NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
ULUSLAR ARASI MUHASEBE STANDARTLARI UYGULAMA NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

2 Uluslararası Muhasebe Standartları Uygulama Örneği 1. GİRİŞ
Finansal ve ticari küreselleşmenin boyutlarının giderek genişlemesi, küresel ekonomik yapı içerisinde yer alan dünyanın her yanındaki işletmelerin gerçekleştirdiği muhasebe ve finansal raporlama uygulamalarını giderek artan bir karmaşıklık ve zorlukla karşı karşıya bırakmıştır. Söz konusu çevre içerisinde dünyanın her yanında geçerli olup benimsenebilecek, karşılaştırılabilir ve şeffaf bilgiyi sunmada küresel bir muhasebe standardı seti olarak Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın (UFRS) oluşturulması ve benimsenmesi eğilimi ise son yıllarda hız kazanmış ve uygulamaya girmiştir. Bu çalışmam kapsamında, en sık kullanılan standartlar baz alınarak örnek uygulama yapılmış olup, Tek Düzen Hesap Planı’na (TDHP) göre hazırlanan temel finansal tablolar, düzeltme kayıtları yapılarak, UFRS’ye uygun hale getirilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, web sayfasında bulunan 2 tane şirketin mali tabloları incelenmiş ve UFRS kapsamında hangi standartlardan yararlanıldığı analiz edilmiş ve tablo şeklinde oluşturulmuştur. 2. UYGULAMA EFE GÜNEŞ A.Ş. İşletmesinin Tarihli Bilançosu AKTİF PASİF I.Dönen Varlıklar TL III.Kısa Vadeli Yabancı kaynaklar Hazır Değerler Finansal Borçlar 50.000 Kasa - Banka Kredileri Banka Ticari Borçlar Menkul Kıymetler Satıcılar Hisse Senetleri Diğer Çeşitli Borçlar 40.000 Ticari Alacaklar Ortaklara Borçlar

3 Tesis, Makine ve Cihazlar 60.000 Dönem Net Kârı 204.000
Alıcılar TL Stoklar IV. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar - Ticari Mallar II.Duran Varlıklar V. Özkaynaklar Maddi Duran Varlıklar Ödenmiş Sermaye Binalar Sermaye Tesis, Makine ve Cihazlar 60.000 Dönem Net Kârı Birikmiş Amortismanlar (-) Maddi Olmayan Duran Varlıklar 24.000 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 15.000 Araştırma ve Geliştirme Giderleri AKTİF TOPLAMI PASİF TOPLAMI Ek Bilgiler: İşletmenin portföyünde bulundurduğu hisse senetlerinin TL’lik kısmı alım-satım amaçlı olup, gerçeğe uygun değerinin TL olduğu tespit edilmiştir. Hisse senetlerinin TL’lik kısmı alım-satım amaçlı olmayıp, gerçeğe uygun değeri TL’dir. Alıcılar hesabı incelendiğinde TL’lik alacağın vadesi geldiği halde tahsil edilmediği anlaşılmıştır. Kayıtlarda TL olarak yer alan ticari malların tahmini satış fiyatı TL olup, tahmini satış giderleri TL’dir. TL’lik ticari mallar içinde, TL tutarında vadeli alımlarla ilgili fark olduğu tespit edilmiştir. İşletmenin TL’ye kayıtlı binasının arsadan aldığı pay TL olarak hesaplanmıştır. Arsa bedelinin, bina hesabının maliyetinde iken hesaplanan amortisman tutarı TL olarak tespit edilmiştir. TL değerindeki makinenin faydalı ömrü 5 yıl olarak belirlenmiş olup, birikmiş amortismanı TL olarak kaydedilmiştir. Makinenin işletmeye giriş tarihi olup, işletme normal amortisman yöntemi kullanmaktadır. İşletmenin genel amaçlı kullandığı kredi faizinin TL’lik kısmı özellikli varlığa aittir.

4 İşletmeye ait kuruluş ve örgütlenme giderinin 15
İşletmeye ait kuruluş ve örgütlenme giderinin TL olarak aktifleştirildiği anlaşılmıştır. Birikmiş amortisman TL. Bir önceki yıl aktifleştirilen TL’lik araştırma geliştirme giderlerinin TL’lik kısmının araştırma aşamasındaki faaliyetlerle ilgili olduğu anlaşılmıştır. Diğer borçlar incelendiğinde TL ilişkili taraflara borç olduğu anlaşılmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı TL olarak hesaplanmıştır. Şirket aleyhine açılan davalar incelendiğinde TL tutarında yüksek olasılıkla ödeme yapılacağı anlaşılmıştır. Ertelenen vergi hesaplanmıştır. Düzeltme Kayıtları: Bir finansal varlık ilk muhasebeleştirilmesi sırasında gerçeğe uygun değerinden ölçülür (UFRS/TFRS 9 par ). / 110 HİSSE SENETLERİ G.U.D. Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar 50.000 649 DİĞER OL.GEL.VE KÂR / Bu tür hisse senetleri, gerçeğe uygun değeri üzerinden kaydedilir. Aradaki fark ise, hisse senedi satılana kadar, özkaynaklarda izlenir (UFRS/TFRS 9 par.5.4.4). (Diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür). / DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR 110 HİSSE SENETLERİ / DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR 526 FİN. VARLIK DEĞ.FARKL / 3. Vadesi geldiği halde, tahsil edilmeyen alacaklara karşılık ayrılması gerekmektedir. / ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 120 ALICILAR / KARŞILIK GİDERLERİ 129 ŞÜPHELİ TİCARİ AL. KARŞ /

5 4. Stoklar, maliyet bedeli ile net gerçekleşebilir değerinden düşük olanı ile değerlenir (UMS-TMS 2 par.9) / 157 DİĞER STOKLAR 153 TİCARİ MALLAR / 621 SATILAN TİCARİ MAL. MALİYETİ 20.000 158 STOK DEĞ. DÜŞ. KARŞ / 5. “Bir işletme, stokları vadeli ödeme koşuluyla almış olabilir. Anlaşma, peşin alım fiyatı ile ödenen fiyat arasında bir fark olan finansman unsuru içerdiği takdirde, bu unsurlar finanse edildiği dönemde faiz gider olarak muhasebeleştirilir” (UMS/TMS 2, par.18). Böylelikle, vade farkları stok maliyeti içinde yer almaz. Bu nedenle, bu vade farkı stok maliyetinden düşülür. / 660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ 153 TİCARİ MALLAR 15.000 / 6. Binanın içinde arsa payı yer aldığından, arsa payının tespit edilerek binanın maliyetinden düşülmesi arsa hesabında izlenmesi gerekmektedir. UMS 16’ya göre, arsa payları ayrı olarak hesaplanabiliyorsa, ayrı bir hesapta izlenmelidir. / 250 ARSA VE ARAZİLER 252 BİNALAR / UMS 16 Maddi Duran Varlık Standardına göre, boş arsa ve araziler amortismana tabi değildir. Binanın arsadan aldığı pay düşüldükten sonra, arsaya ait amortisman tutarının iptal edilmesi gerekir. / BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ /

6 7. Makinenin amortismanının düzeltilmesi gerekmektedir (UMS/TMS 16’ya göre KIST amortisman uygulanmalıdır. Makine, Ekim ayında alındığı için 1 yıllık yerine 3 aylık amortisman giderinin dikkate alınması gerekmektedir. / GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 3.000 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR / BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 9.000 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ / 8. Özellikli varlık, “amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak uzun bir süreyi gerektiren varlıklardır”(UMS/TMS 23 par.8). Buna göre, TL’nin 661 no.lu hesaptan düşülerek, özellikli varlığın maliyetine dahil edilmesi gerekmektedir. / YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR 8.000 661 UZUN VADELİ BORÇ. GİD / “Gerçekleştiği anda gider olarak muhasebeleştirilen harcamalarla ilgili diğer örnekler şunlardır: ’TMS 16 Maddi Duran Varlıklar' Standardı uyarınca bir maddi duran varlık kaleminin maliyetine dahil edilmiş olmadıkça, faaliyete başlanmasına ilişkin harcamalar (başlangıç maliyetleri gibi). Başlangıç maliyetleri, bir tüzel kişiliğin oluşturulması için yapılan yasal ve sekreterya türü maliyetler, yeni bir tesis veya işyeri açmak için yapılan harcamalar (yani açılış öncesi maliyetler) veya yeni faaliyetlerin başlatılması, yeni ürün veya süreçlerin oluşturulması için yapılan harcamalar (yani faaliyet öncesi maliyetler) gibi kuruluş maliyetlerinden oluşabilir” (UMS 38, 69/a). Buna göre kuruluş ve örgütlenme giderlerinin aktifleştirilmeyip, gider olarak yazılması gerekmektedir. / 632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 268 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 262 KURULUŞ VE ÖRG. GİD. 12.000 3.000 15.000 /

7 10. Araştırma giderleri dönem gideri olarak kaydedilir (UMS/TMS 38, par.54). Geliştirme safhasındaki
harcamalar ise aktifleştirilir (UMS/TMS 38, par.57). / ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 268 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 263 ARAŞTIRMA VE GEL. GİD / 11. İlişkili taraflara olan borçların ayrı bir kalemde gösterilmesi gerekmektedir (UMS/TMS 24, par.19). / 331 ORTAKLARA BORÇLAR 330 İLİŞKİLİ TARAFLARA BORÇLAR 20.000 / 12. İşletme, işten ayrılma sonrası ayrılan faydalar; tanımlanmış katkı paylarını ölçer, muhasebeleştirir ve açıklar (UMS/TMS 19, par.43, 44, 46). Buna göre, işletmenin kıdem tazminatı karşılığı ayırması gerekmektedir. / 632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 472 KIDEM TAZMİNATI KARŞ. 25.000 / 13. Karşılık ayrılabilmesi için, geçmişteki olaylardan kaynaklanan bir yükümlülüğün bulunması, bu yükümlülükle ilgili olası bir nakit çıkışının söz konusu olması ve bu nakit çıkışının güvenilir olarak ölçülebilmesi gerekmektedir (UMS/TMS 37, par.14). İşletme aleyhine açılan dava nedeniyle nakit çıkışı ihtimali yüksek olup, bu nakit çıkışı TL olarak öngörülmektedir. / 654 KARŞILIK GİDERLERİ 379 DİĞ. BORÇ VE GİD. KARŞ. /

8 14. Ertelenen Vergi: Burada UMS 12 Gelir Vergileri Standardı, işletme finansal tablolarına uygulanacaktır. 12 no.'lu standardın amacı, gelir vergilerinin muhasebeleştirilmesini düzenlemek, bir işletmenin bilançosunda yer alan varlık ve borçların defter değerlerinin, ileride varlıklar için fayda elde etme, borçlar için ise ödeme yapılmasının, cari donemde oluşan ve sonuçları işletmenin finansal tablolarına yansıyan işlemler veya diğer olayların cari ve ileriki dönemlerdeki vergisel sonuçlarının belirlenmesidir. Bu standart, istisnai durumlar hariç, yukarıdaki vergisel sonuçların işletmeye etkisini dikkate alarak, işletmenin ertelenmiş vergi borcu ve ertelenmiş vergi alacağını muhasebeleştirmesini zorunlu kılar. Standarda göre, dönemin toplam vergi gideri, mali kâr üzerinden hesaplanan cari donem vergisi ile gelecek dönemlere devredilen veya gelecek dönemlerden devralınan zamanlama farklarının vergi etkilerini kapsamaktadır. Ortaya çıkan geçici farklara dayanılarak hesaplanan ertelenen vergi yükümlülükleri ve vergi varlıkları arasındaki farklar ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğünü oluşturur. Geçici farklar, vergisel ve finansal raporlama arasında, gelecekte vergilendirilebilir veya indirilebilir farklara neden olan varlık ve yükümlülüklerle ilgili farklardır. Geçici farklar, diğer farklar kadar, zamanlama farklarını da kapsamaktadır. Ertelenen vergi varlığı ve yükümlülüğünün ortaya çıkış nedenleri aşağıdaki gibi özetlenebilir: Tablo 1: Ertelenen Vergi Varlığı ve Yükümlülüğünün Ortaya Çıkış Nedenleri

9 Ertelenen Vergi Varlıkları
Ertelenen Vergi Yükümlülükleri = TL x %20 = TL = TL x %20 = TL / ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI 496 ERTELENEN VERGİ YÜK. 691 D.K.V.V.D.Y. YÜK. KARŞ. 10.200 48.000 /

10 EFE GÜNEŞ A. Ş. İşletmesinin 31. 12
EFE GÜNEŞ A.Ş. İşletmesinin Tarihli UFRS/TFRS Finansal Durum Tablosu AKTİF PASİF I.Dönen Varlıklar TL III.Kısa Vadeli Yabancı kaynaklar Hazır Değerler TL Finansal Borçlar 50.000 Kasa - Banka Kredileri Banka Ticari Borçlar Menkul Kıymetler TL Satıcılar Hisse Senetleri Ertelenmiş Faiz Giderleri (-) Ticari Alacaklar TL Diğer Çeşitli Borçlar 40.000 Alıcılar TL Ortaklara Borçlar 20.000 Ertelenmiş Faiz Geliri (-) TL İlişkili Taraflara Borçlar Şüpheli Ticari Alacaklar TL Borç ve Gider Karşılıkları Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı (-) TL Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Stoklar TL Ticari Mallar TL Diğer Stoklar TL Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (- TL IV. Uzun Vadeli Yabancı 35.200 II.Duran Varlıklar TL Kıdem Tazminatı Karşılığı 25.000 Mali Duran Varlıklar Ertelenen Vergi Yükümlülükleri 10.200 Diğer Menkul Kıymetler Maddi Duran Varlıklar TL Arsa ve Araziler TL Binalar TL V. Özkaynaklar Tesis, Makine ve Cihazlar Ödenmiş Sermaye Birikmiş Amortismanlar (-) TL Sermaye Yapılmakta Olan Yatırımlar 8.000 TL Sermaye Yedekleri 10.000 Maddi Olmayan Duran Varlıklar TL Finansal Varlık Değerleme Farkları Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Araştırma ve Geliştirme Giderleri TL Dönem Net Kârı 29.000 Birikmiş İtfa Payları (-) TL Ertelenen Vergi Varlıkları TL AKTİF TOPLAMI TL PASİF TOPLAMI