elektronik devreleri modellemek için kullanılır.

4 Nasıl? – (2) Ortam-bagımsız gramerler hemen hemen tüm programlama dillerinin sentaksını anlatmak için kullanılır. Aynı zamanda doğal dilleri unutmayalım DTD’ler bir bütün olarak gerçekte ortam bağımsız gramerdirler.

5 Nasıl? – (3) Gerçek problemlere çözümler ararken, çoğu zaman yazılımın neler yapabileceği konusunda sınırlarla karşılaşırız. Çözümü yok (Undecidable) – hiçbir program problemi çözemez Çözümü zor (Intractable) – prgramlar var, ama hızlı değil Bu ders problemleri sınıflandırabilmek için size gerekli araçları sağlar.

6 Dersin ana hatları Düzenli diller ve tanımlayıcılları:
Sonlu özdevinirler, deterministik olmayan sonlu özdevinirler, düzenli deyimler Düzenli diller hakkında soruları cevaplayacak algoritmalar, ör: e.g., dil boş mu? Düzenli dillerin kapalılık özellikleri (iki düzenli dil üzerine yapılan bir işlem bize yine düzenli dil verir mi?)

7 Dersin ana hatları – (2) Ortam-bağımsız diller ve tanımlayıcılları :
Ortam-bağımsız gramerler, altbasımlı özdevinirler. Ortam bağımsız diller hakkında verilebilen hükümler (ör: dil sonsuz mu?) Kapalılık özellikleri

8 Dersin ana hatları– (3) Özyinelemeli (Recursive) ve özyinelemeli sıralanabilen (recursively enumerable) diller Turing makineleri, problemler hakkında karar verilebilirlik (decidability) Hesaplamanın sınırları Zor (Intractable) problemler Üstel (exponential) zaman gerektirdiği düşünelen problemler NP-tamlık (NP-completeness) ve ötesi

9 Refererans ders kitabı
Hopcroft, Motwani, Ullman, Automata Theory, Languages, and Computation 3rd Edition.